Πριν λίγο καιρό έγινε μια δημόσια συζήτηση, με αφορμή την εκπομπή στην ΕΡΤ του Κώστα Αρβανίτη, για το κατά πόσο μπορεί η δημόσια τηλεόραση να δίνει βήμα στο αντιεμβολιαστικό κίνημα παρουσιάζοντας σαν εναλλακτική τη δυνατότητα μη εμβολιασμού των παιδιών. Αν και ο δημοσιογράφος υποστήριξε ότι η εκπομπή τάχθηκε υπέρ των εμβολίων, η φάσα που συνόδευε το τηλεοπτικό παράθυρο έγραφε «Σώζει ή απειλεί ζωές το εμβόλιο;» αφήνοντας ανοιχτό ένα ερώτημα που έχει απαντηθεί.
Αυτές τις μέρες δημιουργήθηκε ένα ακόμα σοβαρότερο ζήτημα κατά την έναρξη της σχολικής χρονιάς, με την εγκύκλιο που στάλθηκε στα σχολεία από το Υπουργείο Παιδείας σχετικά με τον εμβολιασμό των παιδιών για λοιμώδη μεταδοτικά νοσήματα.
Κι ενώ η εγκύκλιος του υπουργείου για την εγγραφή των μαθητών στο σχολείο ορίζει πως είναι απαραίτητη η επίδειξη του Βιβλιαρίου Υγείας του Παιδιού ή η προσκόμιση άλλου στοιχείου που να αποδεικνύει πως έγιναν τα προβλεπόμενα εμβόλια, σύμφωνα με συμπληρωματικό έγγραφο «υποχρεωτικά είναι όλα εκείνα τα εμβόλια που είναι ενταγμένα στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών και για αυτό δίνονται δωρεάν στo πλαίσιo προστασίας της Δημόσιας Υγείας. Μόνο σε περιπτώσεις ιατρικής αντένδειξης θα μπορούν οι γονείς να αρνηθούν τον εμβολιασμό των παιδιών τους». Ως εδώ καλά. Στη συνέχεια όμως διευκρινίζεται πως «οι γονείς που για οποιουσδήποτε άλλους λόγους (προσωπικά δεδομένα και πιθανές παρενέργειες) δεν επιθυμούν τον εμβολιασμό των παιδιών τους, οφείλουν να προσκομίζουν βεβαίωσης ιατρικής αντένδειξης».
Η τελευταία αυτή διατύπωση είναι ανοιχτή σε παρερμηνείες, δημιουργεί ασάφειες και αφήνει υπόνοιες για την αναγκαιότητα αλλά και την ασφάλεια (!) του εμβολιασμού. Γιατί τι ακριβώς εννοεί όταν λέει «για οποιουσδήποτε άλλους λόγους», ενώ έχει ήδη αναφερθεί στις περιπτώσεις ιατρικής αντένδειξης; Με επιστολή της προς τον γενικό γραμματέα Δημόσιας Υγείας, κ. Ιωάννη Μπασκόζο, η Ένωση Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων Αττικής κρούει τον κώδωνα του κινδύνου και ζητάει άμεσα διευκρινίσεις σχετικά με το μείζον αυτό ζήτημα που αφορά στην προστασία της δημόσιας υγείας.
«Στάλθηκε μια διευκρινιστική επιστολή πριν από την έναρξη της σχολικής χρονιάς η οποία προκαλεί σύγχυση και αφήνει πολύ μεγάλα περιθώρια για αμφισβήτηση της αποτελεσματικότητας και της αναγκαιότητας των εμβολίων. Επί της ουσίας δίνει το άλλοθι σε όλες τις αντιεμβολιαστικές ομάδες να την ισχυρίζονται και ακόμα χειρότερα να βάζει σε σκεπτικισμό ακόμα και αυτούς τους γονείς που μέχρι τώρα συναινούσαν για τον εμβολιασμό των παιδιών τους».
