Olivier Assayas: «Η κουλτούρα της ακύρωσης δεν είναι καθόλου η κουλτούρα μου»

Με αφορμή το 13ο My French Film Festival, μιλήσαμε με τον Ολιβιέ Ασαγιάς για τη μικρού μήκους ταινία με την οποία συμμετέχει, εκτός συναγωνισμού στο Φεστιβάλ, για το σινεμά, για την επιτυχία της σειράς «Irma Vep» και για τις πρωταγωνίστριες των ταινιών του. Ο βραβευμένος στις Κάννες σκηνοθέτης, εξαιρετικά ευγενής, πράος και αισιόδοξος για το μέλλον του κινηματογράφου, μίλησε για την ποικιλομορφία των ταινιών του, για το πώς ο κινηματογράφος που ο ίδιος αγαπά είναι εκείνος ο οποίος αναζητά το αόρατο, για το πώς η Μάγκι Τσενγκ του άλλαξε τη ζωή, αλλά και για τα μελλοντικά του σχέδια, σε μια άκρως ενδιαφέρουσα κουβέντα, εφ’ όλης της ύλης. Η μικρού μήκους ταινία του «Laissé Inachevé à Tokyo», καθώς και όλο το πρόγραμμα του 13ου My French Film Festival είναι διαθέσιμο στο Cinobo.

Καταρχάς, χαίρομαι πολύ που σας γνωρίζω. Είναι χαρά και τιμή και αν είμαστε έτοιμοι, θα ξεκινήσω με την πρώτη μου ερώτηση.
Ναι, παρακαλώ. Χαίρομαι που σε γνωρίζω.

Είναι λοιπόν, όπως είπα, μια ευτυχής συγκυρία, στην οποία συναντιόμαστε εδώ, στο MyFFF, ένα φεστιβάλ το οποίο έχει ως στόχο την προώθηση γαλλικών ταινιών σε όλο τον κόσμο. Φυσικά, οι δικές σας ταινίες είναι ήδη γνωστές και αγαπημένες σε κοινό και κριτικούς. Συμμετέχετε στη φετινή διοργάνωση του MyFFF, εκτός συναγωνισμού, με τη μικρού μήκους ταινία σας «Left Incomplete in Tokyo», την οποία δεν θα την προφέρω στα γαλλικά – μπορείτε να με ευχαριστήσετε αργότερα γι' αυτό. Και την οποία γυρίσατε το 1982. Το ερώτημα είναι γιατί επιλέξατε να συμμετάσχετε σε αυτό το φεστιβάλ με αυτή την ταινία;
(Γέλιπ). Ω, δεν το επέλεξα εγώ, με προσκάλεσαν να συμμετάσχω, οπότε εξεπλάγην και ήμουν πολύ χαρούμενος που η UniFrance επέλεξε να συμπεριλάβει στο πρόγραμμα αυτήν τη μικρού μήκους ταινία μου. Ξέρεις, οι ταινίες μικρού μήκους έχουν περίεργες ζωές, εννοώ ότι προβάλλονται σε παράλληλους κύκλους και σε αυτήν την περίπτωση είναι μια ταινία που έκανα πολύ καιρό πριν, και έτσι είμαι απλά χαρούμενος που έχει κάποιου είδους διάρκεια ζωής και μια στο τόσο, ξαναβγαίνει στην επιφάνεια. Ήταν η δεύτερη αφηγηματική μου ταινία μικρού μήκους, οπότε σήμαινε πολλά για μένα. Ήταν η πρώτη φορά που έκανα μια ταινία μικρού μήκους φυσικά χωρίς πολλά χρήματα, αλλά τουλάχιστον δεν ήταν εντελώς, χωρίς καθόλου μπάτζετ. Μπόρεσα να χρησιμοποιήσω εργαλεία στα οποία δεν είχα ποτέ πριν πρόσβαση και να προσπαθήσω να χτίσω μια αφήγηση, η οποία ήταν εμπνευσμένη υποθέτω περισσότερο από την σινεφιλία μου παρά από τη ζωή μου. Νομίζω ότι έγινα ένας πολύ διαφορετικός σκηνοθέτης, νομίζω ότι έγινα ένας πολύ διαφορετικός άνθρωπος σε σύγκριση με αυτό που ήμουν, όταν έκανα αυτήν τη μικρού μήκους ταινία. Αλλά ήταν το σημείο εκκίνησης, οπότε είναι κάτι που σημαίνει πολλά.

