Αυτό το σαββατοκύριακο, το τελευταίο του 53ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, κόσμος και κοσμάκης έρχεται στην πόλη διά ποικίλας αφορμάς! Εξού και αυτό που ακολουθεί, ως σαλάτα ποικιλία, σκανάρει το βορρά οριζοντίως και καθέτως, διασκεδαστικώς, πολιτισμικώς, πολιτικώς και… πάσης Θεσσαλονίκης λέμε.
Τα Χριστούγεννα και η Πρωτοχρονιά στην Τούμπα φέτος ήρθαν πιο γρήγορα σε σύγκριση με την Αθήνα. Όπως και τα «ωσαννά» που υποδέχτηκαν τη γέννηση του Θεανθρώπου, την έλευση του Μεσσία, το άστρο φωτεινό, άστρο λαμπερό, που έλαμπε πάνω από το Παλατάκι την ημέρα που ο εκ Ρωσίας επιχειρηματίας Ιβάν Σαββίδης, μεγαλομέτοχος πλέον του ΠΑΟΚ, ανέλυσε διεξοδικά το όραμά του. Με χορηγό την εταιρεία φυσικού αερίου Gazprom, που προφανώς έφεραν δώρο στο ασπρόμαυρο θείο βρέφος οι τρεις μάγοι με τα δώρα, και με ένα κήρυγμα αγάπης και αδελφοσύνης που από δω και στο εξής θα διέπει τις σχέσεις ΠΑΟΚ, Ποντίων και Πούτιν, χιλιάδες παόκια υποδέχτηκαν τον καινούργιο χρόνο και τον καινούργιο μεσσία αλαλάζοντας αισιόδοξα. Ρευστό άπλετο θα πέσει στην ομάδα, τα χρέη θα τακτοποιηθούν, παικταράδες θα πλαισιώσουν το ράστερ εφόσον ο Ιβάν ήταν ξεκάθαρος: «ο μεγάλος ΠΑΟΚ εγεννήθη, αλληλούια, αλληλούια, αλληλούια».
Σε αντίθεση με τη γιορτινή χριστουγεννιάτικη ατμόσφαιρα που επικρατεί στην Τούμπα, στην άλλη άκρη της πόλης, στον Βαρδάρη, ενάμιση μήνα τώρα από τη στιγμή που ξεκίνησε η δίκη για το σκάνδαλο του ελλείμματος των 50 εκατομμυρίων και κάτι ψιλά που έκαναν φτερά από τα ταμεία του Δήμου Θεσσαλονίκης, η κατάσταση θυμίζει σταύρωση και επιτάφιο για τον πρώην άρχοντα Βασίλη Παπαγεωργόπουλο. Παρακολουθώντας τις καταθέσεις των μαρτύρων, ο μέσος θεατής της δίκης ακούει και σχεδόν δεν το πιστεύει: για εφοριακούς που αντί για ελέγχους στα ταμεία έφευγαν α λα μπρατσέτα για ουζάκια παρέα με κάποιους υπαλλήλους· για μαύρες σακούλες φορτωμένες με εκατομμύρια που άλλαζαν χέρια ή επενδύονταν σε νυχτερινά μαγαζιά. Ένα τρελό γαϊτανάκι-αλισβερίσι με εμπλεκόμενους μιζαδόρους, ένα τζεφιρελικό πασχαλιάτικο δράμα ολκής, μια ανηλεής σταύρωση για εκείνους που κάποτε κυβερνούσαν τη Θεσσαλονίκη μεγαλοϊδεατικά και μικροεπαρχιωτικά.
Μυρωδιά δεν θα πάρει από όλα αυτά, βέβαια, ο επισκέπτης στην πόλη κατά τη διάρκεια του 53ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Ειδικά αυτό το σαββατοκύριακο, που είναι και το τελευταίο και παραδοσιακά πλημμυρίζει η στεριά του βορρά από επισκέπτες. Αθηναίους κατά προτίμηση, σκηνοθέτες, ηθοποιούς, μακιγιέρ, μπούμαν, παραγωγούς ή αρρωστάκια σινεφίλ. Όχι μόνο για την τελετή απονομής, αλλά και για να γλεντήσουν, να χαλαρώσουν, να γουστάρουν, να γλιτώσουν, βρε παιδί μου, από τη μιζέρια της Αθήνας, που πια δεν αντέχεται. Δεκτόν! Κι εμείς, κάθε που κατεβαίνουμε στην πρωτεύουσα, καλά περνάμε προσπερνώντας επιδέξια τα πρεζόνια, τα λουκέτα, τα ΜΑΤ, τους χρυσαυγίτες, τη μάχη και τη θλίψη των δρόμων, νετάροντας με τα μάτια στη θέα της φωτισμένης Ακρόπολης.
