Με τη συμφωνία της 20ής Φεβρουαρίου η κυβέρνηση Τσίπρα επέστρεψε 11,2 δις ευρώ από το ΤΧΣ που προορίζονταν για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, γιατί όπως βροντοφώναζε ο τότε υπΟικ Γιάνης δεν χρειάζονταν πια. (Άσχετο, ξέρει κανείς τι έγινε με τα 1,2 δις που υποστήριζαν ότι επέστρεψαν τότε κατά λάθος και τα διεκδικούσαν πίσω;) Τις επόμενες ημέρες η ίδια κυβέρνηση θα ζητήσει 4,5 δις για τη νέα ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών από αυτά που επιστρέψαμε γιατί δεν χρειαζόμασταν πια τον Φεβρουάριο! (άλλα 8 δις έβαλαν οι ιδιώτες-founds που αγόρασαν μπιρ παρά τις μετοχές). Όταν κάτι δεν γίνεται χρονικά όταν πρέπει, ακολουθεί κάτι δυσμενέστερο όταν πια είναι αργά. Το ίδιο συμβαίνει και με το ασφαλιστικό. Αρνούμαστε να αποδεχτούμε τη χρεοκοπία του, και θυσιάζουμε εργαζόμενους και άνεργους στο μινώταυρο των συντάξεων των ρετιρέ. Στη λίστα αναμονής του συνταξιοδοτικούέχουν καταθέσει τα χαρτιά τους 270 χιλιάδες νέοι συνταξιούχοι.
Με μ.ο. σύνταξης 980 ευρώ Χ12 μήνες θα απαιτούνταν επιπλέον 3 δις ευρώ το χρόνο. Για αυτό το λόγο παίζουμε τις καθυστερήσεις. Μόλις ψηφιστεί το νέο ασφαλιστικό Τσίπρα θα είναι ήδη χρεοκοπημένο, μετά την ένταξη των 270 χιλ. νέων συνταξιούχων το σύστημα θα σκάσει στον αέρα. Θα χρειαζόμαστε πάλι νέο ασφαλιστικό. Δεν έχουμε απλά χρεοκοπήσει, δεν έχουμε καταλάβει την τύφλα μας. Επιμένουμε μάταια σε ένα δήθεν αναδιανεμητικό σύστημα συντάξεων από γενιά σε γενιά, που στην πραγματικότητα επιδοτεί όσους εργάζονται την περίοδο των παχιών αγελάδων με παχυλές συντάξεις την περίοδο των ισχνών αγελάδων (οι υψηλές εισφορές είναι υψηλοί μισθοί σε υψηλές οικονομικές περιόδους). Με αυτό το σύστημα υπάρχουν και θα υπάρχουν ευνοημένοι «αναδιανεμητικά» συμπολίτες μας που δεν γνωρίζουν κρίση ούτε στα χρόνια της εργασίας τους, ούτε στα χρόνια της συνταξιοδότησής τους. Και όσοι εργαζόμενοι και άνεργοι αντιμετωπίζουν την κρίση κατά τη διάρκεια της επαγγελματικής τους ηλικίας, θα την αντιμετωπίσουν μοιραία και στα συνταξιοδοτικά τους χρόνια (αν υπάρξουν τέτοια). Ωραίο σύστημα! Η λύση είναι είτε το κεφαλαιοποιητικό σύστημα που καθένας μας μαζεύει για την πάρτη του και μόνο, και για όσους δεν έχουν μαζέψει ικανό ποσό τα βάζουν οι υπόλοιποι από τα συγκεντρωτικά κεφάλαια. Είτε μια βασική σύνταξη για όλους χωρίς ασφαλιστικές εισφορές κ.λπ., και όποιος θέλει παραπάνω την κάνει σε ιδιωτική ασφάλιση. Το αναδιανεμητικό σύστημα χρεοκόπησε τις συντάξεις, και τα 170 δις επιδοτήσεων των ταμείων από τα κρατικά δάνεια 2000-2015 χρεοκόπησαν το κράτος πρώτα και μετά τους πολίτες του.