Και είναι κάτι που έγινε πριν από σαράντα χρόνια.
Ναι, το ξέρω (γέλιο), δυσκολεύομαι να το φέρω στο μυαλό μου, αλλά ναι, ήταν πριν από σαράντα χρόνια.

Μένοντας λίγο σε αυτήν την ταινία, την οποία θα έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει το ελληνικό κοινό. Είναι μια μικρού μήκους ταινία κατασκοπίας, η οποία μοιάζει κάπως με b-movie διαθέτοντας στοιχεία φιλμ νουάρ. Κι ενώ είναι όλα αυτά μαζί, ταυρόχρονα δεν είναι και τίποτα από αυτά. Η γενική αίσθηση είναι ότι υπάρχει ακόμη κάποια εκκρεμότητα. Σαν κάτι να έμεινε ημιτελές, σαν κάτι να έμεινε ανείπωτο. Όπως ακριβώς υποδηλώνει και ο τίτλος, άλλωστε. Ήταν αυτή η πρόθεση; Ήταν κάτι που έγινε συνειδητά;
Νομίζω, πως, ήταν η ταινία ενός σινεφίλ και επίσης η ταινία ενός επίδοξου συγγραφέα, ενός κριτικού κινηματογράφου. Και ήθελα να πειραματιστώ, ήθελα να δοκιμάσω πράγματα, δεν ήμουν σίγουρος για το τι ακριβώς έκανα. Προσπαθούσα να αποκτήσω πρόσβαση στον ονειρικό κόσμο της παραγωγής ταινιών, τον οποίο είχα καταφέρει να παρακολουθήσω μόνο απ’ έξω και μπόρεσα να έχω μια ευκαιρία να του δώσω ζωή, από μέσα. Κι έτσι, ανακάτεψα πολλά στοιχεία, νομίζω εκείνη τη στιγμή πως ήταν ένα χάος, εξακολουθώ να πιστεύω ότι είναι λίγο χαοτική ταινία. Αλλά, ξέρετε, δεν είχα ιδέα για το πώς να σκηνοθετήσω ηθοποιούς, οπότε η υποκριτική είναι τουλάχιστον λίγο άκαμπτη. Κάθε φορά που εμφανίζεται αυτή η ταινία ζητώ συγγνώμη για τους ηθοποιούς, δεν φταίνε αυτοί, φταίω εγώ, γιατί δεν είχα ιδέα πώς να τους σκηνοθετήσω και πώς να τους δώσω λίγη περισσότερη αλήθεια. Αλλά νομίζω ότι επηρεάστηκα πολύ από κάποιου είδους μεταμοντέρνας αντίληψης του κινηματογράφου. Κάτι μεταξύ Nouveau Roman, που σημαίνει να εξερευνάς αφηρημένες αφηγήσεις και ταυτόχρονα να προσπαθείς να αναδημιουργήσεις τη συγκίνηση των ταινιών Noir. Αλλά και πάλι, νομίζω ότι προσπαθούσα να κάνω πάρα πολλά πράγματα ταυτόχρονα. Επίσης, ήταν κάπως φυσιολογικό. Ονειρευόμουν το να φτάσω σε εκείνο το σημείο, στη δυνατότητα να κάνω τη δική μου μικρού μήκους ταινία, οπότε είχα συσσωρεύσει πολλές ιδέες, επιθυμίες, φαντασιώσεις. Κάποιες βγάζουν νόημα, άλλες δεν βγάζουν κανένα νόημα. Και είχα φίλους, τους οποίους ήθελα να χρησιμοποιήσω, ήθελα... Άρα, είναι πολλά πράγματα ταυτόχρονα, γιατί ήμουν ακόμα στη διαδικασία του να εφεύρω τον εαυτό μου, να μεταμορφωθώ σε έναν κινηματογραφιστή. Κάτι που ονειρευόμουν, το ονειρευόμουν για πάντα.

