Ανησυχητικοί οι αριθμοί αύξησης του κορωνοϊού στην Ελλάδα: H Δρ. Νευροβιολογίας, Κωνσταντίνα Θεοφανοπούλου εξηγεί γιατί η Ελλάδα πρέπει να μπει σε καραντίνα.
Γράφει η Κωνσταντίνα Θεοφανοπούλου, Δρ. Νευροβιολογίας, Πανεπιστήμιο Ροκφέλερ, Νέα Υόρκη.
Μπορεί να είναι μεν νωρίς για να μιλάμε για το αναμενόμενο εμβόλιο κατά του κορωνοϊού, αλλά δεν είναι νωρίς για να υπολογίσουμε στατιστικά ποιος είναι ο πραγματικός αριθμός κρουσμάτων κορωνοϊού στην Ελλάδα. Γιατί μέχρι σήμερα διαβάζουμε κάθε μέρα για νέες περιπτώσεις κρουσμάτων, όμως πρόκειται για περιπτώσεις ανθρώπων που είτε έδειξαν τα συμπτώματα και έκαναν το τεστ, είτε άλλων (συχνότερα στον κοντινό «περίγυρο» των πρώτων) που και αυτοί εξετάστηκαν. Όμως ο αριθμός αυτός δεν είναι σε κανέναν βαθμό αντιπροσωπευτικός του πόσοι άνθρωποι έχουν προσβληθεί από τον ιό, έχοντας ή μη δείξει συμπτώματα. Για αυτόν τον λόγο θα χρησιμοποιήσω την αντίστιξη μεταξύ των «γνωστών» και «πραγματικών» κρουσμάτων.
Οι αριθμοί των γνωστών σε αντίθεση με τους πραγματικούς αριθμούς κρουσμάτων κορωνοϊού πολλών χωρών έγιναν χθες γνωστοί με αυτήν την ανάρτηση: Coronavirus: Why You Must Act Now, από όπου ελήφθησαν τα περισσότερα δεδομένα και η μέθοδος στατιστικής ανάλυσης. Δυστυχώς, η Ελλάδα λείπει από τις περισσότερες αναλύσεις, οπότε αποφάσισα να τις διεξάγω η ίδια για να έχουμε μια πιο ρεαλιστική εικόνα για το πού πραγματικά κυμαίνονται οι πραγματικοί αριθμοί. Πριν καταθέσω τους αριθμούς, εξηγώ πώς μπορούμε και υπολογίζουμε τους αριθμούς αυτούς.
Για να προβλέψουμε στατιστικά έναν πιθανό πραγματικό αριθμό κρουσμάτων με βάση τον γνωστό αριθμό πρέπει να εξετάσουμε τις περιπτώσεις χωρών για τις οποίες υπάρχουν αυτά τα δεδομένα. Ας πάρουμε για παράδειγμα την Κίνα.
Πηγή: doi:10.1001/jama.2020.2648
Σε αυτή την εικόνα, οι πορτοκαλί μπάρες δείχνουν τον ημερήσιο επίσημο αριθμό των γνωστών περιπτώσεων στην επαρχία Hubei, δηλαδή πόσοι άνθρωποι διαγνώστηκαν εκείνη την ημέρα. Οι γκρίζες μπάρες δείχνουν τον πραγματικό αριθμό κρουσμάτων κορωνοϊού. Βέβαια, οι περιπτώσεις αυτές των πραγματικών κρουσμάτων δεν ήταν γνωστές την ίδια εκείνη μέρα, αλλά υπολογίστηκαν κατόπιν, αφότου περισσότερες περιπτώσεις έρχονταν στην επιφάνεια μετά από μέρες επώασης και συμπτωμάτων του ιού. Με άλλα λόγια, οι πορτοκαλί μπάρες δείχνουν τι έλεγαν στις ειδήσεις, και οι γκρίζες τι πραγματικά συνέβαινε.
