Έρχεται στην Αθήνα, για να παρουσιάσει το Bestiary, και μας μιλά: για τη νέα του δουλειά, την εμμονοληπτική εικονομανία του, τη διαρκή του παρουσία σε έναν κόσμο, που οι εικόνες εναλλάσσονται με διαστημική ταχύτητα.
Δέχεσαι την ταμπέλα «Ρετροφουτουριστής»; Ή προσδιορίζεις εαυτόν με κάτι άλλο; Ξέρω, η κατηγοριοποίηση είναι ό,τι χειρότερο και περιοριστικό για έναν εικονομανή, όπως κάποτε προσδιόρισες τον εαυτό σου, μα δεν παύει να αποτελεί κι έναν κώδικα επικοινωνίας, μια αρχή για τους ανεξοικείωτους με την πορεία σου... Στην πορεία σου, ανεξαρτήτως του χρόνου, υπάρχει μια σταθερά στο έργο σου; Ένα Zeitgeist ; Μια παράμετρος, που ανεξάρτητα από τη φυγόκεντρο, που εσύ ορίζεις το πόσο μακριά θα φτάσεις ή πόσο εμμονικά θα μείνεις στον πυρήνα, εντούτοις την τηρείς απαρέγκλιτα;
Αν και κατανοώ την έννοια της κατηγοριοποίησης, δυστυχώς η λέξη «retro» έχει μια συναισθηματική, σχεδόν νοσταλγική, ποιότητα που δεν ανταποκρίνεται στα έργα μου. Ίσως οι λέξεις ιστορικοφουτουρισμός, παλαιοφουτουρισμός ή ακόμη και η πιο ελληνική «παρελθομελλοντισμός», με μια δόση οπτικού σουρεαλισμού και κοινωνικής κριτικής, να ταίριαζαν περισσότερο στο δικό μου Zeitgeist, στο κοινό δομικό στοιχείο των συνθέσεών μου. Η δουλειά μου αισθητικά - προσεγγίζοντάς τη χρονικά - κινείται από τις αχνές λεπτομέρειες ενός πολυεπίπεδου μοτίβου, σε πιο τολμηρά και επιθετικά γραφικά, όμως ο κριτικός σχολιασμός θα είναι πάντα ζητούμενο και έμπνευση. Ακόμη κι αν μια σειρά βασίζεται σε οπτικές εμμονές, παίρνει ξεκάθαρη θέση απέναντι σε σύγχρονους προβληματισμούς μέσω εικόνων που προκαλούν, που δημιουργούν άβολα συναισθήματα, που θέτουν δύσκολα ερωτήματα.
Τι θα δείξεις στην Αθήνα;
Πρόκειται για την πρώτη παρουσίαση της ολοκληρωμένης πλέον σειράς Bestiary που δημιουργήθηκε από περιορισμένων αντιτύπων αρχειακές κόπιες. Μέρος αυτής της σειράς είχε πρωτοεκτεθεί το 2011 στο Λονδίνο, στην Coningsby Gallery, με τη μορφή έργων σε εξέλιξη, αλλά και ως μεμονωμένες μελανοτυπίες στο Μουσείο Μπενάκη το 2015 και στη United Photo Industries Gallery της Νέας Υόρκης το 2016.