Πριν 5 μήνες στον ελεύθερο μου χρόνοπέρασα σε ένα excelοφυλο τα στοιχεία που βρήκα στο ενιαίο σύστημα ελέγχου πληρωμών συντάξεων ΗΛΙΟΣ, την κατανομή συνταξιούχων ανά εύρος ποσού. Σε ένα κελί έβαζα ένα ποσοστό έκπτωσης διαφορετικό ανά κατηγορία για να πέσει στις μεγάλες συντάξεις το ποσό περίπου στα 1.000 ευρώ ανά συνταξιούχο. Συνέχεια μείωνα προς τα κάτω το ποσοστό ανά κατηγορία μέχρι να κάτσει το ποσό πληρωμής κοντά στο χίλια ευρώ. Το ποσοστό της μείωσης που προέκυπτε ήταν επίπονα μεγάλο. Μειώσεις από 20% στις συντάξεις των 1.300 ευρώ έως 75%+ για τα ρετιρέ των 4.000 ευρώ. Τσεκούρι. Οι αριθμοί όμως είναι ζωές, δεν είναι μόνο κελιά στο excel, σκεφτόμουν. Είναι μεροκάματα και ιδρώτας. Έκλεισα το excel, έσωσα τις αλλαγές και δεν το άνοιξα πάλι, γιατί ποιος θα σώσει όποιον τολμήσει τις μειώσεις. Κάπως έτσι πρέπει να αντέδρασε και το κυβερνητικό συμβούλιο της «1ης φοράς αριστερά» όταν ασχολήθηκε με το θέμα και όταν ο Αλέξης υπέγραψε στο μνημόνιο ΤΟΥ, αυτό που ο Σαμαράς τού είχε αφήσει καυτή πατάτα, την αναδιάρθρωση του ασφαλιστικού. Από την άλλη όμως αυτή η πολιτική της αναβολής σαν τον Καραμανλή «άσ’ το για αργότερα», είναι που έφτασε τη χώρα στη χρεοκοπία. Είναι ο ελέφαντας μέσα στο δωμάτιο που όλοι έκαναν ότι δεν τον έβλεπαν. Η βιομηχανία συνταξιούχων από την περίοδο 2001-2009 και το baby boom πρόωρων συντάξεων στα μνημονιακά χρόνια. Οι διορισμένοι του Πάκη και του Σουφλιά «δεν κάνει για τίποτα, βολέψτε τον κάπου» έβγαιναν ακούραστα στη σύνταξη, και στη θέση τους διορίζονταν οι επόμενοι, το κασέ ανέβαινε διαρκώς, περίπου 170 δις δάνεια από το χρέος οφείλονται στο συνταξιοδοτικό, και ο άνεργος και ο χαμηλόμισθος πλήρωνε τις συντάξεις και τους μισθούς τους. Εδώ και τρία χρόνια 350 χιλιάδες οικογένειες ζουν χωρίς κανένα μέλος τους να εργάζεται. Είναι άνεργοι, πληρώνουν φόρους στη ΔΕΗ, στην ύδρευση, στη βενζίνη, στο πετρέλαιο, στα τέλη κυκλοφορίας, πληρώνουν ΕΝΦΙΑ, πληρώνουν ΦΠΑ, ακόμη και στα κουπόνια σίτησής τους. Κάποιοι ζουν από τη σύνταξη των γονέων τους που πληρώνουν οι ίδιοι ακόμη και ως άνεργοι. Φαύλος κύκλος. Οι μικρές συντάξεις μοιράζονται στους άνεργους γιους και κόρες και εγγόνια. Οι μεγάλες συντάξεις των ρετιρέ δεν έχουν άνεργους στις οικογένειές τους, γίνονται αποταμιεύσεις. Στη χρεοκοπημένη χώρα μας οι μεγάλες συντάξεις γίνονται αποταμιεύσεις! Δεν πρέπει να πειράξει κανείς τις μικρές συντάξεις που ζουν τον κοσμάκη και τους άνεργους.
