Βιβλιο

Μερόπη Μιχαλέλη: «Για να γίνεις γονέας πρέπει να συναντήσεις το παιδί που ήσουν εσύ»

Μια συζήτηση με την ψυχαναλύτρια και ιδρύτρια της Κοιτίδας με αφορμή το νέο της βιβλίο «Διαδρομές γονεϊκότητας. Πώς γινόμαστε ή δεν γινόμαστε γονείς» (εκδ. Παπαδόπουλος)

Βίλμα Παπασάββα
Βίλμα Παπασάββα
11’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
Μερόπη Μιχαλέλη: «Για να γίνεις γονέας πρέπει να συναντήσεις το παιδί που ήσουν εσύ»

Το βιβλίο «Διαδρομές γονεϊκότητας» της Μερόπης Μιχαλέλη απευθύνεται σε γονείς, σε όσους θέλουν να γίνουν γονείς, αλλά και σε αυτούς που δεν θέλουν ή δεν μπορούν για διαφόρους λόγους. 

Τι είναι η γονεϊκότητα; «Πρόκειται για μια πορεία αγάπης, αγωνίας, ανατροπών, ενίοτε και μίσους, από το γνωστό και οικείο στο άγνωστο που μας τρομάζει...». Η ψυχαναλύτρια Μερόπη Μιχαλέλη στο νέο της βιβλίο «Διαδρομές γονεικότητας. Πώς γινόμαστε ή δεν γινόμαστε γονείς» (εκδ. Παπαδόπουλος), ανοίγει όλα τα θέματα τα οποία ως κοινωνία απωθούμε, αρνούμαστε, εκλογικεύουμε, διαψεύδουμε. Η γονεϊκότητα, η υπογεννητικότητα, η υπογονιμότητα κυριαρχούν στον δημόσιο διάλογο. Με ποιους όρους όμως; Εκατοντάδες εκδόσεις ελληνικές και ξένες, με συμβουλές και μαγικές λύσεις, ινφλουένσερς και ινσταγκράμερς μονοπωλούν το ενδιαφέρον των μελλοντικών γονέων ή ακόμη εκμεταλλεύονται την αγωνία τους προσφέροντας μια εξιδανικευμένη εικόνα της γονεϊκότητας που απέχει πολύ από το αληθινό βίωμα των ανθρώπων. Βεβαίως έχουμε τόσο πολύ απομακρυνθεί από το αληθινό που δυσκολευόμαστε να το αναγνωρίσουμε.

Η Μερόπη Μιχαλέλη είναι ψυχαναλύτρια, μέλος της Ελληνικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας (ΕΨΕ), της Διεθνούς Ψυχαναλυτικής Ένωσης (IPA) και της Ευρωπαϊκής Εταιρίας για την Ψυχανάλυση Παιδιών και Εφήβων (SEPEA). Από το 1996 ασχολείται ενεργά με την εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας της περιγεννητικής περιόδου με στόχο την πρόληψη και θεραπεία της ψυχοπαθολογίας αυτής της περιόδου. Είναι ιδρύτρια και πρόεδρος της ΚΟΙΤΙΔΑΣ του μοναδικού οργανισμού στην Ελλάδα που υποστηρίζει γονείς, νεογνά - βρέφη και επαγγελματίες υγείας. Είναι γνωστή για την προσφορά της στην κοινότητα και για τις δημόσιες παρεμβάσεις της σε θέματα που αφορούν την πρώιμη παρέμβαση σε αυτό τον πληθυσμό, ώστε τα βρέφη και τα νήπια να αναπτύξουν στο μέγιστο το δυναμικό τους. Επισημαίνει συστηματικά την παντελή έλλειψη δημόσιων υποστηρικτικών δομών και κατάλληλα εκπαιδευμένων επαγγελματιών στον τομέα της περιγεννητικής υγείας – παρόλο που όπως έχει αποδειχθεί ότι η πρόληψη προσφέρει πολλαπλάσια οφέλη στο σύστημα υγείας.

