Κοσμος

Ντόναλντ Τραμπ: Η εκστρατεία ενός παγκόσμιου CEO

Στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης στο Σαρμ Ελ Σέιχ της Αιγύπτου ο αμερικανός μεγιστάνας επιχείρησε να αντιμετωπίσει την ιστορία -και ως εκ τούτου την πολιτική- με όρους επιχειρηματικού deal

4766-35219.jpg
Νίκος Γεωργιάδης
5’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
Ο Ντόναλντ Τραμπ στη Σύνοδο για τη Γάζα © EPA/YOAN VALAT / POOL
Ο Ντόναλντ Τραμπ στη Σύνοδο για τη Γάζα © EPA/YOAN VALAT / POOL

Η νέα τακτική του management των διεθνών υποθέσεων και ο ρόλος του παγκόσμιου φεουδάρχη Ντόναλντ Τραμπ

Μέσα από ιαχές, χειροκροτήματα, κραυγές και ξεσπάσματα χαρμολύπης, πάντα σε live streaming, εγκαινιάστηκε με λαμπρότητα η νέα αντίληψη περί διαχείρισης των διεθνών ζητημάτων. Κάτι τέτοιο θα φάνταζε αδιανόητο πριν από μερικούς μήνες. Και όμως. Φαίνεται πως οι ελίτ αυτού του κόσμου ήταν ήδη έτοιμες να διαπραγματευτούν με την ιστορία και πρακτικά να αποδεχθούν τον ρόλο του πειθήνιου υπηρέτη σε ρόλο ακόμη και πιστού αρλεκίνου ενός παγκόσμιου φεουδάρχη. Ήδη, στο ευρασιατικό τμήμα του πλανήτη τα πράγματα είχαν ήδη προχωρήσει. Το ιδεολογικο-πολιτικό σύστημα Πούτιν - Σι- Κιμ Γιόνγκ Ουν με πολύ Ιράν, ολίγο Ερντογάν κ.λπ. πρωτοστάτησε στη διαμόρφωση της σκηνογραφίας του ασιατικού αυταρχισμού. Η Δύση παρακολουθούσε τα βήματά της να γλιστρούν στη λασπουριά της ουκρανικής γης και στα αδιέξοδα του τεράστιου δημοσίου χρέους των χωρών μελών της Υπερήλικης, πια, Ηπείρου.

Όταν το αεροσκάφος Air Force One του Ντόναλντ Τραμπ τροχιοδρόμησε στο αεροδρόμιο Μπεν Γκουριόν του Τελ Αβίβ, η σκηνοθεσία και η ειδική σκηνογραφία που απαιτούσαν οι περιστάσεις είχαν είδη ενεργοποιηθεί μέχρι τελευταίας λεπτομέρειας. Οι ρόλοι είχαν μοιραστεί και οι ατομικοί τηλεπροβολείς, autocue στη γλώσσα των διαμορφωτών, είχαν κατανεμηθεί. Ο καθένας ήξερε τον ρόλο του απ’έξω και ανακατωτά. Πιο κάτω στο θέρετρο Σαρμ Ελ Σέιχ είχαν τον χρόνο να προετοιμαστούν κάπως καλύτερα περιμένοντας τον υψηλό οικοδεσπότη. Διότι οι τεκτονικές θεσμικές αλλαγές επέβαλαν και αλλαγή ρόλων. Στην Αίγυπτο του Στρατηγού Σίσι, στη γη του Σινά, οικοδεσπότης της ειρηνευτικής συμφωνία δεν θα ήταν πια ο πρόεδρος της χώρας αλλά ο πρόεδρος των ΗΠΑ. Πρόκειται για την πιστή απόδοση της ρήσης περί γαίας και ύδατος. Για την ακρίβεια, το πόντιουμ που στήθηκε στον χώρο της τελετουργίας ήταν αυτό με το γνωστό οικόσημο του Λευκού Οίκου. Για να μην υπάρχει καμία αμφιβολία δηλαδή.

