To αναγκαίο λάθος του Πούτιν

Η εισβολή στην Ουκρανία έβαλε μπρος τις μηχανές της Ιστορίας. Όπως συμβαίνει συνήθως, η αμέριμνη -συχνά βαρετή- ευημερία του κανονικού κόσμου διαταράσσεται και όλα γύρω μας γίνονται διαφορετικά. Η προοπτική της παγκόσμιας οικονομίας, η αίσθηση της ασφάλειας και κυρίως οι αποφάσεις των κυβερνήσεων.

Μπορεί ας πούμε, η σιδηρά Μέρκελ να μην χρειάστηκε να στραφεί ποτέ εναντίον του αγαπημένου της Πούτιν αλλά τώρα, ο ταπεινός καγκελάριος Σολτς δίνει μία σκληρή απάντηση στον επεκτατισμό της Ρωσίας.

Έτσι αλλάζει ο κόσμος πάντα. Με τα αναπάντεχα και τα ξαφνικά. Και κυρίως, με τα αναγκαία, τα παραγωγικά για την Ιστορία, λάθη λαών και ηγετών.

Ο πρόεδρος Πούτιν νομοτελειακά θα διέπραττε κάποια στιγμή το μεγάλο λάθος. Είτε γιατί ο ολοκληρωτισμός καταδικάζει τους ηγέτες σε έναν διαβρωτικό ιδρυματισμό είτε επειδή το διαχρονικό αφήγημα έχει ανάγκη από το ξύπνημα άλλων περιχαρακωμένων ηγεσιών.

Και οι συνέπειες είναι πλέον ορατές: Πολιτικά, το ρωσικό καθεστώς απομονώνεται πλέον από ολόκληρη τη Δύση. Με άμεσο επακόλουθο τη μεσοπρόσθεσμη κλιμάκωση της αντίδρασης στο εσωτερικό της Ρωσίας.

Οικονομικά, η εξαρτώμενη από την ευρωπαϊκή αγορά ρωσική οικονομία θα πληγεί για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα.

Γεωπολιτικά, είναι βέβαιη η στρατιωτική ενίσχυση και άλλων κρατών της Ευρώπης που μέχρι τώρα είχαν ενδοιασμούς για την αναγκαιότητα μιας τέτοιας εξέλιξης.

Ιδεολογικά, κάθε φαντασίωση αριστερών ή δεξιών ολοκληρωτικών τάσεων αποκαλύπτεται και εκτίθεται ως συνδεδεμένη με τη βαναυσότητα.

Και η Ευρώπη, ανακαλύπτει ότι η στρατηγική, η ενεργειακή και η πολιτική της αυτονομία αποτελεί πλέον, επιτακτικό ζητούμενο για τα επόμενα χρόνια.

Ο Πούτιν είναι άλλο ένα εργαλείο της Ιστορίας που βάζει καύσιμο στη μηχανή της. Μας είναι αδιάφορος ως πρόσωπο ή ως δημιουργός πολιτικών, οικονομικών ή κοινωνικών μοτίβων. Είναι αρκετό που ξυπνάει τη Δύση από τον λήθαργο της επίπλαστης ευημερίας ή της επιφανειακής ασφάλειας.

Το τίμημα θα είναι μεγάλο. Όχι μόνο για την ουκρανική κοινωνία που το πληρώνει με αίμα και ξεριζωμό. Αλλά και για τις κοινωνίες της Δύσης που θα επωμιστούν τις οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις της κρίσης.

Έτσι όμως, θα οδηγηθούμε πιο γρήγορα στο να επαναπροσδιορίσουμε την ασφάλεια ως την πρώτη μας συλλογική ανάγκη έναντι της ευμάρειας και του πλούτου. Στο να επικαιροποιήσουμε το πολίτευμα μιας πιο αυστηρής και αποτελεσματικής δημοκρατίας. Και στο να προχωρήσουμε με ταχύτητα σε συνασπισμούς εγγυήσεων για το πολιτισμικό μας μέλλον.

Το βασικότερο όμως όλων, είναι να πάψουμε να επιδοκιμάζουμε ολοκληρωτικούς ηγέτες, παρασυρμένοι από την αποφασιστικότητα που επιδεικνύουν. Αδιαφορώντας για το ότι στην αστική δημοκρατία σημασία δεν έχουν τα πρόσωπα αλλά κυρίως οι θεσμοί και το κράτος δικαίου.

Μία παράμετρος του ιστορικού υλισμού είναι η νομοτέλεια της ιστορικής εξέλιξης. Σύμφωνα μ’ αυτή κάθε σύστημα κοινωνικής και οικονομικής οργάνωσης είναι ιστορικά πεπερασμένο και ως ανθρώπινο δημιούργημα γεννιέται, αναπτύσσεται, ωριμάζει και πεθαίνει.

Η παραπάνω αρχή μπορεί να μας διδάξει πολλά. Κυρίως την ανάγκη να αναγνωρίζουμε την θνησιμότητα των συστημάτων πριν επέλθει ο θάνατός τους. Για να μην παρασύρουν μαζί τους και τις ζωές των ανθρώπων.

Ο Πούτιν θεωρεί ότι σε μία εποχή όπου όλοι λένε ψέματα, δεν είναι υποχρεωμένος να πει την αλήθεια. Η εισβολή στην Ουκρανία όμως, αντί να στρώσει τον δρόμο του μεγαλείου για τη Ρωσία, θα αποτελέσει εγγύηση για την δυσφήμιση του ίδιου, καθιστώντας τη χώρα του διπλωματικά απομονωμένη, οικονομικά ευάλωτη και στρατηγικά ακρωτηριασμένη μπροστά σε έναν πιο ενωμένο δυτικό κόσμο.