Για πολιτιστικό και ευδαιμονικό τουρισμό ανηφορίζουν δεκαετίες τώρα οι Αθηναίοι τέτοια εποχή και σιγά μην τους νοιάζει αν το δρομολόγιο του λεωφορείου 9 (Νέος Σταθμός - Λαχαναγορά) δεν κάνει πια στάση στο συνοικισμό Αγίας Σοφίας στο Δενδροπόταμο, αφού ο ΟΑΣΘ το σταμάτησε λόγω ανεξέλεγκτης βίας κατά τη διαδρομή: ντρόγκα, μαχαίρια, ληστείες, ύποπτα νταλαβέρια, τσαμπουκάς, βία. Μία Αγίας Σοφίας υπάρχει για τον Αθηναίο, η γνωστή του κέντρου, η πεζοδρομημένη, αυτή που στη διασταύρωσή της με τη θάλασσα θα βρει την μπρασερί «Garcon» και λίγο πιο πριν, στα H&M, νεαροί τρέντηδες μπορεί και να κάνουν ουρές για να αγοράσουν πρώτοι τα ρούχα που υπογράφει πλέον ο Martin Margiela.
Ποιος ο λόγος επομένως να μπεις στην πραγματική ζωή της Θεσσαλονίκης και σαν λαγωνικό να προσπαθήσεις να οσφρανθείς τι πραγματικά συμβαίνει στην πόλη, αν ανηφορίσεις πάνω από την Εγνατία; Εκεί που πριν λίγες μέρες οι γριές και τα παππούδια έκαναν ουρές για να προσκυνήσουν τη θαυματουργή εικόνα του Άξιον Εστί, όπως εκτιθόταν στο ναό του Αϊ-Δημήτρη. Και παραδίπλα, ο υπουργός Μακεδονίας-Θράκης έστηνε καρακιτσώδεις αναπαραστάσεις της κατάληψης της Θεσσαλονίκης από τα ελληνικά στρατά, με τσολιάδες, άλογα, σάλπιγγες και άσματα εθνοσωτήρια. Γιατί να βολτάρει στο μεγαλύτερο πανεπιστήμιο των Βαλκανίων, το ΑΠΘ, που είναι κλειστό και τίγκα στο σκουπίδι; Και για ποιο λόγο να προβληματιστεί με το κατά πόσο ο Μπουτάρης μπορεί να διεκδικήσει με αξιώσεις επανεκλογή το 2014; Πλην του πολιτισμού, σε κυκλοφοριακό και καθαριότητα, η πόλη παραπέμπει περισσότερο προς Καράτσι και Λαχώρη παρά προς κάτι ευρωπαϊκό.
Τσιπουράκια στο Μοδιάνο θέλουν οι Αθηναίοι (συνιστώ ανεπιφύλακτα το «Χοντρό Αλάτι» και τις σαρδέλες τηγανητές με σουσάμι), περαντζάδες από χαλαρά μπαράκια που ήδη ξέρουν («De facto» σταθερή αξία και «Θερμαϊκός» με θέα τη θάλασσα και ει δυνατόν στο τραπεζάκι που από πάνω του φέγγει ο ασπρόμαυρος Βέντερς από τον «Αμερικάνο φίλο»). Και Ζεύξιδος, όπου όλοι πλέον γνωρίζουν το αλμοδοβαρικής ζεστασιάς «Pastaflora Darling», και τερκενλιδοτσουρέκια από Αριστοτέλους, μιας και θέλει αρετή, τόλμη και όρεξη αλλιώτικη για να βρεις τον «Ξάιδο» στην Τούμπα ή τα μερακλίδικα μιλφέιγ του «Κωνσταντινίδη» στην Παύλου Μελά.
Άλλη εποχή, τα παλιά χρόνια, όταν έστελνα ανταποκρίσεις για το φεστιβάλ, η ατμόσφαιρα στη Θεσσαλονίκη ήταν γιορτινή, μέχρι και οι γερανοί στο λιμάνι φορούσαν τις καλές τους βίδες και τα πιο αστραφτερά φώτα, οι ταινίες ήταν το κοσμοπολίτικο ραντεβού μας, οι ελληνικές Κάννες, ένα αντάμωμα με κέφι, ιδέες, όρεξη για διαλόγους και ωραία αναπάντεχα συναπαντήματα. Τέσπα! Πάμε σε ένα γρήγορο πολιτιστικό γκραν σλαμ...
