Μάνος Βουλαρίνος: Στην πολιτική βλέπουμε την ανθρώπινη κατάσταση σε όλη της τη γελοιότητα

Γνωστός για το αιχμηρό του χιούμορ και την καυστική του ματιά στην επικαιρότητα, ο Μάνος Βουλαρίνος ξεκίνησε την καριέρα του ως δημοσιογράφος με εξειδίκευση στην πολιτική σάτιρα από το ραδιόφωνο, το μακρινό 1994. Ασχολήθηκε με την τηλεόραση, αρχικά στην εκπομπή του Γιώργου Μητσικώστα στο ALTER, ύστερα στην «Ελληνοφρένεια» μετά στη «Συντέλεια» και τέλος στο τηλεοπτικό «Ό,τι να ’ναι» στο ΣΚΑΪ, αλλά πρώτα και πάνω απ’ όλα παραμένει ραδιοφωνικός: η εκπομπή του «Ό,τι να ’ναι» ακούγεται καθημερινά 12 με 1 το μεσημέρι στον ΣΚΑΪ 100,3 και είναι εδώ και χρόνια πρώτη σε ακροαματικότητα στην ώρα της. Επίσης, διατηρεί στήλες στο σάιτ της ATHENS VOICE και στην εφημερίδα Το Μανιφέστο.

Πρόσφατα, πήρε την απόφαση να δοκιμάσει το ταλέντο του και σε άλλα μέσα, όπως εκείνο του θεάτρου, ετοιμάζοντας τη σατιρική παράσταση «Αρπαχτή», η οποία θα έχει στοιχεία stand-up comedy, αλλά δεν θα περιορίζεται από τα στερεότυπα του είδους, και θα παρουσιαστεί στο θέατρο Λαμπέτη (Λεωφ. Αλεξάνδρας 106) στις 11, 18 και 25 Μαΐου και 1 Ιουνίου. Όπως είναι φυσικό, στην παράσταση θα κυριαρχεί η καυστική του ματιά επάνω στην τρέχουσα πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα.

Συναντώ τον Μάνο Βουλαρίνο στο καφέ Metz – ένα ήσυχο μέρος, όπως μου λέει, καθώς βρίσκεται σε μικρή απόσταση από το Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών. Η μέρα είναι ζεστή και ηλιόλουστη και τον αναγνωρίζω αμέσως βλέποντάς τον να κάθεται σ’ ένα από τα υπαίθρια τραπεζάκια του μαγαζιού. Καθώς ξεκινάμε τη συζήτησή μας, νιώθω λες και να τον ξέρω από παλιά.

― Η παράστασή σας έχει τίτλο «Αρπαχτή» και κάνει πρεμιέρα στις 11 Μαΐου στο θέατρο Λαμπέτη. Ποια θα είναι η θεματολογία της και τι σας έκανε να επιλέξετε αυτόν τον τίτλο;

Η θεματολογία προκύπτει, όπως συνήθως, από πράγματα που μου φαίνονται αστεία, όχι απαραίτητα από την άμεση επικαιρότητα, αλλά από την ανθρώπινη κατάσταση γενικότερα. Την ονομάζω «Αρπαχτή» γιατί θέλω να είμαι τίμιος. Δεν είναι η βασική μου δουλειά, οπότε θέλω να είμαι καλυμμένος και να μην μπορεί κανείς να με κρίνει πολύ αυστηρά. Τι θα πεις αν δεν σου άρεσε η παράσταση; Ότι ήταν «αρπαχτή»; Αφού το λέει κι ο τίτλος! Είναι, θα λέγαμε, ένας «τίτλος ασφαλείας».

— Λέτε πως θα υπάρχουν αρκετά στοιχεία stand-up comedy, αλλά η συγκεκριμένη παράσταση δεν θα περιορίζεται στους κανόνες του είδους. Τι άλλα στοιχεία θα περιλαμβάνει;

