Πολιτικη & Οικονομια

11η Σεπτεμβρίου: Η μέρα που συγκλόνισε τον κόσμο

Η μακρόχρονη προετοιμασία της Αλ Κάιντα, η αδράνεια των αμερικανικών αρχών και το τέλος της αισιοδοξίας των 90s

agis_avatar_2.jpg
Άγης Παπαγεωργίου
11’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
11η Σεπτεμβρίου: η μέρα που συγκλόνισε τον κόσμο
Η στιγμή που ο νότιος πύργος καταρρέει Ⓒ Helene Seligman/AFP

22 χρόνια από την 11η Σεπτεμβρίου 2001: Τα τρομοκρατικά χτυπήματα της Αλ Κάιντα στις ΗΠΑ, η προετοιμασία των επιθέσεων και οι παγκόσμιες αλλαγές

Σήμερα κλείνουν είκοσι δύο χρόνια από την 11η Σεπτεμβρίου του 2001 και τα τρομοκρατικά χτυπήματα της Αλ Κάιντα μοιάζουν εξωπραγματικά ακόμα και σήμερα. Από τη στιγμή που το πρώτο αεροπλάνο βρήκε τον βόρειο πύργο του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου, ο κόσμος δεν θα μπορούσε ποτέ να είναι ο ίδιος, ενώ εκείνη η ημέρα επαναπροσδιόρισε τις ΗΠΑ με αμέτρητους τρόπους και συνεχίζει να διαμορφώνει σε μεγάλο βαθμό το διεθνές πολιτικό σύστημα. Όσοι είναι αρκετά μεγάλοι ώστε να θυμούνται τις έκτακτες μεταδόσεις από τη Νέα Υόρκη και την Ουάσιγκτον, θα θυμούνται πως οι πρώτες εικασίες των τηλεοπτικών δικτύων έκαναν λόγο για κάποιου είδους ατύχημα. Λίγο αργότερα όμως οποιαδήποτε αμφιβολία για το τι ακριβώς είχε συμβεί εξανεμίστηκε, καθώς γινόταν πλήρως αντιληπτό πως η ηγέτιδα δύναμη της Δύσης βρισκόταν απέναντι σε μια ολομέτωπη επίθεση πρωτοφανούς σχεδιασμού, μεγέθους, και ωμότητας.

Η μεταψυχροπολεμική αισιοδοξία που είχε χαρακτηρίσει τα 90s δεν θα μπορούσε να διακοπεί πιο απότομα. Ένας εχθρός που ελάχιστοι είχαν αξιολογήσει σωστά, κατάφερε να αμφισβητήσει σε λιγότερο από μία ώρα τη μακροημέρευση μιας φιλελεύθερης παγκόσμιας τάξης που προβλεπόταν από ακαδημαϊκούς και πολιτικούς για σχεδόν μια δεκαετία, τραβώντας τις ΗΠΑ στον πόλεμο εναντίον της τρομοκρατίας και κρατώντας τις Αμερικανικές δυνάμεις στη Μέση Ανατολή μέχρι και σήμερα. Είκοσι χρόνια μετά, εξετάζουμε το χρονικό και τις άμεσες επιπτώσεις της ημέρας που άλλαξε τις ΗΠΑ και τον κόσμο μακριά από τις ακτές τους όσο καμία άλλη στη σύγχρονη ιστορία.

11η Σεπτεμβρίου - Η επίθεση στους Δίδυμους Πύργους - Τέσσερις πτήσεις, τέσσερις στόχοι

Το σχέδιο της Αλ Κάιντα δεν θα μπορούσε να είναι περισσότερο φιλόδοξο. Ο μετέπειτα απολογισμός των επιθέσεων έδειξε πως οι τρομοκράτες προχώρησαν στις αεροπειρατείες με στόχο να ρίξουν τα αεροπλάνα σε συγκεκριμένους στόχους, με πρόφαση τις επεμβάσεις των ΗΠΑ στον μουσουλμανικό κόσμο και στη Μέση Ανατολή, αλλά και την παραδοσιακή Αμερικανική στήριξη στο Ισραήλ. Τυφλωμένοι από θρησκευτικό φανατισμό και αβυσσαλέο μίσος –τα οποία είχε φροντίσει να εξάρει για χρόνια ο ηγέτης και οικονομικός αιμοδότης της Αλ Κάιντα, Οσάμα Μπιν Λάντεν– για όσα πρέσβευαν τα αμερικανικά κτίρια σύμβολα, οι συνολικά δεκαεννιά τρομοκράτες προχώρησαν στην αεροπειρατεία τεσσάρων πρωινών πτήσεων με σημεία αναχώρησης στις ανατολικές ακτές των ΗΠΑ. Αυτές ήταν οι:

  • Πτήση American Airlines 11 από Βοστόνη προς Λος Άντζελες. Ο στόχος της πτήσης ήταν ο βόρειος πύργος του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου, τον οποίο χτύπησε στις 8:46.
  • Πτήση United Airlines 175 από Βοστόνη προς Λος Άντζελες. Ο στόχος της πτήσης ήταν ο νότιος πύργος του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου, τον οποίο χτύπησε στις 9:03.
  • Πτήση American Airlines 77 από Ουάσιγκτον για Λος Άντζελες. Ο στόχος της πτήσης ήταν το Πεντάγωνο, το οποίο χτύπησε στις 9:37.
  • Πτήση United Airlines 93 από Νιούαρκ προς Σαν Φρανσίσκο. Ο στόχος της πτήσης πιθανότητα ήταν ο Λευκός Οίκος –αν και ποτέ δεν επισημοποιήθηκε αυτή η πληροφορία– όμως το αεροπλάνο έπεσε στην Πενσυλβάνια μετά από μάχη ανάμεσα στους επιβάτες και τους αεροπειρατές στις 10:37.
1439642.jpg
Το δεύτερο χτύπημα σε ζωντανή μετάδοση Ⓒ EPA/AFPI

Mε πρωτοστάτη τον Μπιν Λάντεν, η Αλ Κάιντα σχεδίαζε τις επιθέσεις για σχεδόν πέντε χρόνια, πριν προχωρήσει στην εφαρμογή τους. Οι στόχοι επιλέχθηκαν τόσο με βάση τη σημειολογική και πρακτική τους σημασία, όσο και τη μικρή γεωγραφική απόσταση που τους χώριζε. Παρ' ότι αρχικά είχαν εξεταστεί και μακρινότεροι στόχοι στην Καλιφόρνια, ο Μπιν Λάντεν επέλεξε να χτυπήσει μόνο την Ανατολική ακτή ώστε οι επιθέσεις να πραγματοποιούνταν στο μικρότερο δυνατό χρονικό διάστημα και να μην έχουν οι Αμερικανικές αρχές την πιθανότητα αντίδρασης. Επιπλέον, το γεγονός πως τα αεροπλάνα θα πετούσαν μέχρι την Καλιφόρνια εξασφάλιζε την ύπαρξη μεγάλης ποσότητας καυσίμου, άρα και τη βεβαιότητα τεράστιας καταστροφής. Πράγματι, οι επιθέσεις ολοκληρώθηκαν σε λιγότερο από μια ώρα, καθώς τα τρία πρώτα αεροπλάνα είχαν βρει τους στόχους τους μέσα σε πενήντα μόλις λεπτά· ο λόγος που η τέταρτη πτήση δεν βρήκε τον δικό της στόχο ήταν πως οι αεροσυνοδοί και οι επιβάτες ενημερώθηκαν από το έδαφος για τα χτυπήματα που είχαν προηγηθεί, αποφασίζοντας έτσι να προχωρήσουν σε μια ηρωική προσπάθεια να ανακαταλάβουν τον έλεγχο και να αποσοβήσουν την επίθεση. Μπορεί να απέτυχαν στην εξουδετέρωση των τρομοκρατών, όμως με τη μάχη και την αυτοθυσία τους οι επιβάτες της United 93 έσωσαν εκατοντάδες, αν όχι χιλιάδες, πολίτες από βίαιο θάνατο, στερώντας παράλληλα από την Αλ Κάιντα την ολοκλήρωση του σχεδίου της, τουλάχιστον σε απόλυτο βαθμό.