Το βιβλίο απευθύνεται σε γονείς, σε όσους θέλουν να γίνουν γονείς, αλλά και σε αυτούς που δεν θέλουν ή δεν μπορούν για διαφόρους λόγους. Στην πραγματικότητα απευθύνεται σε όλους μας, αφού όλοι είμαστε παιδιά κάποιων γονέων. Πραγματεύεται ένα ζήτημα βαθιά υπαρξιακό με το οποίο ο καθένας έχει βρεθεί αντιμέτωπος σε κάποια στιγμή της ζωής του. Και για αυτό απαιτεί από τον αναγνώστη να συνδεθεί με τα συναισθήματά του και να καταδυθεί σε κρυμμένες πτυχές του ψυχισμού του.

Γιατί γράψατε αυτό το βιβλίο;
Υπάρχει μια αλληλουχία φάσεων. Στο έργο μου, όλα είναι άρρηκτα συνδεδεμένα –είτε είναι το βιβλίο, είτε η Κοιτίδα, είτε η δουλειά μου στην κοινότητα–, το ένα είναι μέσα στο άλλο και όλα μαζί αποτελούν ένα σύνολο. Επομένως ο τρόπος με τον οποίο έγραψα το βιβλίο, ο τίτλος που έδωσα είναι αντανάκλαση της θεωρίας μου και του μοντέλου που έχει διαμορφωθεί όλα αυτά τα χρόνια. Το κεντρικό σημείο είναι η διαδρομή – τίποτα δεν μπορεί να συμβεί χωρίς διαδρομή, προσωπική ή κοινωνική. Για να μπορέσει να γίνει μια μεταλλαγή, ένας μετασχηματισμός και σε εμάς τους ίδιους ως άτομα και στην κοινωνία χρειάζεται μια διαδρομή, με ανηφόρες, κατηφόρες αλλά και ίσιο δρόμο. Στα 65 μου χρόνια, έχοντας κάνει ένα μεγάλο κύκλο στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, ήθελα να μεταδώσω αυτό το μήνυμα – που αντίκειται σε αυτό που συμβαίνει σήμερα στην κοινωνία. Είμαι οπαδός της διαδικασίας. Γίνονται και αυθόρμητα τα πράγματα, αλλά τα σημαντικά είναι αποτέλεσμα μιας διαδικασίας.

Η εγκυμοσύνη μετά από ερωτική πράξη είναι αυθόρμητη ή αποτέλεσμα διαδικασίας;
Είναι αυθόρμητη, όταν η ψυχική διαδικασία και οι ψυχικές κινήσεις μιας γυναίκας ή ενός άνδρα δεν αντιστρατεύονται αυτό το διάβημα. Όμως, η αναπαραγωγή δεν είναι ούτε αυτόματη, ούτε ελεγχόμενη και αυτό το βλέπουμε χειροπιαστά στις περιπτώσεις υπογονιμότητας. Υπάρχουν ασυνείδητα, διαγενεολογικά σενάρια, τα οποία μπορεί να αντιστρατεύονται τη δυνατότητα κάποιων ανθρώπων να κάνουν παιδιά.

Μερόπη Μιχαλέλη, «Διαδρομές γονεϊκότητας. Πώς γινόμαστε ή δεν γινόμαστε γονείς» (εκδ. Παπαδόπουλος)