Θα μοιάζει πολύ με τις ραδιοφωνικές μου εκπομπές, μόνο που θα υπάρχουν λιγότερα ηχητικά και θα είμαι όρθιος μπροστά σε κοινό. Θα είναι ο Βουλαρίνος live, κατά μία έννοια. Στην ουσία, όμως, θα είναι μια μεγαλύτερη σε διάρκεια εκδοχή της ραδιοφωνικής μου εκπομπής.
Αποφεύγω να το πω stand-up, γιατί υπάρχουν άνθρωποι που ασχολούνται επαγγελματικά με το είδος και σίγουρα το κάνουν πολύ καλύτερα από μένα. Δεν θέλω σε καμία περίπτωση να συγκριθώ μαζί τους. Η «Αρπαχτή» είναι στην ουσία μια παράσταση με στοιχεία από stand-up κωμωδία. Είναι ένας δικός μου πειραματισμός. Σε κάθε περίπτωση, είναι κάτι το οποίο δεν έχω ξανακάνει και δεν έχω ιδέα τι αποτέλεσμα θα έχει ή τι θα υποστούν όσοι το παρακολουθήσουν. Θα προσπαθήσω όμως όσο το δυνατόν περισσότερο να περάσουν καλά.

— Ποιοι stand-up κωμικοί σάς αρέσουν περισσότερο από το διεθνές στερέωμα;

Ο Ρίκι Τζερβέις, ο Σαπέλ, ο Σάινφελντ – από τους κλασικούς μού αρέσουν όλοι. Ο αγαπημένος μου, βέβαια, είναι με διαφορά ο Louis C. K. Μάλιστα, για καλή μας τύχη, έτυχε να «ακυρωθεί» για ένα διάστημα στο Χόλιγουντ κι έτσι καταφέραμε να τον δούμε κι εδώ στην Ελλάδα πριν από πέντε χρόνια και ξανάρχεται του χρόνου. Έτσι είναι η ζωή. Η δυστυχία του ενός είναι η ευτυχία του άλλου. Καλλιτέχνες «ακυρώνονται» στην πρωτεύουσα κι έρχονται στην επαρχία, οπότε έχουμε κι εμείς την ευκαιρία να τους δούμε live στην πιο δημιουργική τους περίοδο.

— Η πολιτική σάτιρα είναι κάτι που σας έχει απασχολήσει σε όλη τη διάρκεια της καριέρας σας. Βρίσκετε πως είναι μια αστείρευτη πηγή χιούμορ;

Αστείρευτη πηγή χιούμορ είναι, στην πραγματικότητα, η ίδια η ανθρώπινη κατάσταση. Στην πολιτική απλώς όλα τα αστεία χαρακτηριστικά διογκώνονται: Το ψώνιο φαίνεται πολύ ψώνιο, ο απατεώνας φαίνεται πολύ απατεώνας, ο ανίκανος φαίνεται πολύ ανίκανος και ούτω καθεξής. Στην πολιτική βλέπουμε την ανθρώπινη κατάσταση σε όλη της τη γελοιότητα. Είναι λες και όλοι αυτοί μπαίνουν κάτω από έναν μεγεθυντικό φακό την ώρα που προσποιούνται πως είναι κάτι άλλο απ' αυτό που πραγματικά είναι. Όλο αυτό δημιουργεί ένα μείγμα κατάλληλο για κοροϊδία.

— Κατά καιρούς, σας έχουν κατηγορήσει πως παίρνετε «θέση» και χτυπάτε περισσότερο το ένα πολιτικό κόμμα απ’ ό,τι το άλλο. Πώς απαντάτε εσείς σ’ αυτή την κριτική;

Δεν υπάρχει σατιρικός που να μην παίρνει κάποια «θέση». Και εγώ όπως και όλοι –όχι μόνο αυτοί που κάνουν σάτιρα, αλλά και όσοι εκφράζουν τη γνώμη τους δημοσίως– έχω απόψεις, αντιλήψεις, κάποια πράγματα που μου αρέσουν, άλλα που δεν μου αρέσουν, κι αυτό αναπόφευκτα βγαίνει και στη δουλειά μου. Από τη φύση της δουλειάς καλείσαι να πάρεις θέση. Δεν ξέρω κανέναν που να μην το κάνει.
Όσον αφορά την κριτική για τη δική μου θέση, νομίζω ότι το «πρόβλημα» είναι ότι δεν είμαι αριστερός. Αυτό δεν σημαίνει αυτομάτως ότι είμαι δεξιός – αυτοί οι όροι έτσι κι αλλιώς πια στερούνται νοήματος. Απλώς η αριστερά, παραδοσιακά, έχει δυσανεξία στη σάτιρα. Έχει συνηθίσει να βρίσκεται από την πλευρά αυτού που κρίνει και κοροϊδεύει, οπότε, όταν γίνεται εκείνη το αντικείμενο της σάτιρας, φρικάρει. Το καταλαβαίνω αυτό. Όταν έχεις συνηθίσει ακόμα και οι μεγαλύτεροί σου αντίπαλοι να λένε πόσο πολύ σε σέβονται, νομίζεις ότι είσαι κάτι πολύ σπουδαίο. Όταν, λοιπόν, σ’ έχουν αφήσει για τόσο πολύ καιρό να διατηρείς αυτή την πεποίθηση και ξαφνικά βλέπεις να σε κοροϊδεύουν, δεν το αντέχεις, σου χτυπάει πολύ άσχημα κι αρχίζεις να βλέπεις εχθρούς. Είναι όμως μικροί ακόμα, οπότε έχουν περιθώρια και πιστεύω πως κάποια στιγμή θα το ξεπεράσουν.