Παλιές, ξεθωριασμένες φωτογραφίες μιας Αμερικής σκοτεινής, αμήχανης. Άνθρωποι και ενδοχώρα του 19ου αιώνα, σχεδόν σαν αραχνιασμένο, επικίνδυνο τιμμπαρτονικό παραμύθι, παντού σαν να παραμονεύουν θάνατοι και δαιμόνια. Επανεπεξεργάστηκες το υλικό, προσδίδοντάς του μυθολογικές συνδέσεις - μια virtual Βαλχάλα, όπου φωτογραφία, ζωγραφική και σύμβολα ή ξεθωριασμένες ημερομηνίες, συνθέτουν μια θρησκευτικότητα. Σαν αγιογραφίες(;) σε μοναστήρι αγνώστου Θεού, κοντά στον Ιερώνυμο Μπος, αλλά με φόκους στο άτομο, όχι ομαδικές δηλαδή απεικονίσεις κολάσεως, μα ένα εντελώς προσωπαγές, «πορτρετικό» κάδρο. Σε ποια σαλόνια, αναρωτιέμαι, θα κρεμούσαν τούτους τους πίνακες και ποιοι άνθρωποι;
Αν και η ερώτησή σου είναι εκστατικά διατυπωμένη, πραγματικά δεν είμαι απόλυτα σίγουρος για το «πού» και το «ποιος», από τη στιγμή που η δημιουργία των εικόνων είναι καθαρά μια ενστικτώδης μορφή θεραπείας του εθισμού μου να «εξωτερικοποιώ» τη γοητεία που μου ασκούν αυτά που βλέπω φτιάχνοντας νέες οπτικές αλληλουχίες, και η ανάγκη μου να αντιδράσω ή να επικοινωνήσω μέσω αυτών των αλληλουχιών, τα ζητήματα που κάνουν κατάληψη στο μυαλό μου. Ίσως εκείνοι που νιώθουν να συνδέονται άμεσα με τους χαρακτήρες των έργων ή εκείνοι που επιδιώκουν έναν εσωτερικό διάλογο μέσω αυτών.
«Σκοταδόψυχος Ρέμπραντ, black hearted Βελάσκεθ, ψυχεδελικά industrial Καραβάτζιο»! Έδειχνα τις εικόνες της έκθεσης, κάτι σαν preview, σε μια φίλη, κι αυτά ήταν μερικά από τα σχόλιά της. Αναπόφευκτα, στον παρόντα χρόνο, όλοι συγκρίνουν κι όλα συγκρίνονται. Τι της απαντάς;
Συμφωνώ. Η ουσία, το περιεχόμενο, είναι το παν, ιδιαίτερα σήμερα που μέσω της τεχνολογίας νιώθουμε πως τα πάντα είναι απτά και στη διάθεσή μας, αλλά εντέλει μένουμε με τα χέρια αδειανά, αφού τείνουμε να ξεχάσουμε την αίσθηση της άμεσης και προσωπικής επαφής με τον κόσμο γύρω μας. Κοιτώντας τα ανθρωπολογικά χαρακτηριστικά των τεράτων, αποτέλεσμα ενός ανορθόδοξου παραλληλισμού του σύγχρονου τρόπου ζωής και της κουλτούρας, όπως αυτός αντανακλάται στις ολοένα και πιο σκοτεινές επιδράσεις της απεριόριστης πληροφορίας και της αδημονίας μας για αυτή. Δημιουργώντας νέες εικόνες από παλιές οπτικοποιήσεις που ενώνουν και σχολιάζουν την εξέλιξη των προβληματικών σχέσεων με τους εαυτούς μας και τους άλλους, ως ξεχωριστά άτομα ή ομάδες. Φυσικά και αυτό δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση «οδηγό» για τον σύγχρονο άνθρωπο. Αντίθετα, είναι μια σειρά παραμορφωτικών καθρεπτών όπου ο καθένας μπορεί μέσα να δει τα αληθινά, αν και σπασμένα, κομμάτια της αντανάκλασής του, κάποια περισσότερο εμφανή, κάποια άλλα σχεδόν αθέατα. Αυτή η ανεμπόδιστη, ανθρωπόμορφη, βίαιη και σεξουαλική διάσταση των κτηνών αναζωπυρώνει το ενδιαφέρον μου για αυτά και γίνεται έμπνευση για τις εικόνες, τα σύμβολα και τις μεταφορές, ορατές και μη, στα έργα μου.
Εγώ διαλέγω Nine Inch Nails για το σάουντρακ. Εσύ; Ποια μουσική θα διάλεγες για υπόκρουση στη Νίτρα Γκάλερι, αν υποθέσουμε πως κάποιος ήχος θα μπορούσε να συνοδεύει την περιήγηση του θεατή;
Τέλεια επιλογή, μαζί και με λίγο Nick Cave ίσως. Καθώς η δουλειά είναι περισσότερο «εικονική» και αφηρημένη, οι instrumental μελωδίες που συνδυάζονται με industrial/electronic ήχους θα ντύσουν μουσικά αυτό το κυνήγι του αναπόφευκτου αυτοπροσδιορισμού. Καμιά ιδέα;
11°
Erigone © Viktor Koen
