«Όχι μόνο η performance, αλλά κάθε έργο τέχνης μπορεί να κατανοηθεί σε συναισθηματικό επίπεδο, χωρίς νοηματοδότηση από το δημιουργό, χωρίς καν να χρειάζεται να γνωρίζει ποιος είναι. Γιατί πρώτα το νιώθεις στο στομάχι.Απεχθάνομαι τα έργα που απαιτούν να διαβάσεις τόνους από αναλύσεις πριν τα δεις.Και αυτό που βλέπεις τελικά να είναι μια απεικόνιση του κειμένου.Ένα έργο διαθέτει τη δική του ενέργεια.Aπό μία καθαρίστρια μέχρι τον πρόεδρο της χώρας, όλοι μπορούν δημοκρατικά να νιώσουν κάτι».
«Δεν είναι η βία αυτό που χρειαζόμαστε και οι φωτιές.Χρειάζεται να είναι συνειδητά τα πράγματα για να οδηγήσουν κάπου.Καταλάβαινα σαν πρώτη αντίδραση το θυμό των νέων που έζησαν το σοκ του να σκοτώνουν ένα συνομήλικό τους επειδή αντιμίλησε, αλλά αν μείνεις στο θυμό δεν κάνεις τίποτα.Αν δε γίνει αντίλογος και αν δεν υπάρχουν συγκεκριμένα αιτήματα η αντίδραση μένει εκεί.Αν μια κοινωνία δεν δέχεται την κριτική και τον αντίλογο δεν μπορεί να προχωρήσει.Δυστυχώς η δύναμη να κρατιέται ο κόσμος πίσω είναι σε χέρια λίγων και όχι πολιτικών.Οι πολιτικοί είδαμε ότι είναι ένα θέατρο σκιών, δεν κινούνται από αυτούς τα νήματα».
«Είχα επιτρέψει στον εαυτό μου να του συμβούν πράγματα. Γιατί δεν διεκδίκησα, γιατί επέτρεψα να χειραγωγηθώ από σχέσεις... Θυμήθηκα της αξία του έρωτα.Δεν ξέρω αν θα τον ξαναζήσω, τουλάχιστον με τον τρόπο που τον έζησα.Το κακό είναι πως τίποτα δεν μπορεί να με παραμυθιάσει, πλέον».
«Όμως, πρέπει να μπεις σε μια διαχείριση θανάτου και αυτό θα γίνει ανάλογα με τα διανοητικά και ηθικά μπαγκάζια που κουβαλάς. Σε ό,τι με αφορά ένα επιπλέον “πρόβλημα” ήταν ή είναι πως δεν διαθέτω το καθησυχαστικό υπόβαθρο μιας πίστης. Δεν πιστεύω στη μετά θάνατο ζωή, πως θα κατέβει ο Θεός και θα μου πιάσει παρηγορητικά το χέρι τις τελευταίες στιγμές της ζωής μου ή ότι η αρρώστια και ο πόνος είναι μια νομοτέλεια που θα ανταμειφτεί εξισορροπητικά στην άλλη ζωή».
«Η ετικέτα είναι περιορισμός.Ο καλλιτέχνης ακούει το στίχο που τραγουδάει.Σύμφωνα με το στίχο συχνά διαμορφώνει τον τρόπο που θα πει το τραγούδι.Φαντάζεσαι να λέει κάποιος «εκπορνεύεσαι κουρέλι στην μπορντελοκοινωνία» σε μελωδία νανουρίσματος; (Στο σημείο αυτό τραγουδάει την «Πνευμονοκονίαση» έτσι, μελωδικά, και ξεσπάμε σε γέλια).Αν υπηρετείς το στίχο και σέβεσαι τη μουσική θα πεις το τραγούδι όπως του αρμόζει πέρα από είδη και ετικέτες».