Σωστά, και το καταφέρατε και νομίζω ότι το κοινό θα απολαύσει ξανά αυτή την ταινία. Προχωρώ στην επόμενη ερώτηση. Οι κριτικοί σας έχουν περιγράψει ως έναν από τους πιο ταλαντούχους, ευέλικτους, ευπροσάρμοστους Γάλλους σκηνοθέτες της γενιάς σας. Η αλήθεια είναι ότι κινείστε άνετα ανάμεσα σε εντελώς διαφορετικά κινηματογραφικά είδη και με επιτυχία. Μερικοί από αυτούς (τους κριτικούς) έχουν μιλήσει για άνοιγμα εκ μέρους σας προς το mainstream και τον εμπορικό κινηματογράφο και μπορώ να δω πώς μπορεί κάποιος να έχει αυτή την άποψη. Αυτό που βλέπω εγώ είναι ένας σκηνοθέτης που θέλει να είναι σύγχρονος και να μιλά τη γλώσσα του σήμερα. Τι πιστεύετε για όλα αυτά;
Νομίζω ότι… Μερικοί κινηματογραφιστές βρίσκουν έναν κόσμο και κάνουν τις ταινίες τους σε αυτόν τον κόσμο. Και ξέρεις, είναι σπουδαίοι κινηματογραφιστές όπως ο Άκι Καουρισμάκι ή ο Κεν Λόουτς και πολλοί άλλοι, οι αδερφοί Νταρντέν… Ξέρεις, έχουν βρει μια σχετική οπτική γωνία για να κοιτάζουν τον κόσμο και μένουν σε αυτήν. Νομίζω ότι η προσέγγισή μου ήταν πάντα διαφορετική, νομίζω ότι ο κόσμος είναι πολύπλοκος, έχει διαφορετικά στρώματα, έχει διαφορετικές προσεγγίσεις. Και νομίζω ότι χρησιμοποιούσα τον κινηματογράφο ως εργαλείο για να εξερευνήσω την ποικιλομορφία της πραγματικότητας. Δεν είναι οι ταινίες μου που έχουν ποικιλομορφία, αλλά ο κόσμος που είναι διαφορετικός και προσπάθησα να είμαι σε επαφή με τη διαφορετικότητα του κόσμου και επίσης με τη διαφορετικότητα του τι σου επιτρέπει να κάνεις ο κινηματογράφος. Όταν περνώ μήνες και χρόνια φτιάχνοντας μια σειρά όπως το «Irma Vep», που μόλις έκανα, το οποίο ήταν φοβερά πολλή δουλειά, ήταν...

Συγχαρητήρια παρεμπιπτόντως.
Σε ευχαριστώ. Είχα την αίσθηση ότι ήταν ένα φορμάτ με το οποίο μπορούσα να πειραματιστώ. Μπορούσα να δοκιμάσω πράγματα που δεν είχα ξανακάνει, χωρίς όρια. Επειδή το έκανα με μεγαλύτερο μπάτζετ από οτιδήποτε είχα κάνει πριν και επίσης με περισσότερο χρόνο από ό,τι είχα ποτέ πριν, για να πω μια ιστορία. Έτσι προφανώς, όταν είσαι συγγραφέας και έχεις τη δυνατότητα να επεκτείνεις τον κόσμο σου, διευρύνοντας την προσέγγισή σου στους χαρακτήρες σου, την προσέγγισή σου σε οτιδήποτε ψάχνεις στην αφήγηση, προφανώς ανακαλύπτεις νέα πράγματα. Και νομίζω ότι για μένα ήταν πάντα το να μην επαναλαμβάνομαι, γιατί είναι βαρετό και άχρηστο, ξέρεις. Απλώς δεν θέλω. Για μένα, η εμμονή μου ήταν πάντα να μην κάνω, να μην…

Να μην επαναλάβετε τον εαυτό σας.
Να μην επαναλάβω τον εαυτό μου. Να μην επαναλαμβάνομαι με μέτριες δουλειές. Ξέρεις, όταν τελειώνω μια ταινία, θέλω να προχωρήσω, θέλω να δοκιμάσω κάτι άλλο. Όταν έχω ζήσει στον κόσμο της «Irma Vep» για αρκετό καιρό, η επόμενη κίνησή μου, είναι ότι πρέπει να τροφοδοτήσω την επιθυμία μου. Που σημαίνει να επανεφευρίσκω τον εαυτό μου, που σημαίνει να ανακαλύπτω ξανά κάτι που μου δίνει τον ενθουσιασμό, την επιθυμία και τη συγκίνηση του να βρίσκομαι σε έναν χώρο, με τον οποίο δεν είμαι εξοικειωμένος. Θέλω να πω, νομίζω ότι στην τέχνη, είναι τρομερά βαρετό όταν ξέρεις πού βρίσκεσαι. Όταν ξέρεις ακριβώς τι θέλεις να κάνεις. Δεν έχω λειτουργήσει ποτέ έτσι, ποτέ δεν ξέρω ακριβώς πού βρίσκομαι. Ποτέ δεν ξέρω ακριβώς τι πρέπει να κάνω, αλλά αφήνω την έμπνευσή μου να κυριαρχήσει και ας πάει στον διάολο…