Υπάρχει περίπτωση οι οδηγίες του υπουργείου, με πρόσχημα την προστασία των προσωπικών δεδομένων (;), να ανοίγουν τον δρόμο σε γονείς που πιστεύουν στη μη αναγκαιότητα εμβολιασμού ή ανήκουν στο αντιεμβολιαστικό κίνημα να στείλουν τα παιδιά τους σε παιδικούς σταθμούς και σχολεία, χωρίς αυτά να έχουν κάνει εμβόλιο; Αυτό όμως θα έθετε σε κίνδυνο την υγεία όχι μόνο των δικών τους παιδιών, αλλά και των υπολοίπων.
Όπως επισημαίνεται στην επιστολή των Παιδιάτρων, πουθενά δεν ορίζoνται από τον νόμο οι νομικές επιπτώσεις εφόσον οι γονείς δεν κάνουν τα προβλεπόμενα εμβόλια στο παιδί τους, όσον αφορά την εγγραφή του στο σχολείο, ή κάποιο άλλο μέτρο που να εξασφαλίζει την εμβολιαστική κάλυψη των παιδιών της σχολικής κοινότητας προκειμένου να εγγραφούν.
Eπιπλέον αφήνονται υπόνοιες για πιθανές παρενέργειες, πράγμα ανυπόστατο, αντιεπιστημονικό και επικίνδυνο, πόσο μάλλον όταν υποστηρίζεται με τη βούλα της πολιτείας.
Πολλά ερωτηματικά εγείρει και το να ζητείται σχετική ιατρική βεβαίωση από: «α)Περιφερειακά Γενικά Νοσοκομεία, ή β) Δ/νσεις Υγιεινής της οικείας Νομαρχίας, ή γ) Ιατροκοινωνικά Κέντρα, ή δ) Ασφαλιστικούς φορείς, ή ε) ιδιώτες ιατρούς». Πέραν των περιπτώσεων όπου υπάρχει σαφής ιατρική αντένδειξη στον εμβολιασμό, κατά την οποία οι γιατροί υπογράφουν ούτως ή άλλως την αντίστοιχο βεβαίωση, σε ποια άλλη περίπτωση δικαιούται γιατρός να υπογράψει βεβαίωση μη εμβολιασμού; Για λόγους προσωπικών δεδομένων ή πιθανών παρενεργειών; Είναι σαν να αφήνεται η ελευθερία στον καθένα να λειτουργήσει ανάλογα με τις ιδέες και τα πιστεύω του, ακόμα κι αν αποδεδειγμένα βάζουν σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία.
Να υπενθυμίσουμε ότι όσοι εμβολιάζονται εξασφαλίζουν ανοσία της αγέλης, δηλαδή τα παιδιά που δεν είναι εμβολιασμένα προστατεύονται αυτά που έχουν εμβολιαστεί, λόγω της φραγής της διασποράς της νόσου στο περιβάλλον, κάτι που ισχύει και για τον γενικότερο πληθυσμό. Όταν όμως αλλάζουν οι συσχετισμοί και αυξάνεται ο αριθμός των μη εμβολιασμένων, τότε ανοίγει ο δρόμος στις επιδημίες.
Ανησυχητικό είναι και το γεγονός πως ήδη έχουν σημειωθεί περιστατικά όπου γιατροί εξασφαλίζουν ψευδείς βεβαιώσεις από παιδίατρους, πιστοποιητικά που βεβαιώνουν ψευδώς ότι το παιδί ανήκει σε ομάδα που δεν μπορεί να εμβολιαστεί, ενώ παραποιούνται ακόμη και στοιχεία στο βιβλιάριο υγείας.
Έχοντας δει και στην πράξη τις συνέπειες που μπορεί να έχει το αντιεμβολιαστικό κίνημα, με την έξαρση των κρουσμάτων ιλαράς, με περισσότερα από 3.500 κρούσματα και 4 θανάτους στη χώρα μας, το υπουργείο οφείλει να δώσει απαντήσεις στο κατά πόσο το ίδιο αφήνει ανοιχτό το έδαφος για νομιμοποίηση του αντιεμβολιαστικού κινήματος και ποιες μπορεί να είναι τότε οι επιπτώσεις στη δημόσια υγεία.
