Η αύξηση των ενοικίων και το πρόβλημα δημοσίων υπαλλήλων και φοιτητών να βρουν στέγη στην περιφέρεια
Κάθε τόσο ακούμε για τις ελλείψεις γιατρών στα νοσοκομεία της περιφέρειας, αλλά έχουμε σχέδιο: η Πολιτεία δίνει στον πρωτοδιόριστο γιατρό 11,50 ευρώ τον μήνα επίδομα άγονης γραμμής.«Τόσα χρήματα ήταν το επίδομα παραμεθορίου το 1983, όταν έγινε το ΕΣΥ. Μετατρέψανε τις τότε δραχμές σε ευρώ και δίνουν 11,50 στον πρωτοδιόριστο. Που μετά από πολλά χρόνια μπορεί να φτάσει στα 100 ευρώ. Ξεκινάς, δηλαδή, με δύο σουβλάκια στο χέρι και μετά από δεκαετίες μπορεί να κάτσεις στο τραπέζι», λέει ο Κώστας Κατσιγιαννόπουλος, ψυχίατρος και πρόεδρος της Ένωσης Νοσοκομειακών Γιατρών Λήμνου. Με τα ενοίκια, όμως, τι γίνεται;
Γιατροί, εκπαιδευτικοί και φοιτητές, λέει, αντιμετωπίζουν μεγάλο πρόβλημα στέγης – δεν βρίσκουν σπίτι να μείνουν.«Για τους γιατρούς είναι χειρότερα τα πράγματα. Η Λήμνος γνωρίζει τουριστική άνθηση τα τελευταία 4-5 χρόνια και πολλοί εκμεταλλεύονται τα σπίτια τους για τουριστικούς λόγους. Τα νοικιάζουνγια 9 μήνες τον χρόνο σε δημοσίους υπαλλήλους και τους υπόλοιπους σε τουρίστες. Για τους εκπαιδευτικούς είναι πιο εύκολο, οι γιατροί όμως χρειάζονται σπίτι για μεγάλο χρονικό διάστημα, όχι για 9 μήνες. Βάλτε και ότι γενικά τα διαθέσιμα σπίτια στο νησί είναι λίγα και αντιλαμβάνεστε την κατάσταση».
Ο Κ. Κατσιγιαννόπουλος μιλάει για τεράστιο πρόβλημα το οποίο, μαζί με την απόσταση και την επιστημονική μοναξιά, αποτελεί αντικίνητρο για να αποδεχθεί ένας γιατρός τη θέση σε νοσοκομείο σε ένα νησί.Παρένθεση για την επιστημονική μοναξιά. Τι σημαίνει; «Ειδικά στα νησιά, στο σύνολο των ειδικοτήτων υπάρχουν ένας-δύο γιατροί. Πολλές φορές μόνο ένας. Εκτός από τον φόρτο εργασίας, με πολλές εφημερίες, υπάρχει και το άγχος, δεν μπορεί αυτός ο γιατρός να πάρει μια δεύτερη γνώμη, να συζητήσει ένα περιστατικό με έναν συνάδελφό του. Φανταστείτε, δε, πώς θα αισθάνεται ένας αναισθησιολόγος ή ένας χειρουργός, σκεπτόμενος την πιθανότητα να χρειαστεί και ο ίδιος έναν αναισθησιολόγο ή έναν χειρουργό - που δεν θα υπάρχουν».
Ο πρώτος μισθός για έναν επιμελητή Β, λέει ο Κ. Κατσιγιαννόπουλος, είναι 1.300 καθαρά (προ φόρων). «Μη σας πω για τη Γαλλία ή τη Γερμανία, στη Ρουμανία ο αντίστοιχος μισθός είναι 2.100 ευρώ. Στην Κύπρο οι μισθοί είναι τετραπλάσιοι και πενταπλάσιοι». «Παλαιότερα», λέει ο γιατρός, «δίνονταν κίνητρα στο πλαίσιο της στεγαστικής πολιτικής. Χορηγούνταν επιδοτήσεις, δηλαδή, σε δημοσίους υπαλλήλους, είτε για να ανεγείρουν είτε για να αγοράσουν σπίτι. Υπήρξαν γιατροί στη Λήμνο που απέκτησαν δικό τους σπίτι βάσει αυτού του κινήτρου, το οποίο όμως από το 2012 έχει καταργηθεί».
