Η γλύπτρια Paris Vivianne Panigiris μας ξεναγεί στο εικαστικό της σύμπαν
Η Paris Vivianne Panigiris ανακάλυψε την τέχνη πριν καλά καλά καταλάβει τον κόσμο γύρω της — ως μια ακατανίκητη, εσωτερική ανάγκη. Στα οκτώ της χρόνια βυθίστηκε για πρώτη φορά στον κόσμο του πηλού και βρήκε εκεί μια γλώσσα σιωπηλή, πιο αληθινή από τα λόγια. Μεγάλωσε ανάμεσα στη Ρόδο και στο παραθαλάσσιο Knokke του Βελγίου, με τη θάλασσα να γίνεται ο κοινός παρονομαστής της ζωής και της έμπνευσής της: νερό, ρευστότητα, σιωπή — υλικά που διαπερνούν ακόμη τις μορφές και τις υφές των έργων της.
Η διαδρομή της ήταν από νωρίς σημαδεμένη από την αθόρυβη δύναμη δύο γυναικών: της μητέρας και της γιαγιάς της, που την ενθάρρυναν να ακολουθήσει τη βαθύτερη κλίση της. Οι σπουδές και τα ταξίδια της την άνοιξαν σε νέες αισθητικές και πολιτισμικές όχθες, διαμορφώνοντας μια τέχνη που ισορροπεί ανάμεσα στην παρατήρηση και στο συναίσθημα. Σήμερα, στο πλευρό της στέκονται ο αρραβωνιαστικός της και η σκυλίτσα τους, η μικρή της οικογένεια — ένα καταφύγιο αγάπης και αφοσίωσης, όπου η δημιουργία βρίσκει την πιο αληθινή της έκφραση.
Συνέντευξη με τη γλύπτρια, Paris Vivianne Panigiris
Ποιες είναι οι εκθέσεις στις οποίες έχεις συμμετάσχει και ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σου; Η συμμετοχή μου σε εκθέσεις είναι για μένα περισσότερο μια πρόσκληση σε διάλογο παρά απλώς μια παρουσίαση έργων. Είχα τη χαρά να δω τα έργα μου να φιλοξενούνται σε χώρες όπως η Ελλάδα, το Λονδίνο, η Βαρκελώνη και η Ολλανδία, όπου η αλληλεπίδραση με το διεθνές κοινό με βοήθησε να συνειδητοποιήσω πως μπορώ να μεταδώσω το ίδιο συναίσθημα μέσα από την τέχνη μου σε ένα ευρύτερο, παγκόσμιο κοινό.
Ιδιαίτερη θέση στην καρδιά μου έχει η φιλανθρωπική έκθεση της Creaid στην Αθήνα, γιατί εκεί η τέχνη συνδέθηκε με κάτι βαθιά ανθρώπινο: την ενίσχυση του παιδιατρικού ογκολογικού τομέα. Αυτή η δράση μου υπενθύμισε ότι η τέχνη έχει τον πιο ανώτερο κοινωνικό ρόλο.
Όσον αφορά τις επόμενες εκθέσεις, εργάζομαι πάνω στη νέα μου συλλογή με τίτλο Cyclades. Η συλλογή αυτή αποτελεί φόρο τιμής στον Κυκλαδικό πολιτισμό, αντλώντας έμπνευση από την καθαρότητα της φόρμας, την αφαιρετικότητα και τη συμβολική δύναμη της Κυκλαδικής κεραμικής. Μέσα από σύγχρονες υφές και μορφές, επιχειρώ να μεταφράσω την αρχετυπική γλώσσα των Κυκλάδων σε έναν σύγχρονο εικαστικό διάλογο.
Τα έργα αυτής της σειράς διατηρούν την απλότητα και τη λιτότητα της αρχαίας τέχνης, αλλά ενσωματώνουν και προσωπικά βιώματα, μνήμες από το Αιγαίο και τη δική μου σχέση με την έννοια της νησιωτικότητας. Το χώμα, το φως και ο άνεμος των Κυκλάδων διαπερνούν τις δημιουργίες μου σαν ανάσες μακρινές αλλά οικείες. Η συλλογή Cyclades θα παρουσιαστεί στο πλαίσιο νέων συνεργασιών μου με δύο γκαλερί στο Άμστερνταμ, καθώς και στην επερχόμενη ομαδική έκθεση στο Ντουμπάι τον Νοέμβριο του 2025.
Πες μας μια ωραία ανάμνηση ή σχόλιο που έχετε κρατήσει στην πορεία σου ως εικαστικός. Μια στιγμή που έχει χαραχτεί βαθιά στη μνήμη μου ήταν σε μια έκθεση στην Ολλανδία, όταν μια κυρία με πλησίασε με δάκρυα στα μάτια και μου είπε: «Δεν ξέρω γιατί, αλλά ένιωσα σαν να άκουγα τη δική μου ιστορία χωρίς να ειπωθεί ούτε λέξη». Εκείνη η στιγμή ήταν χαρακτηριστική — όχι επειδή αναγνώρισε κάτι "τεχνικά" στο έργο, αλλά γιατί είδε κάτι από τον εαυτό της μέσα σε αυτό. Τότε κατάλαβα τι μπορεί να κάνει η τέχνη: να ενώνει, να καθρεφτίζει, να γιατρεύει.