«Όταν ήμουν μικρή η πιο αγαπημένη μου κινηματογραφική σκηνή είναι μια από τη Χιονάτη. Σε κάποια φάση οι νάνοι συνειδητοποιούν πως έχει χαθεί ένα μαξιλάρι, το οποίο είχε πάρει η Χιονάτη, τσακώνονται και επιδίδονται σε μαξιλαροπόλεμο.Το σπίτι τους είχε γεμίσει με πούπουλα και ξαφνικά ο Χαζούλης πήρε ένα πουπουλάκι ‒ποτέ δεν πρόκειται να το ξεχάσω‒, το φύσηξε, το φούσκωσε και το έβαλε για μαξιλάρι.Αυτή η σκηνή μού έδειξε τη θέση μου στον κόσμο.Δεν ήταν μια πράξη ήττας αυτή η πράξη του Χαζούλη, αλλά μια πράξη δαιμονική, πολύ έξυπνη και αστεία.Μια πράξη εκτός γραμμής αξιολόγησης».
«Η αντιπαροχή είναι καλή για περιοχές που είναι χωράφια και μπαίνουν στην πόλη. Δεν έπρεπε να ισχύσει σε περιοχές που είχαν μια αρχιτεκτονική οντότητα, όπως το κέντρο της Αθήνας.Πολεμήσαμε οι αρχιτέκτονες εναντίον αυτής της κατάστασης, αλλά δεν εισακούστηκαν οι φωνές μας.Κι εγώ είμαι από τους αμαρτωλούς που χρησιμοποίησαν την αντιπαροχή προκειμένου να φτιάξω πολυκατοικίες, αλλά αν δεν το έκανα δεν θα είχα δουλειά».
«Όλοι εμείς οι φιλελεύθεροι διανοούμενοι περιμέναμε την επανάσταση. Και έγινε. Αλλά όχι από μας.Και όχι έτσι.Όσοι στηρίζουν τον Τραμπ, που νομίζω ότι θα κερδίσει παρεμπιπτόντως, όποτε ας συνηθίζουμε την ιδέα, θα τον ψηφίσουν ακόμη κι αν χρειαστεί να στηθούν όλη μέρα στην ουρά. Τον ακολουθούν. Όλοι οι άλλοι θα πουν οκ, να θυμηθώ να ψηφίσω αύριο αλλά μετά θα χαθούν στα social media, μία θα είναι η Paris Hilton, μία η Kim Kardashian, μετά το amazon shopping και ωχ! έκλεισαν οι κάλπες».
«Πιστεύουμε στο ουδείς αναντικατάστατος; Πρώτα απ’ όλα δεν ξέρεις από πού θα σου έρθει.Πριν λίγες ημέρες βρέθηκα εγώ εδώ και η μηχανή μου δέκα μέτρα πιο εκεί, και ευτυχώς γλίτωσα μόνο με γρατσουνιές. Αναλαμβάνοντας εδώ δεν πρόκειται να αφήσω στην άκρη ή να ξεχάσω τα εξαιρετικά πράγματα που έκανε ο Λούκος, αλλά θέλω να αλλάξω σε θετικά όσα αρνητικά έβλεπα – από μαθητής δραματικής σχολής πάντα είχα μια στάση στο πώς μπορείς να κάνεις το αρνητικό θετικό.».
«Θεωρώ πως η ειλικρίνεια είναι μια πολύ υπερτιμημένη αρετή. Προτιμώ χίλιες φορές το ψέμα.Γιατί να ακούσω μια αλήθεια που δεν θα την αντέξω; Πες ότι ήμασταν ζευγάρι. Να ’ρθεις να μου πεις πως με απάτησες; Για ποιο λόγο; Δεν θέλω να το μάθω ποτέ!».
«Υπάρχει μια αλήθεια για μένα.Όταν βλέπω ή ακούω ένα σπουδαίο έργο, είτε είναι ταινία είτε θέατρο είτε μουσική, νιώθω σχεδόν σεξουαλικό ερεθισμό.Κάπως έτσι λειτουργώ και όταν δημιουργώ.Αλλά από την άλλη, αν ήταν διαφορετικά τα πράγματα, θα έπρεπε να απέχω τρία χρόνια από το σεξ τον καιρό που έγραφα τη «Φόνισσα» (γέλια) ».
