Δεν είναι καθόλου τυχαίο που ο Ντέιβιντ Μπάουι είπε πως η ζωγραφική του τον έχει επηρεάσει. Είναι μια ζωγραφική που σχεδόν ακούγεται, λόγω της έντασης και της ορμητικότητάς της. Αυτές τις ημέρες θα παρουσιάσει στην γκαλερί Ελένη Κορωναίου έργα του που έγιναν αιτία να ονομαστεί, μαζί με άλλους Γερμανούς καλλιτέχνες, «Νέος Άγριος».
Ναι, θα μπορούσε η δουλειά μου να ειδωθεί και ως ένα είδος βιογραφίας. Κοιτάζοντας κανείς τη δουλειά του είναι σαν να κάνει ένα είδος ανασκόπησης, αντιλαμβάνεται το πέρασμα του χρόνου. Η ανασκόπηση βοηθάει να δεις και πώς θα προχωρήσεις στο μέλλον. Όμως πάντοτε κοιτάζω το σύνολο και ποτέ δεν απομονώνω ένα έργο για να δηλώσω πως αυτό περιγράφει ή θυμίζει μια συγκεκριμένη στιγμή ή εκπροσωπεί κάτι.
Πάντα θυμάμαι τον εαυτό μου να ζωγραφίζει. Συνειδητοποίησα δε πως θέλω να γίνω ζωγράφος όταν, κάπου στα δεκατέσσερά μου, είδα από κοντά pop art. Γι’ αυτό πήγα στο Βερολίνο να σπουδάσω. Στην αρχή, όπως όλοι οι καλλιτέχνες, προσπαθείς να αρθρώσεις τη δική σου γλώσσα, δημιουργώντας τα δικά σου σύμβολα. Είναι μια επικίνδυνη στιγμή γιατί μπορεί να σε εγκλωβίσει σε κάποια “τρικ”, που μπορεί να γίνουν μανιέρα, ειδικά όταν ανακαλύψεις πως αυτή πουλάει. Ποτέ δεν μ’ ενδιέφερε κάτι τέτοιο. Μισώ τις μονομανίες, πλήττω. Για μένα το σημαντικό είναι η διαδικασία της ανακάλυψης. Συνεχώς να αναρωτιέσαι και να αμφιβάλλεις, και για το ίδιο σου το έργο. Ο καλλιτέχνης πρέπει να είναι διαρκώς σε αμφιβολία.
Το 1977 δημιουργήσαμε μαζί και με άλλους καλλιτέχνες την Galerie am Moritzplatz στο Kreuzberg του Βερολίνου. Μας ονόμασαν Νέους Άγριους (Neue Wilde). Θελήσαμε να “απεικονίσουμε” την τότε πραγματικότητα με το δικό μας τρόπο – και μιλάμε για μια εποχή πολύ έντονη σε ό,τι έχει να κάνει με την τέχνη. Όμως, δεν έμεινα σ’ εκείνο το στιλ που χαρακτηρίζεται ως νεοεξπρεσιονισμός. Δεν μπορώ τη στασιμότητα. Πάντοτε έψαχνα να ανακαλύψω και άλλες τεχνοτροπίες, άλλους τρόπους να εκφραστώ. Και αυτό κάποιος μπορεί να το δει κοιτάζοντας το έργο μου στην πορεία του χρόνου.
Έζησα σε μεγάλες μητροπόλεις (Βερολίνο, Νέα Υόρκη κ.ά.) και επηρεάστηκα από αυτές. Διατηρώ τον ίδιο ενθουσιασμό που είχα και τότε – αν δεν έχεις τον ενθουσιασμό πρέπει να παρατήσεις την τέχνη. Όταν ήρθα στην Αθήνα σχεδόν ελάχιστοι ήξεραν ποιος είμαι. Σήμερα έχουν αλλάξει τα πράγματα. Η δουλειά μου δεν έχει σχέση με το χώρο ή τον τόπο που κινούμαι. Αν δει κανείς μια παλιότερη συλλογή έργων μου με τίτλο “Ομόνοια” θα αναγνωρίσει το χρώμα και την αίσθηση της πόλης παρά την ίδια την πόλη. Είμαι ένας ζωγράφος του άστεως αλλά το βλέμμα μου λειτουργεί σαν φίλτρο, διαφορετικά θα έπαιρνα τη φωτογραφική μηχανή για να απαθανατίσω εικόνες της πόλης. Το έχω κάνει κι αυτό και έχω βγάλει μια σειρά από μαυρόασπρες φωτογραφίες της Ελλάδας, αλλά δεν τις έχω δείξει.
Δεν έχω μάθει ελληνικά τόσα χρόνια στην Ελλάδα, γιατί δεν με βοηθούν να μάθω. Μου μιλούν συνέχεια γερμανικά και αγγλικά. Πάντως η φράση που μου αρέσει και μου έκανε πάρα πολύ εντύπωση γιατί την άκουγα πολύ συχνά ήταν (σ.σ. τη λέει στα ελληνικά) “πολύ ωραία”. Όλοι απαντούσαν έτσι όταν ρωτούσες τι κάνουν. Τώρα δεν τo ακούς αυτό τόσο συχνά όσο τη δεκαετία του ’90. Για μένα η Ελλάδα εκείνη τη δεκαετία ήταν παράδεισος.
Ο τίτλος της έκθεσης “Kick out the jams” είναι από ένα άλμπουμ του συγκροτήματος MC5 από το Ντιτρόιτ, το οποίο μεταξύ άλλων άκουγα τότε. Η punk μουσική μάς είχε επηρεάσει πολύ, αλλά νομίζω πως και η ζωγραφική μας επηρέασε καλλιτέχνες – οι επιρροές είναι πάντα αμφίδρομες. Είναι η ματιά μου πάνω στο Βερολίνο της εποχής του ’80 και αποτυπώνει από εικόνες μέχρι επιρροές, σε έργα μεγάλων διαστάσεων αλλά και μια σειρά από ακρυλικά σε χαρτί. Σκέφτηκα πως θα ήταν ωραίο να τα δείξω τώρα κι εδώ. Έρχεται ως προοίμιο μιας μεγάλης ομαδικής έκθεσης που θα γίνει στη Φρανκφούρτη, αφιερωμένη σ’ εκείνη την εποχή, στην οποία θα παρουσιαστούν και έργα μου. Στα πλαίσια της έκθεσης στη Φρανκφούρτη θα κυκλοφορήσει και ένας κατάλογος με τα έργα μου από τη δεκαετία του ’80. Οι λόγοι δεν έχουν να κάνουν με τη νοσταλγία. Υπάρχει ένα αληθινό ενδιαφέρον από τους σημερινούς νέους, που ενώ έχουν ακούσει για την τέχνη εκείνης της εποχής δεν την έχουν δει ποτέ από κοντά. Τώρα έχουν την ευκαιρία.
13°
