O Pavlos δεν μένει πια εδώ

Η εικαστική του φήμη ξεπέρασε τα ελληνικά σύνορα αφού ο τρόπος του να απεικονίζει τα αντικείμενα της καθημερινής ζωής, της διαφήμισης και του χώρου του θεάματος ήταν ξεχωριστός. Ξεπερνώντας τα όρια με τη μοναδική και χαρακτηριστική τεχνική του, μετέτρεπε τεμαχισμένες λωρίδες χαρτιού από αφίσες, σε μοναδικά τρισδιάστατα έργα τέχνης. Ο Pavlos, κατά κόσμον Παύλος Διονυσόπουλος, πέθανε σε ηλικία 89 ετών και έφυγε για το τελευταίο του ταξίδι την Κυριακή 16 Ιουνίου στα Φιλιατρά της Μεσσηνίας, όπου γεννήθηκε το 1930. 

Μικρός μοίραζε τον καιρό του ανάμεσα στο σχολείο και στο εργαστήρι του πατέρα του, που ήταν τεχνίτης παπουτσής. Γύρω στα 11 άρχισε να ενδιαφέρεται για το διάβασμα και τη ζωγραφική. Το 1947 εγκαθίσταται στην Αθήνα συνεχίζοντας το γυμνάσιο και έρχεται πραγματικά σ' επαφή με την τέχνη. Το 1949-1953 ο Παύλος σπουδάζει στη Σχολή Καλών Τεχνών Αθήνας. «Εγώ, στη θέση της νεκρής φύσης που έχει βάλει ο καλλιτέχνης, βάζω έναν άνθρωπο, του ανοίγω το κεφάλι και βλέπω την εικόνα της νεκρής φύσης που έχει σχηματιστεί στο κεφάλι του, κι αυτό φτιάχνω», λέει ο καλλιτέχνης.

Το 1954 πηγαίνει για πρώτη φορά στο Παρίσι χάρη σε μια υποτροφία του γαλλικού κράτους. «Όταν είναι κανείς πεινασμένος, τρώει οτιδήποτε, χωρίς διάκριση. Στην Ελλάδα δεν υπήρχε τίποτα, έτσι στο Παρίσι έπεσα με τα μούτρα». Μετά από μια τριετία (1955-58) που επιστρέφει στην Ελλάδα και εργάζεται για το θέατρο και τη διαφήμιση, ξαναγυρίζει στο Παρίσι με κρατική υποτροφία, εγκαθίσταται εκεί κι έρχεται σ' επαφή με τα έργα και τα μέλη της ομάδας των Nouveaux Realistes.

Το 1963 εκθέτει στο Σαλόνι τους έργο του, ένα πίνακα με παράλληλες λωρίδες αφισών. «Ο Pierre Restany με πρόσεξε μέσα σ' όλο αυτό το σαλόνι και μου είπε: “Ξέρεις, είσαι Νεο-ρεαλιστής γιατί οικειοποιήθηκες την κομμένη φέτα». Ο Restany θα πει αργότερα: “Νομίζαμε πως όλα είχαν λεχθεί σχετικά με την αφίσα, μέχρι που εμφανίστηκε ο Παύλος»… «Έζησε τη συναισθηματική πλήρωση της εποχής του και πορεύθηκε με ευκολία στην άλλη όψη της τέχνης μεταξύ Νεο-ρεαλισμού και Pop-Art, αυτός ο καλλιτέχνης του καιρού του, ο οποίος τα έχει καλά με τον εαυτό του, παρέμεινε το παιδί των Φιλιατρών, που μαγεύεται πάντα από τις απλές χαρές της ζωής και που κάνει καλά αυτό που θέλει να κάνει».

«Aπό τον πατέρα μου έμαθα να αγαπώ αυτό που κάνω. Tον παρατηρούσα παιδάκι πώς χάιδευε τα παπούτσια που κατασκεύαζε, με τι αγάπη τα έφτιαχνε, τσαγκάρης ήταν, αλλά έφτιαχνε, δεν επισκεύαζε μόνο»

 

Το 1964 ο Παύλος έχει την πρώτη του ατομική έκθεση αφισών στην Galerie J και το πρώτο έντονο ενδιαφέρον από τον Τύπο, ενώ το 1968 πραγματοποιείται εκθέτει στην γκαλερί Ileana Sonnabend, με κολόνες φτιαγμένες από χαρτί massicot. «Η σκέψη μου ήταν ότι η ουσία της γλυπτικής είναι η κολόνα, που με την πάροδο των αιώνων αλλάζει, γίνεται κούρος, έργο του Rodin κλπ». 

To 1971 στην ίδια γκαλερί εκθέτει ενδύματα, είτε κρεμασμένα σε κρεμάστρες είτε στον τοίχο «σαν τελευταίες αναλαμπές μιας πραγματικότητας που έχει σχεδόν εκλείψει, που είναι λανθάνουσα», όπως έγραψε ο Pierre Faveton. Το 1972 έρχεται η πρώτη αναδρομική του έκθεση στο Kunstverein στο Αννόβερο. Εκείνη την εποχή αρχίζει και η συνεργασία του με τον Ιόλα, με τις πρώτες του  «νεκρές φύσες» . «Είμαι ένας άνθρωπος που κάνει αυτό που κάνει, χωρίς να θέτει πολλά ερωτήματα στον εαυτό του. Έτσι όμως που είναι η ζωή, τα ερωτήματα αυτά τίθενται εκ των πραγμάτων από μόνα τους». Οι εκθέσεις του στις γκαλερί του εξωτερικού συνεχίζονται.