Και πολύ περισσότερο όταν είναι ιατρικά ανεξήγητο.
Η αναπαραγωγή είναι το μεγαλύτερο των ανθρώπινων μυστηρίων. Δεν θα το ελέγξουμε απολύτως ποτέ και ας το υπόσχεται η βιομηχανία της αναπαραγωγής. Ευτυχώς, υπόκειται σε ασυνείδητους μηχανισμούς, οι οποίοι έρχονται στην επιφάνεια μέσω της ψυχοθεραπευτικής διαδικασίας και γίνονται πιο διαφανείς. Πολλές φορές βλέπουμε ότι στα υπογόνιμα ζευγάρια υπάρχει μια ιστορία δύο ή και τριών γενεών που επαναλαμβάνεται, που βοηθά να κατανοήσουμε τις ασυνείδητες κινήσεις που αντιστρατεύονται το διάβημα της πρόσβασης στην γονεϊκότητα και η εγκυμοσύνη δεν επιτυγχάνεται. Τα πρώιμα ή τα εν αγνοία μας κληρονομημένα τραύματα διαμορφώνουν αυτό που είμαστε. Όμως, το περιβάλλον, ο τρόπος που φροντίζεται ένα μωρό μπορεί να αλλάξει και την έκφραση της γενετικής κληρονομιάς, χάρη σε επιγενετικές αλλαγές. Δεν είμαστε καταδικασμένοι να ζήσουμε και να μεταφέρουμε τα τραύματά μας στις επόμενες γενιές. Είναι σημαντικό να τα γνωρίζουν αυτά οι άνθρωποι που σκέπτονται να γίνουν γονείς.

Τι συμβαίνει με το ανάποδο σενάριο; Εγκυμοσύνες που προκύπτουν χωρίς επιλογή;
Μου δίνετε την ευκαιρία να μιλήσω για αυτή την πανδημία, την εγκυμοσύνη στην εφηβεία, που λόγω και της κοινωνικοοικονομικής κρίσης της τελευταίας δεκαετίας μεγαλώνει όλο και περισσότερο. Αυτές οι «ανεπιθύμητες» εγκυμοσύνες υποκρύπτουν επίσης ένα ασυνείδητο σενάριο. Σε αυτές τις περιπτώσεις η κοπέλα προσπαθεί να διαπραγματευθεί μέσα από την εγκυμοσύνη τη δική της σχέση με τη μητέρα της. Το ζητούμενο δεν είναι το σεξ, ούτε το μωρό. Το ζητούμενο είναι να ξαναγίνει η ίδια μωρό. Εάν λοιπόν αυτές οι γυναίκες που κάνουν παιδιά και δεν μπορούν να τα κρατήσουν δεν φροντιστούν σύμφωνα με το ασυνείδητο διάβημά τους, θα συνεχίζουν να κάνουν και άλλα παιδιά που με την σειρά τους δεν θα φροντιστούν όπως τους αξίζει, συνεχίζοντας το διαγενεαλογικό τραύμα της εγκατάλειψης/παραμέλησης.

Είναι πιο ανοιχτά τα ζευγάρια σήμερα να μιλήσουν για τις δυσκολίες τους σε κάποιον ειδικό;
Πολλές φορές όταν έρχονται στα γραφεία μας μάς βλέπουν σαν ένα ακόμη κρίκο στην αλυσίδα των ειδικών που πρέπει να δουν. Εκπλήσσονται όταν ακούν ότι είναι υπάρχει μια αθέατη, ασυνείδητη πλευρά που αντιπαλεύει την προσπάθειά τους. Υπάρχει άρνηση. Θεωρώ ότι οι δύο τελευταίες γενιές είναι άνθρωποι πιο αποκομμένοι από τους ενστικτώδεις μηχανισμούς και τη διαγενεαλογική αλυσίδα της προσωπικής τους ιστορίας. Εδώ και τουλάχιστον δεκαπέντε χρόνια ο σεβασμός στην ψυχική πραγματικότητα έχει αντικατασταθεί από την κυριαρχία της διαδικτυακής πραγματικότητας, που δίνει μια ψευδαίσθηση ελέγχου και παντοδυναμίας. Η υποταγή στην παντοδυναμία μας έχει απομακρύνει από την αλήθεια της γονεϊκότητας που είναι ότι το παιδί είναι ένας τρίτος άνθρωπος, ένας ξένος. Πρέπει να αφιερώσεις χρόνο και να θέσεις σε λειτουργία τους ενστικτώδεις μηχανισμούς για να τον γνωρίσεις. Αυτό είναι μια διαδρομή.

