«Όταν μια ολόκληρη κοινωνία ασχολείται με την επιβίωση κινδυνεύει να χάσει την εθνική της ταυτότητα. Χάνεται η έννοια του κοινωνικού συνόλου και υπερισχύει μόνο το ένστικτο της επιβίωσης. “Πρέπει να βρω φαγητό, Πρέπει να ζήσω”».
Τα τελευταία τρία χρόνια η Βενεζουέλα, το σοσιαλιστικό θαύμα του Ούγκο Τσάβες, έχει βυθιστεί σε μια οικονομική κρίση που σύμφωνα με τη φωτογράφο-δημοσιογράφο Φαμπιόλα Φερέρο έχει οδηγήσει σε κρίση εθνικής ταυτότητας. «Ο λαός της Βενεζουέλας είναι σαν χαμένος. Σαν μην ξέρουμε ποιοι είμαστε. Σαν να αποφασίσαμε ότι η φτώχεια και η μιζέρια είναι το γραφτό της μοίρας» λέει η Φερέρο στο αμερικανικό περιοδικό «The Week». Η Φαμπιόλα Φερέρο ζει στο Καράκας και από το 2015 απαθανατίζει με την κάμερά της την αγωνία του λαού της Βενεζουέλας για επιβίωση.
gggggg
Η Βενεζουέλα έχει χάσει το πνεύμα της. «Ήμασταν ένας χαρούμενος λαός. Πάντα είχαμε μια θέση στις λίστες με τις πιο χαρούμενες χώρες του κόσμου. Σήμερα κανείς δεν έχει κάποιο λόγο για να ξεφαντώσει. Όταν πέφτει η νύχτα, οι δρόμοι ερημώνουν. Η πόλη στοιχειώνει».
Φαγητό υπάρχει, αλλά όχι για όλους
Όταν ο Ντανιέλ Γκαρσία Μάρκο του BBC έφτασε στο Καράκας πήγε κατευθείαν σε ένα σούπερ μάρκετ. Είναι αλήθεια ότι τα ράφια είναι άδεια; Είναι αλήθεια ότι σχηματίζονται τεράστιες ουρές για βασικά αγαθά; Είναι αλήθεια ή δυτική προπαγάνδα τα όσα γράφονται για την κρίση στη χώρα του Νίκολας Μαδούρο;
Ο Ντανιέλ Γκαρσία Μάρκος ξαφνιάστηκε. Δεν είδε άδεια ράφια. Είδε ράφια γεμάτα λαχανικά, δημητριακά, ψωμί. «Φαγητό υπάρχει στο Καράκας. Αλλά δεν είναι για όλους. Ο πληθωρισμός έχει φτάσει σε δυσθεώρητα ύψη, οι τιμές των προϊόντων είναι εξωπραγματικές. Φαγητό υπάρχει, αλλά είναι απαγορευτικό για το μισθό της πλειονότητας των πολιτών της πρωτεύουσας της Βενεζουέλας». Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προβλέπει ότι ο πληθωρισμός θα φτάσει στο 700% μέχρι το τέλος του έτους. Η τελευταία φορά που η κυβέρνηση έδωσε στη δημοσιότητα στοιχεία για τον πληθωρισμό ήταν τον Δεκέμβριο του 2015 και τον υπολόγιζε στο 185%. Η κυβέρνηση διατείνεται ότι οι ελλείψεις οφείλονται στον «οικονομικό πόλεμο» που έχει κηρύξει ο ιδιωτικός τομέας και η Δύση. Η πτώση της τιμής του πετρελαίου, που είναι και ο κινητήριος μοχλός της οικονομίας στη χώρα, έχει συνθλίψει την ικανότητα της Βενεζουέλας να εισάγει προϊόντα.
Ο δημοσιογράφος του BBC μπαίνει σε ένα ντελικατέσεν με προϊόντα εισαγωγής από τις ΗΠΑ, την Ιταλία και την Ισπανία. Ένα βαζάκι Nutella κοστίζει 15.000 Μπολιβάρες, δηλαδή 14 ευρώ. Η μέση τιμή της απλησίαστης κρέμας φουντουκιού στην Ελλάδα κοστίζει 2 ευρώ. Ο μέσος μηνιαίος κατώτατος μισθός στη Βενεζουέλα είναι 30.000 Μπολιβάρες (35 ευρώ).
«Δεν φταίει η πολυεθνική εταιρεία για την τιμή του προϊόντος της, αλλά η οικονομία της χώρας στην οποία διατίθεται προς πώληση. Όποιος δεν μπορεί να πληρώσει για τα προϊόντα στα γεμάτα ράφια των σούπερ μάρκετ στήνεται σε ουρές διανομής ή στρέφεται στη μαύρη αγορά. Δηλαδή, οι περισσότεροι».