«Οι ταμπέλες δεν μου λένε πολλά πράγματα. Εγώ δηλαδή τώρα που ασχολούμαι με τον Όργουελ δεν ξέρω τι σημαίνει “οργουελικός”.Και σεξπιρικός υπάρχει, απλώς εγώ βαριέμαι πολύ να ακούω τέτοιους όρους.Ακόμα κι αν οι σεξπιρικοί ηθοποιοί κάπως τον παίζουν, ο ίδιος ο Σέξπιρ και τα έργα του είναι πολλά περισσότερα.Οπότε, επειδή εμένα μου αρέσει το “περισσότερα”, δεν μου αρέσουν οι ταμπέλες.Είναι πολύ σπουδαίο πράγμα να βυθίζεσαι στα έργα των ανθρώπων και όχι στις ταμπέλες που βάζουν οι εποχές για να χαρακτηρίσουν κάτι που δεν ξέρουν τι είναι».
«Μου λένε πολλοί φίλοι μου ότι έχω ταλέντο να διαλέγω ζώα και ρωτούν πως τα καταφέρνω.Δεν είναι ταλέντο, είναι ο τρόπος που τους φέρομαι που τα κάνει “ανθρωποειδή”.Τώρα έχω τρεις γάτες τον Μίου, τον Σίφη και τη Λίζα.Κάποτε είχα μία, τη Χαρούλα τη βασίλισσα, αλλά τώρα την έχασα.Η γάτα είναι ένα ζώο που αγαπώ πάρα πολύ και της μοιάζω πολύ στο χαρακτήρα γιατί είναι ανεξάρτητη.Έχω επίσης κι 7-8γάτες απ’ έξω, αλήτες, οι οποίοι έχουν πάρει είδηση ότι είμαι χάπατο και βρίσκουν τον τρόπο και τρυπώνουν κι έρχονται και τρώνε».
«Αποφεύγω να σκιτσάρω πολιτικά πρόσωπα. Μία στα χίλια θα χρειαστεί να βάλω τον Σαμαρά ή τον Καραμανλή ή τον Τσίπρα.Εγώ θέλω να σχολιάζουν το γεγονός απλοί άνθρωποι. Οι αναγνώστες. Αυτή είναι η αρχή μου.Ο απλός λαός.Άνθρωποι όλων των κατηγοριών.Δυο συνταξιούχοι που τους καίει το θέμα, η γιαγιά με το κλασικό τσεμπέρι, ο τύπος με την τραγιάσκα ο επαρχιώτης, ο κουλτουριάρης με τα γυαλιά, ο πιτσιρικάς, ο πατέρας κ.λπ. Και τους βάζω να μιλάνε στο καφενείο, σε ένα παγκάκι, στην κρεβατοκάμαρα ένας να κουβεντιάζει με τη γυναίκα του…»
«Για να είναι μια διανομή ζουμερή έχει την ανάγκη τόσο ενός 24άρη ηθοποιού όσο και ενός 80άρη. Αυτό σημαίνει πως επενδύεις στο πάθος και στο ταλέντο, στη σύμπραξη σχολών, και όχι στην εμπορικότητα των ονομάτων – όχι ότι υποτιμώ τα αναγνωρίσιμα θεατρικά ονόματα.Οι περισσότεροι για να φτάσουν όπου έφτασαν δούλεψαν πολύ σκληρά.Όμως, η εποχή έχει αποδείξει πως δεν τα έχει πάντοτε ανάγκη για να κάνει μια παράσταση εμπορική επιτυχία».
«Με ενδιαφέρει η επιφάνεια του σώματος ως αποτέλεσμα της χρήσης της προσωπικότητάς του ατόμου με το οποίο επέλεξα να δουλέψω.Το σώμα έχει γραμμένες επάνω του τις ιστορίες του ατόμου μεταφρασμένες σε σημάδια ή πληγές.Προσπαθώ είτε να δείξω είτε να καταλάβω εγώ ο ίδιος την γραφή του χρόνου επάνω σε συγκεκριμένους ανθρώπους».
