Βιβλιο

Manhattan Transfer: Το απόλυτο μυθιστόρημα της Νέας Υόρκης

John Dos Passos και η τοιχογραφία του για τρεις δεκαετίες της αμερικανικής μητρόπολης

114824-667199.jpg
Νατάσσα Καρυστινού
1’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
«Manhattan Transfer» του John Dos Passos από τις εκδόσεις Μεταίχμιο

Παρουσίαση του βιβλίου «Manhattan Transfer» του John Dos Passos, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο

Το «Manhattan Transfer» του John Dos Passos κυκλοφόρησε το 1925 και αποτελεί μια μεγάλη τοιχογραφία της ζωής στη Νέα Υόρκη από τα χρόνια του 1890 –την Gilded Age– μέχρι την εποχή της τζαζ. Πρόκειται για μια σειρά από ιστορίες που διασταυρώνονται και αλληλοεπικαλύπτονται, όπως περίπου στο «Shortcuts» του Raymond Carver που περιέγραφε το Λος Άντζελες στην αρχή της δεκαετίας του 1990.

Ο Dos Passos, ως ιδεολόγος της εποχής, επιτίθεται στον καταναλωτισμό και την κοινωνική αδιαφορία της αστικής ζωής, απεικονίζοντας το Μανχάταν γεμάτο κίνηση και ενέργεια – ανελέητο και ακαταμάχητο. Σε αυτό το βιβλίο χρησιμοποιεί μερικές από τις πειραματικές τεχνικές συγγραφής και τα αφηγηματικά κολάζ που έγιναν περισσότερο φανερά στην «Τριλογία των ΗΠΑ»: οι αφηγηματικοί πειραματισμοί ήταν σημείο των καιρών –ο James Joyce στη λογοτεχνία και ο Αϊζενστάιν στον κινηματογράφο είχαν ήδη ωθήσει την αφήγηση στα άκρα– και οδηγούσαν σε μια καινούργια οπτική για τον κατακερματισμένο σύγχρονο κόσμο. Για την ταχύτητα, για την τεχνολογία, για τον ρόλο της διαφήμισης και του θεάματος.

Ανάμεσα στους χαρακτήρες υπάρχουν winners και losers σύμφωνα με την αμερικανική πρόσληψη της προσωπικής και κοινωνικής επιτυχίας: η Έλεν Θάτσερ, κόρη λογιστή, θέλει στην αρχή να γίνει ηθοποιός, αλλά το μέλλον έχει διαφορετικά σχέδια· ο Μπαντ Κόρπενιγκ σκοτώνει τον βάναυσο πατέρα του και καταφεύγει στη Νέα Υόρκη με την ελπίδα ότι θα χαθεί στο ανώνυμο πλήθος· ο Τζορτζ Μπόλντουιν, ένας φιλόδοξος, νεαρός δικηγόρος, αναλαμβάνει μια υπόθεση που του αλλάζει τη ζωή με αμετάκλητο τρόπο· ο έφηβος Τζίμι  φτάνει στη Νέα Υόρκη μαζί με τη μητέρα του αλλά σύντομα μένει ορφανός και, όταν ξεσπάει ο  Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος, κατατάσσεται στον στρατό. Γάμοι διαλύονται, πλούτη χάνονται, δουλειές εγκαταλείπονται· άνθρωποι φτάνουν στη Νέα Υόρκη κι άλλοι φεύγουν: από τον χορό των ηρώων ξεχωρίζει μια νεαρή μοδίστρα, ένας κομμουνιστής συνδικαλιστής, ένας κουτσός Γάλλος ναύτης· μερικοί δεν έχουν συγκεκριμένο επάγγελμα· άλλοι είναι απλώς απατεώνες, τυχοδιώκτες και παραδόπιστοι.

Στις σελίδες του Dos Passos ζωντανεύει η μητρόπολη σε πέντε αισθήσεις: ακούμε τους ήχους της Γουόλ Στριτ και του υπόγειου σιδηρόδρομου· μυρίζουμε το φτηνό κρασί των αλκοολικών· η Νέα Υόρκη έχει γεύση και μοιάζει χειροπιαστή – το χρήμα αλλάζει χέρια και οι άνθρωποι αλλάζουν κρεβάτια. Ο θάνατος παραμονεύει: μερικοί από τους χαρακτήρες δεν τα βγάζουν πέρα στη μεγαλούπολη – είτε είναι υπερβολικά αδύναμοι, είτε υπερβολικά τίμιοι. Από την τοιχογραφία, μερικές φιγούρες γίνονται τρισδιάστατες αλλά καθώς προσπαθούν να πεταχτούν από την γκραβούρα του Dos Passos, η ζωή τους τελειώνει σε αιματηρά δυστυχήματα.

Δεν υπάρχει συγγραφέας, δεν υπάρχει ποιητής της προπολεμικής εποχής που να μην επηρεάστηκε από αυτή την πολυπρόσωπη εικόνα της Νέας Υόρκης – κι αν υπήρξε κάποιος που τη φαντάστηκε πάνω-κάτω όπως ο Dos Passos ήταν ο Blaise Cendrars στο ποίημα του «Πάσχα στη Νέα Υόρκη» του 1912.

Το βιβλίο κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Μεταίχμιο σε καινούργια μετάφραση της Τρισεύγενης Παπαϊωάννου.

ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΤΟ NEWSLETTER ΜΑΣ

Tα καλύτερα άρθρα της ημέρας έρχονται στο mail σου

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Φραντσέσκα Ντιοταλέβι
Φραντσέσκα Ντιοταλέβι: Το να γράψω για τη Βίβιαν Μάιερ υπήρξε άσκηση λεπτότητας, σεβασμού και θάρρους

Με αφορμή το βιβλίο «Με τη δική σου ματιά μονάχα», η συγγραφέας μιλά αποκλειστικά στην Athens Voice για την πρόκληση να μετατρέψει την κρυφή ζωή της Μάιερ σε μια δυνατή μυθοπλαστική αφήγηση

Σμαρώ Τζενανίδου,  «Η Βενετία αλλιώς»
15 συγγραφείς συνομιλούν με τον αγαπημένο τους πίνακα στο Ίδρυμα Κακογιάννης

Η συλλογή διηγημάτων «Οι Αόρατοι της Γης» είναι το αποτέλεσμα του δημιουργικού διαλόγου των συγγραφέων με ένα έργο της ομότιτλης έκθεσης της Σμαρώς Τζενανίδου

Δημήτρης Τσεκούρας: Είναι αδιανόητο να μην νικάει το καλό
Δημήτρης Τσεκούρας: Είναι αδιανόητο να μη νικάει το καλό

Ο συγγραφέας και μεταφραστής μιλά για το νέο του μεταφραστικό έργο, τη συλλογή του Γεωργιανού συγγραφέα Έρλομ Αχβλεντιάνι «Ο άντρας που έχασε τα λογικά του», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Έχετε δει 20 από 200 άρθρα.

// EMPTY