Στις 21 Ιανουαρίου, ο αριθμός των νέων διαγνωσμένων περιπτώσεων (πορτοκαλί) εκρήγνυται με περίπου 100 νέες περιπτώσεις. Όμως στην πραγματικότητα, υπήρχαν 1.500 νέες περιπτώσεις εκείνη την ημέρα, αυξανόμενες εκθετικά. Αλλά αυτό δεν το ήξεραν τότε. Αυτό που ήξεραν ήταν ότι ξαφνικά υπήρχαν 100 νέες περιπτώσεις αυτής της νέας ασθένειας.
Δύο μέρες αργότερα, οι αρχές «έκλεισαν» το Wuhan. Σε εκείνο το σημείο, ο αριθμός των διαγνωσμένων περιπτώσεων ήταν ~400. Ας σημειώσουμε εδώ ότι μια πόλη πήρε την απόφαση της απομόνωσης με μόλις 400 νέες περιπτώσεις σε μια ημέρα. Στην πραγματικότητα, βέβαια, υπήρχαν 2.500 νέες υποθέσεις εκείνη την ημέρα. Μέσα στις επόμενες μέρες, άλλες 15 πόλεις στο Hubei μπήκαν σε καραντίνα.
Μέχρι τις 23 Ιανουαρίου, όταν μπαίνει λουκέτο στο Wuhan, μπορείτε να δείτε ότι το γκρι γράφημα αυξάνεται εκθετικά. Οι αληθινές υποθέσεις εκρήγνυνται. Μόλις όμως κλείσει το Wuhan, επέρχεται μείωση των περιπτώσεων. Όταν στις 24 Ιανουαρίου, 15 πόλεις ακολουθούν το ίδιο παράδειγμα, ο αριθμός των πραγματικών κρουσμάτων (γκρι) μειώνεται σημαντικά μετά από μόλις λίγες μέρες, και έκτοτε μόνο μειώνεται. Βέβαια τις ίδιες μέρες στις ειδήσεις θα ακούγατε ότι ο αριθμός αυξάνεται εκθετικά, αλλά στην ουσία αυτό που γινόταν ήταν ότι οι ήδη υπάρχουσες περιπτώσεις ένιωθαν τα συμπτώματα και πήγαιναν στο νοσοκομείο.
Οι υπόλοιπες περιοχές της Κίνας συντονίστηκαν καλά από την κεντρική κυβέρνηση και έλαβαν άμεσα και δραστικά μέτρα. Αυτό είναι το αποτέλεσμα:
Κάθε επίπεδη γραμμή στο γράφημα είναι μια κινεζική περιοχή με κρούσματα κορωνοϊού. Κάθε γραμμή θα μπορούσε δυνάμει να αυξηθεί εκθετικά, όπως έγινε στο Hubei, αλλά και στην Νότια Κορέα, Ιταλία και Ιράν, αλλά χάρη στα μέτρα που ελήφθησαν στο τέλος του Ιανουαρίου, ο ιός σταμάτησε να εξαπλώνεται έγκαιρα.
Εν τω μεταξύ, η Νότια Κορέα, η Ιταλία και το Ιράν, ενώ είχαν έναν ολόκληρο μήνα για να μάθουν από παράδειγμα της Κίνας και να το μιμηθούν, δεν το έκαναν. Άρχισαν με την ίδια εκθετική ανάπτυξη του Hubei και πέρασαν κάθε κινεζική περιοχή πριν από τα τέλη Φεβρουαρίου. Αυτό επειδή δεν έθεσαν τη χώρα τους σε καραντίνα έγκαιρα.
Ας πάρουμε όμως και κάποια άλλα αντίθετα παραδείγματα όπως αυτά της η Ιαπωνίας, της Σιγκαπούρης, της Ταϊλάνδης ή του Χονγκ Κονγκ. Απ’ ό,τι βλέπετε στο γράφημα αυτές οι χώρες δεν έφτασαν ούτε στο ελάχιστο τους αριθμούς κρουσμάτων των άλλων χωρών. Γιατί; Γιατί όλες τους χτυπήθηκαν από τον ιό SARS το 2003, και ήξεραν πώς να αντιμετωπίσουν την κατάσταση και πώς να πάρουν σοβαρά μέτρα άμεσα.