«Έχω το σύνδρομο του καλύτερου μαθητή, και στην τέχνη από ένα σημείο και μετά είναι εμπόδιο.Με ενδιαφέρει περισσότερο να είμαι αρεστός στο σκηνοθέτη και στους συναδέλφους μου παρά σε εμένα».
«Το έχω πει πως η Πολιτεία πρέπει να μοιράσει ένα λεξικό και καθημερινά να κάνουμε γραμματική γυμναστική. Για να μπορούμε να καταλήξουμε στο τι σημαίνει βία, τι σημαίνει προστασία δικαιωμάτων κ.λπ.Νομίζω όμως τα επιχειρήματα τελικά δεν αρκούν.Διότι κατά τη γνώμη μου ο άνθρωπος δεν είναι ορθολογικό ον.Είναι απλώς ον με τη δυνατότητα της ορθολογικής επεξεργασίας. Εξού και ερωτεύεται με τον τρόπο που ερωτεύεται, εξού και πιστεύει σε ό,τι πιστεύει, εξού και είναι τόσο εύκολο να παρασυρθεί από το λαϊκισμό».
«Δεν κάνω κριτική. Απλώς ακολουθώ την τάση που παρατηρείται στον Δυτικό Κόσμο, όπου όλα είναι εμπορεύσιμα, ιδίως στην τέχνη.Καταλήγει ακόμα και ο ίδιος ο καλλιτέχνης να γίνεται προϊόν και κάπως έτσι εμπορευματοποιείται ένα πασίγνωστο όνομα».
«Ο Πορφύρης βέβαια δεν είναι αστυνομικός, κακώς συγχέεται. Είναι ένας διανοούμενος, νομικός, διακεκριμένος, εισαγγελέας ανακριτής και αυτή είναι η θέση του σκηνοθέτη.Μάλιστα ο Ντοστογιέφσκι εισάγει στο χαρακτήρα καινοτόμα στοιχεία για την εποχή που καθόρισαν και αργότερα όλες τις μεθόδους, τόσο την ανακριτική όσο και την εγκληματολογία.Μπαίνει σε βάθη ψυχολογικά και γι’ αυτό έχουν πολύ ενδιαφέρον αυτοί οι ρόλοι.Το “Έγκλημα και Τιμωρία” δεν είναι απλώς ένα αστυνομικό μυθιστόρημα».
«Έχει να κάνει και με το πόσο έχεις πέσει στα πατώματα κι έχεις πλαντάξει για έρωτες που έφυγαν.Το έχω ανεβάσει αρκετές φορές αυτό το εργάκι.Πόνεσα-χτυπήθηκα-έκλαψα-πήγα σε φίλες, όλα, όλα τα έχω κάνει.Σήμερα αυτά είναι εμπειρίες.Όσο για τις γραμμές του τρένου καλό είναι να βρεθεί κάποιος εκείνη τη στιγμή και να σου πει «άσε τις γραμμές, κοριτσάκι μου, για πάρε λίγη βαλεριάνα» (γέλια).
«Πιστεύω πως ο άνθρωπος γεννιέται εμπεριέχοντας και το κακό και τη σκοτεινιά και τη διάθεση για βία. Από την άλλη υπάρχει και η κοινωνική βία που φέρνουν οι ανισότητες, η εξαθλίωση και κάνει τους ανθρώπους να σαλτάρουν.Διαβάζεις τα βορειοευρωπαϊκά αστυνομικά μυθιστορήματα και ανακαλύπτεις πως περιγράφουν απίστευτα νοσηρά εγκλήματα σε κοινωνίες που είναι πολύ πιο τακτοποιημένες και οργανωμένες από τη δική μας.Σε εμάς αντίθετα τα πάθη είναι αυτά που εκκινούν τη βία – για εξουσία, για χρήματα, για μια γυναίκα, για την καυλάντα, ερωτικά πάθη.Αρχετυπικά πράγματα, δηλαδή».