Η προετοιμασία για την τρομοκρατική επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου

Ο Μπιν Λάντεν είχε ασχοληθεί προσωπικά με την επιλογή των τρομοκρατών. Ο πρώτος στόχος του ήταν να περάσουν απαρατήρητοι από τις Αμερικανικές αρχές, ενώ ο δεύτερος ήταν να μπορέσουν να ανταπεξέλθουν στις τεχνικές δυσκολίες των επιθέσεων. Έτσι, επέλεξε ως επικεφαλής ορκισμένους τζιχαντιστές οι οποίοι μπορούσαν να αναμιχθούν σχετικά εύκολα με δυτικούς πολίτες· ενδεικτικά, σχεδόν όλοι τους γνώριζαν καλά αγγλικά και είχαν ζήσει στην Ευρώπη είτε ως φοιτητές είτε ως εργαζόμενοι, με τους περισσότερους να έχουν κοινή βάση το Αμβούργο. Άλλωστε, ο ίδιος ο Μπιν Λάντεν αποτελούσε εξαίρεση στον σχεδόν πρωτόγονο κόσμο του ισλαμικού φονταμενταλισμού, καθώς ήταν γόνος ζάπλουτης επιχειρηματικής Σαουδαραβικής οικογένειας, είχε ταξιδέψει στην Οξφόρδη για να μάθει αγγλικά, ενώ ως φοιτητής μελετούσε τα έργα Ευρωπαίων στρατιωτικών, όπως ο Σαρλ Ντε Γκωλ και ο Μπέρναρντ Μοντγκόμερι. Υπό την καθοδήγησή του, οι τρομοκράτες της 11ης Σεπτεμβρίου πέρασαν εντατικό φροντιστήριο αφομοίωσης στο δυτικό τρόπο ζωής έχοντας ήδη γράψει χιλιόμετρα σε αυτόν, πριν μεταναστεύσουν στις ΗΠΑ ξεκινώντας από τα τέλη του 1999 και κατά τη διάρκεια του 2000 ώστε να ξεκινήσουν μαθήματα πτήσεων.

1440139.jpg
Οι πρώτες εικόνες φρίκης από τη Νέα Υόρκη Ⓒ Henry Ray Abrams/AFP

Η τραγική ειρωνεία είναι πως οι Αμερικανικές αρχές είχαν αναγνωρίσει σημαντικές ενδείξεις πως η Αλ Κάιντα πιθανώς ετοίμαζε χτύπημα σε αμερικανικό έδαφος. Συγκεκριμένα, από ένα σημείο και μετά η CIA γνώριζε πως μέλη της οργάνωσης βρίσκονταν στις ΗΠΑ, όμως ο συντονισμός της με το FBI και άλλες αμερικανικές αρχές κόλλησε σε γραφειοκρατικές διαδικασίες και αντιπαλότητες μεταξύ των δύο υπηρεσιών. Η CIA ξεκίνησε να ασχολείται ενεργά με τις νεότερες ενδείξεις που είχε αναλύσει σε συνεργασία με πράκτορες του FBI σχετικά με την πιθανότητα ενός τρομοκρατικού χτυπήματος στις ΗΠΑ μόλις έναν μήνα πριν τις επιθέσεις, αναγνωρίζοντας τον Μπιν Λάντεν ως επικεφαλής και εκτιμώντας πως η χρήση επιβατικών αεροπλάνων ήταν πιθανή. Περίπου έναν μήνα πριν την 11η Σεπτεμβρίου, οι ανησυχίες των υπηρεσιών διαβιβάστηκαν στον τότε Αμερικάνο Πρόεδρο Τζορτζ Μπους, χωρίς όμως η Κυβέρνηση να προλαβαίνει να προχωρήσει σε πρακτικές διαδικασίες αποτροπής. Στον απόηχο των επιθέσεων συστάθηκε επιτροπή σχετικά με τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, η οποία κατέληξε πως η ελλιπής συνεννόηση μεταξύ της CIA και του FBI επέτρεψε σε μεγάλο βαθμό την επιτυχία των επιθέσεων, σημειώνοντας πως ίσως να είχαν αποφευχθεί αν είχε προηγηθεί αρτιότερος συντονισμός.

11η Σεπτεμβρίου: Η αβεβαιότητα και το απόλυτο σοκ 

Με την Αλ Κάιντα να έχει αφιερώσει τουλάχιστον πέντε χρόνια προετοιμάζοντας τις επιθέσεις και τις αμερικανικές αρχές να αποτυγχάνουν να αξιολογήσουν γρήγορα τον κίνδυνο, ο Μπιν Λάντεν κατάφερε σε έναν βαθμό το διεστραμμένο χτύπημα που ονειρευόταν. Όμως πέρα από τη φρίκη των χτυπημάτων, αυτό που καθόρισε την 11η Σεπτεμβρίου ήταν η συναισθηματικά βίαιη μετάβαση από την αβεβαιότητα στο απόλυτο σοκ.