Αυτό είναι ενδιαφέρον και θαρραλέο ταυτόχρονα. Η επόμενη ερώτησή μου αφορά στα θέματα των ταινιών σας. Πολλές από τις ταινίες σας μιλούν για ταινίες, ή τον κόσμο της τέχνης γενικότερα. Μιλούν για την τέχνη του κινηματογράφου και τον κόσμο πίσω από αυτήν. Είναι κάτι που επανέρχεται στις ταινίες σας ως θέμα. Ή μπορούμε να δούμε μια ταινία μέσα σε μια ταινία, στο έργο σας. Για παράδειγμα το «Irma Vep» η ταινία και η σειρά φυσικά, ή το «Clouds of Sils Maria». Φυσικά, αυτό είναι κάτι που κάνετε εδώ και καιρό, ενώ ταυτόχρονα πολλοί σκηνοθέτες πρόσφατα, μετά την πανδημία και τα lockdown ή ίσως κάποια στιγμή πιο πριν, παρουσίασαν ταινίες που η θεματολογία τους περιστρέφεται γύρω από τον κινηματογράφο. Το ερώτημα είναι, τι είναι αυτό που ελκύει τους κινηματογραφιστές προς αυτήν την αυτοαναφορά στο σινεμά; Είναι κάποιου είδος φόρος τιμής προς τον κινηματογράφο;
Όχι, όχι, νομίζω ότι…

Ή μήπως πιστεύετε ότι είναι κάτι πιο ισχυρό, όπως το ότι ίσως ο κινηματογράφος όπως τον ξέρουμε πεθαίνει και αυτή είναι κάποιου είδους προσπάθεια να διατηρηθεί κάτι από το σινεμά, προτού οι πλατφόρμες ροής αλλάξουν το παιχνίδι για πάντα και τον τρόπο με τον οποίο το κοινό καταναλώνει ταινίες;
Δεν είμαι τόσο απαισιόδοξος για τον κινηματογράφο. Νομίζω ότι όταν οι σκηνοθέτες κάνουν ταινίες με θέμα τον κινηματογράφο, πρώτα απ’ όλα κάνουν ταινίες για αυτό που γνωρίζουν, αντί να αναπαραστήσουν κάτι το οποίο πρέπει να ερευνήσουν. Και ξέρεις, για να γίνει κάτι σωστά, ή όταν κάνεις ένα ιστορικό κομμάτι, πρέπει να ανασυνθέσεις την αντίληψή σου κ.λπ. Όταν κάνεις μια ταινία για την τέχνη του κινηματογράφου, ξέρεις ακριβώς για τι πράγμα μιλάς, δεν χρειάζεται να κάνεις καμία έρευνα. Ξέρεις ό,τι έχει να κάνει σε σχέση με τη δουλειά σου και τυχαίνει να έχω την καλύτερη δουλειά. Το να κάνεις ταινίες είναι τόσο συναρπαστικό, είναι κάτι που σε κρατά ενθουσιασμένο και σε κάνει να ψάχνεις, να εφευρίσκεις και να επανεφευρίσκεις. Kαι επίσης η δημιουργία ταινιών έχει να κάνει με τη μυθοπλασία και η μυθοπλασία έχει να κάνει με τη φαντασία και η φαντασία μας έχει να κάνει με τον αφηρημένο κόσμο στον οποίο ζούμε. Ο κόσμος της αντίληψή μας, ο οποίος δεν είναι κάτι τόσο προφανές, αντίθετα είναι πολύ περίπλοκος. Λυπάμαι αν ακούγομαι ασαφής, αλλά αυτό που προσπαθώ να πω είναι…

