Ο Μάνος Βουλαρίνος γράφει για την αστυνομική βία, την «αστυνομική αυθαιρεσία» και τις αντιδράσεις που εξυπηρετούν πολιτικές ατζέντες.
Δεν είναι κάπως περίεργο τόσες δεκαετίες μετά την εφεύρεση της φωτογραφίας και μετά από τόσες εμπειρίες λανθασμένων εντυπώσεων από μια φωτογραφία, να υπάρχουν άνθρωποι που κρίνουν το μέγεθος και το νόμιμο της αστυνομικής βίας από ένα φωτογραφικό στιγμιότυπο; Η απάντηση είναι όχι. Θα ήταν περίεργο αν η κριτική τους είχε ως κίνητρο την αγάπη για τη νομιμότητα. Αν η κριτική είχε ως αφετηρία τη συνειδητοποίηση της φρικης που έχει μια κοινωνία χωρίς κανόνες. Όμως η κριτική έχει τα ίδια κίνητρα που συνήθως έχει η κριτική της διαιτησίας σε ντέρμπι: για τους περισσότερους η αντίληψη επηρεάζεται όχι από τη σκέψη και τη λογική, αλλά από την ομάδα που υποστηρίζουν. Και το αποτέλεσμα είναι πολλές μπούρδες. Αυτά τα 10 απλά πράγματα είναι νομίζω, ό,τι χρειάζεται να έχουμε στο μυαλό μας για να μην πέφτουμε θύματα της μπουρδολογίας.
1. Κάθε αστυνομική βία δεν είναι νόμιμη. Σε γενικές γραμμές, η βία που ξεπερνάει αυτήν που είναι απαραίτητη για την επιβολή του νόμου ή την επίτευξη ενός σκοπού (π.χ. την φύλαξη ενός χώρου) δεν εντάσσεται σε αυτό που λέμε «νόμιμη βία». Υπάρχουν ειδικές υπηρεσίες αλλά και θεσμοί (τους λέμε δικαστήρια) που μπορούν να αποφασίσουν σχετικά με τη νομιμότητα της βίας που ασκήθηκε σε κάθε περίπτωση.
2. Κάθε αστυνομική βία δεν είναι παράνομη και σίγουρα δεν είναι απόδειξη αστυνομοκρατούμενου κράτους, χούντας και άλλων χαρακτηρισμών που με ξεχωριστή ευκολία χρησιμοποιούνται από ανθρώπους που δεν έχουν αρκετό μυαλό για να καταλάβουν ότι αν οι χαρακτηρισμοί τους είχαν σχέση με την πραγματικότητα δεν θα μπορούσαν να τους ξεστομίσουν ή να τους γράψουν.
3. Η παραβατική συμπεριφορά οργάνου της τάξης είναι, κοινωνικά, πιο προβληματική από την παραβατική συμπεριφορά ενός απλού πολίτη. Προφανώς και οι δύο συμπεριφορές πρέπει να τιμωρούνται, αλλά οι απαιτήσες από έναν άνθρωπο που δουλειά του είναι να επιβάλει τον νόμο είναι μεγαλύτερες.
4. Οι αστυνομικοί δεν είναι ούτε ρομποτ ούτε Τζεντάι και οι συλλήψεις δεν γίνονται με την ακρίβεια κάποιου software ή με τη δύναμη του νου. Ειδικότερα, οι συλλήψεις πολιτών που συμμετέχουν σε βίαια επεισόδια σπανίως γίνονται σε πνεύμα αλληλοκατανόησης και συνεργασίας. Ο συλληφθείς αντιστέκεται με ό,τι έχει και δεν έχει και συχνά κάποια από αυτά που έχει τα κρύβει στα ρούχα του. Παρεπιπτόντως, μιας και οι άνθρωποι δεν έχουν χειρολαβές, τα ρούχα συχνά χρησιμεύουν ως τέτοιες όταν κάποιος πρέπει να συλληφθεί. T
5. Τo ότι οι αστυνομικοί δεν ειναι Τζεντάι ή ρομπότ δεν σημαίνει βεβαια πως πρέπει να γίνονται μπράβοι ή χουλιγκάνοι.
6. Κανένα φωτογραφικό στιγμιότυπο δεν μπορεί να είναι ούτε αποδεικτικό κατάχρησης εξουσίας ούτε αποδεικτικό ορθής άσκησης εξουσίας. Το ίδιο και οποιαδήποτε μαρτυρία. Ειδικότερα οι μαρτυρίες ανθρώπων που είτε εμπλέκονται άμεσα είτε είναι ιδεολογικά προκατειλημένοι προς τη μια ή την άλλη πλευρά δεν πρέπει να εκλαμβάνονται ως αποσπάσματα του Ευαγγελίου (σχήμα λόγου, καθώς όλοι ξέρουμε πόσα παραμύθια υπάρχουν και εκεί)
7. Αν ειλικρινά ενοχλείσαι από κάθε υποψία αστυνομικής αυθαιρεσίας, ενοχλείσαι το ίδιο όταν αυτή έχει θύματα αντιεξουσιαστές στην Αθήνα και εθνικιστές στη Θεσσαλονίκη. Αντιστοίχως, αν ειλικρινά πιστεύεις πως η αστυνομική αυθαιρεσία δεν είναι και τόσο σοβαρό θέμα, το πιστεύεις σε όλες τις περιπτώσεις. Διαφορετικά η λέξη που ψάχνουμε είναι «οπαδός».
8. Προφανώς η αστυνομική αυθαιρεσία είναι αναπόφευκτη όπως αναπόφευκτη είναι και η παραβατικότητα σε μια κοινωνία. Αυτό δεν είναι δικαιολογία για να μην γίνεται προσπάθεια περιορισμού και της μιας και της άλλης.
9. Η αστυνομική αυθαιρεσία σε βάρος κάποιου δράστη ενός εγκλήματος δεν τον αθωώνει ούτε είναι κάποιου είδους ελαφρυντικό.
10. Όπως κάθε υστερία σε όλα τα σοβαρά κοινωνικά θέματα (σεξισμός, ρατσισμός κλπ) οι υστερικές αντιδράσεις σε κάθε καταγγελία αστυνομικής αυθαιρεσίας μπορεί να εξυπηρετούν πολιτικές ατζέντες αλλά κάνουν πολύ κακό στην προσπάθεια περιορισμού της πραγματικής αστυνομικής αυθαιρεσίας. Το να βαφτίζεται κάθε τι «αστυνομική αυθαιρεσία» είναι το καλύτερο καμουφλάζ για να κρυφτεί η πραγματική αυθαιρεσία. Αν δεν καταλαβαίνετε τι εννοώ είναι η ώρα να ξαναδιαβάσετε το παραμύθι «Ο ψεύτης βοσκός». Και μπράβο σας.