Ξανάνοιξα το αρχείο Εxcel με τις συντάξεις και δίπλα στο ποσοστό της μείωσης των μεγάλων συντάξεων έβαλα την εξέλιξη της ανεργίας από το 2008 και μετά. Οι άνεργοι δεν είναι αριθμοί σε ένα κελί σε φύλλα excel, δεν είναι μια στατιστική στην ιστοσελίδα του ΟΑΕΔ, οι άνεργοι είναι η ελπίδα που σβήνει, η αλληλεγγύη που χάνεται πίσω από παχυλές συντάξεις ρετιρέ που δεν έχουν πληρώσει τις αντίστοιχες εισφορές που απολαμβάνουν, είναι οι εγκλωβισμένες ζωές στον αργό θάνατο της μιζέριας και της ανέχειας, είναι η έκρηξη που θα ξυπνήσει το μακάριο ύπνο της κοινωνίας. Για να μην πάμε και καλά σε συντάξεις Βουλγαρίας, οι Έλληνες ψηφοφόροι προτίμησαν να πάμε σε ανεργία επίπεδου Μαυριτανίας! Δεν μας νοιάζουν οι άνεργοι και οι χαμηλόμισθοι, αρκεί οι υπόλοιποι να μη χάσουμε τα κεκτημένα δικαιώματά μας. Και μοιραία έτσι κάποιοι δεν θα έχουν ποτέ κεκτημένα δικαιώματα. Εδώ η λίστα με την ανεργία ανά χώρα του πλανήτη, σπάμε ρεκόρ.
Στο Εxcel η στρογγυλοποίηση των υψηλών συντάξεων στα 1.000 ευρώ (χωρίς αντίστοιχη μείωση των χαμηλότερων συντάξεων) έβγαζε στην άκρη 8,5 δις ευρώ το χρόνο, που θα μπορούσαν να «μοιραστούν» σε start ups και προσλήψεις άνεργων π.χ. 15 χιλιάδες ανά νέα θέση εργασίας. Δεν νομίζω κανείς συνταξιούχος να είχε αντίρρηση να μειωθεί η σύνταξή του σε ένα σεβαστό ποσό αντίστοιχο των πραγματικών του εισφορών τα χρόνια της εργασίας του προκειμένου να μη βλέπει τα παιδιά του άνεργα να περιμένουν τη δική του σύνταξη να τα θρέψει. Ο φαύλος κύκλος με την ηλιθιότητα να μην πειραχτούν οι συντάξεις γιατί από αυτές ζουν τα άνεργα παιδιά των συνταξιούχων είναι η μεγαλύτερη αυτοεπιβεβαιούμενη προφητεία για την αύξηση της ανεργίας (μαζί με το σπάταλο δημόσιο) και για τη βέβαιη χρεοκοπία και εκμηδενισμό των συντάξεων. Ο φαύλος κύκλος τσακίζω την πραγματική οικονομία για να συντηρώ ένα μεγάλο πελατειακό κράτος και να πληρώνω συντάξεις ρετιρέ, αυξάνει φορολογία, αυξάνει ανεργία, μειώνει έσοδα για πληρωμές συντάξεων, αυξάνει και πάλι φορολογία και ανεργία και ξαναμειώνονται τα έσοδα, μέχρι να σκάσει η τεράστια ελληνική παραζάλη. Τρώμε τις σάρκες μας μέχρι να μην πληρωθεί καμία σύνταξη σε κανέναν. Και ενώ κρύβουν την αλήθεια ότι δεν χρειάζεται να πειραχτούν οι μικρές συντάξεις κάτω από 900 ευρώ.
