Life in Athens

Πού βρίσκονταν τα «παντρεμενάδικα» της Αθήνας και πότε άνθισαν τα παριλίσια θέατρα;

Δίπλα στον λόφο του Αρδηττού και μια ανάσα από το Παναθηναϊκό Στάδιο εκτείνεται μια άκρως γοητευτική συνοικία, γεμάτη ενδιαφέρουσες ιστορίες

62222-137653.jpg
A.V. Team
3’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
Αεροφωτογραφία από τον λόφο του Αρδηττου και το Καλλιμάρμαρο Στάδιο.
Αεροφωτογραφία από τον λόφο του Αρδηττου και το Καλλιμάρμαρο Στάδιο. © EUROKINISSI / ΑΝΤΩΝΗΣ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ

Μετς: Η Αθηναιογράφος Άρτεμις Σκουμπουρδή εξιστορεί τις ιστορίες για τα «παντρεμενάδικα» και τα παραλίσια θέατρα που αναπτύχθηκαν τον 19ο αίωνα στην συνοικία της Αθήνας 

Το Μετς, αυτή η ξεχωριστή συνοικία, που συνδυάζει το αστικό τοπίο με τη φυσική ομορφιά και τα σοκάκια με τα υψώματα μιας άλλης Αθήνας, αποτελεί ένα κομβικό σημείο της πόλης, που γίνεται άκρως γοητευτικό όταν γυρίζουμε πίσω στις ιστορίες που το συνοδεύουν.

«Ο Βαυαρός Κάρολος Φιξ έστησε στην περιοχή την πρώτη μπιραρία που την ονόμασε Μετς, από την γαλλική πόλη όπου έγινε η ομώνυμη μάχη του γαλλογερμανικού πολέμου», αναφέρει η Αθηναιογράφος Άρτεμις Σκουμπουρδή μιλώντας στην ATHENS VOICE και προσθέτει: «Ο χώρος ήταν κοσμοπολίτικος με αποτέλεσμα να τον προτιμούν πολλοί Αθηναίοι που σύχναζαν τότε στο συγκεκριμένο σημείο της πόλης. Σταδιακά όλη η γύρω περιοχή άρχισε να αποκαλείται Μετς, όνομα που φυσικά διατηρείται μέχρι σήμερα».

Στην γύρω περιοχή προς τα τέλη του 19ου αιώνα αναπτύχθηκαν καφενεία, χώροι ψυχαγωγίας, θέατρα με αποτέλεσμα η συνοικία να ζωντανέψει και να μετατραπεί κυριολεκτικά σε πέρασμα για όσους ήθελαν να διασκεδάσουν. Το φυσικό ωστόσο τοπίο της ευρύτερης περιοχής από αρχαιοτάτων χρόνων ήταν απαράμιλλης ομορφιάς, γεμάτο πράσινο και γαργάρα νερά. Όπως επισημαίνει  η κ. Σκουμπουρδή «στην αρχαιότητα, υπήρχε βλάστηση κοντά στην κοίτη του Ιλισού, η οποία ήταν πλούσια ενώ το τοπίο ήταν εντυπωσιακό».

Ιλισσός ποταμός - γέφυρα Αναπαύσεως (φωτό αρχείου).
Ιλισσός ποταμός - γέφυρα Αναπαύσεως (φωτό αρχείου). © EUROKINISSI / ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΝΤΑΡΙΝΗΣ

Οι Αθηναίοι έκαναν συχνά τον περίπατο τους στην ευρύτερη περιοχή μέχρι και τον Μεσοπόλεμο, την ίδια ώρα που ο Αρδηττός ήταν επίσης μια δροσερή όαση. Στο μεταξύ όπως επισημαίνει η κ. Σκουμπουρδή «ανάμεσα στα 1872 και 1888 αναπτύχθηκαν σταδιακά έξι παριλίσια θέατρα, που γνώρισαν δόξες και πρόσφεραν δροσιά στις θερινές νύχτες των Αθηναίων. Ήταν διασκεδαστικά θέατρα, στα οποία παίζονταν διάφορες όπερες ενώ πολλές φορές σε αυτούς τους χώρους ανέβαιναν και τραβιάτες. Ωστόσο τα έργα που είχαν μεγάλη απήχηση στα παριλίσια θέατρα και όχι μόνο, κατά τον 19ο αιώνα  ήταν και οι παραστάσεις παντομίμας που συνοδεύονταν παράλληλα με χορούς και μουσική. Μάλιστα συνήθως στο τέλος της παράστασης παιζόταν και μια κωμωδία στη θεατρική σκηνή με αποτέλεσμα οι θεατές να φεύγουν με πολύ ευχάριστη διάθεση.

