Ειρήνη Αγαπηδάκη: Η αναπληρώτρια υπουργός Υγείας γράφει στην Athens Voice για το Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης «ΠΡΟΛΑΜΒΑΝΩ»
Το μήνυμα με το παραπεμπτικό των προληπτικών εξετάσεων που λαμβάνουμε στο κινητό μας μπορεί να μας σώσει τη ζωή. Γι’ αυτούς που λαμβάνουν αυτό το μήνυμα ίσως είναι άλλη μια ειδοποίηση μέσα στην ημέρα τους· για μένα, όμως, αυτός ο ήχος συμβολίζει μια μικρή νίκη. Κάθε παραπεμπτικό που στέλνουμε μέσω του προγράμματος «ΠΡΟΛΑΜΒΑΝΩ» είναι η δέσμευση που έχουμε αναλάβει έναντι κάθε πολίτη ότι η υγεία του μετράει για όλους μας. Είναι ένα χτύπημα στην πόρτα του, που λέει: «Είμαστε εδώ, φροντίζουμε για σένα πριν το χρειαστείς».
Όταν ανέλαβα καθήκοντα ως Αναπληρώτρια Υπουργός Υγείας, έβαλα ένα προσωπικό στοίχημα: να φέρω την πρόληψη στο επίκεντρο της δημόσιας υγείας. Γνώριζα από τον ακαδημαϊκό χώρο, στον οποίο υπηρετούσα επί έτη, ότι στη χώρα μας η οργανωμένη πρόληψη απουσιάζει, ότι επενδύουμε πολλά στη θεραπεία, αλλά όχι στην υγεία. Ως αποτέλεσμα, είχαμε πολλούς πρόωρους θανάτους, πολλές ζωές χάνονταν σιωπηλά επειδή μια εξέταση δεν έγινε ποτέ. Πρόκειται για εξετάσεις που παρέχονται δωρεάν σε όλους τους δικαιούχους, ασφαλισμένους και ανασφάλιστους, και γίνονται σε δημόσια και ιδιωτικά κέντρα σε όλη τη χώρα.
Η περαιτέρω παραμέληση των βασικών θεμάτων της υγείας μας λόγω της πανδημίας ήταν ο καταλύτης. Γι’ αυτό, πριν καλά καλά τελειώσει επίσημα η πανδημία covid-19, ξεκινήσαμε με το πρώτο οργανωμένο εθνικό πρόγραμμα πρόληψης του καρκίνου του μαστού «Φώφη Γεννηματά», τιμώντας τη μνήμη μιας γυναίκας που αποτέλεσε σύμβολο δύναμης και φροντίδας. Στην πράξη, το πρόγραμμα αυτό σημαίνει ότι πάνω από 2.2 εκατομμύρια γυναίκες στη χώρα μας αποκτούν πρόσβαση σε δωρεάν ψηφιακή μαστογραφία, σε υπερηχογράφημα μαστών, εφόσον χρειαστεί, και δωρεάν επίσκεψη σε γιατρό. Δεν είναι απλώς μια θεωρητική παροχή· είναι μια ολόκληρη αγκαλιά της πολιτείας προς αυτές τις γυναίκες. Τα αποτελέσματα μιλούν από μόνα τους: μέχρι τώρα έχουν πραγματοποιηθεί πάνω από 680.000 μαστογραφίες και έχουν εντοπιστεί έγκαιρα με ευρήματα πάνω από 40.000 γυναίκες. Η πρόληψη δεν είναι απλώς αριθμοί. Κάθε αριθμός αντιπροσωπεύει τη μοναδική περίπτωση ενός ανθρώπου, τη δική του προσωπική ιστορία.