«Έχω καιρό να δω ζάχαρη» λέει ο Λουίς, ο οποίος μπορεί να πάει για ψώνια μόνο τις Παρασκευές. Κάτι που καθορίζεται από τον αριθμό της ταυτότητάς του. Με αυτό τον τρόπο η κυβέρνηση προσπαθεί να αντιμετωπίσει την έλλειψη τροφίμων. Ο Λουίς ζει στην Πετάρ, μία από τις πιο υποβαθμισμένες γειτονιές του Καράκας. Κάθε Παρασκευή πηγαίνει σε ένα σούπερ μάρκετ στη Σάντα Φε, μια περιοχή της μεσαίας τάξης. Θα ξυπνήσει στις 3.00 τα ξημερώματα και θα στηθεί στην ουρά χωρίς καμία εγγύηση πως θα καταφέρει να αγοράσει αυτά που χρειάζεται και θέλει. Το σούπερ μάρκετ ενδέχεται να πει ότι δεν ήρθαν ακόμη οι προμήθειες. Μπορεί να έχουν όλα τελειώσει μέχρι να φτάσει η σειρά του Λουίς ή μπορεί να του πουν: “Σαπούνι θέλεις; Ζάχαρη δεν έχει”». Η Κεντρική Τράπεζα της Βενεζουέλας συνήθιζε να δημοσιεύει όποιο προϊόν σημείωνε έλλειψη. Μέχρι τον Απρίλιο του 2014 υπήρχε ένα ποσοστό ελλείψεων της τάξεως του 25,3%. Τότε ήταν και η τελευταία φορά που η τράπεζα δημοσίευσε αυτόν τον πίνακα. Στη Βενεζουέλα η ζήτηση και η προσφορά δεν είναι δεδομένη. Για παράδειγμα υπάρχουν εκατοντάδες σάλτσες ντομάτας, αλλά όχι μακαρόνια. Θα βρεις τζελ μαλλιών, αλλά όχι σαμπουάν. Όσοι στήνονται στις ουρές δεν ψωνίζουν για το σπίτι, αλλά να μεταπουλήσουν στη μαύρη αγορά. Η κυβέρνηση κυνηγάει τους μαυραγορίτες ρυθμίζοντας τις τιμές των προϊόντων σε ορισμένα καταστήματα και δίνοντας προτεραιότητα στους φτωχούς έναντι στους πιο εύπορους. Το σοσιαλιστικό όραμα του Τσάβες μεταλλάσσεται σε ταξικό με αποτέλεσμα γκρίνια, διαμαρτυρίες και μια άνευ προηγουμένου αύξηση της εγκληματικότητας.
Και η «φίλη» Κίνα γυρίζει την πλάτη της στη Βενεζουέλα
Καθ’ όλη τη διάρκεια της προηγούμενης δεκαετίας η Κίνα ήταν ο ισχυρός στρατηγικός εταίρος της Βενεζουέλας. Ο Ούγκο Τσάβες θαύμαζε τον Μάο Τσε Τουνγκ και η Κίνα τα πετρέλαια της Βενεζουέλας. Περίπου 600.000 βαρέλια αργού πετρελαίου απέπλεαν από τα λιμάνια της λατινοαμερικανικής χώρας με προορισμό την Κίνα.
Το Πεκίνο ήταν ο μεγάλος δανειστής, το ΔΝΤ της Βενεζουέλας. Και η χώρα του Τσάβες αγόραζε τα προϊόντα της, κινητά, μοτοσικλέτες, Κινέζους τεχνικούς που δούλευαν για τις υποδομές της Βενεζουέλας. Σήμερα ο Τσάβες δεν ζει, η Βενεζουέλα έχει αφήσει πολλούς λογαριασμούς απλήρωτους (τουλάχιστον 20 από τα 60 δισ. δολάρια του δανείου), η παραγωγή του πετρελαίου έχει πέσει και οι χιλιάδες Κινέζοι μετανάστες που άνοιξαν επιχειρήσεις στο Καράκας ανησυχούν για την ασφάλειά τους.
Η Κίνα αλλάζει πολιτική. Η Βενεζουέλα δεν μπορεί να πάρει άλλα δάνεια σε δολάρια, οι επενδύσεις πάγωσαν ή φεύγουν. Κινεζικές εταιρείες μετακομίζουν μαζί με όλο το εργατικό δυναμικό στον Παναμά και στην Κολομβία. Το Πεκίνο ανησυχεί. Εγείρει συνέχεια το πρόβλημα της εγκληματικότητας. Η Βενεζουέλα σε πρόσφατη δημοσκόπηση κρίθηκε πιο επικίνδυνη από την εμπόλεμη Συρία. Η κινεζική πρεσβεία εκδίδει συνεχώς ταξιδιωτικές οδηγίες για το κίνδυνο επιθέσεων και απαγωγών κατά αλλοδαπών στο Καράκας. Στους υπηκόους της που ζουν στη Βενεζουέλα συστήνει να μην κυκλοφορούν στους δρόμους μετά τις επτά το απόγευμα.
Η κυβέρνηση Μαδούρο για να αντιμετωπίσει την έλλειψη αγαθών έχει κάνει μια συμφωνία με τους Κινέζους ιδιοκτήτες σούπερ μάρκετ να πουλούν σε ρυθμιζόμενες τιμές. Οι Κινέζοι έμποροι δέχθηκαν, αλλά με τίμημα την ασφάλειά τους. Λένε πως όσο ο πληθωρισμός εκτινάσσεται τόσο αυξάνεται ο αριθμός των ληστειών. Δωροδοκούν αστυνομικούς για προστασία. «Κάθε Κινέζος υπήκοος στο Καράκας αντιμετωπίζεται σαν να είναι ATM» λέει ο Κάρλος Ουάνγκ, Κινέζος μετανάστης δεύτερης γενιάς στη Βενεζουέλα, την οποία σκέφτεται να εγκαταλείψει για πάντα.
22°
