Κοσμος

Ο Ντόναλντ Τραμπ και το προβληματικό σωφρονιστικό σύστημα των ΗΠΑ

«Όλοι πίσω από τα σίδερα!» και ο θεσμός των ιδιωτικών φυλακών

portrait-322469_1920_2.jpg
Τριαντάφυλλος Δελησταμάτης
2’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
Mule Creek State Prison
Mule Creek State Prison © Justin Sullivan/Getty Images

ΗΠΑ: Το προβληματικό σωφρονιστικό σύστημα και οι ενέργειες των δύο θητειών του Ντόναλντ Τραμπ

H προεδρία του Τζο Μπάιντεν προσπάθησε αλλά δεν πρόλαβε να αντιμετωπίσει το πρόβλημα των ιδιωτικών φυλακών που αποτελούν ένα από τα σκάνδαλα του σωφρονιστικού συστήματος στις ΗΠΑ, όχι το μόνο. Η ανάθεση της λειτουργίας φυλακών σε ιδιωτικές εταιρείες που ξεκίνησε στη δεκαετία του 1980 είχε σκοπό την μείωση του κόστους και τη βελτιστοποίηση της διαχείρισης: αυτή τη λύση επέλεξε η αμερικανική διοίκηση όταν ο «Πόλεμος στα ναρκωτικά» ("War on Drugs") και οι αυστηρότερες ποινές προκάλεσαν συνωστισμό στις φυλακές. Χτίστηκαν ιδιωτικές φυλακές, ενώ μερικές παλιότερες πέρασαν σε ιδιωτικές εταιρείες βάσει συμβολαίων με τις ομοσπονδιακές ή πολιτειακές κυβερνήσεις. Οι εταιρείες άρχισαν να πληρώνονται με βάση τον αριθμό κρατουμένων που φιλοξενούν, εισήχθησαν στο χρηματιστήριο και έχουν συμφέρον από τη σταθερή ή αυξανόμενη κράτηση. Έτσι, ασκούν πίεση για σκληρότερες ποινές και κατά της αποποινικοποίησης της χρήσης ελαφρών ναρκωτικών ή άλλων μη βίαιων εγκλημάτων.

Το 1984 ιδρύθηκε η Corrections Corporation of America (CCA) (νυν CoreCivic), η πρώτη μεγάλη ιδιωτική εταιρεία σωφρονιστικών υπηρεσιών· στη συνέχεια, το δίκτυο των ιδιωτικών φυλακών επεκτάθηκε, κυρίως στις νότιες και δυτικές πολιτείες (Φλόριντα, Τέξας, Αριζόνα, Τενεσί). Το 2021, ο Τζο Μπάιντεν υπέγραψε εκτελεστικό διάταγμα για να τερματιστούν τα ομοσπονδιακά συμβόλαια με ιδιωτικές φυλακές, χωρίς όμως αυτό να επηρεάζει τις πολιτειακές αποφάσεις. Περίπου 8-9% των κρατουμένων στις ΗΠΑ, δηλαδή πάνω από 115.000 άτομα, βρίσκονται σε ιδιωτικές φυλακές. Καθώς οι ιδιωτικές εταιρείες έχουν κερδοσκοπικό κίνητρο, οι συνθήκες κράτησης είναι χειρότερες από εκείνες των δημόσιων σωφρονιστικών ιδρυμάτων (λιγότερα μέλη προσωπικού, υποβάθμιση φροντίδας υγείας, βία) και φαίνεται ότι σε αυτές διοχετεύονται συστηματικά οι μετανάστες χωρίς νόμιμα έγγραφα.

Οι περισσότεροι Ρεπουμπλικανοί στηρίζουν τον θεσμό επειδή υποτίθεται ότι μειώνει το κόστος για το κράτος. Αλλά το οικονομικό όφελος είναι αμφίβολο διότι τα συμβόλαια στοιχίζουν πολύ στις δημόσιες αρχές. Εξάλλου, υπάρχει μεγάλο πολιτικό κόστος καθώς ενδελεχείς μελέτες - όπως εκείνη της Michelle Alexander ("The New Jim Crow”) - δείχνουν φυλετικές προκαταλήψεις και συνθήκες διαβίωσης τύπου Εξπρές του Μεσονυκτίου.