Προηγουμένως στην ιστορική αίθουσα της Κνέσσετ (τονίζεται στην παραλήγουσα εβραϊστί), ο πρόεδρος του σώματος προέβαινε σε μία άνευ προηγουμένου επίδειξη υποταγής στον νέο παγκόσμιο manager και  deal maker. Δύο χρόνια πολέμου, με δεκάδες χιλιάδες νεκρούς εκατέρωθεν, με τη Γάζα, τον Λίβανο και τη Συρία εντελώς κατεστραμμένες, το Ισραήλ βαριά λαβωμένο από τις απώλειες του τρομοκρατικού κτυπήματος της Χαμάς αλλά και τους νεκρούς στα πολεμικά μέτωπα, την παγκόσμια κοινότητα διαιρεμένη και περισσότερο φανατισμένη από ποτέ, σε έναν κόσμο με συλλογικό σύνδρομο «μετατραυματικού στρες», η Κνέσσετ προτίμησε να διαπρέψει στον ρόλο του διασκεδαστή του φεουδάρχη όπως τότε στον σκοτεινό Μεσαίωνα. «Ο κόσμος χρειάζεται περισσότερους Τραμπ» αναφώνησε ξαφνικά ο πρόεδρος του σώματος της ισραηλινής Βουλής ταυτίζοντας το πεπρωμένο του βασανισμένου λαού του με εκείνο αυτών που έστησαν το κίνημα του Χριστιανικού Εθνικισμού με ιδεολογικό φάρο τη μάχη κατά του αντίχριστου. Αυτά ακούγονται πια στα αμφιθέατρα και τις αίθουσες συνεδριάσεων των ΗΠΑ. Αυτά εκστομίζονται από πανίσχυρους οικονομικούς παράγοντες της νέας Silicon Valley που κρύβονται πίσω από τους νεοεκλεγμένους πολιτικούς όπως είναι ο αντιπρόεδρος της Αμερικής κ. Βανς.

Στα Ιεροσόλυμα αποθεώθηκε ένας άνθρωπος που σκηνοθέτησε μία συμφωνία ειρήνης χωρίς να έχει διασφαλίσει τα προαπαιτούμενα επιτυχίας του πλάνου. Δεν τον ενδιέφερε ωστόσο. Έπρεπε να πυροδοτήσει τη δυναμική που θα τον αναβάθμιζε σε παγκόσμιο πρωταθλητή. Το Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης 2026. Η κορώνα στο κεφάλι ενός δισεκατομμυριούχου κατασκευαστή, ο οποίος θέλησε να γίνει και πρόεδρος της χώρας του αλλά και αφέντης του κόσμου. Και τα κατάφερε. Κινήθηκε εκτός θεσμών και εκτός κανόνων. Εκμεταλλεύτηκε στο έπακρο την κούραση του κόσμου τούτου και το συλλογικό αίσθημα παραίτησης. Διαισθάνθηκε το απόλυτο κενό ηγεσίας στον δυτικό κόσμο. Προέβλεψε την ολιστική υποχώρηση της ευρωπαϊκής επιρροής. Χρησιμοποίησε την οικονομική αδυναμία του καταρρέοντος βιομηχανικού αποτυπώματος της Ευρώπης.

Προς το τέλος της ομιλίας του το βράδυ της Δευτέρας στο αιγυπτιακό θέρετρο και αφού είχε προσβάλει δημόσια τον πρόεδρο της Γαλλίας και είχε απομειώσει τον πρωθυπουργό της Βρετανίας και του Καναδά, ενώ «διασκέδασε» παίζοντας με τη θηλυκότητα της πρωθυπουργού Μελόνι σε μία προφανή αντιφεμινιστική και δήθεν αντι-Woke κορώνα, επέλεξε να «παίξει» με τον πρωθυπουργό του Πακιστάν. Ποτέ στην παγκόσμια ιστορία δεν κατάφερε ένας πολιτικός σε live streaming, να γίνει τόσο ρεζίλι. Παριστάνοντας τον απληροφόρητο, ο Αμερικανός πρόεδρος ζήτησε να δει πού είναι ο Πακιστανός πρωθυπουργός ο οποίος, όλως τυχαίως, στεκόταν ακριβώς πίσω του. Ο Ντόναλντ Τραμπ τον κάλεσε στο βήμα να πει δυο κουβέντες. Από ευγένεια θα φανταζόταν ο παρατηρητής. Τότε η ορντίναντσα του Πακιστανού πρωθυπουργού τού έδωσε ένα μικρό ντοσιέ προφανώς με το λογύδριό του. Όλο το σκηνικό στημένο. Ο αξιωματούχος από το Πακιστάν προέβη σε μία άνευ προηγουμένου περιγραφή ενός ηγέτη θαυματουργού ο οποίος βρέθηκε στη Γη για να εκπληρώσει έργο Θεού, αυτό του Ειρηνοποιού. Για τον λόγο αυτό αξίζει να λάβει το βραβείο Νόμπελ 2026. Για μία ακόμη φορά ο ένοικος του Λευκού Οίκου χρησιμοποίησε τους de Facto υπηκόους για την προσωπική του προωθητική καμπάνια όπως θα έκανε κάθε ικανός Διευθύνων Σύμβουλος μίας εμβληματικής εταιρείας. Αμέσως μετά ο πρόεδρος των ΗΠΑ πρόσβαλε τον πρωθυπουργό της Νορβηγίας με διάφορες ατάκες. Ήταν φανερό πως τον στοχοποίησε επειδή η Νορβηγική Επιτροπή Νόμπελ δεν του αφιέρωσε το φετινό Βραβείο Ειρήνης.