«Ή σκέφτομαι τη δική μου ευθύνη γι’ αυτό που είναι σήμερα η χώρα μου. Γιατί έχω μεγάλη ευθύνη για ό,τι συμβαίνει εδώ. Δεν μπορώ να ρίχνω τα βάρη μόνο στους συμπολίτες μου ή στους κυβερνώντες, παλιούς και τωρινούς. Όταν μάλιστα είμαι ένας άνθρωπος με παιδεία, δεν μπορώ να πω πως με παρέσυρε κάποιος – ας μου έκοβε το μυαλό! Έχω παρασυρθεί από πολιτικά λόγια και δεν είχα το δικαίωμα, αφού έχω ζήσει από μικρή την πολιτική.Θυμάμαι τα φέρετρα που έβαζαν έξω από την πόρτα μας οι πολιτικοί αντίπαλοι.Έχω ζήσει το παρακράτος, αλλά τώρα πια το κράτος έχει γίνει άγριο.Δυστυχώς όμως παραμένουμε πολιτικά αμόρφωτοι και επιμένουμε να καλλιεργούμε όλες τις παθογένειες».
«Η γερμανική κουλτούρα στις επαγγελματικές σχέσεις έχει ένα χαρακτηριστικό που δεν την έχει η ελληνική. Και έχει επηρεάσει σαφώς τη δουλειά μου. Την αξιοκρατία. Ένας πολύ σοβαρός λόγος για τον οποίο δεν γύρισα πίσω μετά τις σπουδές μου στο εξωτερικό, για τις οποίες έφυγα 10 χρόνια πριν. Μου δίνει μεγάλο κίνητρο να ξέρω ότι έχω δύναμη, εάν είμαι πραγματικά καλή στη δουλειά μου κι όχι επειδή κάποιος θα πει έναν καλό λόγο».
«Οι νέοι είναι κι αυτοί φοβισμένοι και πανικοβλημένοι. Ουκ αν λάβεις παρά του μη έχοντος.Όταν ο άλλος έχει φοβηθεί δεν μπορείς να ξέρεις τις ικανότητες και τις δυνατότητές του.Πάντως βλέπω τους σημερινούς νέους πολύ συντηρητικούς.Εκτός από αυτούς που κάνουν δήθεν τους ακραίους για να καλύψουν τον ακραίο συντηρητισμό που κρύβουν.Έχουν φοβηθεί και με το δίκιο τους».
«Τα παιδιά μου διαρκώς στρέφουν το βλέμμα μου στο φως και έχοντάς τα συνειδητοποιώ πόσο έχω κουραστεί από το σκοτάδι. Ανησυχώ διαρκώς για τα μικρά μου, όπως κι όλοι οι γονείς.Αλλά το πιο δύσκολο είναι η προσπάθειά μου να μην τους το δείξω.Τα παιδιά θέλουν πριν απ’ όλα και πάνω απ’ όλα να μεγαλώσουν.Δεν νομίζω ότι έχω δικαίωμα να τα αναγκάσω να σταθούν και να πάνε πιο αργά το «βήμα» τους… Ίσως, μονάχα, σε κάποιο τραγούδι να τους το σιγοτραγουδησω σαν ευχή δική μου».
«Αλλά δεν καταλαβαίνω και τα νέα παιδιά.Βλέπω τη μεγάλη μου κόρη, που διαθέτει ένα ωραίο και ξεχωριστό μυαλό.Με φέρνει σε αμηχανία η μοναξιά που νιώθει – αισθάνεται πως δεν μπορεί να συνεννοηθεί εύκολα.Με τρελαίνει και όλο αυτό με την τεχνολογία.Βλέπεις δύο παιδιά μέσα στην καύλα τους και αντί να ασχολείται ο ένας με τον άλλον ασχολούνται με το κινητό τους. Τρομάζω. Από την άλλη κι εμείς ερχόμαστε με κάποια κλισέ από το παρελθόν.Συζητούσα με τη μεγάλη κόρη μου που σπουδάζει στα Χανιά και της έλεγα πόσο ωραία ήταν παλιά στην Κρήτη με τα χασίσια, τα τσίπουρα και τα άλλα ωραία. Την ώρα που έφευγε με ρώτησε “ρε πατέρα, όσα μου είπες τα πιστεύεις;”.“Όχι” της απάντησα. (γέλια) ».