Το πρόγραμμα πρόληψης κατά του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας αφορά 2,5 εκατομμύρια γυναίκες 21-65 ετών. Σε αυτές προσφέρουμε δωρεάν εξετάσεις, όπως η γυναικολογική εξέταση, αλλά και τα τεστ PAP και HPV-DNA, ενώ, αν χρειαστεί, παρέχεται δωρεάν και η κολονοσκόπηση και η βιοψία. Ακολουθήσε ακόμα ένα μεγάλο βήμα: δωρεάν έλεγχος για τον καρκίνο του παχέος εντέρου. Για πρώτη φορά, πάνω από 3.2 εκατομμύρια άντρες και γυναίκες ηλικίας 50-65 ετών έχουν τη δυνατότητα να λάβουν εντελώς δωρεάν το ειδικό self-test από τα συνεργαζόμενα φαρμακεία σε όλη τη χώρα και βέβαια να κάνουν δωρεάν κολονοσκόπηση, ενώ παράλληλα να διενεργηθεί και δωρεάν βιοψία και αφαίρεση πολυπόδων όπου ενδείκνυται και σύμφωνα πάντα με τις επιστημονικές οδηγίες της αρμόδιας επιτροπής ειδικών. Παράλληλα, το τέταρτο πρόγραμμα που ξεκινήσαμε πρόσφατα αφορά την πρόληψη και αντιμετώπιση των καρδιαγγειακών νοσημάτων και παρέχει τρία διαφορετικά σετ δωρεάν εξετάσεων: ξεκινάμε με αιματολογικές εξετάσεις, οι οποίες, εκτός από τα επίπεδα λιπιδίων του αίματος, ανιχνεύουν και το κατά πόσο έχουμε αυτό που λέμε στην καθομιλουμένη «κληρονομική χοληστερόλη». Στη συνέχεια αξιολογούνται τα αποτελέσματα από τον γιατρό κι αν έχουμε υψηλό καρδιαγγειακό κίνδυνο, που σημαίνει αυξημένη πιθανότητα να εκδηλώσουμε κάποιο καρδιαγγειακό συμβάν τα επόμενα δέκα χρόνια, τότε προχωράμε σε περαιτέρω καρδιολογικό έλεγχο με ένα επιπλέον σετ εξετάσεων. Αν εντοπιστεί και εκεί κάτι που χρειάζεται περαιτέρω διερεύνηση, πάμε στο τρίτο σετ, που περιλαμβάνει μια ειδική εξέταση που εντοπίζει το αν έχουμε ισχαιμία (stress echo-contrast echo ή σπινθηρογράφημα). Με αυτό τον τρόπο γνωρίζουμε ότι για κάθε 1 εκατομμύριο πολιτών που συμμετέχουν στο πρόγραμμα γλιτώνουμε 20.000 θανάτους, εγκεφαλικά και εμφράγματα.
Πριν από λίγο καιρό γνώρισα μια γυναίκα, μητέρα δύο παιδιών, που ήρθε να μου πει ευχαριστώ. Είχε λάβει το SMS, έκλεισε ραντεβού για μαστογραφία χωρίς να παρουσιάζει κανένα σύμπτωμα, και οι γιατροί εντόπισαν έναν μικρό όγκο σε αρχικό στάδιο. «Τώρα θα δω τα παιδιά μου να μεγαλώνουν», μου είπε με δάκρυα χαράς. Σε τέτοιες στιγμές αντιλαμβάνομαι με δέος πόσο βαθιά και ανθρώπινη είναι η έννοια της δημόσιας υγείας. Δεν πρόκειται για αριθμούς σε μια αναφορά, αλλά για τη ζωή της Μαρίας, της Ελένης, του Κώστα, του Δημήτρη, της κάθε γυναίκας και άντρα, που μπορούν να συνεχίσουν την καθημερινότητά τους, να γιορτάζουν γενέθλια, να ονειρεύονται το μέλλον. Αυτή η ανθρώπινη πλευρά είναι που μου δίνει δύναμη να συνεχίσω με ακόμα μεγαλύτερο πάθος και αποφασιστικότητα.