Το 2012 ο Μάνος και η Δράση είχαν καταθέσει προς συζήτηση μια πολύ απλή και λειτουργική πρόταση, για μια βασική σύνταξη 700 ευρώ για όλους χωρίς ένσημα και ασφαλιστικές εισφορές και παράλληλα για φορολογικά κίνητρα για extra ιδιωτική ασφάλιση και extra σύνταξη. Εννοείται ότι στις εκλογές έλαβε το 1,8% των ψήφων. Το περίεργο είναι ότι οι χαμηλοσυνταξιούχοι στα καφενεία της ελληνικής νεότερης εκκλησίας του δήμου δεν υποστήριξαν αυτή την πρόταση. Αλλά υποστήριζαν με πάθος να μη μειωθούν οι συντάξεις των ρετιρέ! Δεν φώναζαν στους δρόμους να αυξηθούν οι δικές τους των 300 και 550 ευρώ, αλλά να μη μειωθούν οι συντάξεις των ρετιρέ! Από την αρχή της κρίσης οι φωνές που έφτιαχναν το κλίμα για γερμανοτσολιάδες, για Πινοσέτ, ήταν αυτές των βολεμένων, των προνομιούχων, των ρετιρέ. Οι πιο δυνατές φωνές και οι πιο αισχρές κατηγορίες για προδότες και πουλημένους ήταν από τα ρετιρέ. Και μαζί τους παρασυρμένοι η πλειοψηφία των συνταξιούχων, το 60% που παίρνει σύνταξη κάτω των 800 ευρώ, να φωνάζουν μαζί για τα συμφέροντα των προνομιούχων.
Το 45% των συνταξιούχων παίρνει κάτω από το όριο σχετικής φτώχειας και διαμαρτυρόταν για τη σύνταξη των ρετιρέ του Παπαδάκη και του Αυτιά. Και η φωνή των μεγαλοδημοσιογράφων συνόδευε την οργή των ρετιρέ και έδινε χρόνο στα ρεπορτάζ του τύπου «πώς να βγείτε στη σύνταξη με πλασματικά χρόνια»! Τα μικρά ψάρια, οι μαρίδες, δεν φώναζαν να ανέβουν οι δικές τους συντάξεις, αλλά φώναζαν για να μην πειραχτούν οι συντάξεις των ρετιρέ, που με μαθηματική ακρίβεια ποτέ δεν απέδωσαν ούτε τις μισές εισφορές για το αντίστοιχο μέγεθος σύνταξης που απολαμβάνουν. Δεν ψήφισαν Δράση που τους υποσχέθηκε σύνταξη 700 ευρώ, έβριζαν και βρίζουν τον Παπανδρέου που προσπάθησε να βρει λύση και μείωσε τις συντάξεις στα ρετιρέ και λιγότερο τις χαμηλότερες, και δεν άγγιξε τις συντάξεις κάτω από τα 1.000 ευρώ (η κοπή της 14ης σύνταξης ισοφαρίστηκε από τη φοροελάφρυνση από τις αποδείξεις), και δεν ψηφίζουν το Ποτάμι που είναι πια το μοναδικό κόμμα που έχει πρόγραμμα για το ασφαλιστικό αλλά είναι λίγο στρογγυλεμένο γιατί φοβάται το πολιτικό κόστος. Αντί να παρακολουθεί τις παλινωδίες του Τσίπρα καλύτερα θα ήταν να παρουσίαζε μια γενναία, δίκαιη, ριζοσπαστική δική του πρόταση για το ασφαλιστικό με ορίζοντα αύριο (και όχι σε 20 χρόνια) γιατί αλλιώς το ασφαλιστικό νομοτελειακά θα σκάσει πιο γρήγορα από ό,τι φανταζόμαστε. Και ό,τι ακολουθήσει θα είναι περισσότερο άδικο για όλους. Το πρόβλημα δεν θα λυθεί εξετάζοντας μόνο τους μελλοντικούς συνταξιούχους, πρέπει να εφαρμοστεί δίκαια από τώρα και για τους υπάρχοντες.