Μερόπη Μιχαλέλη: «Για να γίνεις γονέας πρέπει να συναντήσεις το παιδί που ήσουν εσύ»

Δεν υπάρχουν οδηγίες χρήσεις. Αλλά οι γονείς έχουν ανάγκη συμβουλές, είναι κάτι που αντιμετωπίζουμε πολύ στα γραφεία μας.
Οι άνθρωποι δυσκολεύονται να έρθουν σε επαφή με το δικό τους παιδικό κομμάτι. Για να γίνεις γονέας πρέπει να συναντήσεις το παιδί που ήσουν εσύ. Αυτό δεν το λέω μόνο σαν ψυχαναλύτρια, αλλά σαν οπαδός και λάτρης των νευροεπιστημών οι οποίες έχουν αποδείξει περίτρανα ότι θα φερθούμε ως γονείς όπως μας φέρθηκαν ως παιδιά. Οι εγγραφές της παιδικής μας ηλικίας θα επιστρέψουν αναπόδραστα. Ό,τι και να σου πει η μεγαλύτερη ινφλουένσερ ή ινσταγκράμερ οι δικές σου εγγραφές θα έρθουν στην επιφάνεια.

Υπάρχει μητρικό ένστικτο;
Απολύτως. Τα ερευνητικά δεδομένα από τις νευροεπιστήμες έχουν δείξει πως αυτό που ονομάζαμε μητρικό ένστικτο, δηλαδή αυτό το ισχυρό πάθος επένδυσης των αναγκών ενός απροστάτευτου βρέφους, είναι γενετικά προγραμματισμένο. Όμως, το μητρικό ένστικτο έχει να κάνει με την ιστορία της μητέρας, του τρόπου που έχει φροντιστεί. Αν έχεις φάει ξύλο, οι ενστικτώδεις κινήσεις σου δεν είναι να φροντίζεις αλλά να δίνεις ξύλο. Άρα με την έννοια αυτή δεν υπάρχει μόνο το μητρικό ένστικτο της καλοσύνης και της αγάπης που διαφημίζεται στο ίνσταγκραμ, υπάρχουν οι πρώιμες εγγραφές στα νευρωνικά μας δίκτυα, οι οποίες έρχονται να παρεμβληθούν σε ό,τι και αν γνωρίζουμε σαν πληροφορία. Χωρίς να τις ελέγχουμε ενεργοποιούνται, ιδιαίτερα σε τόσο κρίσιμες και μεταβατικές φάσεις της ζωής μας. Αυτό που έχεις βιώσει επανέρχεται. Η ψυχοθεραπεία είναι ένας τρόπος να καταλάβουμε και να βάλουμε σε λέξεις αυτά που έρχονται απρόσκλητα και έχουν παραμείνει ανεπεξέργαστα. Αυτή πάντως είναι μια χρυσή περίοδος για να μπορέσει κανείς να επεξεργαστεί το παλιό και να ανοίξει ο δρόμος για το καινούργιο.

Σε τι συνίσταται η μητρική λειτουργία;
Η μητρική λειτουργία, την οποία μπορούν να εκπληρώσουν και τα δύο φύλα, συνίσταται στη δυνατότητά μας και στην επιθυμία μας να αγαπάμε, να θρέφουμε, να φροντίζουμε, να εμπεριέχουμε την ένταση και το άγχος του παιδιού μπροστά στο χάος και το άγνωστο. Ταυτόχρονα όμως στην υγιή μορφή της περιλαμβάνει και την εισαγωγή στη συμβολική τάξη. Αυτό σημαίνει την απομάκρυνση από την αρχική συγχώνευση και την εισαγωγή της θέσης του Τρίτου, άνδρα ή γυναίκας, που θα ευνοήσει τον διαχωρισμό από την τρέλα της συνένωσης και της συγχώνευσης. Η μητρική λειτουργία λοιπόν περιλαμβάνει την αποδοχή του αποχωρισμού. Ο Τρίτος εισάγει τη διαφορά. Αν δεν εισαχθεί η διαφορά, έχουμε τα φαινόμενα της βίας. Αγαπώ πολύ την ψυχαναλυτική έννοια της «λογοκρισίας της ερωμένης», όπως μας την κληροδότησε ο Μισέλ Φαν. Πρόκειται ακριβώς για μια επιταγή μερικής αποεπένδυσης του παιδιού από τη μητέρα, από τη σκέψη της μητέρας, που μετά τον 5ο μήνα αρχίζει και έχει στο μυαλό της τον άντρα της, τον ερωτικό σύντροφο, τη δουλειά της. Έτσι ανοίγει ο δρόμος για να αποκτήσει το μωρό την ικανότητα να παρηγορείται μόνο του και για την ψευδαισθητική ικανοποίηση της επιθυμίας, μια θεμελιώδη ικανότητα του ψυχισμού. Διαφορετικά, μητέρα και παιδί θα παραμείνουν εγκλωβισμένοι σε μια αυταπάτη, ότι εσύ και εγώ θα είμαστε για πάντα ενωμένοι.