Το σωφρονιστικό σύστημα των Ηνωμένων Πολιτειών αντιμετωπίζει σήμερα σημαντικές προκλήσεις: παρά τις προσπάθειες μείωσης του αριθμού των κρατουμένων, οι ΗΠΑ έχουν έναν από τους υψηλότερους δείκτες φυλάκισης παγκοσμίως, με περίπου 1,9 εκατομμύρια άτομα να βρίσκονται σε διάφορες μορφές κράτησης το 2025. Αν και οι Αμερικανοί αποτελούν το 4% του παγκόσμιου πληθυσμού, στις ΗΠΑ υπάρχει το 20% των κρατουμένων παγκοσμίως. Πολλοί κρατούμενοι είναι υπόδικοι, χωρίς καταδίκη, απλώς επειδή δεν μπορούν να πληρώσουν τις υπέρογκες εγγυήσεις.

Ο Ντόναλντ Τραμπ και το σωφρονιστικό σύστημα των ΗΠΑ

Κατά τη διάρκεια της δεύτερης θητείας του, ο Ντόναλντ Τραμπ έχει υιοθετήσει διάφορες πολιτικές σχετικά με το σωφρονιστικό σύστημα:\

  1. ανέστρεψε εκτελεστικό διάταγμα της προηγούμενης διοίκησης που τερμάτιζε τα συμβόλαια του Υπουργείου Δικαιοσύνης με ιδιωτικές φυλακές, επιτρέποντας τη συνέχιση ή την ανανέωση αυτών των συμβολαίων
  2. έδωσε χάρη σε άτομα που είχαν καταδικαστεί για τη συμμετοχή τους στην επίθεση στο Καπιτώλιο στις 6 Ιανουαρίου 2021, καθώς και σε άλλες περιπτώσεις με ευρεία δημοσιότητα, όπως εκείνη του Carlos Watson, συνιδρυτή της Ozy Media, ο οποίος είχε καταδικαστεί για οικονομική απάτη
  3. εκπονεί σχέδια για επέκταση κέντρων κράτησης μεταναστών: ανακοίνωσε την πρόθεση να επεκτείνει το Κέντρο Μεταναστευτικών Επιχειρήσεων στο Γκουαντάναμο για να φιλοξενήσει έως και 30.000 αλλοδαπούς υπό κράτηση.

Το σύστημα ευνοεί αναίσχυντα τους πλούσιους που μπορούν να αγοράσουν την ελευθερία τους. Παραλλήλως, η έλλειψη προγραμμάτων αποκατάστασης και υποστήριξης παίζει σημαντικό ρόλο στην επανάληψη των εγκλημάτων (recidivism): πάνω από 60% των αποφυλακισμένων επιστρέφουν στη φυλακή μέσα σε λίγα χρόνια. Επίσης, λόγω της πλημμελούς ψυχιατρικής φροντίδας και του ιδιωτικού συστήματος περίθαλψης, οι φυλακές γίνονται υποκατάστατα ψυχιατρείων: πολλοί κρατούμενοι πάσχουν από ψυχικές νόσους και εξαρτήσεις, χωρίς να υπάρχει μέριμνα για θεραπεία.

Ορισμένες πολιτείες εφαρμόζουν κάποιες μεταρρυθμίσεις, ανεξάρτητα από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση και την προεδρία: κατάργηση χρηματικών εγγυήσεων για μικροπαραβάσεις, αποποινικοποίηση της χρήσης ναρκωτικών, εναλλακτικές ποινές όπως κοινοτική εργασία. Αλλά σε επίπεδο προεδρίας επικρατεί το συνηθισμένο ράβε-ξήλωνε. Ο Ντόναλντ Τραμπ κατά τη διάρκεια της πρώτης προεδρίας του (2017–2021) ανέστειλε πολλές μεταρρυθμίσεις του Ομπάμα στον τομέα των φυλακών και της δικαιοσύνης, ο υπουργός Δικαιοσύνης Jeff Sessions επανέφερε τη σκληρή γραμμή στις ποινές και ενισχύθηκε η τάση για μαζικές συλλήψεις μεταναστών. Σήμερα συνεχίζεται η ρητορική για σκληρότερες ποινές, ακόμα και σε περιπτώσεις κλοπών και βανδαλισμών, η εφαρμογή της θανατικής ποινής για διακινητές ναρκωτικών, η διατήρηση των ιδιωτικών φυλακών και η αναστολή μεταρρυθμίσεων που κρίνονται υπερβολικά επιεικείς.

ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΤΟ NEWSLETTER ΜΑΣ

Tα καλύτερα άρθρα της ημέρας έρχονται στο mail σου

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Έχετε δει 20 από 200 άρθρα.

// EMPTY