Εφαρμογή κεφαλαιοποιητικής σύνταξης απαιτεί χρόνο και ένα τεράστιο δάνειο που να μεταφέρει το οικονομικό κενό για τις ενδιάμεσες γενιές. Και με την πρόταση για βασική σύνταξη 700 ευρώ είναι βέβαιο ότι κάποιοι θα αδικηθούν, αλλά είναι λίγοι όσοι πραγματικά έδωσαν σε εισφορές τα χρήματα που αποκομίζουν ως συντάξεις. Οποιοσδήποτε μπορεί να κάνει πρόσθεση των πραγματικών εισφορών του και να το διαιρέσει με το συντάξιμο χρονικό προσδόκιμο και να δει ότι τα λεφτά δεν βγαίνουν. (Για όσους αδικηθούν θα πρέπει να μπορούν να διεκδικήσουν εύκολα και χωρίς γραφειοκρατία την αποζημίωσή τους από το νέο σύστημα συντάξεων.) Και ίσως στην εξίσωση θα έπρεπε να μπει και η συνολική συνεισφορά σε φόρους και ασφάλιστρα. Για παράδειγμα, ένας επαγγελματίας στατιστικά μπορεί να πληρώσει ένα τεράστιο ποσό για φόρους κάποιο διάστημα και μετά, αν μειωθεί η δουλειά του, να μην μπορεί να πληρώσει ούτε τις εισφορές του. Δείτε τι γίνεται στον ΟΑΕΕ. Υπάρχουν πολίτες που έχουν πληρώσει και για φόρους τεράστια ποσά στο παρελθόν και τώρα δεν έχουν να πληρώσουν ούτε την εισφορά στο ταμείο τους. Τους ξεζούμισε το κράτος τις καλές εποχές τους και τώρα δεν τους δίνει ανάσα ούτε για την περίθαλψή τους. Αναλογικά αυτοί έχουν προσφέρει πολύ περισσότερα χρήματα στο δημόσιο ταμείο, από κάποιον που π.χ. δήλωνε στο αφορολόγητο όριο και πλήρωνε μόνο τις εισφορές του. Στη διαπίστωση ότι αυτοί που κρύβουν τα εισοδήματά τους θα πάρουν στάνταρ σύνταξη 800 ευρώ ενώ όσοι εργάζονταν σκληρότερα θα πάρουν σχεδόν την ίδια, άρα συμφέρει καλύτερα να δουλεύεις μαύρα αφού η σύνταξη είναι εξασφαλισμένη, η απάντηση είναι αφενός η λειτουργία των ελεγκτικών μηχανισμών που θα απελευθερωθούν από τα δεκάδες ταμεία φαντάσματα και αφετέρου η μείωση της φορολογίας.
Όπως θα έλεγαν χαριτωμένα και ηρωικά οι καιροσκόποι «αγωνισταράδες» κερδισμένοι της κρίσης: «Δεν έχουμε να χάσουμε τίποτα, πέρα από τις αλυσίδες μας». Και βέβαια μετά οι πολιτικοί μας θα μπορούν να αυξήσουν τις συντάξεις και πάλι πλουσιοπάροχα και να ξαναρίξουν το καράβι στα βράχια! Με τη δική μας ευθύνη και συμμετοχή και πάλι. Αλλά αντί να κάτσουμε να το πενθούμε από τώρα, ας ρίξουμε κουπί και ας αναζητήσουμε λύσεις για τις πραγματικές αιτίες, όχι σε αυτές που μας ταΐζουν τα χρεοκοπημένα ΜΜΕ και οι επαγγελματίες της πολιτικής. Δύσκολο να γράφεις-προτείνεις λύσεις για ένα τέτοιο θέμα, ακόμη πιο δύσκολο να το αντιμετωπίσεις. Και ακόμη πιο δύσκολο είναι να αντιμετωπίσεις τις φωνές και την οργή των «αδικημένων». Αλλά ας καταλάβουμε ότι οι αδικημένοι είναι οι 1,5 εκ. άνεργοι και οι απλήρωτοι εργαζόμενοι, όχι μόνο τα ρετιρέ με τα «κεκτημένα δικαιώματα». Όλων οι ζωές άλλαξαν με την κρίση, αλλά κάποιων καταστράφηκε και οφείλουμε να δείξουμε έμπρακτα την αλληλεγγύη μας σε αυτούς διορθώνοντας τις δικές μας αδικίες. Οφείλουμε να μοιράσουμε δικαιότερα τον πλούτο στις ζωές μας.
13°