— Ξεκινήσατε από το ραδιόφωνο και ακόμη και σήμερα συνεχίζετε με την εκπομπή «Ό,τι να ’ναι» στον ΣΚΑΪ 100,3. Τι σας γοητεύει σ’ αυτό το μέσο;

Αυτό που με «γοητεύει», για αρχή, είναι ότι μπορώ να το κάνω καλά. Με γοητεύουν δηλαδή κι άλλα πράγματα, όμως ίσως να μην μπορώ να τα κάνω το ίδιο καλά όσο το ραδιόφωνο. Επίσης, μια ραδιοφωνική εκπομπή είναι κάτι το οποίο μπορείς να κάνεις μόνος σου και αυτό που έχεις στο μυαλό σου να είναι ακριβώς αυτό που τελικά θα παρουσιαστεί – πράγμα το οποίο συμβαίνει και με το γραπτό, αν και εκεί η διαδικασία είναι πολύ πιο δύσκολη και κοπιώδης, γιατί ακόμα και το παραμικρό λάθος φαίνεται και μένει εκεί για πάντα. Το ραδιόφωνο, από αυτή την άποψη, είναι πολύ πιο χαλαρό. Είναι μια δουλειά που δεν είναι φοβερά επίπονη, όπως είναι, για παράδειγμα, η τηλεόραση, που είναι μια πραγματικά κουραστική δουλειά. Όσον αφορά τη συνεργασία μου με τον ΣΚΑΪ, νιώθω πολύ τυχερός, γιατί δεν είναι συνηθισμένο να μη σου λένε ποτέ τι να πεις και τι να μην πεις. Αυτό σε όλη τη διάρκεια της καριέρας μου, με όλες τις αλλαγές ανά τα χρόνια – γιατί, φυσικά, σήμερα είμαι πολύ διαφορετικός απ’ αυτό που ήμουν το 1994 ή το 2004 και το 2014. Και ευτυχώς, βέβαια, που είμαι διαφορετικός.

— Εποχή έχουν αφήσει, βέβαια, και οι εκπομπές του Γιώργου Μητσικώστα στο ALTER και αργότερα η «Ελληνοφρένεια» στον ΣΚΑΪ με τον Θύμιο Καλαμούκη και τον Αποστόλη Μπαρμπαγιάννη, στις οποίες έχετε συνεισφέρει πολλά. Υπάρχουν κάποιες αναμνήσεις που κρατάτε από την εποχή εκείνη;

Γενικά, δεν έχω καθόλου καλή μνήμη, οπότε δεν μπορώ να θυμηθώ κάποιο συγκεκριμένο αστείο συμβάν ή κάποια μεγάλη ατάκα που είχε πει κάποιος. Θυμάμαι, όμως, ότι περνούσαμε τρομερά καλά στην προετοιμασία και στα γυρίσματα. Ήταν μια πολύ ωραία περίοδος της ζωής μου.

