Ο ταλαντούχος Ελευθέριος Αμπατζής ισορροπεί ανάμεσα στην αρχιτεκτονική και το βιομηχανικό σχέδιο μ’ έναν τρόπο αυστηρό και πάντα παιχνιδιάρικο. Από αριστούχος Έλληνας φοιτητής Αρχιτεκτονικής βρέθηκε –καθόλου τυχαία– να σχεδιάζει για λογαριασμό του Norman Foster το «γιγαντιαίο» μουσείο Pushkin στη Μόσχα. Σχεδίασε για το εξώφυλλό μας ένα γεωμετρικό σχήμα που μοιάζει με καλειδοσκοπική νιφάδα χιονιού. Αλλά δεν είναι…
Η αλήθεια είναι ότι δεν το είχα δει ποτέ κατ’ αυτόν τον τρόπο, αλλά σίγουρα μοιάζει, αφού παραπέμπει σε γεωμετρία fractal. Ωστόσο, το σχέδιο αυτό αποτελεί την πρότασή μου για ένα μοναστήρι στα περίχωρα της Ρώμης και είναι σχεδιαστικά επηρεασμένο από τη μορφή των γοτθικών βιτρό.
Σπουδές στο Λονδίνο. Ήταν μια περίοδος φοβερά έντονη και δημιουργική. Είχα την ευκαιρία να γνωρίσω το Λονδίνο ως φοιτητής στην ΑΑ και αργότερα ως αρχιτέκτονας. Θα μου μείνουν αξέχαστα τα πρότζεκτ μου, οι ατέλειωτες ώρες στη σχολή ή το γραφείο, οι tutors και οι συνεργάτες φίλοι μου. Αυτό που πάντα με ενθουσίαζε ήταν η συναρπαστική αίσθηση ότι βρισκόμουν σε ένα παγκόσμιο πολιτιστικό κέντρο και συμμετείχα, άλλοτε ως λήπτης, άλλοτε ως δημιουργός, στη διαμόρφωση καινοτομικών τάσεων.
Από τον Norman Foster πίσω στην Ελλάδα. Διάλεξα να εργαστώ σε πολύ διαφορετικά γραφεία, τόσο όσο αφορά στο μέγεθος όσο και στη νοοτροπία. Στον Foster συμμετείχα στην ομάδα σχεδίασης του νέου «γιγαντιαίου» μουσείου Pushkin στη Μόσχα, το οποίο είναι σε κλίμακα πόλης. Στον Paul Davis δούλεψα την κλίμακα της κατοικίας σε κατασκευαστικό επίπεδο, ενώ στους Brisac Gonzalez σχεδίασα μια σχολή χορού στη νότια Γαλλία. Παρ’ όλα αυτά, πάντα ήθελα να επιστρέψω και να δημιουργήσω στην Ελλάδα. Πιστεύω ότι, παρά την κρίση, υπάρχουν ευνοϊκές προϋποθέσεις να ασκήσω και να αναπτύξω τις δραστηριότητές μου εδώ, καθώς ο χώρος του design έχει πολλές δυνατότητες ανάπτυξης και μια αγορά μη κορεσμένη.
Αρχιτεκτονική των αντιθέσεων. Αυτός είναι ο τομέας της αρχιτεκτονικής που με ενδιαφέρει να εξερευνήσω. Προσπαθώ να προσεγγίζω κάθε πρότζεκτ με έναν αυστηρό, αλλά ταυτόχρονα και παιχνιδιάρικο τρόπο. Από μικρός «ταξίδευα» μέσα από τον κόσμο των καρτούν και ζωγράφιζα τους δικούς μου φανταστικούς κόσμους. Τώρα που καλούμαι να δημιουργήσω σχεδιαστικά, προσπαθώ να αναγεννήσω φαντασίες και εικόνες και να τις πλέξω με ιστορία και πραγματικότητα. Είναι πολύ λογικό η διαφοροποίηση της κλίμακας κάθε αρχιτεκτονικού έργου να επιφέρει και διαφοροποίηση των συνθετικών εργαλείων, εμπειρία άλλωστε που επιδίωξα να αποκομίσω από τη μέχρι τώρα εργασιακή μου πορεία.
