Πόλεμος στην Ουκρανία: Σχόλιο για τη ρωσική εισβολή, τις επιθέσεις, τη στάση της Δύσης και τη στήριξη στον Βλαντιμίρ Πούτιν.
Αυτό που συμβαίνει τώρα είναι Ιστορία. Δεν γράφεται, συμβαίνει. Σχηματίζεται καθημερινά ως βέλος, εκτοξεύεται από την Ουκρανία, ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο και καρφώνεται στα σωθικά μας. Το τι θα γράψουν στο μέλλον οι Ιστορικοί, βλέποντας πίσω από τα γυαλιά της επιστήμης ή της κοσμοθεωρίας τους, δεν ξέρω. Εμείς πάντως τη ζούμε εδώ και τώρα που συμβαίνει και παίρνουμε θέση. Άλλοι στη σωστή, άλλη στη λάθος πλευρά της Ιστορίας, άλλοι κάπου ανάμεσα. Αλλά παίρνουμε θέση. Στέκομαι στην πλευρά της Ουκρανίας, της δημοκρατίας και της ελευθερίας.
Ο Πούτιν επιτίθεται κατά του δυτικού κόσμου, κατά της δημοκρατίας και της ελευθερίας. Στο προηγούμενο άρθρο έγραψα ότι το κάνει «εμμέσως πλην σαφώς» και ήταν λάθος. Το κάνει αμέσως. Απλώς η δύστυχη Ουκρανία είναι το μέσον και το μήνυμα. Επιτίθεται προς το παρόν με συμβατικά όπλα με στόχο να εξαφανίσει τον ουκρανικό λαό και να προσαρτήσει όλη την Ουκρανία στη Ρωσία. Και το κάνει αναίτια και απροκάλυπτα. Όχι για να προστατεύσει κάποιες δικές του περιοχές. Όχι για να αμυνθεί απέναντι στη δήθεν περικύκλωση του ΝΑΤΟ. Όχι απλά για να ρίξει τη νόμιμη κυβέρνηση της χώρας και να εγκαταστήσει δικά του φερέφωνα. Αλλά για να στείλει ένα μήνυμα ζόφου και ολοκληρωτισμού σε ολόκληρο τον κόσμο. Στην Ευρώπη, στις ΗΠΑ, στην Κίνα αλλά και στην ίδια τη Ρωσία. «Είμαι το αφεντικό αυτού του πλανήτη, κάντε τα κουμάντα σας». Μια κρίση μεγαλείου ενός γίγαντα με πήλινα πόδια. Αλλά με πυρηνικά όπλα. Την κατοχή των οποίων θέλησε να μας υπενθυμίσει. Απειλώντας ότι μπορεί και να τα χρησιμοποιήσει. Τον πιστεύουμε.
Η εισβολή του Πούτιν μοιάζει σαν να ξύπνησε όλον τον κόσμο από τον λήθαργο. Και να τον έβαλε απέναντί του. Γιατί η Ουκρανία αμύνεται με απαράμιλλο θάρρος και θράσος. Και της πρέπει τιμή μεγάλη. Το σχεδόν διαλυμένο ΝΑΤΟ πήρε μπροστά, η Ευρωπαϊκή Ένωση ξύπνησε, οι ευρωπαίοι ηγέτες συσπειρώθηκαν, μέχρι και η Γερμανία που δεν έκρυβε χρόνια τώρα την ανοχή της στα καμώματα του ρώσου δυνάστη, αποφάσισε να σταθεί απέναντι. Από κοντά η ουδέτερη Σουηδία, ακόμα και η «ανεκτική» σε όλους Ελβετία. Ο κόσμος αντιδρά με πολύ σκληρές και πρωτοφανείς οικονομικές κυρώσεις που στερούν από τη Ρωσία κάθε πόρο. Που παγώνουν τα διαθέσιμα της ρωσικής Κεντρικής Τράπεζας στο εξωτερικό. Που την απομονώνουν από το διεθνές εμπόριο. Παράλληλα ένα ευρύτατο κοινό τόσο στα social media όσο και στους δρόμους ύψωσε τη φωνή του και έδειξε έμπρακτα τον δρόμο. Χλιαρή πολιτική τέλος.