Η Ναν Γκόλντιν με τη «Scopophilia» στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, ο Cayetano με το τραγούδι «Babylon On Fire», η έκθεση A4M στην «Box Gallery» στο Ναυαρίνο που φιλοξενεί έργα των Cacao Rocks, Chronopoulos, Fors, Gallas και Wild Drawings, το βιβλίο «Από το πουθενά» του ντόπιου συγγραφέα Γιώργου Μαρτινίδη, με μια Θεσσαλονίκη όπου παρελαύνουν συνοικιακά μπουγατσατζίδικα και μοτοσακάδικα συν άγριοι φόνοι στο Τριάδι και τη Θέρμη, ο Στέργιογλου με το «Παρτάλι» του Γρηγοριάδη στο θέατρο Αυλαία της ΧΑΝΘ, και μια Θεσσαλονίκη από το υπερπέραν του χθες, νοσταλγικά και ασπρόμαυρα, όπως εκτίθενται στην έκθεση «Η Δύση της Ανατολής» του ΜΙΕΤ στη Βίλα Καπαντζή με καρτ ποστάλ ξενοδοχείων και της Λεωφόρου των Κήπων, όπως λεγόταν παλιά η Βασιλίσσης Όλγας, είναι τροφή για σκέψη, θέαση, γούστα και περπάτημα. Γιατί στο βάθος και όσο αγρίως μίζερη και σακατεμένη να δείχνει η εποχή, η Θεσσαλονίκη κρύβει ακόμα εκπλήξεις και περιπέτεια.
Εντάξει, στο «Markiz», δίπλα από τις προβλήτες και τις ταινίες, ξέγνοιαστοι φραπεδάμπουρες θα το καίνε γλεντώντας με Παντελή Παντελίδη. Οι νεοάστεγοι με τα μεταλλικά τους καρότσια θα κάνουν ανασκαφές στα σκουπίδια για τροφή και παλιοσίδερα. Η ανεργία θα συνεχίσει να χτυπάει σε ρυθμούς μεγαλύτερους από το εθνικό ποσοστό, είπαμε, όσο και αν δεν θέλεις ή κάνεις πως δεν θέλεις να την δεις, η πραγματική ζωή σου έρχεται στα μούτρα. Οι ψυλλιασμένοι τουρίστες θα τη νιώσουν. Πως δηλαδή εδώ είναι όπως και «κάτω», στα χαμουτζίδικα. Ή στη Φινλανδία του Καουρισμάκι, που το φεστιβάλ του επιφύλαξε ρετροσπεκτίβα. Για να κλείσουμε όμως κάπως αισιόδοξα αλλά και περιπατητικά και χρησιμοποιώντας ατάκα από το Λούκυ Λουκ, ξένε, ευκαιρία είναι καθώς έρχεσαι στην πόλη για άλλη μια φορά, άδραξε τις μέρες και νιώσε έναν παλμό κι ένα άλλο πρόσωπο. Για φαγητό, τόλμα το «Ταβερνείο», απέναντι από τα αρχαία της Ρωμαϊκής Αγοράς, και για ποτό λίγο πιο πάνω, στο «Φρειδερίκο, αγάπη μου» της Ολύμπου (με Πελοποννήσου). Ψάξε εναλλακτικές διαδρομές, βρες τη Στοά Κολόμπο στην Εγνατία και σφίξε ποτάκια στο «Fox Trot»του Ιεροκλή Μιχαηλίδη. Ψάξε να βρεις τους Chinese Basements να παίζουν Sonic Youth δημοσίως στα μνημεία στο Ναυαρίνο, δοκίμασε ζεστά αφεψήματα καφεΐνης στο συμπαθέστατο παριζιάνικο «amicale» στην Παύλου Μελά. Χάσου στην πόλη και περιπλανήσου. Αν και μεταξύ μας, όπως και στην Αθήνα, έτσι κι εδώ, από παγωμένο γιαουρτάδικο σε γιαουρτάδικο παγωμένο θα πέφτεις! Βίοι παράλληλοι, είπαμε!
Έχουμε φάει τόσες φάπες, τόση ανασφάλεια και πίεση πανταχόθεν, που αναζητάμε πια λίγη χαρά, λίγη χριστουγεννιάτικη τρέλα, λίγο τζέρτζελο, απ’ όπου κι αν προέρχεται
Θέλοντας να τεστάρω τις δυνατότητες και τα όρια του εργαλείου, άρχισα να ζητάω συμβουλές θεωρώντας μάλλον απίθανο (και ηθικά απωθητικό) το να το χρησιμοποιήσω. Μέσα σε μισή ώρα είχα αγοράσει μηνιαία συνδρομή.
9°