Αρχιτεκτονική δεν σημαίνει μόνο «κτίριο». Αποτελεί ένα κλειδί για πολλούς, διαφορετικούς τομείς. Όσο ενδιαφέρον βρίσκω στο σχεδιασμό ενός κτιριακού συνόλου, άλλο τόσο βρίσκω και στη δημιουργία ενός αντικειμένου ή ενός πίνακα. Είναι μια διαδικασία διερεύνησης και επαναπροσδιορισμού θέματος και κλίμακας κάτω από το φάσμα της αρχιτεκτονικής και όχι διάλειμμά της. Κάτω από αυτό το πρίσμα, αντιμετωπίζω το κάθε πρότζεκτ σαν μοναδικό, ανεξάρτητα από το είδος παραγωγής του.
Η στιγμή της έμπνευσης έρχεται από πολλά και διάφορα: ιστορία, ταξίδια, ταινίες, πίνακες, βιβλία, υλικά, κατασκευαστικές μεθόδους. Δεν έχω σκεφτεί ποτέ το «για ποιον» θα ήθελα να σχεδιάσω κάτι, αλλά έχω σκεφτεί το «τι», έμπνευσή μου πάντα αποτελούσε το θέμα και όχι το πρόσωπο. Ξέρω ότι θα ήθελα να σχεδιάσω ένα μοναστήρι κάποια στιγμή. Ίσως να είναι και απωθημένο από την πρόταση στη Ρώμη, δεν ξέρω…
Luigi Serafini. Είναι ένας αρχιτέκτονας και σχεδιαστής που εκτιμώ αφάνταστα. Συνέθεσε ένα δικό του φανταστικό κόσμο, τον ανέλυσε σε μια προσωπική του γλώσσα και τον απεικόνισε με έναν παραμυθένιο τρόπο.
Η ευκαιρία της οικονομικής κρίσης. Είναι αδιαμφισβήτητα μια αφορμή επανεξέτασης του σχεδιασμού του αστικού περιβάλλοντος. Το θέμα της εξοικονόμησης ενέργειας στον κτιριακό σχεδιασμό είναι στα highlights της εποχής. Η ιδέα, επίσης, της διατήρησης και επανάχρησης του κτιριακού αποθέματος το οποίο, στην Αθήνα για παράδειγμα, είναι πολύ μεγάλο, πολύ ενδιαφέρον και σχεδόν πλήρως αναξιοποίητο. Σε κάθε περίπτωση, η εποχή της κρίσης είναι περίοδος μιας γενικής κοινωνικής, πολιτιστικής και φυσικά σχεδιαστικής αναθεώρησης.
Το πρότζεκτ «Cube» αποτελεί μια καθαρά κοινωνική προσέγγιση της αρχιτεκτονικής. Είναι μία κατασκευή η οποία στήνεται σε δημόσιο χώρο και για την υλοποίησή της απαιτείται η συμμετοχή του κοινού. Η λειτουργία και επιτυχία του «Cube» κρίνεται από το ποσοστό συμμετοχής των περαστικών και όχι από την εικόνα του κατασκευαστικού αποτελέσματος. Πιστεύω ότι η δημόσια πλευρά της αρχιτεκτονικής είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την καθημερινότητα των πολιτών, αφού διαμορφώνει σε μεγάλο βαθμό τα γεγονότα, το χώρο μέσα στον οποίο εξελίσσεται η ζωή τους. Ο αρχιτέκτονας δεν πρέπει να είναι απλά διακομιστής εντολών, αλλά ενεργός πολίτης και σκεπτόμενος δημιουργός. Είτε το συνειδητοποιεί είτε όχι, γράφει τις νέες σελίδες στην ιστορία της πόλης.
Μια πρόταση για την Αθήνα. Θα μπορούσα να δω το έργο μου «Inside Rubic’s Cube» (φωτό) να μεταμορφώνεται σε στάση λεωφορείου για την Αθήνα. Θα χρειαζόταν ορισμένες σχεδιαστικές και υλικές τροποποιήσεις, βέβαια, αλλά είναι εξαρχής σχεδιασμένο για εξωτερική δημόσια χρήση.