Ολόκληρη η Δύση στέκεται απέναντι στον Πούτιν; Στέκεται στο πλευρό της Ουκρανίας; Συμφωνεί με τις διεθνείς κυρώσεις; Ε, ας μην υπερβάλουμε. Όχι και όλη. Ο απολυταρχισμός έχει πολλούς φίλους στη Δύση και ο φιλοπουτινισμός είναι μια έμμεση πολιτική στάση απέναντι στη δημοκρατία και τον φιλελευθερισμό. Και έχει φίλους και στα δύο πολιτικά άκρα, το δεξιό και το αριστερό. Το μοντέλο της ασιατικής δεσποτείας, τόσο στην Κίνα όσο και στη Ρωσία, λατρεύτηκε την εποχή του κομμουνισμού και θεωρήθηκε ως το μοντέλο της «λαϊκής δημοκρατίας» του μέλλοντος. Μπορεί να κατέρρευσε στη Ρωσία, αλλά η άνοδος του Πούτιν στην απόλυτη εξουσία και κυρίως ο αυταρχικός τρόπος που κυβερνά συγκινεί σήμερα ένα μεγάλος μέρος της «προοδευτικής» δυτικής εξτραβαγκάντσιας. Εδώ δεν κρύβει το θαυμασμό της στον Ισλαμικό φονταμενταλισμό, στον Πούτιν θα διστάσει;
Τα πολιτικά άκρα είναι φυσικό να έλκονται τόσο από ακραίες ανελεύθερες και αντιδημοκρατικές πολιτικές, όσο και από την στρατιωτική επιθετικότητα. Είναι θέμα εκλεκτικής συγγένειας. Οι επικλήσεις στη δημοκρατία είναι απλώς η προβιά και ως τέτοια έχουν χρησιμοποιηθεί πολλές φορές στην Ιστορία των επαναστάσεων. Και έχουν βρει αρχικά λαϊκή ανταπόκριση. Και ο Λένιν και ο Μάο και ο Χίτλερ να απελευθερώσουν τις χώρες και τους λαούς τους ήθελαν. Τουλάχιστον έτσι έλεγαν. Το πού κατέληξαν το έγραψε η Ιστορία. Αλλά είναι ακατανόητο πως πολίτες και ομάδες, ένθερμοι υποστηρικτές των δικαιωμάτων σιωπούν, τουλάχιστον στην Ελλάδα, μπροστά στο δράμα της Ουκρανίας. Οι ευαίσθητοι για τα δικαιώματα, κρατουμένων, μειονοτήτων, μεταναστών, προσφύγων, αδυνάμων, παραμελημένων παιδιών και κακοποιημένων γυναικών γιατί άραγε σιωπούν μπροστά στον όλεθρο του πολέμου και του θανάτου; Κινήματα ειρήνης, χριστιανικής αγάπης, ελευθερίας, ασφάλειας, αφοπλισμού, οικολογίας, αποανάπτυξης γιατί δεν βρήκαν χρόνο να συγκεντρωθούν και να διαδηλώσουν κατά της εισβολής; Ευαίσθητοι καλλιτέχνες, ούτε ένα συμβολικό δρώμενο; Ανήσυχοι πανεπιστημιακοί, ευαίσθητοι δάσκαλοι, ριζοσπάστες φοιτητές, στρατευμένοι διανοούμενοι ούτε μια δήλωση, ούτε μια συλλογή υπογραφών; Τόσο μακριά πέφτει η Ουκρανία;
Οι φίλοι μας, οι όψιμοι πασιφιστές, θέλουν να σταματήσει ο πόλεμος. Απλά να σταματήσει. Ο πόλεμος. Λες και είναι λεωφορείο. Αλήθεια, πώς σταματά ένας πόλεμος αν δεν σταματήσει να πολεμά ο επιτιθέμενος; Οι ίδιοι πασιφιστές έχουν και πρόβλημα με την αποστολή πολεμικού υλικού από την Ελλάδα στην Ουκρανία. Θα προτιμούσαν μόνο ανθρωπιστική βοήθεια. Στέλνουμε και τέτοια, αλλά για να τη χρησιμοποιήσουν οι Ουκρανοί θα πρέπει πρώτα να επιζήσουν. Είναι, ξέρετε, μια μικρή λεπτομέρεια. Και από εσάς που πάντοτε βάζετε τους ανθρώπους πάνω από τους αριθμούς, κατά πως λέτε, θα περίμενε κανείς να την ξέρετε. Εδώ παίζετε την άλγεβρα στα δάχτυλα.
Να μην κρυβόμαστε όμως πίσω από το δάχτυλό μας, δεν κάνει μέρες που είναι. Τα δικαιώματα α λα καρτ είναι μια γνωστή και πονεμένη ιστορία. Τη ζούμε ακόμα και αυτήν την ύστατη ιστορική στιγμή. Για μια μεγάλη μερίδα της δήθεν προοδευτικής πρωτοπορίας δεν υπάρχουν δικαιώματα, υπάρχει μόνο πολιτική στράτευση. Κομματικό και παραταξιακό συμφέρον. Υποκριτικό μίσος για τη Δύση και τον δυτικό πολιτισμό. Απέχθεια για τη δημοκρατία, την αστική, όχι την άλλη, την καλή, τη δικιά τους. Ιδεολογική εμμονή στα όρια της ιδεοληψίας. Και όταν είσαι κατά της Δύσης, άνετα μπορείς να είσαι και με τον Πούτιν και τις μεθόδους του. Γι' αυτό η επόμενη μέρα δεν θα μοιάζει με καμιά από τις προηγούμενες. Είναι και αυτό μέρος της Ιστορίας που συμβαίνει τώρα. Η στήριξη στον Πούτιν, αυτή η κρυφή, ή άφωνη, η υπόρρητη, η μπαγαπόντική, θα μας και θα σας στοιχειώνει. Διότι είναι κάπως. Κάπως χειρότερη από την ανοικτή.
«Βλέποντας τη σπουδαία δουλειά που γίνεται σε αυτές δομές, θα έλεγα ότι αυτή η επίσκεψη ήταν για μένα ένα δώρο Χριστουγέννων» τόνισε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας
10°