«Ο ελληνο-χριστιανισμός είναι μια φούσκα, σαν αυτή που “έσκασε” με το ξέσπασμα της κρίσης.Μόνο που αυτή δεν σκάει.Παραμένει κοκαλωμένη, τυλίγοντας τα πράγματα με μια βαλσαμωμένη πίστη, νεκρή, χωρίς ουσία.Αυτό εξηγεί και γιατί αδυνατούν οι Έλληνες να διαπραγματευτούν τα αίτια της κρίσης, διότι ψεύδονται σε βασικές αρχές εννόησης του κόσμου, αφού κοροϊδεύονται σε αυτό που πιστεύουν».
«Έκτοτε το θέατρο έγινε “έρωτας” απαγορευμένος... ένα πάθος, μια απελπισμένη προσπάθεια και καταφυγή, ίσως για να βρω εκεί, το παιχνίδι... τη χαρά... τ’ αγόρια που έχασα, την ομάδα μου στην γειτονιά, που ήμουν η αρχηγός... το “κυνήγα με, αλλά... δεν θα με πιάσεις” και αργότερα, τα φιλιά που δεν έδωσα, τους οργασμούς που δεν είχα, τα ταξίδια που δεν έκανα, τα νησιά που δεν πήγα (όπου από τις διηγήσεις και από τα περιοδικά μάθαινα για την “ελεύθερη” κι ανέμελη ζωή κάτω από τον ήλιο με την αλμύρα στο σώμα και στο στόμα...), τις “μάσκες” που δεν φόρεσα στο καρναβάλι της ζωής, τα γλυκά ψέματα που δεν είπα, τα ρούχα που δεν είχα, τους ρόλους που δεν έπαιξα, τα παιδιά που δεν έκανα... ίσως...».
«Πολλές φορές υπήρξα δακτυλοδεικτούμενος. Έχω υποστεί μέχρι και bullying.Θυμάμαι μια φορά που είχα φορέσει κόκκινα αθλητικά μποτάκια –τα είχα αγοράσει αυθόρμητα, απλά γιατί μου άρεσαν–, πώς με είχαν κυκλώσει αγόρια στο σχολείο και με έβριζαν.Μια άλλη φορά χόρευα σαν τρελός σε ένα μπαρ και όταν βγήκα έξω ήρθε κάποιος και με χαστούκισε ή στο σινεμά με έδειρε ένας άλλος επειδή έτρωγα πασατέμπο.Όταν άρχισα χορό η συμπεριφορά των αγοριών χειροτέρεψε.Σήμερα είμαι 45 χρονών.Τότε η επαρχία ήταν άγρια και δεν ήταν εύκολη κατάσταση.Αλλά η οικογένειά μου πάντοτε με προστάτευε.Ωστόσο, ειλικρινά, όλα αυτά τα επεισόδια ποτέ δεν με στιγμάτισαν ώστε χρόνια μετά να σκάσουν ως ψυχολογικά προβλήματα».
«Μου αρέσει που ανακαλύπτουν ότι ο Μολιέρος έχει μιλήσει για το κράτος και την Εκκλησία, για πράγματα δηλαδή που μίλησαν ο Μπακούνιν και ο Μαξ Βέμπερ διακόσια χρόνια πριν από τον καθένα τους. Μου αρέσει να ανεβάζω παραστάσεις που έχουν μία τρικλοποδιά: να νομίζεις ότι βλέπεις κάτι πολύ κλασικό, αλλά από κάτω να έχει πολύ μεγάλα twists, ανατροπές. Από τη μία να βλέπεις περούκες, μακιγιάζ εποχής και να ακούς δεκαπεντασύλλαβο και από κάτω να υπάρχει μία ολόκληρη πολιτική θέση για το τι είναι ο πολίτης της Ευρώπης σήμερα».
12°