Φοιτητές, γιατροί, εκπαιδευτικοί αποφεύγουν την Κέρκυρα
Για τεράστιο πρόβλημα έλλειψης στέγης στην Κέρκυρα, που τείνει να εξελιχθεί σε «μείζον και δυσάρεστο κοινωνικό φαινόμενο», έκανε λόγο τον Αύγουστο του 2022 ο Δικηγορικός Σύλλογος Κέρκυρας (ΔΣΚ). Το θέμα μάλλον έχει επιδεινωθεί από πέρυσι, με τον πρόεδρο του ΔΣΚ, Ιωάννη Κοντό, να χαρακτηρίζει «αστρονομικά» τα επίπεδα των ενοικίων, κυρίως στις αστικές περιοχές του νησιού. Λέει ότι φοιτητές, γιατροί, εκπαιδευτικοί και δικαστές αποφεύγουν την Κέρκυρα συστηματικά, με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν με μαρασμό οι τομείς της υγείας, της δικαιοσύνης και της εκπαίδευσης στο νησί. Σύμφωνα με τον Ι. Κοντό, το πρόβλημα οφείλεται σε αρκετούς παράγοντες, αλλά ο κυριότερος είναι οι βραχυχρόνιες μισθώσεις. «Να ξεκαθαρίσουμε ότι δεν είμαστε εναντίον των βραχυχρόνιων μισθώσεων. Είναι ένα φαινόμενο της εποχής μας που έχει φέρει και αρκετά θετικά, όπως την αναπαλαίωση παλαιών ακινήτων, αλλά και οικονομικά οφέλη για κάποιους. Έχει φέρει, όμως, και φανερές αρνητικές κοινωνικές συνέπειες, το πρόβλημα της έλλειψης στέγης, όχι μόνο για τους ανθρώπους που είπαμε πριν αλλά και για τους ίδιους τους Κερκυραίους. Ξαναλέω, δεν είμαστε εναντίον της βραχυχρόνια μίσθωσης, θα πρέπει όμως αυτή να ρυθμιστεί νομοθετικά και φορολογικά, να υπάρξει μια καταγραφή των ακινήτων αυτών».
Εκπαιδευτικοί κοιμούνται στο σχολείο ή στα αυτοκίνητά τους
Η Κλαίρη Γραφάκου διορίστηκε πέρυσι καθηγήτρια αγγλικών, σε γυμνάσιο και λύκειο στην Επισκοπή, ένα χωριό λίγο έξω από το Ρέθυμνο. «Οι νεοδιόριστοι ενημερωνόμαστε για τον διορισμό μας στις αρχές Αυγούστου και λίγες ημέρες μετά θα πρέπει να παρουσιαστούμε στη Διεύθυνση, όπου θα μάθουμε και σε πιο σχολείο θα πάμε. Παρουσιάστηκα στις 17 Αυγούστου και, ευτυχώς, ήμουν τυχερή. Μέσα στις 5 ημέρες που έμεινα στο νησί, βρήκα ένα σπίτι, λίγο έξω από το Ρέθυμνο, 50 τ.μ. αντί 380 ευρώ τον μήνα. Τα χρήματα αυτά θεωρούνται μια μάλλον καλή περίπτωση, αφού τα ενοίκια συνήθως ξεκινάνε από 450 ευρώ και στο Ρέθυμνο κι από 550». Η Κ. Γραφάκου, η οποία έχει καταγωγή από τη Σπάρτη αλλά έχει ως βάση της τη Μεσσηνία, όπου εργαζόταν νωρίτερα, είναι μονογονέας και στο σπίτι αυτό μένει με τα 3 παιδιά της. «Το θέμα είναι ότι το σπίτι αυτό είναι το εξοχικό κάποιων ανθρώπων, οι οποίοι επιστρέφουν για δύο μήνες το καλοκαίρι. Έτσι, πρέπει να ετοιμάζω κούτες, να αδειάζω και να κουβαλάω δύο φορές, μία πριν το αδειάσω και άλλη μία όταν επιστρέψω – όλα αυτά με τα παιδιά μαζί. Γενικά, όλη αυτή η συνθήκη δημιουργεί μια κατάσταση που γίνεται πρόχειρη, πολύ περισσότερο όταν πρόκειται για οικογένεια».Στη Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, λέει, δεν υπήρχε καμία πρόβλεψη, ούτε καν ένας υαλοπίνακας για να βάλει κάποιος μια αγγελία. Μόνο η ΟΛΜΕ Ρεθύμνου είχε κοινοποιήσει μια λίστα ιδιοκτητών που ενοικιάζουν τα σπίτια τους σε εκπαιδευτικούς. «Εκτός από το οικονομικό, υπάρχει και η αξιοπρέπειά μας. Αναγκάστηκα όλο τον χειμώνα να κοιμάμαι σε έναν καναπέ από αφρολέξ, ενώ έχω το σπίτι μου στην Καλαμάτα, που έχω ξοδέψει χρήματα γι’ αυτό». Πλέον, αυτό που περιμένει είναι να κλείσει μια διετία στην Κρήτη, το απαραίτητο διάστημα για να αιτηθεί μετάθεση.
