We don’t care about music anyway

● ● ● Ποιος νοιάζεται για τη μουσική; Οι ιστορίες που κρύβει η κάθε νότα έτσι όπως, διαφορετικά για τον καθένα, μπαίνει στον κόσμο μας και συνδυάζεται με εικόνες, αέρα, κτίρια, συνθήκες, αναμνήσεις, είναι αυτό που μας γοητεύει. Είναι σχεδόν σωματικό.

● ● ● Αυτές τις μέρες βλέπω τα μουσικά ντοκιμαντέρ για τις φετινές Νύχτες Πρεμιέρας Conn-x, που ξεκινούν την άλλη εβδομάδα, και απολαμβάνω τη συγκλονιστική γεύση του ήχου, έτσι όπως κάθε ήρωας τη μετατρέπει σε προσωπική του ιστορία. Είναι ταινίες τόσο πλήρεις και γοητευτικές σαν είδος, που νιώθω τα soundtrack όλων τους, μαζί, να γίνονται ένα και μόνο χαρμάνι – ο τέλειος, μεγάλος, λευκός θόρυβος που με καταπίνει στο αχανές του.

● ● ● «Το να συνθέτεις, σημαίνει να θυμάσαι τα πράγματα που εισέρχονται μέσα μας. Οι αναμνήσεις ταξιδεύουν μέσα στο μυαλό και το σώμα μας. Όταν ακούς έναν ήχο οποιουδήποτε είδους, νομίζω ότι αυτό που κυρίως συμβαίνει είναι να τον θυμάσαι, παρά να τον ακούς. Όταν θυμάσαι περισσότερο από ένα πράγματα ταυτόχρονα, τότε κάτι καινούργιο δημιουργείται» λέει ο Γιαπωνέζος τσελίστας Sakamoto Hiromichi στο φιλμ “We don’t care about music anyway”.

● ● ● Η ταινία είναι φτιαγμένη από Γάλλους που παρακολουθούν οκτώ από τους πιο avant-garde Γιαπωνέζους μουσικούς να συζητούν γύρω από ένα τραπέζι και κυρίως να δημιουργούν τον ήχο του, ο καθένας, μέσα από την τεχνολογία και τα τοπία του Τόκιο. Αυτά είναι τα μουσικά τους όργανα: οι μηχανές, η ποίηση της πόλης και το ανθρώπινο σώμα – το ίδιο το σώμα τους. Μονομπλόκ αποθήκες, κτίρια, matrix, σιδηροδρομικές ράγες, γκρίζες έρημες παραλίες που θυμίζουν wasteland. Πριόνια, μετασχηματιστές, χαλίκια, θέρεμιν, η βελόνα ενός τσέλο καθώς σέρνεται επάνω σε μπετόν. Όσο προχωράει η ταινία, ισορροπώντας ανάμεσα σε σκηνές πόλης –σκηνές προσωπικής κατάνυξης και αυθόρμητης έκφρασης– και σκηνές στημένες σαν βίντεο κλιπ, τόσο αναπτύσσεται η σχέση του σώματος των καλλιτεχνών με τον ήχο τους.

● ● ● Γροθιές επάνω στις κονσόλες.

● ● ● Hardcore θόρυβος που σου ξεσκίζει την καρδιά και τρυφερές νότες τσέλο που πλανώνται επάνω από τα τοπία της υπερφορτωμένης urban κουλτούρας. O Yamakawa Fuyuki προσαρμόζει ένα μικρόφωνο επάνω του, στο σημείο της καρδιάς. Δεν μπορείς να ελέγξεις το ρυθμό της καρδιάς σου, αλλά μπορείς να τον επηρεάσεις κάνοντας ακροβασίες με την αναπνοή σου – όπως ο μακρυμάλλης αυτός περφόρμερ, σαν σαμάνος σε ιεροτελεστία γεμάτη αγωνία και έκσταση. Ο ρυθμός γίνεται υστερικός. Ο Fuyuki προσαρμόζει ένα μικρόφωνο επαφής στο ρινικό του διάφραγμα και δημιουργεί γδούπους χτυπώντας το χέρι του στο μέτωπό του. Στριφογυρίζει στον αέρα τα μαλλιά του δημιουργώντας feedback και, τέλος, εξαντλημένος συρρικνώνεται σε ένα κουβάρι στη σκηνή, βαριανασαίνοντας και αναδύοντας ατμούς από το κορμί του. Κυριολεκτικά τους ακούς να ανεβαίνουν.