Λίγες μέρες μετά τις επιθέσεις κυκλοφόρησαν τα πρώτα βίντεο που κατέγραψαν το χτύπημα που είχε προηγηθεί στον βόρειο πύργο. Όμως πίσω στο 2001 τα breaking news δεν περνούσαν από smartphone σε smartphone όπως σήμερα, αλλά από τους μεγάλους ενημερωτικούς κολοσσούς όπως το CNN, το CNBC, το Sky News, και το FOX News. Πριν το δεύτερο χτύπημα τα αμερικανικά μέσα μετέδιδαν πως η έκρηξη ήταν πιθανώς αποτέλεσμα ατυχήματος, χωρίς να εξετάζουν το ενδεχόμενο τρομοκρατικής επίθεσης, καθώς οι αρχικές πληροφορίες μετέδιδαν πως ένα μικρό αεροσκάφος είχε βρει τον νότιο πύργο πιθανότατα λόγω απώλειας ελέγχου από τον κυβερνήτη του – ακόμα και αν οι φλόγες στον πύργο ήταν υπερβολικά μεγάλες για ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Δεν ήταν ποτέ δυνατό να φανταστεί κανείς πως μια τρομοκρατική οργάνωση με έδρα τις ακυβέρνητες εκτάσεις της Μέσης Ανατολής, χιλιάδες μίλια μακριά από τις ΗΠΑ, θα κατάφερνε ποτέ να προχωρήσει σε μια τόσο μεγάλη επιχείρηση. Ήταν το δεύτερο χτύπημα εκείνο που έδειξε στον κόσμο τις τεράστιες διαστάσεις του τρομοκρατικού σχεδίου, αποδεικνύοντας παράλληλα το μέγεθος του μίσους των μουσουλμάνων φονταμενταλιστών.

1441356.jpg
Λίγα δευτερόλεπτα πριν το δεύτερο χτύπημα Ⓒ Seth McCallister/AFPI

Για τις εικόνες που ακολούθησαν, ό,τι και να πει κανείς είναι πάρα πολύ λίγο. Η αρχική αβεβαιότητα της πρώτης έκρηξης αντικαταστάθηκε από το τεράστιο σοκ της εσκεμμένης ρίψης του δεύτερου αεροπλάνου, σε ένα στιγμιότυπο που φάνηκε σε όλους τόσο φρικτό όσο και ανεξήγητο. Ο μόνος που πιθανότατα μπορούσε να βάλει τουλάχιστον τα βασικά κομμάτια του παζλ σε μια σειρά ήταν ο Πρόεδρος Μπους, ο οποίος εκείνο το πρωί επισκεπτόταν ένα δημοτικό σχολείο της Σαρασότα στη Φλόριντα. Ενδεικτικό της αρχικής αβεβαιότητας που κυριαρχούσε είναι πως ο Μπους ενημερώθηκε στην αρχή της επίσκεψής του πως ένα ελικοφόρο αεροπλάνο είχε πέσει στον βόρειο πύργο. Έτσι, η επίσκεψη συνεχίστηκε κανονικά, με τον ίδιο να διαβάζει μαζί με τους μαθητές στη σχολική αίθουσα, μέχρι που τον διέκοψε ο προσωπάρχης του, Άντριου Καρντ, αφότου η πτήση 175 της United είχε χτυπήσει τον νότιο πύργο. Σε ένα ιστορικό στιγμιότυπο, ο Καρντ πλησίασε τον Μπους ψιθυρίζοντας του τη φράση «Η Αμερική δέχεται επίθεση»· αποδεδειγμένα πλέον, το memo της CIA που του είχαν διαβιβάσει τον Αύγουστο ήταν ακριβές, όμως είχε συνταχθεί πολύ αργά.