Τι λειτουργεί σαν έμπνευση για εσένα – η φαντασία ή η παρατήρηση; Για μένα, η φαντασία και η παρατήρηση δεν είναι αντίθετα. Είναι περισσότερο συγκοινωνούντα δοχεία. Παρατηρώ τον κόσμο, τις κινήσεις, τις σιωπές, τη φύση, τους ανθρώπους, αλλά εκείνη τη στιγμή που κάτι με αγγίζει, ενεργοποιείται η φαντασία. Παίρνω μια εικόνα — έναν κυματισμό στο νερό, μια σκιά στον τοίχο, μια κίνηση στο βλέμμα κάποιου — και την ανασυνθέτω στο μυαλό μου: την υπερβάλλω, την αποδομώ. Έτσι γεννιούνται τα έργα μου — σαν μεταγραφή του εξωτερικού κόσμου σε έναν εσωτερικό, πιο ποιητικό και αφαιρετικό χώρο.
Πόσο διαφέρει η ζωή στο εξωτερικό από την Ελλάδα όσον αφορά τις ευκαιρίες στον κλάδο αυτό; Η ζωή στο εξωτερικό — ειδικά στην Ολλανδία όπου ζω πλέον — προσφέρει μια διαφορετική δομή. Υπάρχει μεγαλύτερη στήριξη για τους καλλιτέχνες, από κρατικούς φορείς, γκαλερί και εκπαιδευτικά ιδρύματα. Ο πολιτισμός αντιμετωπίζεται ως βασικό στοιχείο της κοινωνίας, όχι ως πολυτέλεια. Επίσης, το κοινό είναι αρκετά εκπαιδευμένο και δεκτικό σε διαφορετικές μορφές έκφρασης.
Στην Ελλάδα, υπάρχει μια βαθιά αγάπη για την τέχνη, αλλά οι δομές είναι πιο περιορισμένες. Παρ' όλα αυτά, υπάρχει έντονο πάθος, το οποίο συχνά σε ωθεί να δημιουργήσεις με σχεδόν επαναστατικούς όρους. Η πρόκληση γίνεται εργαλείο. Αυτό είναι και η ομορφιά: η ελληνική δημιουργία είναι πιο “ανένταχτη”, λιγότερο τυποποιημένη. Ωστόσο, είναι σαφώς πιο δύσκολο να χτίσεις μια σταθερή πορεία χωρίς εξωτερικά ερείσματα.
Υπάρχει κάποιο τραγούδι που θα ήθελες να ακούει κάποιος όσο βλέπει τα έργα σου; Ναι, και μάλιστα αρκετές φορές φαντάζομαι ένα ηχητικό τοπίο για κάθε σειρά έργων μου. Ένα κομμάτι στο οποίο επιστρέφω συχνά είναι το Spiegel im Spiegel του Arvo Pärt. Είναι σχεδόν μινιμαλιστικό, αλλά φορτισμένο με μια απίστευτη συναισθηματική ένταση. Αυτή η μουσική, όπως και η τέχνη μου, δεν προσφέρει απαντήσεις. Προσφέρει χώρο — για σκέψη, για αναπνοή, για επαφή με το εσωτερικό σου τοπίο. Αν μπορούσα, θα το είχα να παίζει διακριτικά δίπλα σε κάθε έργο μου.
Πώς σου φαίνεται η καλλιτεχνική σκηνή της Αθήνας; Υπάρχουν ευκαιρίες για έναν ανερχόμενο καλλιτέχνη; Πόσο δύσκολο είναι να εκθέσει κάποιος μόνος του; Η καλλιτεχνική σκηνή της Αθήνας είναι γεμάτη ζωντάνια και ταλέντο. Είχα τη χαρά να συμμετάσχω σε μια ομαδική έκθεση που διοργάνωσε το Lab Society και συνειδητοποίησα πόσο διαφορετική είναι η αθηναϊκή καλλιτεχνική σκηνή. Υπάρχει μια ωμή, αυθεντική ενέργεια και βλέπω πολλά νέα πρόσωπα να εκφράζονται με θάρρος και αλήθεια.
Ωστόσο, το οικοσύστημα υποστήριξης είναι ακόμη ρευστό. Δεν είναι εύκολο για έναν νέο καλλιτέχνη να οργανώσει ατομική έκθεση χωρίς πόρους, επαφές ή υποδομή. Αυτό απαιτεί να είσαι ταυτόχρονα δημιουργός, επιμελητής, παραγωγός και μάνατζερ του εαυτού σου. Παρ' όλα αυτά, υπάρχουν ανεξάρτητοι χώροι, συνεργατικά στούντιο και κοινότητες που ανοίγουν δρόμους. Θεωρώ ότι η Αθήνα βρίσκεται σε μια μεταβατική περίοδο — και αν βρεις τη δική σου φωνή και κοινότητα, μπορείς πραγματικά να ανθίσεις.
22°