Είναι αυτό που βρίσκετε γοητευτικό όταν θέλετε να μιλήσετε για ταινίες.
Αυτό που βρίσκω γοητευτικό είναι η δυνατότητα να προσεγγίσεις τον κόσμο, τον εσωτερικό κόσμο της φαντασίας, που έχει να κάνει με τη δική σου σχέση με το αόρατο. Νομίζω ότι ο κινηματογράφος, όπως και οι περισσότερες τέχνες, αποτυπώνει κάτι που είναι πέρα από την πραγματικότητα, μέσα στην οποία ζούμε. Το να αποκτήσεις πρόσβαση σε έναν αφηρημένο κόσμο, που έχει να κάνει με αυτό που έχεις στο βάθος του εαυτού σου. Νομίζω ότι με κάθε ταινία που κάνω, νιώθω ότι προσπαθώ να πλησιάσω όλο και πιο κοντά στο να εκφράσω κάτι κοινό που όλοι έχουμε και που αυτό μας οδηγεί. Και ξέρω ότι για να το πετύχεις αυτό δεν μπορείς να το κάνεις εμπιστευόμενος την πραγματικότητα, πρέπει να εμπιστεύεσαι τη φαντασία. Και νομίζω ότι με έναν τρόπο ο κινηματογράφος και ίσως ο καλύτερος κινηματογράφος, ο κινηματογράφος για τον οποίο νοιάζομαι περισσότερο, ορίζεται από αυτή την αναζήτηση του αόρατου. Από αυτήν την αναζήτηση κάποιου είδους αλήθειας, στην οποία άλλες τέχνες ή η πραγματικότητα, απλώς δεν μας δίνουν πρόσβαση.

Κάτι μακριά από τον ρεαλισμό αλλά απολύτως αληθινό.
Νομίζω πως έχεις από τη μια πλευρά μια πραγματικότητα που είναι η απτή πραγματικότητα αυτού του τραπεζιού, αυτής της οθόνης ή οτιδήποτε άλλο, αυτού του στυλό, με το οποίο δουλεύουμε, με το οποίο λειτουργούμε. Αλλά αυτό που κάνει η τέχνη είναι να την υπερβαίνει. Και αντί να αναπαριστά έναν ρεαλιστικό χώρο αποτυπώνει τον χώρο και τα πνεύματα που τον κατοικούν. Και τα πνεύματα που τον κατοικούν είναι ο εαυτός σου. Είναι ο τρόπος με τον οποίο το μυαλό σου επεξεργάζεται το τραπέζι, το βιβλίο, το στυλό. Και το μυαλό σου θα το επεξεργαστεί με τρόπο διαφορετικό από το δικό μου ή από οποιουδήποτε άλλου.Νομίζω ότι η δημιουργία ταινιών είναι ένας τρόπος για να εξερευνήσεις την αντίληψη, την ίδια τη φύση της αντίληψης και αυτή είναι η ομορφιά του κινηματογράφου. Είναι ο τρόπος που έχει να κάνει με τη φιλοσοφία, και νομίζω ότι τελικά, όταν κάνω ταινίες για την τέχνη, όταν κάνω ταινίες για τον κινηματογράφο, είναι επειδή μου δίνουν πρόσβαση σε διαφορετικά, πιο μυστηριώδη στρώματα της πραγματικότητας.

Αυτή είναι μια εξαιρετική απάντηση. Μένοντας για λίγο στη σειρά «Irma Vep», την τελευταία σας δημιουργία, είναι μια πρόσφατη επιτυχία που κέρδισε κοινό και κριτικούς. Τι σας ώθησε να ξαναπείτε αυτήν την ιστορία; Να την επεκτείνετε στο σήμερα.
Είναι μια μεγάλη ερώτηση. Μπορεί να υπάρχουν πολλοί τρόποι να απαντήσω, αλλά μου έγινε μια πρόταση στην οποία δεν μπορούσα να αρνηθώ. Δεν θα μπω στην πολυπλοκότητα της επιχειρηματικής πλευράς και στο πώς έφτασα εκεί, αλλά κάποια στιγμή είχα στα χέρια μου μια πρόταση από την HBO και την A24. Προφανώς η HBO θα πλήρωνε γι’ αυτό, για να κάνω μια σειρά βασισμένη στην ταινία μου «Irma Vep» του 1996 και που θα μπορούσε να είναι οκτώ επεισόδια και θα είχα απόλυτη δημιουργική ελευθερία. Πώς το αρνείσαι; Πώς να το απορρίπτεις; Είχα πρόσβαση σε έναν μπάτζετ που ποτέ δεν είχα πριν, ποτέ δεν είχα κάνει ξανά μια ταινία τόσο ακριβή και τόσο μεγάλη. Και ποτέ δεν είχα κάνει μια ταινία όπου, είχα παραγωγούς μπροστά μου, οι οποίοι μου έλεγαν «απλά κάνε το με τον τρόπο σου», «βρες το, διάλεξε το μονοπάτι, θα σε ακολουθήσουμε, σε εμπιστευόμαστε». Και ήταν για μένα τιμή, ενθουσιάστηκα και φοβήθηκα, ήμουν τρομερά φοβισμένος γιατί όταν έχεις απόλυτη ελευθερία, ξαφνικά είσαι μόνος σου. Παίρνεις τις αποφάσεις και όταν είσαι μόνος, παίρνεις μερικές φορές ηλίθιες αποφάσεις. Αλλά σε αυτή την περίπτωση, ήταν εξαιρετικά συναρπαστικό και τελικά, ήταν πολύ δύσκολο. Δεν νομίζω ότι θα κάνω ξανά σειρά σύντομα, γιατί σε στραγγίζει. Ξέρεις, είναι κάτι που κανείς δεν το κάνει έτσι. Το έγραψα όλο μόνος μου, το ετοίμασα, το σκηνοθέτησα. Είναι ένα τεράστιο εγχείρημα, αλλά και πάλι είμαι τόσο χαρούμενος που το έκανα, μου άρεσε που το έκανα γιατί ήταν…

