Λίγα εικοσιτετράωρα πριν ληφθεί η τελική απόφαση, οι επιτελάρχες του Ερντογάν τον επισκέφτηκαν στο προεδρικό μέγαρο. Οι στρατηγοί τον ενημέρωσαν πως δεν είναι έτοιμοι για εκστρατεία στο Αφρίν. Ο πρόεδρος απέρριψε τις αιτιάσεις τους, τα τουρκικά τανκς θα περνούσαν τη συνοριακή γραμμή με τη Συρία. Ο Ερντογάν ήθελε μία νίκη εδώ και τώρα. Μία νίκη γρήγορη, εύκολη, επικοινωνιακά εκμεταλλεύσιμη.
Αφρίν, 32ή ημέρα της εισβολής. Οι τουρκικές δυνάμεις έχουν καθηλωθεί γύρω από τον πυκνοκατοικημένο κεντρικό πυρήνα της επαρχίας. Έχουν καταλάβει 40 χωριά, με τους Κούρδους να υποχωρούν προς το πολεοδομικό συγκρότημα. Τα νότια σύνορα της επαρχίας είναι υπό πλήρη κουρδικό έλεγχο. Το Σαββατοκύριακο άρχισαν οι δύσκολες διαπραγματεύσεις μεταξύ Κούρδων και κεντρικού κράτους στη Δαμασκό. Φαίνεται πως η συμφωνία επικεντρώνεται στη μετακίνηση συριακού στρατού εντός της επαρχίας του Αφρίν. Η χειρότερη δυνατή εξέλιξη για τον Ερντογάν. Οι Ρώσοι προσπαθούν να πείσουν την Άγκυρα να συναινέσει στην ανάπτυξη συριακού στρατού κατά μήκος της συνοριακής λωρίδας με την Τουρκία. Αν συμβεί κάτι τέτοιο τότε όλο το εγχείρημα καταρρέει. Μία τρύπα στο νερό.
Άγκυρα, 16 Φεβρουαρίου. Η συνάντηση του πρωθυπουργού Γιλντιρίμ με την Άγκελα Μέρκελ στο Βερολίνο ήταν αποκαρδιωτική. Το μήνυμα σαφές. Η Ευρώπη (η Γερμανία πάνω από όλα) δεν πρόκειται να «διευκολύνει» τα σχέδια του Ερντογάν. Δεν είναι σε θέση να διαχειριστεί δύο πολέμους (έναν κρυφό στην Ουκρανία και έναν φανερό στην Εγγύς Ανατολή), με πιθανή εμπλοκή ευρωπαϊκής χώρας. Ο Ερντογάν ζητά από τους οικονομικούς συμβούλους του να υπολογίσουν με ακρίβεια αν η Τουρκία μπορεί να αντέξει και πόσο ένα καθολικό ευρωπαϊκό οικονομικό εμπάργκο. Η πρώτη προσέγγιση είναι απογοητευτική. Η Τουρκία δεν μπορεί να αντέξει ένα τέτοιο σοκ.
Δευτέρα 19 Φεβρουαρίου. Η παγκόσμια ενεργειακή κοινότητα πληροφορείται με έκπληξη την υπογραφή μίας ιστορικής συμφωνίας μεταξύ Ισραήλ και Αιγύπτου. Το deal ανέρχεται σε 15 δισ. δολάρια. Το Ισραήλ θα πουλήσει φυσικό αέριο στον άραβα γείτονα. Μία τέτοια συμφωνία, που ανατρέπει γεωπολιτικά δεδομένα, δεν θα ήταν δυνατή χωρίς τη συναίνεση της Σαουδικής Αραβίας. Δεν θα ήταν εφαρμόσιμη χωρίς τη συμμετοχή αμερικανικών πετρελαϊκών κολοσσών. Έχουμε δηλαδή τον σχηματισμό ενός μετώπου που γεωπολιτικά εδραιώνει έναν φιλοδυτικό άξονα απέναντι σε ένα διαμορφούμενο αντίπαλο δέος που έχει σχηματιστεί στην Εγγύς Ανατολή. Την υπαρκτή συνεννόηση Ρωσίας - Ιράν - Τουρκίας. Η Συρία και το Ιράκ συνθλίβονται ανάμεσα σε αυτούς τους δύο άξονες. Η τριχοτόμησή τους είναι ζήτημα χρόνου. Η συμμαχία Ρωσίας - Τουρκίας έχει ημερομηνία λήξης, που είναι ο σχηματισμός τριών υποσυριακών συνόλων. Τη Δυτική Συρία, Σιιτική - Αλαουίτικη, τους Κούρδους, την οντότητα στη Νοτιοδυτική Συρία υπό αμερικανικο-ισραηλινό έλεγχο με το ΟΚ της Ιορδανίας (και άρα της Σαουδικής Αραβίας). Οι Ρώσοι θα έχουν αναβαθμισμένη παρουσία στη Δυτική Συρία. Δύο στρατιωτικές βάσεις τουλάχιστον. Είχαν μόνο μισή. Είναι κερδισμένοι. Η Τουρκία σε ένα τέτοιο σενάριο είναι ο χαμένος. Το Ιράν απομονώνεται.
