Τη βοήθεια της Ρωσίας και των συμμάχων της ζήτησε ο πρόεδρος του Καζακστάν Κασίμ-Ζομάρτ Τοκάγεφ για να αντιμετωπίσει την «τρομοκρατική απειλή» στη χώρα του.
Ο Τοκάγεφ ανακοίνωσε ότι ζήτησε από την Οργάνωση του Συμφώνου Συλλογικής Ασφάλειας (CSTO) να βοηθήσει το Καζακστάν. «Κάλεσα σήμερα τους αρχηγούς κρατών της CSTO να βοηθήσουν το Καζακστάν να νικήσει την τρομοκρατική απειλή» είπε, ισχυριζόμενος ότι «συμμορίες τρομοκρατών» που «εκπαιδεύτηκαν στο εξωτερικό» υποκινούν τις διαδηλώσεις.
Αυτό ήταν το δεύτερο τηλεοπτικό διάγγελμα του προέδρου μέσα σε λίγες ώρες, καθώς η χώρα του βρίσκεται αντιμέτωπη με τις χειρότερες ταραχές που έχει βιώσει εδώ και μία δεκαετία, με αφορμή την αύξηση της τιμής του υγραερίου.
Ο Τοκάγεφ είχε προειδοποιήσει ότι θα απαντήσει «με τη μέγιστη σκληρότητα» στις διαδηλώσεις, κάνοντας λόγο για «μαζικές επιθέσεις» εναντίον των δυνάμεων της τάξης και για «νεκρούς και τραυματίες» μεταξύ των αστυνομικών. Ο Τοκάγεφ αποδέχθηκε την παραίτηση της κυβέρνησης κατά τη διάρκεια της νύχτας που πέρασε και κήρυξε επίσης σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης την περιοχή του Μανγκιστάου, στην οποία βρίσκεται η Τζαναοζέν από όπου ξεκίνησαν οι διαδηλώσεις, και την περιοχή του Αλμάτι.
Η CSTO ιδρύθηκε τον Οκτώβριο του 2002 με συμβαλλόμενα μέρη τη Ρωσία, τη Λευκορωσία, την Αρμενία, το Καζακστάν, το Κιργιστάν και το Τατζικιστάν. Στόχος της είναι η διασφάλιση της ειρήνης και της διεθνούς και περιφερειακής ασφάλειας και σταθερότητας καθώς και η συλλογική υπεράσπιση της ανεξαρτησίας, της εδαφικής ακεραιότητας και της εθνικής κυριαρχίας των μελών της.
Σύμφωνα με το πρακτορείο Sputnik, που επικαλείται το υπουργείο Εσωτερικών του Καζακστάν, στις ταραχές σκοτώθηκαν οκτώ αστυνομικοί και εθνοφύλακες, ενώ 317 τραυματίστηκαν. Νωρίτερα, διαδηλωτές κατέλαβαν το αεροδρόμιο του Αλμάτι, της μεγαλύτερης πόλης του Καζακστάν, σύμφωνα με πηγές τις οποίες επικαλείται το πρακτορείο Reuters.
Το Ίντερνετ και τα κινητά τηλέφωνα δε λειτουργούν σήμερα στη χώρα. Στο Αλμάτι, την οικονομική πρωτεύουσα του Καζακστάν, το πλήθος κατέλαβε κυβερνητικά κτίρια. Μετά τις συγκρούσεις με τους διαδηλωτές οι αστυνομικοί φαίνεται να αποχώρησαν από ορισμένους δρόμους της πόλης.
Βίντεο που αναρτήθηκαν στο διαδίκτυο δείχνουν διαδηλωτές να φωνάζουν συνθήματα κάτω από ένα γιγαντιαίο άγαλμα του πρώην προέδρου Νουρσουλτάν Ναζαρμπάγεφ, το οποίο έχουν δέσει με σχοινιά, προσπαθώντας να το κατεδαφίσουν. Η γυναίκα που ανάρτησε το βίντεο στο Twitter ανέφερε ότι το τράβηξε στην πόλη Ταλντικόργκαν, στο ανατολικό Καζακστάν.