Στην κλινική σας δουλειά με ενήλικες βλέπετε αυτή την έντονη συγχώνευση;
Ειδικά στην Ελλάδα πάρα πολύ. Σε άλλους πολιτισμούς λιγότερο, διότι η αίσθηση του μέτρου και όχι της υπερβολής είναι κομμάτι αναπόσπαστο της ανατροφής των παιδιών.

Η ιατρική και η κοινωνία επενδύουν πολύ στην εξέλιξη της καταπολέμησης της υπογονιμότητας. Υπάρχει η διάχυτη αίσθηση ότι αν θέλεις να αποκτήσεις παιδί υπάρχει η δυνατότητα και αν δεν τα καταφέρεις σημαίνει ότι δεν προσπάθησες αρκετά. Εσείς τι πιστεύετε;
Βέβαια! Υπάρχει ο κίνδυνος να ενοχοποιήσουμε την επιθυμία. Όπως λέω και στο βιβλίο να αισθανθείς «Επειδή το θέλω τόσο πολύ, δεν μπορώ να το έχω». Έπειτα μπορεί να γίνει ναρκισσιστική ανάγκη. Από τη μια πλευρά είναι η πίεση από τις δυνατότητες που προσφέρονται από την τεχνολογία της αναπαραγωγής. Από την άλλη είναι ότι ζούμε σε μια κοινωνία με απαιτήσεις τελειότητας, πρέπει να είμαστε πολύ καλοί σε όλα και το έλλειμμα από τη βιολογία μας ή τις συνθήκες της ζωής μας δεν γίνεται αποδεκτό. Σε αυτό το πλαίσιο έχουμε την πίεση ότι πρέπει« να έχουμε παιδί για το βιογραφικό μας». Η αδυναμία απόκτησης παιδιού βιώνεται σαν έλλειμμα και όχι σαν προσωπική επιθυμία ή απόφαση ή απότοκο της διαδρομής του καθένα. Εδώ έρχεται η διεργασία του πένθους των επιθυμιών μας, την οποία οι άνθρωποι πρέπει να κάνουμε. Το πένθος εμπεριέχει και τον μετασχηματισμό. Έχασα κάτι που είχα, ή δεν θα το αποκτήσω ποτέ, όμως μπορώ να γράψω ένα βιβλίο, να κάνω εθελοντισμό κλπ. Να μετουσιωθεί η επιθυμία σε κάτι άλλο. Αν αυτό γίνει όπως είπαμε τον 4ο ή 5ο μήνα της ζωής μας, αν μας επιτραπεί να βιώσουμε την πρώτη μεγάλη απογοήτευση ότι δεν είμαι ένα με τη μαμά μου, γιατί αυτή έχει και άλλα πράγματα στο μυαλό της εκτός από εμένα, τότε μπαίνουν οι βάσεις για να μπορούμε να αντέξουμε τις ματαιώσεις της ζωής.