11η Σεπτεμβρίου: Η κατάρρευση και το «Σημείο Μηδέν»

Όσο οι αμερικανικές αρχές προσπαθούσαν να κατανοήσουν τι ακριβώς είχε συμβεί, αλλά και να υπολογίσουν το μέγεθος της επίθεσης, οι δίδυμοι πύργοι καίγονταν ανεξέλεγκτα, με τη διαδικασία εκκένωσής τους να ξεκινάει άμεσα. Στην περίπτωση του νότιου πύργου η κατάσταση ίσως να μην μπορούσε να είναι τραγικότερη, καθώς το αεροπλάνο βρήκε το κτίριο λίγο πάνω από τη μέση –τη στιγμή που ο βόρειος πύργος είχε χτυπηθεί αρκετά ψηλά– παγιδεύοντας έτσι εκατοντάδες πολίτες στους ψηλότερους ορόφους. Πολύ σύντομα τα τηλεοπτικά ελικόπτερα μετέδιδαν εικόνες των παγιδευμένων στα γραφεία τους εργαζόμενων οι οποίοι καλούσαν σε βοήθεια από τα παράθυρά τους, με αρκετούς να χάνουν την ισορροπία τους πέφτοντας στο κενό. Παράλληλα, όσο προχωρούσε η εκκένωση εκείνων που μπορούσαν ακόμα να φύγουν από τα κτίρια κατεβαίνοντας τις εσωτερικές σκάλες, οι πυροσβέστες του Μανχάταν τις ανέβαιναν σε μια ηρωική προσπάθεια να απεγκλωβίσουν όσους περισσότερους μπορούσαν· 343 πυροσβέστες έχασαν τη ζωή τους, μαζί με δεκάδες αστυνομικούς και ιατρονοσηλευτικό προσωπικό.

Οι πύργοι του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου δεν άντεξαν πολύ. Ο νότιος πύργος κατέρρευσε πενήντα έξι λεπτά μετά τη σύγκρουση, ενώ ο βόρειος πύργος άντεξε για κάτι περισσότερο από μιάμιση ώρα μέχρι να καταρρεύσει και εκείνος, παρασέρνοντας στον θάνατο όσους είχαν εγκλωβιστεί μέσα του. Τόσο τα χτυπήματα όσο και η κατάρρευση των πύργων κόστισαν τη ζωή σε συνολικά 2.753 αθώους, με πάνω από ενενήντα χώρες να θρηνούν θύματα, μεταξύ αυτών και η Ελλάδα με τριάντα εννιά νεκρούς. Όμως, η σκόνη που κάλυψε το σύνολο του Νότιου Μανχάταν και των γύρω περιοχών δημιούργησε σοβαρά και χρόνια προβλήματα υγείας σε πολίτες και προσωπικό που δεν είχε καταφέρει να απομακρυνθεί από το παγκόσμιο κέντρο εμπορίου, ενώ ο συνολικός αριθμός των απωλειών εκείνης της ημέρας έφτασε σχεδόν τους 3.000. Το σημείο όπου δέσποζαν από το 1973 μέχρι και το 2001 οι πύργοι του παγκόσμιου κέντρου εμπορίου μετονομάστηκε μετά την επίθεση σε «Σημείο Μηδέν» (Ground Zero) όπου σήμερα βρίσκεται το μουσείο μνήμης της 11ης Σεπτεμβρίου, με τα θεμέλιά του να έχουν μετατραπεί σε σιντριβάνια στο περβάζι των οποίων αναγράφονται τα ονόματα των θυμάτων. Η επίσκεψη στο μουσείο που χτίστηκε στα θεμέλια των κτιρίων δεν μπορεί να λείπει από οποιασδήποτε φύσεως ταξίδι στη Νέα Υόρκη, ακόμα και αν απαιτείται πολύ γερό στομάχι.

1441181.jpg
Συντρίμμια του Παγκοσμίου Κέντρου Εμπορίου Ⓒ Alex Fuchs/AFP

Ευτυχώς, οι ζημιές στο κτίριο του Πενταγώνου δεν ήταν τόσο εκτεταμένες. Η πτήση 77 της American Airlines χτύπησε το κτίριο στο εξωτερικό τμήμα της δυτικής του πλευράς καταστρέφοντας ένα κομμάτι του, χωρίς όμως να το καταστρέψει ολοσχερώς· στο Πεντάγωνο έχασαν τη ζωή τους 184 αθώοι, με τους 125 από εκείνους να βρίσκονται στο έδαφος την ώρα της σύγκρουσης. Ένα τέταρτο μετά την πτώση και της United 93, ο αμερικανικός εναέριος χώρος έκλεισε σε μια κολοσσιαίου μεγέθους επιχείρηση με αεροσκάφη να προσγειώνονται άμεσα ή να εκτρέπουν την πορεία τους προς στον Καναδά, η οποία όμως ήταν μάταιη καθώς οι επιθέσεις είχαν ήδη ολοκληρωθεί.