«Όταν είναι κανείς πεινασμένος, τρώει οτιδήποτε, χωρίς διάκριση. Στην Ελλάδα δεν υπήρχε τίποτα, έτσι στο Παρίσι έπεσα με τα μούτρα»

 

Το 1978 ο Luigi Carluccio γράφει στο Panorama: «Ο Παύλος μπορεί να μεταμορφώσει τον τηλεφωνικό κατάλογο της Νέας Υόρκης σ' ένα κλασικό κύπελο. Τον ανοίγει στις 360 μοίρες και τον πλάθει, όπως κάνουν οι αγγειοπλάστες με τον πηλό». Τον Απρίλιο 1979 το περιοδικό Vogue φωτογραφίζει τα μοντέλα του μπροστά σε γλυπτά του Τάκη και του Παύλου.

Το 1980 η Ελλάδα αφιερώνει στον Παύλο το περίπτερό της στη Μπιενάλε της Βενετίας με μια εγκατάσταση έργων του σε boldluc, την κορδέλα με την οποία δένουν τα πακέτα. Το 1985 εγκαινιάζοντας το θεσμό των πολιτιστικών πρωτευουσών της Ευρώπης στην Αθήνα, ο Παύλος πραγματοποιεί μια έκθεση των Σημαιών της Κοινότητας στο μουσείο Πιερίδη της Αθήνας. Παράλληλα το γερμανικό κανάλι ZDF γυρίζει μια τριαντάλεπτη ταινία για τον Παύλο και τα έργα του.

Το 1988 η Νεκρή Φύση του Παύλου γίνεται εξώφυλλο του γερμανικού περιοδικού Palette, ενώ η αεροπορική εταιρεία Air France προωθεί στο διεθνή τύπο μια διαφημιστική εκστρατεία βασισμένη στο έργο του Παύλου «Το Μαγικό Τραπέζι». Την ίδια εποχή, προλογίζοντας στον κατάλογο της έκθεσης του Παύλου στην Fondation Veranneman, ο Otto Hahn γράφει: «Το σκισμένο χαρτί είναι τα κύματα. Το χαρτί, σε ψιλές λωρίδες, είναι το χορτάρι… Ο Παύλος, ο κολορίστας, μετά από μακρά διαδρομή, αποδέχεται επιτέλους αυτή του την ιδιότητα». 

«Eίναι όμορφο αυτό που κάνετε. O καθένας περνάει και την παίρνει χωρίς να πληρώνει. M’ αρέσει που καθώς περπατάς στο δρόμο τη βλέπεις, είναι και αισθητικά ωραία αυτά τα κουτιά, τα κόκκινα. Kαι ούτε έχεις να δώσεις λόγο σε κανέναν, να μιλήσεις στον περιπτερά ας πούμε...» είχε εκμυστηρευτεί για την ATHENS VOICE

 

Το 1991 η Gallerie Guy Peters οργανώνει μια ατομική έκθεση του Παύλου στο πλαίσιο της FIAC, που γίνεται αποδεκτή με ενθουσιασμό από το κοινό, ενώ το 1992 η πόλη του Παρισιού οργανώνει μια αναδρομή στο έργο του.

Το 1997, διοργανώθηκε αναδρομική του έκθεση στη Θεσσαλονίκη (Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης), και παρουσιάστηκε επίσης στην Αθήνα (Εργοστάσιο ΑΣΚΤ). 

Το 2007 πραγματοποιήθηκε η αναδρομική έκθεση του Παύλου, με 50 από τα σημαντικότερα έργα του, στο πλαίσιο των Eρμουπολείων 2007, σε επιμέλεια της ιστορικού τέχνης-μουσειολόγου Kατερίνας Kοσκινά.

Το έργο του «Ποδοσφαιριστές» βρίσκεται στο σταθμό «Ομόνοια» του Μετρό της Αθήνας.

Το εξώφυλλο, η καρδιά και το δέντρο που δημιούργησε ο Pavlos για την ATHENS VOICE

O διεθνούς φήμης εικαστικός σχεδίασε το εξώφυλλο της ATHENS VOICE για το τεύχος 178, τον Ιούλιο του 2007.  H Αγγελική Μπιρμπίλη τον είχε συναντήσει στο ατελιέ του στην Αγία Παρασκευή, όπου ο Παύλος είχε μοιραστεί τις σκέψεις του, χαρίζοντας μια καρδιά και ένα δέντρο στη Φωνή της Αθήνας. 

«Aπό τον πατέρα μου έμαθα να αγαπώ αυτό που κάνω. Tον παρατηρούσα παιδάκι πώς χάιδευε τα παπούτσια που κατασκεύαζε, με τι αγάπη τα έφτιαχνε, τσαγκάρης ήταν, αλλά έφτιαχνε, δεν επισκεύαζε μόνο» είχε εξομολογηθεί.

«Θέλω να μετέχω», είχε πει. «Eίναι όμορφο αυτό που κάνετε. O καθένας περνάει και την παίρνει χωρίς να πληρώνει. M’ αρέσει που καθώς περπατάς στο δρόμο τη βλέπεις, είναι και αισθητικά ωραία αυτά τα κουτιά, τα κόκκινα. Kαι ούτε έχεις να δώσεις λόγο σε κανέναν, να μιλήσεις στον περιπτερά ας πούμε...» είχε εκμυστηρευτεί για την ATHENS VOICE, έχοντας ετοιμάσει μια ένα δέντρο και μια καρδιά, τα έργα «Kυπαρίσσι» και «Kαρδιά» σε χαρτί, για «να διαλέξουμε».