Σόφια, 16 Φεβρουαρίου. Το ΝΑΤΟ και η Ευρωπαϊκή Ένωση επείγονται. Πρέπει, λένε, να κλείσουν οι εκκρεμότητες στο μαλακό υπογάστριο της Ευρώπης. Δηλαδή, τα Βαλκάνια. Ο σχεδιασμός είναι en block. Τους πιάνει όλους. Σερβία, Αλβανούς, Βόσνιους, Μαυροβούνιους, ΠΓΔΜ. Η Βουλγαρία βάζει πλάτη. Όμως η Αθήνα είναι το κλειδί. Μία πολύ πρόσφατη μελέτη κατέδειξε πως υπάρχουν τουλάχιστον τρεις επίφοβοι πυρήνες που θα μπορούσαν να προκαλέσουν διεθνή εμπλοκή και ίσως υπερμεγέθη αναμέτρηση. Δύο από τους πυρήνες είναι στη γειτονιά μας. Ο ένας είναι η Νότιος Τουρκία, Ανατολική Μεσόγειος με επέκταση στο Αιγαίο. Ο δεύτερος είναι στην Ανατολική Ουκρανία. ΝΑΤΟ και ΕΕ επιθυμούν τη διασφάλιση των νώτων τους εδώ και τώρα. Η Ευρώπη φοβάται τη στρατηγική έκθεσή της σε έναν άξονα που αρχίζει στα σύνορα Ουκρανίας - Ρωσίας και κατεβαίνει κάθετα μέχρι την Αίγυπτο. Η στρατηγικής φύσης ανησυχία έχει κοινοποιηθεί σε όλους τους τόνους στην Άγκυρα. Τόσο από την Άγκελα Μέρκελ όσο και από τον αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Τίλερσον, την Πέμπτη που μας πέρασε, όταν κεκλεισμένων των θυρών είχε την ευκαιρία να ξεκαθαρίσει επί τριάμισι ώρες στον Ερντογάν τις αμερικανικές επιλογές. Ο πρόεδρος της Τουρκίας δεν συμμερίζεται τις αμερικανικές προτεραιότητες. Υπάρχει σοβαρό πρόβλημα αποσταθεροποίησης του νοτιοανατολικού τμήματος του ΝΑΤΟ. Η Τουρκία επιζητεί ρόλο. Δύσκολα θα τον διασφαλίσει. Η Αθήνα αντιλαμβάνεται πως η τουρκική επιθετικότητα κατά πάντων προσδιορίζει και την ευρωπαϊκή εμπλοκή στα ανατολικά σύνορα της ΕΕ. Ο Έβρος είναι Ευρώπη και Ευρωζώνη, όπως και η ΑΟΖ της Κύπρου. Το σχοινί έχει τεντώσει επικίνδυνα. Στις εντάσεις, όταν δεν επιθυμείς αναμέτρηση, απαντάς με business as usual. Οι πολυεθνικές των υδρογονανθράκων αναλαμβάνουν τον πολύπλοκο ρόλο της διαμόρφωσης κοινών συμφερόντων. Στο παιχνίδι αυτό η Τουρκία είτε θα συνεργαστεί είτε θα χάσει. Ιράν και Ρωσία θα την αφήσουν ξεκρέμαστη, όταν θα έχει λήξη η πρόσκαιρη αποσταθεροποιητική αξία της. Χρειάζεται ψυχραιμία και χρόνος.
16°