Μπαίνω από περιέργεια στον Σπιτόγατο και το πιο φτηνό σπίτι στη Σαντορίνη ενοικιάζεται για 500 ευρώ. Είναι ένα σπίτι 20 τ.μ. και ενοικιάζεται μέχρι τα μέσα Ιουνίου 2024, μετά προφανώς θα δοθεί για τουριστική χρήση. «Γι’ αυτό και οι Κυκλάδες είναι ο νούμερο ένα φόβος των εκπαιδευτικών και οι Κυκλάδες ο τελευταίος νομός στις προτιμήσεις τους, γιατί δεν βρίσκουν σπίτι να μείνουν. Και μη φανταστείτε ότι υπάρχουν απαιτήσεις, μένουν όπου βρουν», λέει ο Γιάννης Μηλιάδης, πρόεδρος του συλλόγου Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Θήρας και Νήσων. Ο Γ. Μηλιάδης κάνει λόγο για απίστευτες τιμές και υπογραμμίζει ότι αν δεν βρεθεί κάποια λύση «τα νησιά μας θα είναι άδεια από εκπαιδευτικούς, με συνέπειες για τους κατοίκους, τις οικογένειες και τα παιδιά τους». Πέρυσι, λέει, ένας αναπληρωτής αναγκάστηκε να κοιμάται για δύο εβδομάδες στο σχολείο. «Έχουν υπάρξει και περιστατικά συναδέλφων που κοιμούνταν μέσα στο αυτοκίνητο. Έχουμε περιορίσει κάπως το πρόβλημα μέσα από ένα δίκτυο που έχουμε φτιάξει, με λίστες από σπίτια, φιλοξενώντας εμείς οι ίδιοι τους συναδέλφους μας, αλλά όπως καταλαβαίνετε αυτό δεν αρκεί».
«Το πρόβλημα άρχισε να φαίνεται από το 2017, ειδικά σε περιοχές με αυξημένη τουριστική ζήτηση, όπως η Μύκονος, η Σαντορίνη, η Κρήτη, όπου υπήρξαν φαινόμενα εκπαιδευτικοί να κοιμούνται ακόμα και σε βάρκες», αναφέρει ο Θανάσης Κικινής, πρόεδρος της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας Ελλάδος.«Έκτοτε διογκώθηκε και λόγω της βραχυχρόνιας μίσθωσης. Και να βρει σπίτι ένας εκπαιδευτικός, είναι συνηθισμένο το φαινόμενο να του ζητήσουν να αφήσει το σπίτι από τον Μάιο και να ξαναμπεί τον Οκτώβριο, ενώ μέσα σε αυτό το διάστημα τα σχολεία λειτουργούν». Ο μισθός του αναπληρωτή είναι περίπου 970 ευρώ μικτά και του νεοδιόριστου 1.100 μικτά και «το πρόβλημα θα συνεχίζει να μεγαλώνει, εάν δεν βρεθούν δομικές λύσεις. Ένα επίδομα δεν λύνει κάτι, ίσα-ίσα μπορεί να ανοίξει την όρεξη κάποιων να αυξήσουν περαιτέρω τα ενοίκια. Εμείς έχουμε προτείνει δομικέ λύσεις, δηλαδή να βρεθούν κτίρια που θα μπορούσαν να φιλοξενήσουν εκπαιδευτικούς και άλλους δημόσιους λειτουργούς, για παράδειγμα να ανακαινιστούν για τον σκοπό αυτό παλιά ξενοδοχεία. Σημειώστε ακόμη ότι το πρόβλημα έχει ξεφύγει από τα νησιά και αφορά, πλέον, και τις πόλεις, όπως την Αθήνα. Πριν από 3-4 χρόνια ερχόταν ένας αναπληρωτής κι έβρισκε μια γκαρσονιέρα στην Κυψέλη με 200-250 ευρώ, τώρα θέλει από 400 και πάνω».
Για κάποιον ανεξήγητο λόγο όλα τα σπίτια που έχουν κάποια προβλήματα, είναι πολύ μικρά, είναι παλιά, δεν είναι ανακαινισμένα, βρίσκονται σε πολυκατοικίες χωρίς ασανσέρ κ.λπ., αυτοσυστήνονται ως «ιδανικά» για φοιτητές. Μικρό παιδί είναι, σου λέει, θα έχει τα μυαλά του στα μαθήματα και όχι σε τέτοια «μικροπράγματα». Γιατί σε διαφορετική περίπτωση θα πρέπει να πληρώσει ακριβά, μιας και η φράση κλισέ «φωτιά στις οι τιμές», στην περίπτωση της φοιτητικής στέγης, βρίσκει την τέλεια εφαρμογή της. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι αυξήσεις στις τιμές των ζητούμενων ενοικίων κυμαίνονται από 12% έως 16% σε σχέση με πέρυσι, ενώ η συσσωρευτική αύξηση από το 2017 έως σήμερα αγγίζει το 55%-60% στην Αθήνα, σύμφωνα με την ανάλυση του Δικτύου E – Real Estates, όπως λέει στην ATHENS VOICE ο πρόεδρος του Δικτύου, Θεμιστοκλής Μπάκας.
13°