● ● ● Ηλεκτρική ησυχία. Για μερικές μέρες, βρέθηκα, πρόσφατα, σε συνθήκες απόλυτης σιγής. Άκουγα μόνο την ευθεία γραμμή από ένα ανεπαίσθητο αεράκι που με κρατούσε στεγνό και ζωντανό και ίσως το απότομο πλιτς που έκανε κάποιο χελιδόνι αρπάζοντας μια σταγόνα από την ήρεμη επιφάνεια του νερού. Ή ένα θαμπό κρικ, μετακινώντας ένα χορτάρι, ένα μαμούνι με την πλάτη του. Τίποτ’ άλλο. Ήταν σαν να κατρακυλάω ανεβαίνοντας. Σαν να ξαναβρίσκω όλες μου τις λέξεις μαζί, ένα λεξικό ζωής με phonetics που ποτέ δεν είχα ακούσει τη φωνή μου να προφέρει.

● ● ● Πίσω στην Αθήνα, ξαναβρήκα την υπερακουσία μου. Έχω μειωμένη ανεκτικότητα απέναντι σε ήχους που υπερβαίνουν τη φυσιολογική συχνότητα. Η ροή του ήχου είναι ένα τοπίο που, όταν διαταράσσεται από άλλους, απότομους, ασυντόνιστους, με εξωθεί σε σωματική αντίδραση. Μπροστά σε ένα φτέρνισμα κάποιου, το κεφάλι μου κάνει στροφή σαν να έφαγε χαστούκι. Η σειρήνα ενός ασθενοφόρου μπορεί να κάνει τα αυτιά μου να ματώσουν. Η χροιά μίας φωνής. Ένα τεράστιο χειροκρότημα. Ο γιατρός λέει είναι νευρική διαταραχή. Χαίρω πολύ. Η μάνα μου το ’λεγε, βγάλε τα ακουστικά, παιδί μου, θα κουφαθείς. Ε, λοιπόν, το αντίθετο: υπερκουφάθηκα. Ακούω παραπάνω απ’ όσο πρέπει και δεν ανέχομαι το θόρυβο. Παλιά, στα κλαμπ, στεκόμουν όρθιος μπροστά στα ηχεία, νταγκλάροντας, και ένιωθα το γούφερ να μου τριμάρει τη μούρη. Δεν το έκανα γιατί μου άρεσε η μουσική, I don’t care about music anyway. Ήθελα απλώς να νιώθω τον αέρα να τρεμουλιάζει κατά κύματα, με ρυθμό, επάνω μου και το γδούπο να κρακελάρει το ρινικό μου διάφραγμα.

● ● ● Δίπλα, ο φίλος μου ο Α., κωφάλαλος και leather boy, χόρευε ώρες στα τσιμέντα, μόνος του, με κλειστά τα μάτια, ακούγοντας το θαμπό thud-thud-thud, σαν γροθιά, βαθιά στα έγκατα της κοιλιάς του.

● ● ● «Δεν ανέχομαι τον ήχο της ακουστικής κιθάρας για παραπάνω από τρία λεπτά, γι’ αυτό κάνω μικρά κομμάτια» λέει ο Stephin Merritt των Magnetic Fields, στην άλλη ταινία που θα δούμε στις Νύχτες Πρεμιέρας Conn-x, το “Strange Powers”, ένα πορτρέτο «του πιο δύστροπου, ίσως, ανθρώπου της ποπ μουσικής» – οk, της ανεξάρτητης ποπ μουσικής. Η ταινία χρειάστηκε δέκα χρόνια για να ολοκληρωθεί, και αυτό δεν έχει να κάνει με την «αντικοινωνικότητα» του Merritt αλλά μάλλον με τον πολυσχιδή μουσικό του χαρακτήρα, την απολαυστική του ευφυΐα και τις σχέσεις αγάπης που, απόλυτα, κυριαρχούν στη μουσική και στη ζωή του, κάνοντάς τα ένα. Η ταινία είναι τόσο τρυφερή στις σιωπές και στα μικρά τικ των σκηνών της – τα παλιά του σημειωματάρια, τις λέξεις-παιχνίδια που σχημάτιζε, τα τραπουλόχαρτα στις χορδές του πιάνου, την τραγιάσκα του, τη φωτογραφία του πατέρα του που ποτέ δεν συνάντησε, την καλύτερή του φίλη Claudia Gonson (μάνατζερ και «το άλλο Magnetic Field» του γκρουπ) που με αποζημίωσε για την τόσο «ελλιπή» σκιαγράφηση ενός προφίλ που, στα αυτιά μας, είχε διογκωθεί ο απόηχός του.

● ● ● Ο Merritt πάσχει από υπερακουσία. Στους δυνατούς θορύβους ταράζεται, στις συναυλίες μιλάει με το κοινό σαν να εκπέμπει τη ζεστασιά ενός δωματίου και στα χειροκροτήματα κλείνει το αριστερό του αυτί σαν να είναι κουτάβι. Η αγάπη, όταν την εισπράττει, είναι ένας ήχος σαν υπέροχη ενόχληση. Είναι σωματικό.  

Info: Δείτε στον Απόλλωνα: 16/9, “Strange Powers”, (19.45) και 23/9, “We don’t care about music anyway”, (22.30)

➜ panikoval@gmail.com