Αν κάνουμε 5.000.000 εμβόλια (εξυπακούεται ότι δεν θα κάνουμε εμβόλιο σε όσους αντενδείκνυται, όπως σε ανοσοκατασταλμένους), θα έχουμε 1 επεισόδιο εγκεφαλίτιδας, 5 μείζονα αλλεργικά επεισόδια, και 165 παροδικές μικροενοχλήσεις. Αν έχουμε όμως 5.000.000 κρούσματα ιλαράς, θα έχουμε 10.000 θανάτους, άλλα τόσα επεισόδια εγκεφαλίτιδας, και 250.000 επεισόδια πνευμονίας. (Γιώργος Παππάς, παθολόγος, συνέντευξη στον Κ. Αθανασιάδη, στο Liberal)
Αναλυτικά, η επιστολή των Παιδιάτρων για τους εμβολιασμούς έχει ως εξής:
«Αξιότιμε κ Γενικέ Γραμματέα Δημόσιας Υγείας
Την περίοδο αυτή μεταξύ των άλλων, ζητείται ως δικαιολογητικό για την εγγραφή των παιδιών στους παιδικούς σταθμούς, τα νηπιαγωγεία και τα σχολεία της χώρας, να έχουν κάνει τα εμβόλια που προβλέπονται.
Αυτό εξ άλλου προκύπτει από το εξαιρετικά επείγον έγγραφο (βλέπε συνημμένο 1), που το Υπουργείο Παιδείας έστειλε σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης στις 25-4-2018, που όσον αφορά τα δικαιολογητικά εγγραφής παραπέμπει στον πιο κάτω νόμο, από το οποίο αντιγράφουμε:
Σύμφωνα με τις διατάξεις των περιπτώσεων 2,3 και 4 της παρ. 2 του άρθρου 11 του Ν. 4229/2014 (ΦΕΚ 8 τ. Α ́/10.1.2014), όπως αντικαταστάθηκαν (περ. 3 και 4) με το άρθρο 53 του Ν. 4238/2014 (ΦΕΚ 38 τ. Α ́/17.2.2014) μεταξύ των απαιτούμενων δικαιολογητικών για την εγγραφήτων μαθητών στο νηπιαγωγείο και στην Α’ τάξη του δημοτικού σχολείου είναι και τα εξής:
Επίδειξη του Βιβλιαρίου Υγείας του Παιδιού (Β.Υ.Π.) ή προσκόμιση άλλου στοιχείου, στο οποίο φαίνεται ότι έγιναν τα προβλεπόμενα εμβόλια
Από την διευκρινιστική απάντηση που το Υπουργείο Παιδείας έδωσε στην δημοσιότητα στις 15/12/2015 και φέρει την υπογραφή του τότε Υπουργού Παιδείας κ Φίλη (βλέπε συνημμένο 2), αντιγράφουμε:
Σύμφωνα με το αρ. πρωτ.Υ1/Γ.Π.161682/22-12-2008 έγγραφο της Δ/νσης Δημόσιας Υγιεινής του Υπ. Υγείας &Κοιν. Αλληλεγγύης, η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών γνωμοδότησε ότι «είναι υποχρεωτικά όλα εκείνα τα εμβόλια που είναι ενταγμένα στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών και για αυτό δίνονται δωρεάν στα πλαίσια προστασίας της Δημόσιας Υγείας. Μόνο σε περιπτώσεις ιατρικής αντένδειξης, θα μπορούν οι γονείς να αρνηθούν τον εμβολιασμό των παιδιών τους».
Οι γονείς που για οποιουσδήποτε άλλους λόγους (προσωπικά δεδομένα και πιθανές παρενέργειες) δεν επιθυμούν τον εμβολιασμό των παιδιών τους, οφείλουν να προσκομίζουν βεβαίωση ιατρικής αντένδειξης από: α)Περιφερειακά Γενικά Νοσοκομεία, ή β) Δ/νσεις Υγιεινής της οικείας Νομαρχίας, ή γ) Ιατροκοινωνικά Κέντρα, ή δ) Ασφαλιστικούς φορείς, ή ε) ιδιώτες ιατρούς, σύμφωνα με τον κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας Ν.3418/28-11-2005 (τ. Α’ ΦΕΚ 287).