Η εξέλιξη στην τεχνητή αναπαραγωγή δημιουργεί μια αίσθηση παντοδυναμίας.
Μου δίνετε τώρα την ευκαιρία να πω πως είμαι πολύ σκεπτική με την αλλαγή του νόμου που επιτρέπει να κάνεις παιδιά μέσω ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής μέχρι τα 54 χρόνια σου. Η απόκτηση ενός παιδιού δεν μπορεί να είναι μόνο απότοκο του θέλω, αλλά και της δυνατότητας του ανθρώπου να αναγνωρίσει τι σημαίνει ένα παιδί για αυτόν και τους περιορισμούς στην αρμονική έκφανση αυτής της επιθυμίας. Μπορείς να είσαι γονέας ενός βρέφους όταν το σώμα σου δεν αντέχει να κάτσεις κάτω να παίξεις, να κυλιστείς στην άμμο, να παίξεις μπάλα με το παιδί σου; Και ακόμη περισσότερο, θα μπορέσεις να του εξασφαλίσεις ένα σταθερό περιβάλλον για να το συνοδεύσεις και να το στηρίξεις μέχρι τα 25 ή τα 27 του χρόνια;

Μερόπη Μιχαλέλη: «Για να γίνεις γονέας πρέπει να συναντήσεις το παιδί που ήσουν εσύ»

Στο βιβλίο τονίζετε τον διαχωρισμό μεταξύ της ανάγκης και της επιθυμίας για παιδί.
Η μοναδικότητα κάθε υποκειμένου και η αρχή της ιστορίας του βρίσκονται στην συνάντηση των επιθυμιών των γονέων του. Η ζωή υπάρχει εκεί όπου υπάρχει επιθυμία, ακόμη και αν δεν γίνει ποτέ πραγματικότητα το παιδί με σάρκα και οστά. Η ζωή υπάρχει ακόμη και αν το παιδί παραμείνει στη φαντασία, αλλά ακολουθήσει την παρακαμπτήριο των μετουσιωτικών λειτουργιών. Πριν το παιδί, όπως λέω και στο βιβλίο, υπάρχει η επιθυμία για παιδί. Η ανάγκη από την άλλη πλευρά εγκαθίσταται συνήθως στο ζευγάρι όταν έχει υποστεί κάποιο πλήγμα η διαδρομή προς την απόκτηση του, αποβολές, παλίνδρομη κύηση, περιγεννητική απώλεια κλπ. Βλέπουμε ανθρώπους με φυσιολογική ψυχική λειτουργία μέχρι εκείνη τη στιγμή να προβάλλουν το αίτημα για ένα παιδί ως το πιο σημαντικό στη ζωή τους και να μπαίνουν στις αγωνιώδεις και επίπονες προσπάθειες να το αποκτήσουν. Όμως πίσω από αυτό το επιτακτικό αίτημα πολλές φορές κρύβονται παλαιότερα μη αναγνωρισμένα πένθη που ψάχνουν διέξοδο έκφρασης.

Πολλοί άνθρωποι έχουν την ψευδαίσθηση ότι ένα παιδί μπορεί να λύσει τα σχεσιακά προβλήματά τους ή τα υπαρξιακά αδιέξοδα.
Αυτό αποτελεί ανάγκη για παιδί. Αναδύεται όπου υπάρχει κάποιο έλλειμμα ή απώλεια. Ένα παιδί δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να λύσει ανάγκες των γονέων, δεν μπορεί και δεν πρέπει να φέρει αυτό το βάρος. Έρχεται για να του μεταδώσουμε εμείς την κληρονομιά μας.

