Πολλά σκυλιά υποφέρουν από δύσπνοια, τριχόπτωση, καρκίνο. Ο λόγος είναι η στοχευμένη εκτροφή. Μια αναφορά με αφορμή τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα των Ζώων.
Στη σημερινή εποχή τα σκυλιά παίζουν συχνά έναν εντελώς διαφορετικό ρόλο για τους ιδιοκτήτες τους από ότι πριν από μερικές δεκαετίες: κάποιοι παίρνουν σκύλο όταν δεν έχουν παιδιά, άλλοι πάλι ως αξεσουάρ ή για στιλάτες φωτογραφίες στο Instagram. Όλο και πιο δημοφιλή γίνονται σκυλιά με περίεργα… χρώματα, όπως λαμπραντόρ με ασημένιο τρίχωμα ή γαλλικά μπουλντόγκ και τσιουάουα με γαλαζωπή απόχρωση.
Αν και αυτά τα χρώματα φαίνονται όμορφα, «δεν είναι απλώς χρωματικές παραλλαγές, αλλά πραγματικές δυσμορφίες, γενετικές ανωμαλίες», εξηγεί ο παθολόγος ζώων και συγγραφέας Άχιμ Γκρούμπερ. Μάλιστα, αρκετά από αυτά τα ζώα υποφέρουν από ανίατη τριχόπτωση και άλλα δερματικά προβλήματα λόγω τέτοιων γενετικών διαταραχών.
Είναι καθηγητής στο Ινστιτούτο Παθολογίας των Ζώων του Ελεύθερου Πανεπιστημίου (FU) του Βερολίνου\, ερευνά τις παρεκκλίσεις στην αναπαραγωγή και επιδιώκει να βρει λύσεις στο βιβλίο του "Βασανισμένοι σύντροφοι".
«Έχουμε εκθρέψει πολλές ράτσες σκύλων εντελώς άρρωστες», λέει. «Στη φύση δεν υπάρχουν ράτσες, η έννοια είναι ανθρώπινης επινόησης».
Προβλήματα λόγω της στοχευμένης εκτροφής
Ο Γκρούμπερ εξηγεί πως η επί δεκαετίες στοχευμένη αναπαραγωγή σκύλων έχει ως αποτέλεσμα τη διαφοροποίηση των εξωτερικών χαρακτηριστικών και κατά συνέπεια την επιδείνωση της ζωής των σκύλων.
Σύμφωνα με τη Γερμανική Ένωση για την Προστασία των Ζώων, τα σκυλιά με μικρό κεφάλι, για παράδειγμα, ταλαιπωρούνται συχνά από παθήσεις στο δέρμα, τα αυτιά και τα μάτια, καθώς και με παραμορφώσεις στη μουσούδα και τα δόντια τους. Η πλειονότητα αυτών των σκύλων υποφέρει από δύσπνοια, δεν αντέχει τη ζέστη και αντιμετωπίζει προβλήματα στον ύπνο.
«Γνωρίζουμε πλέον περισσότερες από 80 διαφορετικές παθήσεις και διαταραχές που προέκυψαν ως "παρενέργειες" της ακραίας στοχευμένης αναπαραγωγής», λέει ο Γκρούμπερ. Σύμφωνα με στοιχεία από μια αμερικανική μελέτη σκύλων με καρκίνο, για παράδειγμα, τα καθαρόαιμα ζώα διαγνώσθηκαν με καρκίνο σε σημαντικά μικρότερη ηλικία από ό,τι τα σκυλιά μικτής ράτσας.
Επιπλέον, σύμφωνα με τον ειδικό, στους σκύλους είναι γνωστές περισσότερες από 500 κληρονομικές ασθένειες - πολύ περισσότερες από ό,τι σε όλα τα άλλα εκτρεφόμενα κατοικίδια ζώα. Αυτό έχει να κάνει σε μεγάλο βαθμό με την αιμομικτική διασταύρωση. Μια λύση, για παράδειγμα, είναι η διασταύρωση ζώων διαφορετικής ράτσας, προκειμένου τα ζώα να αποκτήσουν μακρύτερη μύτη και λιγότερα προβλήματα υγείας.
Η στοχευμένη εκτροφή απαγορεύεται, σύμφωνα με τον νόμο για την προστασία των ζώων. Αλλά ο νόμος δεν εφαρμόζεται σχεδόν καθόλου, όπως τονίζει ο Γκρούμπερ, τόσο επειδή οι εκτροφείς δεν γνωρίζουν τη νομοθεσία, όσο και επειδή οι αρμόδιες αρχές δεν αναλαμβάνουν δράση.
Η Γερμανική Ένωση για την Προστασία των Ζώων απαιτεί ένα νομικό πλαίσιο με περισσότερη σαφήνεια. «Αυτό που πολλοί ιδιοκτήτες βρίσκουν χαριτωμένο είναι βασανιστήριο για τα ζώα», εξηγεί η εκπρόσωπος της Ένωσης Λέα Σμιτς.
«Προκειμένου να επιτευχθούν συγκεκριμένα εξωτερικά χαρακτηριστικά, όπως τα στρογγυλά μάτια, ένα συγκεκριμένο είδος τριχώματος ή μια επίπεδη μουσούδα, οι ιδιοκτήτες και οι εκτροφείς ανέχονται την ταλαιπωρία των ζώων». Όχι μόνο η εκτροφή, αλλά και η εισαγωγή και η πώληση ζώων που έχουν εκτραφεί με τέτοιες μεθόδους θα πρέπει να απαγορευτεί - όπως και η διαφήμιση τέτοιων, υποστηρίζει η Σμιτς.
Στη Γερμανία οι σκύλοι και οι γάτες έχουν αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Σύμφωνα με τη Γερμανική Ένωση Ειδικών Ζωολογικών Επιχειρήσεων (ZZF), το 2022 υπήρχαν 10,6 εκατομμύρια σκύλοι και 15,2 εκατομμύρια γάτες.
Κατά την πανδημία το παράνομο εμπόριο κουταβιών άνθισε λόγω της υψηλότερης ζήτησης για κατοικίδια, όπως λέει η Λέα Σμιτς. Σύμφωνα με αξιολόγηση της Animal Welfare Association, ράτσες όπως τα γαλλικά μπουλντόγκ και τα τσιουάουα κάνουν τις περισσότερες πωλήσεις - ράτσες δηλαδή που υποφέρουν λόγω της στοχευμένης εκτροφής και αναπαραγωγής.
Κατοικίδια ζώα και όχι αξεσουάρ
«Έχω την εντύπωση ότι πολλοί άνθρωποι συγχέουν τα σκυλιά και τις γάτες με επώνυμα προϊόντα, όπως τα αυτοκίνητα ή τα είδη μόδας», επικρίνει ο Γκρούμπερ. «Περιμένουν μια νέα απόχρωση, ένα πιο γοητευτικό σχήμα ή χρώμα, κάτι καινούργιο που θα τους διασκεδάσει».
Το τεράστιο πρόβλημα είναι πως «πολλές από τις παραλλαγές σε σκύλους και γάτες είναι στην πραγματικότητα παραμορφώσεις και γενετικές διαταραχές που μπορεί συχνά να συνδέονται με σοβαρή ταλαιπωρία και ασθένειες για τα ζώα».
17°