Για τις ευαίσθητες κοινωνικά ομάδες κρίνεται απαραίτητη η συνεργασία των Δ/ντών των Σχολικών μονάδων και των Προϊσταμένων των Νηπιαγωγείων με τους ανωτέρω φορείς καθώς και με τους Φορείς Κοινωνικής Στήριξης (ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ), προκειμένου να διευκολυνθεί ο εμβολιασμός των μαθητών των ανωτέρω ομάδων.»
Δυστυχώς πουθενά δεν ορίζεται από τον νόμο, στην περίπτωση που οι γονείς δεν θα κάνουν τα προβλεπόμενα εμβόλια στο παιδί τους, ποια ακριβώς θα είναι η επίπτωση όσον αφορά την εγγραφή των παιδιών, ή άλλο μέτρο που να εξασφαλίζει τον εμβολιασμό και άρα την εμβολιαστική κάλυψη των παιδιών της σχολικής κοινότητας προκειμένου να εγγραφούν.
Επί της ουσίας δηλαδή η μη πρόβλεψη κάποιας επίπτωσης αναιρεί την υποχρεωτικότητα της διάταξης αυτής και ακυρώνει τον νόμο στο σημείο αυτό. Με απλά λόγια είτε ένα παιδί έχει κάνει τα εμβόλια, είτε δεν τα έχει κάνει δεν θα παίξει κανένα ρόλο για την εγγραφή του στον παιδικό σταθμό, στο νηπιαγωγείο ή στο σχολείο, αφού όλα τα παιδιά στο τέλος θα κάνουν την εγγραφή τους.
Η διευκρινιστική επιστολή κρίνεται ανεπαρκής και μη ανταποκρινόμενη στις παρούσες συνθήκες.
1. Δημιουργεί πλήρη σύγχυση για την τεκμηριωμένη ιατρική αντένδειξη εμβολιασμού με τα προσωπικά δεδομένα, τις πιθανές παρενέργειες και την επιθυμία των γονιών να μην εμβολιάζουν τα παιδιά τους, καλώντας μάλιστα τους γιατρούς να υπογράφουν αντίστοιχο δικαιολογητικό.
Σας ενημερώνουμε ότι οι γιατροί ούτως ή άλλως δεν εμβολιάζουν παιδιά με σαφή ιατρική αντένδειξη στον εμβολιασμό και υπογράφουν αυτοβούλως το αντίστοιχο δικαιολογητικό.
Αυτό όμως που πραγματικά μας άφησε έκπληκτους και μας προκάλεσε αλγεινή εντύπωση, είναι που ζητείται από τους γιατρούς να υπογράψουν δικαιολογητικό με βάση την επιθυμία των γονιών, να μην εμβολιάζουν τα παιδιά τους και ακόμα χειρότερα με αναφορά στον ασαφή, ανυπόστατο και απαράδεκτο όρο «πιθανές παρενέργειες».
Σας ενημερώνουμε ότι εμείς ως παιδίατροι δεν έχουμε κανένα λόγο να υπογράφουμε ένα πιστοποιητικό μη εμβολιασμού παιδιού για οποιουσδήποτε άλλους λόγους (επιθυμία γονιών, προσωπικά δεδομένα ή πιθανές παρενέργειες). Αντίθετα θα προβούμε σε κάθε διοικητική ενέργεια προς τον γιατρό στα οικεία συλλογικά όργανα αν πέσει στην αντίληψή μας ότι έχει υπογράψει τέτοιο πιστοποιητικό, όπως κάναμε στο πρόσφατο παρελθόν (συνημμένα 5 και 6).
2. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η διευκρινιστική αυτή επιστολή προκαλεί σύγχυση και αφήνει πολύ μεγάλα περιθώρια για αμφισβήτηση της αποτελεσματικότητας και της αναγκαιότητας των εμβολίων. Επί της ουσίας δίνει το άλλοθι σε όλες τις αντιεμβολιαστικές ομάδες να την ισχυρίζονται και ακόμα χειρότερα να βάζει σε σκεπτικισμό ακόμα και αυτούς τους γονείς που μέχρι τώρα συναινούσαν για τον εμβολιασμό των παιδιών τους (Βλέπε σχετικά συνημμένα 3 και 4, που γονείς ήδη έχουν κυκλοφορήσει).
Κύριε Γενικέ Γραμματέα Δημόσιας Υγείας
Μετά από όλα αυτά και με δεδομένη την επιδημία της ιλαράς που τα τελευταία χρόνια ταλαιπωρεί και την χώρα μας, με 3.500 περίπου κρούσματα, 4 θανάτους, πάρα πολλές σοβαρές μη αντιστρεπτές επιπλοκές αλλά και με την σποραδική εμφάνιση και άλλων θανατηφόρων νοσημάτων που καλύπτονται με εμβολιασμό, ζητούμε:
1. Να καταργήσετε άμεσα την πλήρως αμφισβητούμενη διευκρινιστική απάντηση.
2. Τοποθετηθείτε δημόσια και ενημερώστε τους γονείς και τον Ελληνικό πληθυσμό ότι, το Υπουργείο Υγείας συνιστά ανεπιφύλακτα στον πληθυσμό να εμβολιάζεται, σύμφωνα με το ισχύον πρόγραμμα, διαβεβαιώνοντας ότι τα εμβόλια είναι ασφαλή, πολύ αποτελεσματικά και το μοναδικό μέσον για την προστασία από τα πολύ σοβαρά αυτά νοσήματα.
Όσο κι αν ψάξαμε στην σελίδα του Υπουργείου Υγείας πουθενά δεν βρήκαμε την τοποθέτηση αυτή. Επειδή αυτονόητα δεν υπάρχουν και επειδή εσείς εκπροσωπείτε και ευθύνεστε με την στάση σας να κατευθύνετε την συμπεριφορά του πληθυσμού απέναντι στον εμβολιασμό, ακράδαντα πιστεύουμε ότι η τοποθέτηση αυτή θα αποτελέσει το σημαντικότερο στοιχείο εναντίον των αντιεμβολιαστικών απόψεων, προκειμένου να νιώσουν ασφάλεια οι γονείς και να συνειδητοποιήσουν ότι έχουν χρέος απέναντι στα παιδιά τους να τα εμβολιάζουν.
3. Τροποποιήστε τον νόμο έτσι ώστε να προβλέπει επακόλουθα στην περίπτωση που κάποιοι γονείς δεν θα εμβολιάσουν τα παιδιά τους και θα θελήσουν να τα εγγράψουν στους παιδικούς σταθμούς ή στα σχολεία, προστατεύοντας με τον τρόπο αυτό την δημόσια υγεία και τα υπόλοιπα παιδιά.
4. Το δικαίωμα αυτών που δεν επιθυμούν να εμβολιάζουν τα παιδιά τους ή να εμβολιάζονται οι ίδιοι είναι σεβαστό αλλά υπό κρίση.
Εμείς ως παιδίατροι πιστεύουμε ότι δεν είναι δυνατόν το δικαίωμα των λίγων αυτών ομάδων να βάζει σε κίνδυνο όλο τον υπόλοιπο πληθυσμό, όπως αυτό συνέβη στην πρόσφατη επιδημία της ιλαράς (ο WHO για την επιδημία ιλαράς στην Ευρώπη θεωρεί υπεύθυνες τις αντιεμβολιαστικές ομάδες και απόψεις). Το δικαίωμα των παιδιών στην υγεία δεν προστατεύεται και η γονεϊκότητα παραβιάζεται όταν γονείς αποφασίζουν να μην εμβολιάζουν τα παιδιά τους. Άλλες χώρες της Ευρώπης, αλλά και αλλού στον κόσμο, έχουν προβλέψει και νομοθετήσει μέτρα για τις περιπτώσεις αυτές.»
12°