— Θα θέλατε να ασχοληθείτε ξανά με την τηλεόραση, ή το ραδιόφωνο και οι στήλες στην ATHENS VOICE και στο Μανιφέστο σάς τραβάνε περισσότερο το ενδιαφέρον;

Προς το παρόν δεν έχω τέτοια σχέδια. Άλλωστε, για να ασχοληθώ με την τηλεόραση, θα πρέπει κάποιος να μου πει ότι θέλει να ασχοληθώ. Έπειτα, πρέπει να βρεθεί μια ομάδα – κάτι που ίσως να είναι και το πιο δύσκολο κομμάτι. Μέχρι στιγμής είμαι ευχαριστημένος από αυτά που κάνω, και δεν είναι και λίγα. Γενικά, η τηλεόραση είναι και πολύ κουραστική και οι στιγμές που χαίρεσαι αυτό που έχεις κάνει είναι εξαιρετικά λίγες. Προκειμένου μια ιδέα που έχεις στο μυαλό σου να εμφανιστεί στην οθόνη, πρέπει να συντονιστούν πάρα πολλοί άνθρωποι κι έτσι το αποτέλεσμα λίγες φορές είναι καλύτερο απ’ αυτό που είχες στο μυαλό σου και συχνότερα χειρότερο. Δεν το αποκλείω κάποια στιγμή ν' ασχοληθώ ξανά με την τηλεόραση, αλλά σίγουρα δεν είναι κάτι το οποίο διακαώς ποθώ.

— Πώς ξεκίνησε η στήλη «… Και μπράβο τους»;

Ξεκίνησε μετά τη «Συντέλεια», το 2013. Με φώναξε ο Φώτης [Γεωργελές] και δέχτηκα με χαρά την πρότασή του. Στην αρχή έγραφα σε εβδομαδιαία βάση κι έπειτα από κάποια χρόνια η στήλη έγινε καθημερινή. Φυσικά, μέσα στα χρόνια, η στήλη έχει αλλάξει, γιατί το ίδιο το στιλ γραφής μου έχει αλλάξει. Δεν μπορώ να εξηγήσω ακριβώς με ποιον τρόπο, αλλά, αν πάω να διαβάσω ένα παλιό μου κείμενο, βλέπω ότι δεν θα το έγραφα έτσι τώρα. Ο άνθρωπος αλλάζει –άλλες φορές προς το καλύτερο κι άλλες προς το χειρότερο– και μαζί αλλάζει κι ο τρόπος που γράφει, που μιλάει, που σκέφτεται, τα πάντα. Λαμβάνω θετικά σχόλια για τη στήλη κατά καιρούς. Ευτυχώς, εκείνοι στους οποίους δεν αρέσει δεν μου το λένε καταπρόσωπο. Μία φορά μόνο, θυμάμαι, περπατούσα στον δρόμο και σταματάει ένας και μου λέει: «Δεν είσαι καθόλου αστείος». «Ευχαριστώ», του είπα και συνέχισα τη βόλτα μου. Εννοείται πως δεν μπορείς ν' αρέσεις σε όλους, κι αυτό είναι μια χαρά. Εκείνο που θέλει προσοχή μερικές φορές στον γραπτό λόγο είναι το ότι κάτι που εσύ γράφεις με ειρωνική διάθεση μπορεί να εκληφθεί ως κυριολεξία και εύκολα να παρεξηγηθεί.

— Υπάρχει κάτι που θα θέλατε πολύ να κάνετε; Κάτι που δεν έχετε κάνει ως τώρα;

Θα ήθελα πολύ να κερδίσω το Τζόκερ. Κατά τα άλλα, δεν μπορώ να σκεφτώ κάτι συγκεκριμένο. Με τρομάζει, για παράδειγμα, η ιδέα του βιβλίου, λόγω της αφοσίωσης που απαιτεί. Θαυμάζω πραγματικά εκείνους που κάθονται και γράφουν βιβλία. Εδώ, τα κείμενα που γράφω κάθε μέρα, που δεν ξεπερνούν τις δύο σελίδες, μου φαίνονται βουνό. Το να γράψω ένα βιβλίο με 200-300 σελίδες μού φαίνεται αδιανόητο. Αυτό που θέλω να κάνω είναι να είμαι με την οικογένειά μου ή να βγαίνω με τους φίλους μου. Αυτά με ευχαριστούν περισσότερο. Οι δουλειές που κάνω μου αρέσουν πολύ, αλλά ως δουλειές. Δεν είναι πράγματα από τα οποία καθορίζομαι υπαρξιακά. Αυτό που θα ήθελα επίσης θα ήταν να πληρώνομαι για να κάνω μη δημιουργικά πράγματα. Δουλειές που δεν απαιτούν να σκέφτομαι.

Δείτε περισσότερες πληροφορίες για την «Αρπαχτή» στο City Guide της Athens Voice