Πολιτικη & Οικονομια

Και αρχιτεκτονική θα σας φτιάξουμε

Αν κανείς διατηρεί ακόμη αμφιβολίες για το πώς έφτασε η Ελλάδα στη χρεοκοπία δεν έχει παρά να παρακολουθήσει για μερικές μέρες τα ψιλά της ειδησεογραφίας. Εκεί θα συναντήσει καθημερινά αρκετές αποφάσεις της ελληνικής διοίκησης οι οποίες δείχνουν ότι τίποτε ουσιαστικά δεν αλλάζει στη νοοτροπία που οδήγησε στην οικονομική κατάρρευση.

62445-139121.jpg
Σπύρος Βλέτσας
3’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
74045-149452.jpg

Αν κανείς διατηρεί ακόμη αμφιβολίες για το πώς έφτασε η Ελλάδα στη χρεοκοπία δεν έχει παρά να παρακολουθήσει για μερικές μέρες τα ψιλά της ειδησεογραφίας. Εκεί θα συναντήσει καθημερινά αρκετές αποφάσεις της ελληνικής διοίκησης οι οποίες δείχνουν ότι τίποτε ουσιαστικά δεν αλλάζει στη νοοτροπία που οδήγησε στην οικονομική κατάρρευση.

Στη χώρα μας λειτουργούν αρχιτεκτονικές σχολές στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη, την Πάτρα, την Ξάνθη, τα Χανιά και τον Βόλο. Έξι σχολές δεν φθάνουν και αποφασίστηκε να ανοίξει και μία έβδομη, στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Είναι περιττό να επισημανθεί η τεράστια ανεργία των αρχιτεκτόνων, όπως και ο υπερβολικός αριθμός μηχανικών στην Ελλάδα που, σε αναλογία με τον πληθυσμό, είναι διπλάσιος από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Αν πάλι το ελληνικό κράτος θεωρεί ότι πρέπει να ικανοποιήσει την επιθυμία περισσότερων νέων να σπουδάσουν αρχιτέκτονες θα μπορούσε να μοιράσει στις υπάρχουσες σχόλες τους φοιτητές που θα έμπαιναν στη νέα σχολή. Κάτι θα έχουν ακούσει στο υπουργείο παιδείας για οικονομίες κλίμακας.

Η ίδρυση και λειτουργία Πανεπιστημίων και ΤΕΙ διασπαρμένων σε όλη τη χώρα δεν υπακούει σε καμία εκπαιδευτική ή οικονομική λογική. Είναι μια ακόμη παροχή του πελατειακού κράτους προς τις τοπικές κοινωνίες. Οι τοπικές κοινωνίες είναι ένας ακόμη συλλογικός πελάτης του πολιτικού συστήματος. Όπως συμβαίνει και με τις συντεχνίες το πελατειακό κράτος δεν εξυπηρετεί τους ψηφοφόρους μόνο ως μονάδες, αλλά και κατά ομάδες συμφερόντων. Σε αυτό το πλαίσιο η ίδρυση των σχολών εμφανίζεται σαν αναπτυξιακή πολιτική.

Αυτού του είδους η ανάπτυξη ήταν που μας κατάστρεψε. Αντί το κράτος να δημιουργήσει τους όρους και τις υποδομές για μια βιώσιμη ανάπτυξη, φτιάχνει ένα υποκατάστατό της. Η γραφειοκρατία ταλαιπωρεί για χρόνια έναν επενδυτή που θέλει να ανοίξει μια ξενοδοχειακή μονάδα και την ίδια ώρα η κυβέρνηση , για να ενισχυθεί η περιοχή, ιδρύει ακόμη ένα ΤΕΙ. Τα χρήματα από τη φορολογία των πολιτών πηγαίνουν για να κερδηθεί η ψήφος άλλων πολιτών. Αν προσθέσουμε και τα συντεχνιακά, προσωπικά, ακόμη και οικογενειακά συμφέροντα που κινούνται στα πανεπιστήμια, το τοπίο γίνεται ακόμη πιο αποκρουστικό.

Δεν είναι αρνητικό ότι στη χώρα μας υπάρχει μεγάλη ζήτηση για πανεπιστημιακή εκπαίδευση. Μετά τα μέσα του προηγούμενου αιώνα το Πανεπιστήμιο αποτέλεσε ένα στέρεο μηχανισμό ανοδικής κοινωνικής κινητικότητας. Τα παιδιά των φτωχών οικογενειών έγιναν επιστήμονες και άλλαξαν κοινωνική τάξη. Αυτή η διαδικασία χαρακτήρισε την ελληνική κοινωνία και κατέστησε την εισαγωγή των παιδιών στο πανεπιστήμιο σταθερό οικογενειακό προσανατολισμό. Η οικονομική και ηθική επένδυση της οικογένειας σε συνδυασμό με την αξία που είχε στην Ελλάδα η προοπτική του διορισμού στο δημόσιο έκανε τις πανεπιστημιακές σπουδές περιζήτητες.