Ήταν μια τρελή επιτυχία.
To «Irma Vep», το πρωτότυπο «Irma Vep» βασίστηκε σε αυτήν την πολύ απλή ιδέα μιας ξένης ηθοποιού η οποία ανακαλύπτει τον περίεργο κόσμο του γαλλικού ανεξάρτητου κινηματογράφου. Δεν το έπαιρνα στα σοβαρά εκείνη την εποχή, για μένα ήταν κωμωδία. Και νομίζω ότι δεν είμαι ακριβώς σκηνοθέτης κωμωδίας, αλλά ένιωσα ότι μια φορά στη ζωή μου είχα μια ιδέα για μια κωμωδία, οπότε έκανα ό,τι καλύτερο. Έκανα το καλύτερο που μπορούσα. Το να φτιάχνω αυτή την ταινία ήταν πραγματικά μια απόλαυση. Σε όλη τη διαδικασία υπήρχε και πάλι η συγκίνηση του να κάνουμε κάτι που δεν έχουμε ξανακάνει, επειδή είχε να κάνει με την εμπιστοσύνη που μας έδειξε το HBO και την υποστήριξη που μας έδωσε. Δεν συμβαίνει ποτέ ξέρεις αυτό. Μπορεί να θεωρηθεί εν μέρει γαλλική παραγωγή, γιατί ήταν γαλλικό το συνεργείο, το γυρίσαμε στο Παρίσι, μέρος του είναι στα γαλλικά, αλλά στην πραγματικότητα είναι μια 100% αμερικανική παραγωγή και δεν θα είχα ποτέ την ίδια ελευθερία στο πλαίσιο μιας γαλλικής κινηματογραφικής παραγωγής. Κανείς δεν θα μου εμπιστευόταν τέτοιο μπάτζετ, για να κάνω αυτού του είδους την ταινία, με τέτοια ελευθερία. Με τίποτα.

Λοιπόν, είμαστε ενθουσιασμένοι που κάποιος το έκανε. Και που δαπανήσατε τόσο κόπο και χρόνο γιατί, όπως είπα και πριν, είναι μια μεγάλη επιτυχία, η σειρά «Irma Vep», η οποία «χτύπησε» το 100% στο Rotten Tomatoes meter, κάτι που είναι εξαιρετικά σπάνιο.
Δεν το ήξερα αυτό! (γέλιο)

Έχετε κάποιο σχόλιο πάνω σε αυτό; Διαβάζετε τις κριτικές;
Διαβάζω τις κριτικές πολύ λίγο, επειδή έχω υπάρξει και ο ίδιος κριτικός, οπότε έχω ζήσει αρκετά σε αυτόν τον κόσμο. Σέβομαι και αγαπώ την κριτική ταινιών με πολλούς τρόπους, γιατί και πάλι είναι μια δουλειά που έκανα στο παρελθόν, οπότε ξέρω ότι είναι σκληρή δουλειά. Είμαι εξοικειωμένος με την ομορφιά του επαγγέλματος και νομίζω ότι απλά είναι θέμα χρόνου. Νομίζω ότι επικεντρώνομαι στο γράψιμο των ταινιών μου και απλά με ενδιαφέρει η επόμενη ταινία. Μόλις τελειώσω με μια ταινία, με ενδιαφέρει η επόμενη.