Σε μια προσπάθεια να κατευνάσει τα πνεύματα ο πρόεδρος Τοκάγεφ αποδέχτηκε την παραίτηση της κυβέρνησης και κήρυξε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης όλη τη χώρα, συμπεριλαμβανομένης και της πρωτεύουσας Νουρ-Σουλτάν (πρώην Αστάνα). Απαγορεύτηκε επίσης η κυκλοφορία από τις 23.00 μέχρι τις 7 το πρωί.
Ο Τοκάγεφ ανέλαβε επίσης επικεφαλής του ισχυρού Συμβουλίου Ασφαλείας στη θέση του Ναζαρμπάγεφ ο οποίος, στα 81 του, μολονότι παραιτήθηκε από την προεδρία το 2019, συνεχίζει να ασκεί σημαντική επιρροή στα πολιτικά πράγματα της χώρας. Νωρίτερα ο Τοκάγεφ είχε απομακρύνει τον ανιψιό του Ναζαρμπάγεφ από τη θέση του ως δεύτερου στην ιεραρχία της Επιτροπής Κρατικής Ασφαλείας, διαδόχου της σοβιετικής KGB.
Το Reutres επισημαίνει πως η κίνηση αυτή φαίνεται να σηματοδοτεί τον οριστικό παραμερισμό του Ναζαρμπάγεφ, ενός πρώην επικεφαλής του Κομμουνιστικού Κόμματος που κυβέρνησε ως αδιαφιλονίκητος πρόεδρος για σχεδόν τρεις δεκαετίες αφού το Καζακστάν κέρδισε την ανεξαρτησία του με την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991.
Το κίνημα διαμαρτυρίας ξεκίνησε την Κυριακή, μετά την αύξηση της τιμής του υγραερίου, στην πόλη Ζαναοζέν, στο δυτικό Καζακστάν. Κατόπιν επεκτάθηκε στο Ακτάου, στις όχθες της Κασπίας και στο Αλμάτι.
Η κυβέρνηση προσπάθησε αρχικά να κατευνάσει τα πνεύματα, χωρίς επιτυχία, ανακοινώνοντας τη μείωση της τιμής του υγραερίου στα 50 τένγκε (0,1 ευρώ) το λίτρο, αντί για 120.
Η αύξηση της τιμής θεωρείται άδικη από τους πολίτες, δεδομένου ότι το Καζακστάν διαθέτει τεράστια αποθέματα φυσικού αερίου και πετρελαίου.
Σήμερα η κρατική τηλεόραση μετέδωσε ότι συνελήφθη ο διευθυντής μιας μονάδας υγραερίου και ένας άλλος αξιωματούχος στην περιφέρει Μανγκιστάου, όπου βρίσκεται η Ζαναοζέν. Κατηγορούνται ότι «αύξησαν την τιμή του αερίου χωρίς λόγο» γεγονός που «υποκίνησε μαζικές διαδηλώσεις σε όλη τη χώρα».
Το Καζακστάν, η μεγαλύτερη οικονομία της κεντρικής Ασίας, που στο παρελθόν έβλεπε διψήφια ποσοστά ανάπτυξης, είδε το τένγκε να υποτιμάται και τον πληθωρισμό να εκτινάσσεται, λόγω της μείωσης της τιμής του πετρελαίου και της οικονομικής κρίσης στη Ρωσία.
Η περιοχή Μανγκιστάου εξαρτάται από το υγραέριο, το οποίο είναι βασικό καύσιμο για τα αυτοκίνητα και κάθε αύξηση της τιμής του συμπαρασύρει και τις τιμές των τροφίμων που ήδη έχουν αυξηθεί από την αρχή της πανδημίας της Covid-19.
14°