Αντί αυτή η ζήτηση να προκαλέσει ανάλογη προσφορά και οικονομική δραστηριότητα, τροφοδότησε τεράστια κύματα φοιτητικής μετανάστευσης. Οι ελληνικές οικογένειες ήταν έτοιμες να ξοδέψουν μεγάλα ποσά για τις σπουδές των παιδιών και το ελληνικό κράτος με τη στάση του έστελνε όλον αυτό τον πλούτο στο εξωτερικό. Οι γονείς πλήρωναν περισσότερα, τα παιδιά ταλαιπωρούνταν συχνά σε σχολές Β’ κατηγορίας και κέρδιζαν οι οικονομίες άλλων χωρών. Σήμερα εκατοντάδες Έλληνες διδάκτορες εργάζονται σε ιδιωτικά πανεπιστήμια της Τουρκιάς, της Κύπρου και άλλων χωρών που συγκεντρώνουν μεγάλο αριθμό φοιτητών από τη Μέση Ανατολή και τα κράτη της πρώην Σοβιετικής Ένωσης. Η χρεοκοπημένη Ελλάδα έχει ακόμη την πολυτέλεια να περιφρονεί τέτοιες δουλειές.

Το μετεμφυλιακό κράτος έθεσε στο Σύνταγμα διατάξεις για να εξασφαλίσει τη μη ίδρυση πανεπιστημίων από αριστερούς καθηγητές και η χούντα ολοκλήρωσε τις περιοριστικές διατάξεις για την απαγόρευση των ιδιωτικών πανεπιστημίων (βλ. Νίκος Αλιβιζάτος: Κραυγαλέοι αναχρονισμοί στο άρθρο 16)*. Αυτές οι αυταρχικές ρυθμίσεις επιβίωσαν σε όλη τη διάρκεια της μεταπολίτευσης και έφτασαν στις μέρες μας εκφράζοντας τον κρατικιστικό συντηρητισμό μεγάλου μέρους του πολιτικού συστήματος, όχι μόνο της αριστεράς. Καμιά χώρα δεν έχει τέτοιες διατάξεις στο Σύνταγμά της. Πρόκειται για μια ακόμη ελληνική ιδιαιτερότητα, για έναν από τους κορυφαίους παραλογισμούς που εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα, λατρεύτηκε σαν τοτέμ και καθόρισε αρνητικά την πραγματικότητα.

Ενδεικτικό για το ότι δεν χαράσσεται η πολιτική με κριτήριο τις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας, αλλά τις διάφορες ιδεοληψίες, είναι η απαγόρευση ακόμη και της ίδρυσης μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων από Κοινωφελή Ιδρύματα. Αν, για παράδειγμα, το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος ήθελε να χρηματοδοτήσει ένα πανεπιστήμιο και τις υποτροφίες φτωχών φοιτητών, αυτό θα ήταν ανέφικτο. Το παράδειγμα του Χάρβαρντ και του προέδρου Ομπάμα, ο οποίος φοίτησε εκεί ως υπότροφος, αφήνει αδιάφορους τους Έλληνες κρατιστές που ανησυχούν μήπως προκύψουν ανεξέλεγκτα πανεπιστήμια. Ξεχνούν ότι αυτός είναι ο σημαντικός ρόλος του κράτους: να καθορίζει τους όρους με κριτήριο το δημόσιο συμφέρον και να ελέγχει την εφαρμογή τους.

Συχνά ακούμε για τη μετανάστευση Ελλήνων επιστημόνων στη Γερμανία, τη Βρετανία, την Ελβετία και άλλες χώρες .Οι αναφορές γίνονται με τη συνήθη μεμψιμοιρία και δεν επιτρέπουν να αναπτυχθεί ένας προβληματισμός για το πώς η Ελλάδα είναι τόσο πλεονασματική σε επιστήμονες και οι χώρες υποδοχής τόσο ελλειμματικές. Πώς η χρεοκοπημένη Ελλάδα ξοδεύει τεράστια ποσά, από αυτά που δεν έχει, για να εκπαιδεύει επιστήμονες που δεν χρειάζεται και οι πλούσιες χώρες του βοράς κάνουν το αντίθετο.

Ο καθένας έχει δικαίωμα να σπουδάσει και το κράτος δεν πρέπει να του αρνείται τη δυνατότητα, αλλά δεν είναι και υποχρεωμένο να πληρώνει για επιστήμονες που η οικονομία δεν απαιτεί. Λύσεις υπάρχουν, όπως και ρόλοι για το δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα. Τώρα που τα λεφτά τελείωσαν και ήρθε η γνώση ότι το κράτος πληρώνει με τα δικά μας χρήματα, ας ρίξουμε μια ματιά στο πώς διαχειρίζονται ανάλογα προβλήματα μερικά κράτη που δεν κατέληξαν στη δική μας αποτυχία. 

ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΤΟ NEWSLETTER ΜΑΣ

Tα καλύτερα άρθρα της ημέρας έρχονται στο mail σου

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΙ ΠΑΝΤΑ

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Έχετε δει 20 από 200 άρθρα.