Θα ρωτήσω για την επόμενη ταινία σας…
Είναι κάτι που έχω πει μερικές φορές. Αφού έκανα το «Carlos» με τον Έντγκαρ Ραμίρεζ...

Μια βιογραφία.
Το λατρεύω και θυμάμαι πως ήμαστε στο Telluride στο φεστιβάλ κινηματογράφου και κάποια στιγμή καθόμασταν για να πιούμε ένα ποτό και όλοι ήταν ενθουσιασμένοι με το «Carlos», το λάτρεψαν και ήταν μια υπέροχη στιγμή και ο Edgar είπε: «Εντάξει, ποια είναι η επόμενη κίνηση; Τι θα κάνουμε;» Και του απάντησα: «Έντγκαρ, ας το παραδεχτούμε, θα τους απογοητεύσουμε» (γέλιο). Λοιπόν, θα προσπαθήσω να μην τους απογοητεύσω, αλλά ξέρετε, υπάρχει πάντα αυτή η περίπτωση. Θα γυρίσω μια πολύ μικρή ταινία που έγραψα κατά τη διάρκεια του lockdown, λίγο πολύ, αμέσως μετά τη συγγραφή του σεναρίου για τα οκτώ επεισόδια του «Irma Vep» και θα την γυρίσω χωρίς χρήματα. Εννοώ, τέσσερεις εβδομάδες, χωρίς μπάτζετ. Το χρειάζομαι κάπως, μια στο τόσο για να επιστρέφω στα βασικά. Και μετά από αυτό, τώρα εργάζομαι σε ένα έργο που βασίζεται σε ένα μυθιστόρημα που ονομάζεται «Ο Μάγος του Κρεμλίνου» και το οποίο είναι ένα πολύ επιτυχημένο γαλλικό μυθιστόρημα, για την άνοδο του Βλαντιμίρ Πούτιν.

Ω, μου κλέβετε όλες μου τις ερωτήσεις.
(Γέλια)

Επιτρέψτε μου να επιστρέψω στην αρχική μου ερώτηση και θα επανέλθουμε σε αυτό. Θέλω να σας ρωτήσω σε σχέση με τις ταινίες σας, οι οποίες πολύ συχνά και πολύ σοβαρά λαμβάνουν την οπτική των γυναικείων χαρακτήρων, ακόμα κι όταν αυτό δεν ήταν επίκαιρο στον κινηματογράφο, ή οπουδήποτε αλλού, για την ακρίβεια. Τι πιστεύετε για αυτή την εποχή του κινήματος #metoo, της ενδυνάμωσης των γυναικών και της κουλτούρας ακύρωσης, σε σχέση με τον κινηματογράφο;
Είμαι από άλλη εποχή. Η κουλτούρα της ακύρωσης δεν είναι καθόλου η κουλτούρα μου. Καθόλου. Νομίζω ότι όταν είσαι καλλιτέχνης –φυσικά όλοι έχουν δικαίωμα να έχουν εντελώς διαφορετική γνώμη–, αλλά νομίζω ότι όταν κάνεις ταινίες, όταν είσαι καλλιτέχνης, πρέπει να νιώθεις άνετα με το να αντιμετωπίζεις το κακό, νομίζω ότι δεν μπορείς να το αποφύγεις. Αν δεν σε ενδιαφέρει το κακό ή αν δεν σε προβληματίζει το πώς εκφράζεται και αν ενδιαφέρεσαι μόνο για τη ορθότητα, ειλικρινά πιστεύω ότι κάτι θα σου διαφύγει. Θα υπάρχει κάτι ουσιαστικό που θα λείπει από την τέχνη σου. Και νομίζω ότι υπό αυτή την έννοια, υπάρχουν πολλά που συμβαίνουν αυτή τη στιγμή, στα οποία απλά δεν θέλω να είμαι μέρος, γιατί δεν είναι ο κόσμος μου. Έχω κάνει ταινίες με επίκεντρο τις γυναίκες για τον πολύ απλό λόγο ότι, αισθάνομαι ότι στον σύγχρονο κόσμο η μεταμόρφωση της ταυτότητας των γυναικών, των δυνατοτήτων οι οποίες είναι ανοιχτές στις γυναίκες, ο τρόπος με τον οποίο άλλαξε η γυναικεία κατάσταση στη διάρκεια της ζωής μου, για εμένα είναι ένα από τα πιο ενδιαφέροντα, συναρπαστικά, μαγευτικά στοιχεία που έχω δει. Για αυτό πάντα πίστευα ότι οι γυναίκες είναι πιο ενδιαφέρουσες από τους άνδρες, όσον αφορά στην αφήγηση, στη δραματοποίηση. Θα αλλάξει αυτό, ίσως να ήταν διαφορετικά πριν, αλλά αυτή τη στιγμή νομίζω ότι οι ερωτήσεις και τα θέματα που αφορούν αποκλειστικά στις γυναίκες, είναι αυτό που με ενδιαφέρει περισσότερο.