Η επιτυχία του προγράμματος «ΠΡΟΛΑΜΒΑΝΩ» μάς έμαθε κάτι πολύ σημαντικό: οι πολίτες αγκαλιάζουν την πρόληψη όταν τους δοθεί η ευκαιρία και η κατάλληλη ενημέρωση. Από την αρχή του προγράμματος έως σήμερα έχουν σωθεί πάνω από 50.000 συνάνθρωποί μας σε ολόκληρη τη χώρα. Θέλω λοιπόν να ζητήσω από κάθε γυναίκα και κάθε άντρα που θα λάβει αυτό το μήνυμα να μην το αγνοήσει. Να εκμεταλλευτεί αυτή τη δυνατότητα και να κάνει τις δωρεάν εξετάσεις. Συχνά, στην καθημερινότητά μας, προσπερνάμε τέτοιες προτροπές, όμως αυτή η μία ώρα που θα διαθέσουμε για να κάνουμε τις εξετάσεις θα μας χαρίσει παραπάνω χρόνια ζωής. Η πρόληψη είναι το κλειδί για να κερδίζουμε υγεία, όχι απλώς για να αποφύγουμε την ασθένεια. Βήμα βήμα, υφαίνουμε ένα δίχτυ προστασίας που θα καλύπτει όλο και περισσότερους συμπολίτες μας. Γιατί αυτό σημαίνει πολιτική για μένα: να μπορείς να φροντίζεις τους ανθρώπους. Δεν γεννιόμαστε έχοντας αυτόματα την ικανότητα να φροντίζουμε, να αγαπάμε τον εαυτό μας – είναι κάτι που το μαθαίνουμε. Και αυτό ακριβώς θεωρώ ότι αξίζει σε καθεμιά και καθέναν μας: να μπορεί να γνωρίσει, να αγαπήσει, να φροντίσει τον εαυτό του. Τα εργαλεία της πρόληψης είναι αυτά που έλειπαν. Τώρα επιτέλους είναι διαθέσιμα και μπορούμε χωρίς κόστος, χωρίς ταλαιπωρία να δώσουμε στο σώμα μας τη φροντίδα που χρειάζεται, ώστε να μειώσουμε τις πιθανότητες να υποφέρουμε και εμείς και οι αγαπημένοι μας από κάτι που θα μπορούσαμε να είχαμε προλάβει ή αποφύγει.
Η πρόληψη δεν αποτελεί για την κυβέρνηση μία ακόμα πολιτική, αλλά την πιο ειλικρινή ίσως έκφραση της αφοσίωσής μας στη διαφύλαξη της ανθρώπινης ζωής. Είναι ένα εθνικό σχέδιο το οποίο δίνει σάρκα και οστά στο όραμα του πρωθυπουργού για λιγότερες ανισότητες και καλύτερη υγεία για όλους και στο οποίο, βέβαια, έχω αφιερώσει τις δυνάμεις μου. Η αλλαγή δεν είναι μια αυτόματη διαδικασία. Κάθε μέρα όμως που ένας πολίτης λαμβάνει το παραπεμπτικό με SMS και κάνει τις προληπτικές του εξετάσεις, κάτι αλλάζει. Κάθε άνθρωπος είναι ένας ολόκληρος, μοναδικός και ανεπανάληπτος κόσμος. Και κάθε ζωή που σώζεται αλλάζει τον κόσμο μας.
Εθνικό Πρόγραμμα «ΠΡΟΛΑΜΒΑΝΩ»
Μέσω της ιστοσελίδας proliptikes.gov.gr, κάθε πολίτης μπορεί να βρει το πλησιέστερο συνεργαζόμενο διαγνωστικό κέντρο και να πραγματοποιήσει δωρεάν τις απαραίτητες εξετάσεις. Η υγεία δεν περιμένει. Μια απλή εξέταση σήμερα μπορεί να σώσει τη ζωή μας αύριο. Ας αξιοποιήσουμε αυτή τη δυνατότητα που μας δίνεται. Μην αγνοήσετε το SMS: Ενημερωθείτε, εξεταστείτε, προλάβετε.
13°