Στο γράφημα μπορείτε να δείτε τα γνωστά vs τα πραγματικά κρούσματα στην Ελλάδα. Μπορεί στις 11 Μαρτίου να νομίζουμε πως περιτριγυριζόμαστε από περίπου 100 φορείς/ασθενείς του ιού, αλλά στην ουσία ο αριθμός είναι σχεδόν 10 φορές μεγαλύτερος (817, βάσει της ανάλυσης).
Στο επόμενο γράφημα χρησιμοποίησα την ίδια στατιστική τακτική για να βρω πόσα πραγματικά κρούσματα θα έχουμε σε μια εβδομάδα, εάν δεν λάβει δραστικότατα μέτρα απομόνωσης/καραντίνας η κυβέρνηση. Θα έχουμε περίπου 3.000 κρούσματα. Απ’ ό,τι καταλαβαίνετε, η Ελλάδα αυτή τη στιγμή ΕΙΝΑΙ ένα παράδειγμα σαν το Hubei. Κι αν σκέφτεστε ότι το Hubei είναι μια «μικρή» περιοχή, τότε κάνετε λάθος, γιατί η περιοχή αυτή έχει γεωγραφικά το μέγεθος της Γαλλίας και περίπου 60.000.000 πληθυσμό.
Τι εν τέλει μας λένε αυτοί οι αριθμοί;
Ότι ο κορωνοϊός έρχεται με εκθετική ταχύτητα: αρχικά σταδιακά, και έπειτα ξαφνικά.
Είναι θέμα ημερών για να γίνει αντιληπτή η έκρηξη.
Όταν γίνει, το σύστημα υγείας δεν θα είναι έτοιμο.
Γιατροί και νοσηλευτές θα εξουθενώνονται, θα προσβάλλονται από τον ιό, κάποιοι θα εμφανίσουν τα συμπτώματα και κάποιοι θα πεθάνουν.
Ο μόνος τρόπος για να αποφευχθεί αυτό είναι να κλειστούμε στα σπίτια μας σήμερα. Όχι αύριο. Σήμερα.
Το πρόβλημα που θέλουμε να αποφύγουμε δεν είναι ο ιός καθαυτός, αλλά η συχνότητα μετάδοσής του προς το παρόν.
Γιατί; Γιατί ο κόσμος που προβλέπεται να προσβληθεί και να παρουσιάσει συμπτώματα, αν συνεχίσει η εκθετική αύξηση μετάδοσης, δεν «χωράει» στα νοσοκομεία. Ο τομέας νοσοκομειακής περίθαλψης θα παραλύσει και δεν θα μπορεί να φροντίσει κατάλληλα ήπιες και σοβαρές μορφές, με αποτέλεσμα περισσότερους θανάτους.
Χρειαζόμαστε χρόνο συγκεκριμένα τώρα γιατί πλησιάζουν θερμότερες θερμοκρασίες που είναι πιθανό (βάσει στοιχείων που έχουμε για άλλους ιούς, αλλά όχι βέβαιο) να αποδυναμώσουν τον ιό.
Χρειαζόμαστε χρόνο για να βρεθεί ιατρικός τρόπος αντιμετώπισης (π.χ. εμβόλιο), που προβλέπεται σε έξι μήνες (αν και συνήθως για τέτοιες επιστημονικές ανακαλύψεις χρειάζεται σίγουρα ένας χρόνος).
Πολλοί, πάρα πολλοί, οι περισσότεροι, κάποια στιγμή στους επόμενους μήνες και χρόνια θα μολυνθούμε από τον ιό, αλλά το θέμα τώρα είναι πώς ο κρατικός μηχανισμός θα καταφέρει να τιθασεύσει τα κύματα των κρουσμάτων αποτελεσματικά.
Οι πολιτικοί ηγέτες έχουν τη δύναμη και την ευθύνη και πρέπει να αποτρέψουν άμεσα τις προβλέψεις των γραφημάτων.
13°