Είναι αλήθεια πως χωρίς αυτήν την εμμονική προσήλωση του αμερικανού προέδρου στην προώθηση του προσωπικού του μεγαλείου δεν θα ήταν εφικτή η απελευθέρωση των 20 εν ζωή ομήρων και η έναρξη, τυπικά τουλάχιστον και με ασαφείς όρους ακόμη της διαδικασίας ειρήνευσης στη Γάζα.

Είναι αλήθεια πως η Χαμάς εδώ και τρία εικοσιτετράωρα εκτελεί εν μέση οδώ αντιπάλους της Παλαιστινίους με άλλοθι την τήρηση της τάξης. Είναι αποδεδειγμένο πως σε τρεις ημέρες η Χαμάς εκτέλεσε 32 πολίτες στη Γάζα. Η ισλαμιστική οργάνωση, ως φαίνεται, έλαβε επίσημες διαβεβαιώσεις πως για ένα χρονικό διάστημα τής επιτρέπεται να διατηρήσει τον οπλισμό της για να διεκπεραιώσει αστυνομικά καθήκοντα. Όπως επισημαίνουν όλα τα μεγάλα διεθνή ΜΜΕ, αν συνεχιστεί αυτή κατάσταση, θα χρειαστεί στρατιωτικού τύπου παρέμβαση. Όπως έχει γίνει γνωστό σε όλους τους τόνους, καμία ξένη δύναμη δεν πρόκειται να αποδεχτεί παρεμβατικό ρόλο στη Γάζα αν δεν έχει προηγουμένως αφοπλιστεί η Χαμάς.

Όλες αυτές οι λεπτομέρειες αναφέρθηκαν παραπάνω για έναν και μοναδικό λόγο. Όπως επισημαίνει και η Le Monde της 14ης Οκτωβρίου «Αυτή η επιτυχία του Ντόναλντ Τραμπ ενισχύει μια εκτός κανόνων και παραδοσιακής διπλωματικής προσέγγισης τακτική. Για τον Ντόναλντ Τραμπ, όλα είναι θέμα προσωπικών σχέσεων και ισορροπίας δυνάμεων. Η ιστορία, ως εκ τούτου, είναι ένα εμπόδιο. Ο Ντόναλντ Τραμπ δεν προσπάθησε ποτέ να θέσει τους Ισραηλινούς και τους Παλαιστινίους σε ισότιμη βάση σε αυτή την αντιπαράθεση, καθώς de facto δεν είναι ισότιμοι, και αυτή η μέθοδος της τεχνητής ισοτιμίας έχει αποτύχει εδώ και δεκαετίες. Επέλεξε λοιπόν να αγνοήσει τα πολιτικά δικαιώματα των Παλαιστινίων, όπως στο σχέδιο ειρήνης του 2020, επιλέγοντας να επικεντρωθεί σε έναν άμεσο στόχο –την απελευθέρωση των ομήρων– και σε οικονομικά ζητήματα. Ο μεγιστάνας βλέπει τις χώρες του Κόλπου ως ένα ανεξάντλητο θησαυροφυλάκιο. Τους υπόσχεται, με τα χρήματά τους και την αμερικανική υποστήριξη, μια «νέα αυγή» για τη Μέση Ανατολή και «αιώνια ειρήνη».

