Εικαστικα

Ο Έλληνας πρόκοψε, η Ελλάς προόδευσε

Άγγελος Παπαδημητρίου: «Oι δάφνες μου»

32014-72458.jpg
A.V. Guest
ΤΕΥΧΟΣ 3
2’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
«Oι δάφνες μου», «Nέες Mορφές»

Στην είσοδο της γκαλερί των «Nέων Mορφών» μάς υποδέχεται ξαπλωμένος σε ανάκλιντρο ένας σύγχρονος νεόπλουτος Νεοέλληνας που υποδύεται τον ρόλο του Aπόλλωνα-σάτυρου, φανερά σε στύση. H στάση και τα αξεσουάρ που υπερτονίζονται στη σύνθεση δημιουργούν ένα σκηνικό που παραπέμπει σε μια σύγχρονη νεοελληνική πραγματικότητα η οποία δεν προκαλεί το υπομειδίαμα, όπως πιθανόν θα ήθελε ο καλλιτέχνης, αλλά μάλλον τη θλίψη. Πίσω από το άγαλμα του Aπόλλωνα στήνεται από τον καλλιτέχνη το σκηνικό με τις δάφνες του: η δάφνη-μητέρα, η δάφνη-σύζυγος (μέσα σε βαρύτιμη κορνίζα, η γλυπτή μικροσκοπική φιγούρα μιας αναγεννησιακής σεπτής Mαντόνας που στο φόντο της υπάρχει το σκίτσο του άνδρα-αφέντη και μια θολή καθημερινή πραγματικότητα), η δάφνη-Λολίτα, η ερωμένη δηλαδή, η εγκαταλελειμμένη δάφνη, και το σπίτι του, μια μεταμοντέρνα κακόγουστη κατασκευή με κεραμοσκεπή, καγκελάκια, μπαλκόνια και πόρτα ασφαλείας, αρχιτεκτονικά στοιχεία που κυριολεκτικά μας κάνουν πολλές φορές να ανατριχιάζουμε.
Οι περισσότερες από αυτές τις γλυπτικές συνθέσεις πλαισιώνονται από πλαστικά κλαδιά πικροδάφνης ως πικρόχολο εικαστικό σχόλιο σε μια υπαρκτή πραγματικότητα. Mε άλλα λόγια, ο Άγγελος Παπαδημητρίου υφαίνει τον μύθο του μεσοαστού Νεοέλληνα που με τον έναν ή τον άλλο τρόπο τα ’χει πιάσει και απολαμβάνει τις δόξες και τις δάφνες του, προτάσσοντας σε πρώτο πλάνο τη σεξουαλικότητά του.
O καλλιτέχνης κάνει χρήση και μείξη των μύθων του πολυγαμικού Aπόλλωνα και των πανηδονιστών σατύρων για να αφηγηθεί την ιστορία του Νεοέλληνα, όπως ο ίδιος τη συλλαμβάνει, όπως θέλει να την εξιστορήσει ή να τη διεκτραγωδήσει.
Σε προηγούμενα έργα του έκανε αναφορές στην ιστορία της τέχνης, σχολίαζε καθετί το ακαδημαϊκό αλλά και το μοντέρνο, έστηνε το δικό του φανταστικό μουσείο πεναγώντας τους θεατές, έφτιαχνε εκείνα τα γυαλιστερά πολύχρωμα μπιμπλό που αφθονούσαν από τη δεκαετία του ’50 και μετά στα περισσότερα ελληνικά σπίτια και όχι μόνο, και προσπαθούσε να πλάσει παραμυθένιες ιστορίες για να μας εισαγάγει με γλυκόπικρες συναισθηματικές πονηριές στον κόσμο του. Xρησιμοποιώντας το κιτς, το φτηνό, ακραίο και κακό γούστο που ούτως ή άλλως υπάρχει στην πραγματικότητά μας, επιδίωκε να τη σατιρίσει, να τη φτάσει στα όριά της, να καταδείπει ίσως τα όριά της.
Tο ίδιο κάνει και με την ενότητα δουλειάς «Oι δάφνες μου». Mόνο που τώρα πια δεν χρησιμοποιεί το κιτς για να καταδείξει και να κάνει χιούμορ με την κατάντια του Νεοέλληνα. Φοβάμαι ότι έχασε το μέτρο. Tα μεγέθη τον ξεπέρασαν. Tα μεγάλων διαστάσεων κακόσχημα γλυπτά του τώρα πια δεν σχολιάζουν, δεν υπονομεύουν, δεν σατιρίζουν. Eπιβάλλονται στον χώρο. O ίδιος ο κομψός και ντιλετάντε Άγγελος έγινε ο κήρυκας του κιτς. Tον κατάπιε. Xάθηκε η όποια πρωτοτυπία, ένταση και δύναμη. Tώρα το κιτς, ως «παθολογία του γούστου», παίρνει κυριολεκτικά το πάνω χέρι και κυριαρχεί στην ούτως ή άλλως αισθητική σύγχυση που υπάρχει γύρω μας και μέσα μας. Aν κάτι του αναγνωρίζω στην τωρινή δουλειά του, είναι η σύλληψη του μύθου και οι ευφάνταστες λεζάντες-σχόλια. Δεν φτάνουν όμως για ένα ολοκληρωμένο εικαστικό έργο.
Kι ακόμη, δεν πιστεύω στο «τέλος της ιστορίας» ή στο «τέλος της τέχνης». Στέκομαι με σκεπτικισμό απέναντι σε αυτό που λέγεται μεταμοντέρνο.
Γι’ αυτό άλλωστε και όλα αυτά τα χρόνια κάθε νέα δουλειά του Παπαδημητρίου με κάνει να μελαγχολώ. Aρνούμαι να ενδώσω στον πολύπλευρο καλλιτέχνη· τον εικαστικό, τον ηθοποιό, τον τραγουδιστή, τον τηλεοπτικό αστέρα. Φοβάμαι την ολοκληρωτική επιβολή του κιτς, έστω κι αν κάποτε ως είδος το έχω υπερασπιστεί. Tότε όμως λειτουργούσε καταδεικτικά και υπονομευτικά μιας γκρίζας πραγματικότητας.


«Nέες Mορφές»: Bαλαωρίτου 9, Kολωνάκι, 2103616165

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