Η παριλίσια περιοχή ήταν γεμάτη ζωντάνια. Οι Αθηναίοι πήγαιναν σε αυτό το σημείο της πόλης για να διασκεδάσουν καθώς εκείνα τα χρόνια δεν υπήρχαν και πάρα πολλές επιλογές για τους κατοίκους της πόλης. Χαρακτηριστικό ήταν ότι κάποιοι πλήρωναν εισιτήριο για να δουν τις παραστάσεις ενώ λόγω της μεγάλης βλάστησης ορισμένοι σκαρφάλωναν στα δέντρα για να παρακολουθήσουν, πληρώνοντας ωστόσο πολύ χαμηλότερο αντίτιμο. Όλες πάντως οι εκδηλώσεις στους χώρους εκείνους ήταν πολύωρες. Ξεκινούσαν κατά τις οχτώ το απόγευμα και τέλειωναν γύρω στις δύο τα χαράματα. Οι Αθηναίοι διασκέδαζαν εκεί μέχρι πρωίας. Και πολλές φορές αφού πρώτα παρακολουθούσαν κάποια παράσταση, επισκέπτονταν έπειτα και τα ωδικά καφενεία της περιοχής για να τραγουδήσουν και να συνεχίσουν τη διασκέδαση τους. Αξίζει να σημειωθεί ότι από τις σημαντικότερες θερινές σκηνές της παριλίσιας περιοχής ήταν το Θέατρο των Ολυμπίων (1881-1887).

Αεροφωτογραφία από τον λόφο του Αρδηττού.
Αεροφωτογραφία από τον λόφο του Αρδηττού. © EUROKINISSI / ΑΝΤΩΝΗΣ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ

Τα παριλίσια θέατρα γνώρισαν δόξες ως την εποχή που ξεκίνησαν τα έργα στο Παναθηναϊκό Στάδιο και η διαμόρφωση του χώρου εν όψει των πρώτων Ολυμπιακών αγώνων του 1896. Στα 1888 γίνονται σταδιακά απαλλοτριώσεις και αρχίζουν τα κατεδαφίζονται αυτοί οι χώροι, ένας προς ένας. Ωστόσο το τοπίο της περιοχής παρέμεινε αναλλοίωτο τουλάχιστον ως τα μέσα του 20ου αιώνα.

Παράλληλα την ίδια περίοδο, ωδικά καφενεία είχαν δημιουργηθεί τότε στην περιοχή του Μετς (καφέ σαντάν, καφέ αμάν με αμανέδες και καφέ σαντούρ με σαντούρια), ενώ κάποια από τα ωδικά αυτά καφενεία είχαν χώρους στους οποίους οι θαμώνες μπορούσαν να διασκεδάσουν πιο απομονωμένα με την συντροφιά τους, τα σεπαρέ, με αποτέλεσμα η περιοχή χαριτολογώντας κάποια περίοδο να ονομαστεί "παντρεμενάδικα".

Όλα αυτά ωστόσο έσβησαν σιγά σιγά καθώς πλησίαζαν οι Ολυμπιακοί Αγώνες που πραγματοποιήθηκαν στα 1896. 
Και πάρα το γεγονός ότι τα κέντρα και τα ωδικά καφενεία της περιοχής σιγά σιγά χάθηκαν, η μπυραρία Μετς παρέμεινε ως ένας χώρος συνάντησης και διασκέδασης με κοσμοπολίτικος αέρα. Ο χώρος και η επισκεψιμότητα του έμελλε να σφραγίσουν, ονομαστικά τουλάχιστον, ολόκληρη αυτή την περιοχή της πόλης, αφήνοντας έτσι το χνάρι της ζωής του 19ου αιώνα χαραγμένη στη σύγχρονη Αθήνα». 

Όπως και αν περάσεις πάντως από το Μετς, είτε βιαστικά για να διασχίσεις την πόλη από την μια άκρη στην άλλη, είτε αργά απολαμβάνοντας έναν περίπατο στα σοκάκια, αυτό που δεν ξεχνάς είναι η ιδιαίτερη αύρα της περιοχής που σμίγει με μοναδικό τρόπο έναν αέρα παλιάς και σύγχρονης πόλης.

ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΤΟ NEWSLETTER ΜΑΣ

Tα καλύτερα άρθρα της ημέρας έρχονται στο mail σου

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