Αυτή η επισήμανση της γαλλικής εφημερίδας τα λέει όλα. Για την ακρίβεια, υπονοεί τα πάντα. Στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης στο Σαρμ Ελ Σέιχ της Αιγύπτου ο αμερικανός μεγιστάνας επιχείρησε να αντιμετωπίσει την ιστορία -και ως εκ τούτου την πολιτική- με όρους επιχειρηματικού deal, αγνοώντας (ή περιφρονώντας) όσα έχει αποτυπώσει η ιστορία στη Γη Χαναάν και στα χωράφια των Ισμαήλ και Ισραήλ. Η εμπειρία διδάσκει πως καμία «Συμφωνία του Αβραάμ» δεν θα μπορούσε να επιτύχει εάν δεν δινόταν μία πειστική προσέγγιση του συνδρόμου που απορρέει από την προβληματική σχέση του αρχέγονου διδύμου.

Είναι φανερό πως πέρα από τους συμβολισμούς, η αμερικανική ηγεσία προτίμησε να αναθέσει σε δύο μεσίτες Real Estate να διαχειριστούν την υπόθεση της εκεχειρίας και των ομήρων σε πρώτη φάση αλλά και του πλαισίου από 20 σημεία της ειρηνευτική διαδικασίας. Πρόκειται για τους Γουίτκοφ και Κούσνερ, τον προσωπικό deal maker του Ντόναλντ Τραμπ και του γαμπρού του αμερικανού προέδρου. Σε αυτή τη διαδικασία συμφώνησαν προφανώς θεσμοί-κλειδιά στις ΗΠΑ: το Υπουργείο Εξωτερικών, το Υπουργείο Αμύνης και ο Αντιπρόεδρος Βανς. Η αποδοχή αυτών των προσώπων απλώς καταδεικνύει το πώς αντιλαμβάνεται η σημερινή αμερικανική διακυβέρνηση τις διεθνείς σχέσεις και την πολιτική διαχείρισή τους. Ή μάλλον πώς προωθεί τη «μη πολιτική διαχείριση των διεθνών ζητημάτων», των οποίων η διευθέτηση εφεξής θα υπακούει στις αρχές των μεγάλων επιχειρηματικών deals.

Πριν από αρκετούς μήνες και από την στήλη αυτή δόθηκε το περίγραμμα της νέας γεωπολιτικής κατάστασης στη Μέση Ανατολή. Μία ριζικά διαφορετική εικόνα η οποία επιβλήθηκε λόγω της σαρωτικής στρατιωτικής υπεροχής του Ισραήλ. Η αλλαγή αυτή δεν θα ήταν εφικτή χωρίς τη στρατηγική στήριξη των ΗΠΑ και κυρίως χωρίς την καθοριστική στρατιωτική παρέμβασή τους στον δωδεκαήμερο πόλεμο με το Ιράν. Για πρώτη φορά από τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο η γεωπολιτική πραγματικότητα στην περιοχή είναι τόσο διαφορετική. Η επιρροή της Μεγάλης Βρετανίας έχει εκμηδενιστεί. Η επιρροή της Γαλλίας επίσης. Επανακάμπτει η επιρροή της Τουρκία μετά από τον πλήρη εξοστρακισμό της με τη μυστική γαλλοβρετανική Συνθήκη Σάικς – Πικώ 15 Μαΐου 1916. Η επιρροή της Ρωσίας έχει μειωθεί δραματικά και περιορίζεται στα «απολύτως απαραίτητα». Η νέα κατάσταση ευνοεί τα φιλοδυτικά καθεστώτα του μετριοπαθούς Ισλάμ. Όλα τα παραπάνω συνέβησαν διότι άλλαξε ριζικά το αμυντικό δόγμα του Ισραήλ μετά την τρομοκρατική επίθεση της 7ης Οκτωβρίου 2023. Η πιθανότητα ίδρυσης Παλαιστινιακού Κράτους απομακρύνεται ταχύτατα. Η ιστορία έχει καταδείξει με όλους τους δυνατούς τρόπους πως η περιφρόνηση της ισοτιμίας των πρωταγωνιστών σε μία ολοκληρωτική αντιπαράθεση οδηγεί αναπόφευκτα στην ανακύκλωση (και αναπαραγωγή) των αιτίων που την προκάλεσαν. Η εμπορική εργαλειοποίηση της ιστορίας ποτέ δεν απάλειψε  την πολεμική σύγκρουση. Απλά τη μετέθετε χρονικά.

ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΤΟ NEWSLETTER ΜΑΣ

Tα καλύτερα άρθρα της ημέρας έρχονται στο mail σου

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Έχετε δει 20 από 200 άρθρα.

// EMPTY