1440604.jpg
Η καταστροφήσ το κτίριο του Πενταγώνου Ⓒ Stephen Jaffe/AFPI

Οι ηγετικές ομιλίες του Τζορτζ Μπους

Όταν ο γιος του πρώην αντιπροέδρου του Ρόναλντ Ρήγκαν και διαδόχου του στην Προεδρία, Τζορτζ Μπους του πρεσβύτερου, ορκιζόταν Πρόεδρος τον Ιανουάριο του 2001, κανείς ποτέ, και πιθανότατα ούτε ο ίδιος, δεν θα περίμενε να βρεθεί αντιμέτωπος με τη μεγαλύτερη κρίση της σύγχρονης αμερικανικής ιστορίας. Ωστόσο, παρότι στη διάρκεια της θητείας του υπήρξε μάλλον μετριότατος, ο Μπους ο νεότερος στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων της 11ης Σεπτεμβρίου. Στις 20:30 της ίδιας μέρας, ο 43ος Πρόεδρος των ΗΠΑ απευθύνθηκε από το Οβάλ Γραφείο του Λευκού Οίκου στους Αμερικάνους πολίτες θέτοντας το θέμα στις σωστές του βάσεις και λέγοντας πως «σήμερα ο τρόπος ζωής μας και η ελευθερία μας δέχτηκαν μια σειρά από τρομοκρατικές επιθέσεις» αποτίοντας φόρο τιμής στα αθώα θύματα και τους εθελοντές που έσπευσαν σε βοήθεια, ευχαριστώντας τη διεθνή κοινότητα για την υποστήριξη της και δηλώνοντας πως οι ΗΠΑ θα φέρουν τη δικαιοσύνη τους υπευθύνους των επιθέσεων.

Τρεις ημέρες μετά, ο Μπους επισκέφτηκε τα συντρίμμια των δίδυμων πύργων. Μιλώντας από έναν τηλεβόα κι έχοντας πλέον μια πολύ πιο ξεκάθαρη εικόνα τόσο για τους υπαίτιους των επιθέσεων όσο και για τα κίνητρά τους, είπε στους συγκεντρωμένους πολίτες και διασώστες πως «εκείνοι που έριξαν αυτά τα κτίρια θα μας ακούσουν όλους σύντομα» μέσα σε επευφημίες. Στις 20 Σεπτεμβρίου, ο Μπους μίλησε στο Κογκρέσο έχοντας ως επίτιμο καλεσμένο των Βρετανό πρωθυπουργό, Τόνι Μπλερ, όπου δήλωσε πως οι ΗΠΑ είναι ορκισμένες να «υπερασπιστούν την ελευθερία απέναντι στην τρομοκρατία» βάζοντας στο στόχαστρο την Αλ Κάιντα και το καθεστώς των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν που τους υπέθαλπε. Σε αυτή την ομιλία ο Μπους ουσιαστικά κήρυξε τον «πόλεμο εναντίον της τρομοκρατίας» λέγοντας πως «θα ξεκινήσει με την Αλ Κάιντα, αλλά δεν θα λήξει εκεί» σημειώνοντας στο τέλος της ομιλίας του πως «μπορεί η πορεία αυτού του πολέμου να μην είναι ξεκάθαρη, όμως η κατάληξη της είναι σίγουρη». Μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, ο Μπους είδε τα ποσοστά αποδοχής του να φτάνουν στο 90%· ο πόλεμος εναντίον της τρομοκρατίας συνεχίζεται ακόμα.

1448717.jpg
Ο Πρόεδρος Μπους σε μια ομιλία που εκτίναξε τη δημοτικότητα του Ⓒ Paul Richards/AFPI

