Θυρεοειδίτιδα Hashimoto: Ο χειρουργός θυρεοειδούς – παραθυρεοειδών, Γεώργιος Σακοράφας, εξηγεί αναλυτικά όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε.
Η θυρεοειδίτιδα Hashimoto είναι μία πάθηση του θυρεοειδούς, αυτοάνοσης αιτιολογίας. Αποτελεί τη βασικότερη αιτία υποθυρεοειδισμού. Ακολουθεί συνοπτική παρουσίαση των βασικών σημείων της νόσου.
Στη θυρεοειδίτιδα Hashimoto το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού προσβάλλει εσφαλμένα τον θυρεοειδή αδένα. Ως αποτέλεσμα της εσφαλμένης αυτής απάντησης του ανοσοποιητικού συστήματος παρατηρείται συσσώρευση λεμφοκυττάρων στον θυρεοειδή, τα οποία οδηγούν σε προοδευτική καταστροφή του θυρεοειδικού ιστού που αντικαθίσταται σε ποσοστά που ποικίλλουν από ινώδεις ταινίες. Η παρουσία των λεμφοκυττάρων εξηγεί τον όρο «χρόνια λεμφοκυτταρική θυρεοειδίτιδα», με τον οποίο είναι επίσης γνωστή η θυρεοειδίτιδα Hashimoto.
Στην αιτιολογία της θυρεοειδίτιδας Hashimoto περιλαμβάνονται
Γενετική προδιάθεση
Ορμονικές αλλαγές, ιδιαίτερα στις γυναίκες
Έλλειψη ή περίσσεια ιωδίου
Χρόνια έκθεση σε περιβαλλοντικούς παράγοντες (π.χ. μολυσματικοί παράγοντες, στρες)
Συμπτώματα Τα συμπτώματα στη θυρεοειδίτιδα Hashimoto ποικίλλουν. Σε κάποιους ασθενείς η νόσος είναι ασυμπτωματική και η διάγνωση τίθεται τυχαία με βάση τις εξετάσεις που γίνονται για άσχετο λόγο ή στο πλαίσιο ενός checkup.
Πιθανά συμπτώματα (όταν υπάρχουν) είναι τα εξής
Συμπτώματα λόγω της φλεγμονής, όπως διόγκωση στην περιοχή του τραχήλου και πόνος τοπικά.
Συμπτώματα υποθυρεοειδισμού. Η θυρεοειδίτιδα Hashimoto είναι η συνηθέστερη αιτία υποθυρεοειδισμού. Είναι επομένως λογικό να υπάρχουν σε ένα ποσοστό των ασθενών τα συμπτώματα του υποθυρεοειδισμού, που μπορεί να είναι είτε υποκλινικός (δηλαδή χωρίς συμπτώματα και με τη διάγνωση να τίθεται με βάση τα επίπεδα των θυρεοειδικών ορμονών) είτε κλινικός (με τα τυπικά συμπτώματα του υποθυρεοειδισμού, όπως εύκολη κόπωση, υπνηλία, βραδυψυχισμός, μείωση των τενοντίων αντανακλαστικών, δυσανεξία στο κρύο, αύξηση του βάρους κ.λπ.).
Συμπτώματα λόγω διόγκωσης του θυρεοειδούς. Παρατηρούνται όταν η θυρεοειδίτιδα Hashimoto συνοδεύεται από αύξηση των διαστάσεων του θυρεοειδούς (βρογχοκήλη) και περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων την αίσθηση βάρους ή πίεσης ή ξένου σώματος στον τράχηλο, τη δυσκολία στην αναπνοή, τη δυσκολία στην κατάποση, την παρουσία μάζας στον τράχηλο, τον βήχα, τη βραχνάδα κ.λπ.
Διάγνωση Η διάγνωση τίθεται με βάση τις αυξημένες τιμές των αντιθυρεοειδικών αντισωμάτων (έναντι της θυρεοειδικής υπεροξειδάσης [αντι-TPO] και έναντι της θυρεοσφαιρίνης [αντι-Tg]). Όταν υπάρχει υποθυρεοειδισμός παρατηρούνται αυξημένα επίπεδα θυρεοειδοτρόπου ορμόνης (TSH) και μειωμένες τιμές των θυρεοειδικών ορμονών (Τ3 και Τ4) στο αίμα. Στο υπερηχογράφημα παρατηρείται συχνά μικροοζώδης υφή του θυρεοειδούς με παρουσία ινωδών ταινιών στο παρέγχυμα, ενώ μπορεί να παρατηρηθεί και αύξηση των διαστάσεων του θυρεοειδούς.
Θεραπεία Όταν υπάρχει υποθυρεοειδισμός χορηγείται, στην κατάλληλη δόση, λεβοθυροξίνη από το στόμα, με περιοδική παρακολούθηση των επιπέδων TSH για τη ρύθμιση της δόσης.Προτείνεται, επίσης, διατροφή πλούσια σε σελήνιο, ψευδάργυρο και ω-3 λιπαρά, σε συνδυασμό με αποφυγή υπερβολικής πρόσληψης ιωδίου. Ενίοτε χορηγούνται συμπληρώματα διατροφής, που περιέχουν τα ως άνω θρεπτικά συστατικά.
Η διαχείριση του στρες είναι επίσης χρήσιμη, καθώς το στρες μπορεί να επιδεινώσει τις αυτοάνοσες παθήσεις.
H τελευταία αυτή ένδειξη (υποψία ή διάγνωση καρκίνου θυρεοειδούς) απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή από την πλευρά του γιατρού. Θα πρέπει για τον σκοπό αυτό να γίνεται προσεκτική αξιολόγηση των υπερηχογραφικών ευρημάτων και, όταν υπάρχει υποψία καρκίνου, να γίνεται υπερηχογραφικά καθοδηγούμενη παρακέντηση του ύποπτου ή των ύποπτων όζων και κυτταρολογική εξέταση του υλικού που λαμβάνεται με την παρακέντηση.
Στο χειρουργείο η θυρεοειδίτιδα Hashimoto μπορεί να δημιουργήσει ένα ιδιαίτερο πρόβλημα στην εξέλιξη της επέμβασης – τη δυσκολία αποκόλλησης του θυρεοειδούς από την τραχεία. Και αυτό γιατί η θυρεοειδίτιδα Hashimoto είναι μία φλεγμονή και, όπως κάθε φλεγμονή, προκαλεί συμφύσεις του φλεγμαίνοντος οργάνου (και εν προκειμένω του θυρεοειδούς) με την τραχεία. Για τον λόγο αυτό χρειάζεται ιδιαίτερη εμπειρία και προσοχή από την πλευρά του χειρουργού, προκειμένου να αποφευχθεί τυχόν βλάβη των λαρυγγικών νεύρων (με επακόλουθη διαταραχή της φωνητικής λειτουργίας).
Μετά την επέμβαση (αν απαιτηθεί) χορηγείται λεβοθυροξίνη από το στόμα ως θεραπεία υποκατάστασης.
Γεώργιος Σακοράφας: M.D., Ph.D. Χειρουργός θυρεοειδούς - παραθυρεοειδών
15°
