«Αδύνατο να μάθεις ανθρώπου κανενός φρόνημα, γνώμη και ψυχή, προτού ν' ακονιστεί στην εξουσία και το νόμο» είχε πει ο Κρέοντας στην αρχή του έργου «Σοφοκλέους Αντιγόνη». Επιλέγω να ξεκινήσω με αυτό το απόφθεγμα για να καταλήξω στον επίλογο του άρθρου σε έναν αγώνα που θέλω να βρω το κουράγιο να δώσω κόντρα σε έναν υπό δημιουργία «Νόμο» του κράτους.
Η «Αντιγόνη» του Σοφοκλή υπήρξε η Απαρχή της δημιουργίας του δημοκρατικού πολίτη.
Τόσο παλιά, σε μια εποχή γεμάτη Κρέοντες, ο Σοφοκλής ρίχνει έναν αληθινό κεραυνό ταράζοντας τα στάσιμα πολιτειακά νερά της εποχής. Ο κεραυνός αυτός που έπεσε στη σκηνή των Μεγάλων Διονυσίων το μακρινό 441 πΧ, γέννησε « μικροοργανισμούς» που δε σταμάτησαν από τη μέρα εκείνη να διαχέονται στο μυαλό φιλοσόφων, επιστημόνων, πολιτικών και απλών πολιτών, σαν το ζυγωτό ενός πολιτισμού που έκτοτε γονιμοποιείται διαρκώς.
Διαβάζοντάς την αισθάνθηκα περηφάνια για την Ελλάδα του Σοφοκλή. Ένιωσα ερωτευμένος με τη γυναίκα εκείνη που θέλει στη ζωή της να είναι «Αντιγόνη». Βίωσα μαζί με την ηρωίδα την ηθική συντριβή να τα βάζεις με Θεούς και Δαίμονες για αρχές και αξίες που... έρχονται από πολύ μακριά.
Σήμερα, 2.500 (δυόμιση χιλιάδες χρόνια!) μετά, τα νοήματα αυτά έχουν γίνει πανανθρώπινα ιδανικά. Διαχρονικά προβλήματα και διαρκή αιτήματα.
Η Αντιγόνη είναι ένα Μνημείο για την Ελλάδα. Μια κιβωτός Αξιών που χτίστηκε για να μη μας καταπιεί ποτέ η πολιτισμική άβυσσος. Πρέπει, νομίζω, να νιώθουμε ευλογημένοι που έτυχε σε μας, στη μικρή αυτή κουκκίδα του παγκόσμιου χάρτη, να γεννηθεί μια τέτοια ηρωίδα.
Γιατί, το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής εισηγήθηκε την κατάργηση διδασκαλίας της Αντιγόνης, στο Λύκειο.
Δυσκολεύομαι να πω κάτι παραπάνω. Έχω κουραστεί, σε αυτή τη «Χώρα του Μπερδέματος» που ζω, αυτά τα 7 χρόνια κρίσης να φωνάζω και να ακούω «ΔΕ ΘΑ ΠΕΡΑΣΕΙ» για δίκαια και άδικα αιτήματα. Θέλω, όμως, να βρω τη δύναμη να το φωνάξω τώρα όσο πιο δυνατά μπορώ.
Η «Αντιγόνη» ασφαλώς δεν γεννήθηκε για τη μελέτη παρακείμενων και υπερσυντέλικων που κανείς δεν θα θυμάται. Δεν της αξίζει μια αποστεωμένη διδασκαλία. Πολύ περισσότερο, όμως, στην «Αντιγόνη» δεν αξίζει η Αυλαία. Δεν αξίζει να σβηστεί για πάντα από τα ωρολόγια προγράμματα των ελληνικών σχολείων με πρόσχημα την ελάφρυνση του προγράμματος και την ενίσχυση της νέας ελληνικής σε βάρος της αρχαίας.
Στην «Αντιγόνη» το μόνο που αξίζει είναι να διδάσκεται, να κατανοείται, να θαυμάζεται και να εμπνέει τους «μετέχοντες της ελληνικής Παιδείας».
Η ιστορία των σχολικών προγραμμάτων έχει δείξει ότι, αν ένα μάθημα καταργηθεί, σχεδόν ποτέ δεν επανέρχεται. Η πρόταση του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής για κατάργηση της διδασκαλίας της «Αντιγόνης» δεν πρέπει να γίνει υπουργική απόφαση.
Φωτογραφία: Η Αντιγόνη εμπρός στο νεκρό Πολυνείκη. Λάδι σε καμβά, Εθνική Πινακοθήκη, Νικηφόρος Λύτρας (1865)
16°