Η απότομη αλλαγή του πολιτικού χρόνου

Ο επίλογος των επιθέσεων δεν ήρθε με την κατάρρευση του βόρειου πύργου, αλλά με ακριβώς αυτή την ομιλία. Δεν θα μπορούσε ποτέ να υπάρχει η αμφιβολία πως οι ΗΠΑ θα προχωρούσαν σε μαζική κινητοποίηση εναντίον της Αλ Κάιντα, ενώ δύο μέρες μόλις πριν την παρουσία του στο Κογκρέσο, ο Μπους είχε εξασφαλίσει μαζική διακομματική υποστήριξη για τη χρήση στρατιωτικών δυνάμεων απέναντι σε οποιονδήποτε υπεύθυνο για τις επιθέσεις· ενδεικτικά, η σχετική νομοθεσία εγκρίθηκε με 98 ψήφους υπέρ και 0 κατά στη Γερουσία, και με 420 υπέρ και 1 κατά στο Κογκρέσο. Έτσι –και σε αντίθεση με τη μετέπειτα επέμβαση στο Ιράκ– ο Μπους είχε μεγιστοποιήσει το απαραίτητο πολιτικό κεφάλαιο που απαιτούταν ώστε να στείλει δυνάμεις στο Αφγανιστάν, με τον Τόνι Μπλερ να ξεκινάει μια παγκόσμια περιοδεία συναντήσεων με διεθνείς ηγέτες υπέρ της επέμβασης. Στις 7 Οκτωβρίου, λιγότερο από έναν μήνα μετά τις επιθέσεις, οι αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις μαζί με συμμαχικές δυνάμεις του ΝΑΤΟ εισέβαλαν στο Αφγανιστάν, απ’ όπου αποχώρησαν –αποτυγχάνοντας– πριν λίγες μέρες, είκοσι χρόνια και τρεις προεδρίες αργότερα.

1468389.jpg
Η Αμερικανική σημαία στα χαλάσματα των δίδυμων πύργων Ⓒ Don Emmert/AFPI

Πέρα όμως από τον πόλεμο εναντίον της τρομοκρατίας και τη σχεδόν ατελείωτη εμπλοκή των δυτικών δυνάμεων στο Αφγανιστάν, οι επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου άλλαξαν απότομα τον πολιτικό χρόνο που είχε ξεκινήσει περίπου μια δεκαετία νωρίτερα, και που κανείς δεν θα περίμενε να λήξει τόσο σύντομα, αν όχι και άδοξα. Μετά την πτώση του τοίχους του Βερολίνου το 1989 και τη διάλυση της ΕΣΣΔ το 1991, η φιλελεύθερη δημοκρατία έμοιαζε ως ο αδιαμφισβήτητος νικητής στον ατέρμονο πόλεμο των ιδεολογιών και των πολιτικών συστημάτων του 20ού αιώνα, καθώς τίποτα δεν φαινόταν πλέον ικανό να την απειλήσει. Οι επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, παρά τη φρικαλεότητά τους, δεν στάθηκαν ικανές να ανακόψουν την εξέλιξη –αν όχι την κατάληξη– της Ιστορίας, όμως σίγουρα έδωσαν τέλος στην ανέμελη αισιοδοξία των 90s. Καθώς η Δύση έκανε τα πρώτα της σταθερά βήματα στην εποχή του ίντερνετ και του τεχνολογικά παγκοσμιοποιημένου κόσμου, μια ομάδα σκοταδιστών και φανατισμένων μουσουλμάνων της θύμησε πως υπάρχουν ακόμα διάσπαρτοι πυρήνες μίσους ορκισμένοι να την πονέσουν, και πως εκείνη δεν θα μπορούσε να τους αγνοήσει.

11η Σεπτεμβρίου: 20 χρόνια μετά από την τρομοκρατική επίθεση

Τρεις χιλιάδες νεκροί, εικοσιπέντε χιλιάδες τραυματίες και αμέτρητες κατεστραμμένες ζωές στον βωμό της θρησκευτικής μισαλλοδοξίας μιας χούφτας παρανοϊκών φονταμενταλιστών που βρίσκονται σε έναν μόνιμο μεσαίωνα. Είκοσι χρόνια μετά την ημέρα που άλλαξε τον κόσμο, η απειλή του τζιχαντισμού παραμένει γύρω μας. Η 11η Σεπτεμβρίου έμαθε στη Δύση με τον πιο επώδυνο τρόπο πως η ενότητά της πρέπει να είναι αδιαπραγμάτευτη απέναντι σε εξωτερικές απειλές τρομοκρατίας, και η μνήμη των αθώων θυμάτων εκείνης της ημέρας τής επιβάλλει να μην το ξεχάσει ποτέ.

Ακολουθήστε την Athens Voice στο Google News κι ενημερωθείτε πρώτοι για όλες τις ειδήσεις

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