Σήμερα η γονεϊκότητα μπορεί να επιτευχθεί με διάφορους τρόπους. Πολλές οικογένειες είναι μονογονεϊκές, ομόφυλες, ή απέκτησαν παιδί καταφεύγοντας σε τράπεζες για δωρεά σπέρματος και ωαρίων. Εσείς ως ψυχαναλύτρια τι σκέπτεστε πάνω σε αυτό;
Πιστεύω πως το καίριο ζήτημα είναι ο τρόπος με τον οποίο όλες αυτές οι διαδρομές απόκτησης παιδιού γίνονται αντικείμενο επεξεργασίας από τους γονείς. Από τη μία πλευρά η κοινωνία είναι πιο ανεκτική και ευτυχώς γιατί δίνει περισσότερες δυνατότητες στους ανθρώπους να ικανοποιούν την επιθυμία τους να γίνουν γονείς, από την άλλη όμως πρέπει να σκεφθούμε τα πολλαπλά μηνύματα που έχει κάθε επιλογή η οποία διαφοροποιείται από τον γνωστό τρόπο της φύσης, όπου μια γυναίκα και ένας άνδρας μέσα από την ερωτική πράξη κάνουν ένα παιδί. Ξέρουμε ότι ο ψυχισμός μας εγγράφει και απορροφά τα ψυχικά γεγονότα των γονέων μας. Τα υιοθετημένα παιδιά γνωρίζουν. Τα παιδιά που τα έχουν εγκαταλείψει και εμφανίζεται κάποιος και τα παίρνει επίσης το γνωρίζουν. Δεν μπορούν να ενταχθούν στη γενεαλογία του παιδιού οι διαδρομές που ακλούθησαν οι γεννήτορες τους για να έρθουν αυτά στη ζωή χωρίς να γίνουν αντικείμενο επεξεργασίας. Τα παιδιά όταν έρχονται στην ανάλυση πάντα υπάρχει κάτι που πρέπει να μπει σε λόγια, πρέπει να φτιαχτεί το αφήγημά τους. Άρα ναι στις τεχνικές υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, αλλά όχι παρακάμπτοντας τελείως τη filiation, την υικότητα δηλαδή πώς ήρθε αυτό το παιδί στον κόσμο. Είτε είναι υιοθεσία, είτε δανεικό ωάριο, είτε αναδοχή πρέπει να φτιαχτεί ένα αφήγημα το οποίο μετασχηματίζεται ανάλογα με την ηλικία και την κατανόηση του παιδιού. Στην περίπτωση της υιοθεσίας, αυτό το σενάριο οφείλει να αρχίσει να υφαίνεται από την πρώτη ημέρα συνάντησης με το παιδί. Επανέρχομαι στην αναγνώριση και το σεβασμό της διαδρομής του καθένα, που μέσα έχει και την ιστορία και την αναγνώριση της επιθυμίας και των εμποδίων για την υλοποίηση των επιθυμιών του. Δεν μπορείς να γίνεις γονέας χωρίς να διαβείς όλη αυτή τη διαδρομή, από τους γεννήτορές σου μέχρι κάθε στιγμή της ζωής σου, να καταλάβεις τις επιθυμίες σου, διαφοροποιημένες από τις επιθυμίες των άλλων και κατά πόσον μπορείς να τις υλοποιήσεις και αν όχι να τις μετασχηματίσεις.

Άρα υπάρχουν πολλοί τρόποι να γίνει κανείς γονέας;
Όσοι είναι και οι άνθρωποι. Ο καθένας σεβόμενος την ιστορία του, τις ιδιαιτερότητές του, τις αρχές του, τις αξίες του αλλά και το δυναμικό του παιδιού το οποίο έχει, θα γίνει γονέας με τον δικό του τρόπο.

ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΤΟ NEWSLETTER ΜΑΣ

Tα καλύτερα άρθρα της ημέρας έρχονται στο mail σου

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΙ ΠΑΝΤΑ

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Μερόπη Μιχαλέλη: «Για να γίνεις γονέας πρέπει να συναντήσεις το παιδί που ήσουν εσύ»
Μερόπη Μιχαλέλη: «Για να γίνεις γονέας πρέπει να συναντήσεις το παιδί που ήσουν εσύ»

Μια συζήτηση με την ψυχαναλύτρια και ιδρύτρια της Κοιτίδας με αφορμή το νέο της βιβλίο «Διαδρομές γονεϊκότητας. Πώς γινόμαστε ή δεν γινόμαστε γονείς» (εκδ. Παπαδόπουλος)

Έχετε δει 20 από 200 άρθρα.