Και δικαίως. Μια άλλη ερώτηση είναι ότι έχετε ήδη συνεργαστεί με την αφρόκρεμα του κινηματογραφικού κόσμου. Ζιλιέτ Μπινός, Κρίστεν Στιούαρτ, Πενέλοπε Κρουζ, Αλίσια Βικάντερ, η λίστα είναι ατελείωτη. Έχετε ξεχωρίσει ποτέ κάποια από αυτές τις συνεργασίες ως την πιο αξιομνημόνευτη; Δεν χρειάζεται να αναφέρετε ένα άτομο, μπορεί να είναι μια ιστορία από αυτές τις συνεργασίες.
Λοιπόν, η συνάντηση με τη Μάγκι Τσενγκ, άλλαξε τη ζωή μου. Επειδή ζήσαμε πολλά χρόνια μαζί, κάναμε ταινίες, παντρευτήκαμε, οπότε ναι, δεν μπορείς να το ξεπεράσεις αυτό. Και όλα τελείωσαν άσχημα, τέλος πάντων όχι με ευχάριστο τρόπο.

Τουλάχιστον έχουμε τις ταινίες.
Έχετε την ταινία. Η ταινία το λέει καλύτερα από ότι θα το έλεγα εγώ. Αλλά νομίζω ότι, θα δυσκολευόμουν να ξεχωρίσω μια άλλη σχέση, γιατί... Όλες οι ηθοποιοί που ανέφερες ήταν οι κινητήριες δυνάμεις στις ταινίες που έκανα, οπότε ένιωσα ότι συνεργάζομαι μαζί τους. Με την Άζια Αρτζέντο όταν κάναμε το «Boarding Gate», με την Αλίσια όταν κάναμε το «Irma Vep», με την Πενέλοπε όταν κάναμε το «Αβάνα: Η Πόλη των Κατασκόπων». Ήταν όλες ζωτικά μέρη της δημιουργικής διαδικασίας, οπότε δεν μπορώ πραγματικά… Αυτές οι ταινίες, από πολλές απόψεις τους ανήκουν. Οπότε, δεν τις βαθμολογώ.

Τελευταία ερώτηση. Πείτε μου λίγα περισσότερα για την ταινία για τον Πούτιν.
Μόλις άρχισα να το γράφω, το προσαρμόζω από το μυθιστόρημα. Συνεργάζομαι με έναν φίλο που είναι διάσημος Γάλλος μυθιστοριογράφος, τον Εμμανουέλ Καρέρ. Τον ξέρω από πάντα, και έτσι είναι πολύ ενδιαφέρον. Χρειάζομαι κάπως, μετά το «Irma Vep», κάπως να επισκεφτώ διαφορετικές περιοχές, να αλλάξω τον τρόπο λειτουργίας μου. Είναι επειδή σε στραγγίζει πάρα πολύ όταν ασχολείσαι με τη δουλειά σε αυτή την κλίμακα. Πρέπει να εφεύρεις ξανά τον εαυτό σου και πρέπει να βρεις στρατηγικές για να αναδημιουργήσεις τον εαυτό σου και να φτιάξεις κάτι εντελώς διαφορετικό. Είμαι σε αυτή τη διαδικασία.

Απλώς γράφετε, αυτή τη στιγμή.
Απλώς γράφω.

Οπότε είναι κάτι που θα την επόμενη χρονιά, ή ίσως και σε δύο χρόνια.
Ναι, κάτι τέτοιο.

Σας ευχαριστώ για τον χρόνο σας. Χάρηκα που σας γνώρισα.
Ήταν χαρά μου.