Αγαπημένο κτίριο της Αθήνας. Νομίζω ότι θα διάλεγα το κτίριο της Εμπορικής Τράπεζας στην πλατεία Κλαυθμώνος, ένα λαμπρό παράδειγμα συνύπαρξης συντηρητισμού και δυναμισμού σε έναν ενιαίο οργανισμό. Σε ένα περίοπτο σημείο της πόλης ο αρχιτέκτονας διάλεξε να συνδυάσει τον μπρουταλιστικό μοντερνισμό με τη μεγαλοπρέπεια του κλασικού, διατηρώντας μεν γραμμές και αναλογίες, τοποθετώντας όμως στο τέλος και ένα γιγαντιαίο «καπάκι». Είναι φανταστικό κτίριο.
Ταξιδεύω συχνά, αλλά θα ήθελα περισσότερο. Ένας από τους βασικούς συντελεστές της δουλειάς μου είναι η σύνθεση των παραστάσεων από τα ταξίδια μου, που με βοηθούν και με ωθούν σε διερευνήσεις. Κατ’ αυτό τον τρόπο η έννοια του ταξιδιού για έναν αρχιτέκτονα θεωρώ πως είναι άμεσα συνδεδεμένη με τη δημιουργική του πορεία. Είναι κι αυτή ένα ταξίδι, που ενσωματώνει όλα τα ταξίδια που έκανε.
Black Hole Table, τραπέζι, μείξη πλαστικού και μπετόν
Rubik’s Cube, μια πρόταση για στάση ΜΜΜ που δίνει χρώμα στο αστικό τοπίο
Animal Cabinet, πρόταση για το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου, Τμήμα Μεταλλαγμένων Ζώων
Το σχέδιο του εξωφύλλου μπορείτε να βρείτε σε μορφή φωτιστικού (μοντέλο Icon) στην εταιρεία Riche. Αποτελεί επίσης τη βάση της τρέχουσας έκθεσης του Ε. Αμπατζή στο Athens Beverly Hills Medical Group στη Γλυφάδα.
WHO IS WHO
Ο Ελευθέριος Αμπατζής γεννήθηκε στην Αθήνα το 1983. Σπούδασε Αρχιτεκτονική στο Πανεπιστήμιο του Nottingham και στο Architectural Association στο Λονδίνο, απ’ όπου και αποφοίτησε με το ΑΑ diploma, προτεινόμενος για τιμητική διάκριση (ΑΑ Honours) και ολοκλήρωσε με επιτυχία τις εξετάσεις στο RIBA II (High Pass). Μετά την αποπεράτωση των σπουδών του, εργάστηκε στο Λονδίνο στα αρχιτεκτονικά γραφεία: Foster and Partners, Paul Davis and Partners και Brisac Gonzalez Architects. Παράλληλα με το σχεδιασμό κτιρίων, δραστηριοποιείται στο χώρο του βιομηχανικού σχεδίου με προσωπικές συνεργασίες στο Λονδίνο και στο Πόρτο της Πορτογαλίας. Ιδιαίτερα ασχολείται με το σχεδιασμό και την παραγωγή πινάκων, γλυπτών, επίπλων και άλλων αντικειμένων, είτε σε μορφή μοναδικών κομματιών είτε σε μορφή περιορισμένων αριθμημένων εκδόσεων. Έργα του έχουν εκτεθεί στο Architectural Assοciation του Λονδίνου, στην έκθεση Taneaka της Ιαπωνίας και στο σταθμό Μετρό Sao Bento του Πόρτο (www.eleftherios-art.com).
Μιλήσαμε με τους επικεφαλής του παγκοσμίου φήμης βραβευμένου αρχιτεκτονικού γραφείου, Νατάσα Λιανού και Ερμή Χαλβατζή. Έχουν σχεδιάσει το νέο κτίριο της COSMΟTE TV και το The Orbit
8°
