Το δίλημμα «μνημόνιο ή χρεοκοπία» κρύβει μία μεγάλη παγίδα. Ακόμα και ο τρόπος με τον οποίο τίθεται το ερώτημα είναι παραπλανητικός. Ναι, το ενδεχόμενο αποτέλεσμα της κάθε επιλογής μπορεί να συνοψιστεί σε αυτές τις δύο λέξεις, αλλά επί της ουσίας η πορεία προς τη μία ή την άλλη εκδοχή είναι αυτό που αλλάζει τη ζωή μας πραγματικά.
Η αποφυγή της χρεοκοπίας ή ενός μνημονίου που απαιτεί σκληρές θυσίες για τον έλληνα, είναι δύο πλευρές του ίδιου κάλπικου νομίσματος. Μπορούμε να λειτουργήσουμε έτσι ώστε να αποφύγουμε και τα δύο. Αυτό όμως είναι και το δυσκολότερο. Μπορούμε πραγματικά να αλλάξουμε τη δομή του κράτους, την ίδια μας τη νοοτροπία, το πολιτικό μας σύστημα και εν τέλει την αρρωστημένη σχέση που έχουμε με το κράτος, ώστε να κάνουμε το επόμενο βήμα; Άλλωστε αυτό δεν μας ζητάνε και οι δανειστές μας; Να προβούμε άμεσα σε διαρθρωτικές αλλαγές που σχετίζονται πρωτίστως με τη λειτουργία του κράτους. Κανείς δεν διαφωνεί με αυτό. Ούτε καν οι αγανακτισμένοι πολίτες που βάλλουν εναντίον των πολιτικών.
Οι μόνοι που φαίνεται να διαφωνούν είναι οι ίδιοι που θρέφουν το σάπιο σύστημα της διαπλοκής και του κρατισμού. Οι «βολεμένοι», οι «έχοντες» και οι συν αυτοί τους. Αυτοί που ζητούν να μην αλλάξει τίποτα. Να συνεχίζουμε να ξοδεύουμε περισσότερα από όσα παράγουμε, να συνεχίσουμε να πιστεύουμε ότι μπορούμε να κοροϊδεύουμε το σύστημα. Είναι αυτοί που έπαιρναν τις μίζες, είναι αυτοί που έπαιρναν μαϊμού συντάξεις, είναι αυτοί που ακόμα και σήμερα ζητούν απλά να μην αλλάξει τίποτα. Ζητούν να γυρίσουμε ως δια μαγείας στο 2004 και να σταματήσουμε για πάντα το χρόνο εκεί και σαν τη μέρα της μαρμότας να κερδίζουμε κάθε χρόνο το Euro και τη Eurovision…
Όσες φορές και αν γυρίσουμε στο 2004, το αποτέλεσμα θα είναι και πάλι, με μαθηματική ακρίβεια το ίδιο. Γιατί η ηθική χρεοκοπία είναι αυτή που μας φέρνει στο χείλος της πραγματικής οικονομικής. Η ανοχή και η συνενοχή του κρατικοδίαιτου δημοσίου, του υπερδανεισμού, του «λάιφστάιλ» με 5 πιστωτικές κάρτες.
Το μνημόνιο ήταν το αποτέλεσμα αυτής της νοοτροπίας. Το μνημόνιο μας κρατάει ακόμα μακριά από τη χρεοκοπία. Φυσικά δεν είναι ο ενδεδειγμένος τρόπος, φυσικά δεν είναι ο καλύτερος. Δεν ακούμε όμως κανέναν να μας λέει ποιος είναι ο πιο συμφέρων για τους έλληνες τρόπος να διαφύγουμε της χρεοκοπίας. Ακούμε μόνο τρόπους για να ΜΗΝ κάνουμε θυσίες, να ΜΗΝ αλλάξουμε τίποτα, να ΜΗΝ πληρώσουμε αυτά που χρωστάμε. Και αυτή είναι ίσως η πιο ανεύθυνη έκφραση της πολιτικής.
Η παγκόσμια οικονομική κρίση έφερε απλά πιο γρήγορα στην επιφάνεια τις δικές μας παθογένειες. Τις δικές μας ασύστολες σπατάλες, τη δική μας αδυναμία να διαγράψουμε το εύκολο χρήμα, τους κομματικούς διορισμούς, τα παραθυράκια του νόμου. Τα αποτελέσματα της οικονομικής κρίσης καταδεικνύουν περίτρανα την απροθυμία μας να διορθώσουμε τα κακώς κείμενα. Να αλλάξουμε όλα αυτά που μας έφεραν ως εδώ.
Διαβάζοντας το μνημόνιο, αισθάνομαι ότι οι εταίροι μας, μας αντιμετωπίζουν σαν ανεπίδεκτα μαθήσεως σχολιαρόπαιδα. Κάθε φορά που συναινούμε σε κάτι, δίνουμε αγώνα για να μην τηρήσουμε τις υποσχέσεις μας. Και κάθε φορά μας επιβάλλουν πιο δύσκολα μέτρα και ακόμα πιο εξευτελιστικές δεσμεύσεις. Χωρίζουμε τους πολιτικούς σε μνημονιακούς και αντιμνημονιακούς, ενώ ο πραγματικός διαχωρισμός θα έπρεπε να γίνεται με βάσει ποιοι δουλεύουν και ποιοι όχι. Ποιοι αγωνίζονται να αλλάξουν το κράτος, και ποιοι αγωνίζονται να κρατήσουν αλώβητους τους κομματικούς τους στρατούς. Ποιοι επενδύουν στην επιτυχία της Ελλάδας και ποιοι στην αποτυχία της. Το μνημόνιο μας έδωσε χρόνο να αλλάξουμε επιτέλους όλα αυτά που μας έφεραν σε αυτή τη κατάσταση και να αποφύγουμε τη χρεοκοπία. Γιατί πλέον η ιστορία επαναλαμβάνεται μόνο σαν αστείο. Περικοπές μισθών αδιακρίτως, αλλά οι χρηματοδοτήσεις των κομμάτων μένουν αναλλοίωτες. Ανελέητη φοροεπιδρομή, αλλά οι μεγαλοοφειλέτες παραμένουν ασύλληπτοι. Περικοπές εργασιακών κεκτημένων, αλλά διατήρηση των ανεπάγγελτων συνδικαλιστών.
Το δίλημμα δεν είναι μνημόνιο ή όχι. Σε ένα θεωρητικό πλαίσιο θα επέμενα, ότι πολλά από αυτά που περιέχει το μνημόνιο, θα έπρεπε να τα είχαμε κάνει μόνοι μας προ πολλού. Το πραγματικό δίλημμα είναι «μέλλον ή παρελθόν». Μέλλον για την Ελλάδα, τις επόμενες γενιές ή προσκόλληση στο άρρωστο παρελθόν με δανεικά από την Ευρώπη.
*Ο Λευτέρης Αυγενάκης είναι βουλευτής Ηρακλείου της Δημοκρατικής Συμμαχίας
8°
