Πώς δανείζουν οι Κινέζοι, οι μεγαλύτεροι δανειστές του κόσμου;

Στη διάρκεια της ελληνικής οικονομικής κρίσης πολλοί υποστήριζαν ότι κακώς η Ελλάδα δανείζεται από τις χώρες της ευρωζώνης και το ΔΝΤ και αντιπρότειναν το δανεισμό από την Κίνα και τη Ρωσία. Ενδεικτικοί για το κλίμα της εποχής είναι οι ισχυρισμοί του Μίκη Θεοδωράκη και του καθηγητή Γιώργου Κασιμάτη στη Διακήρυξη Κινήματος Ανεξάρτητων Πολιτών, (3/12/2010) ότι η Κίνα μας πρότεινε «Να μας ξεπληρώσει όλο το δημόσιο χρέος, χωρίς ανταλλάγματα (τι είναι το χρέος της Ελλάδας για τις οικονομικές δυνατότητες της Κίνας;)» και «Να μας δανείσει όποιο ποσό είναι αναγκαίο για την λειτουργία της χώρας, με 1% (έναντι 6,7% των Γερμανών)». Φυσικά, τέτοιες προτάσεις δεν υπήρχαν.

Πρόσφατη μελέτη ειδικών του Πανεπιστημίου William & Mary της Βιρτζίνια και άλλων οικονομικών ινστιτούτων με τίτλο «Πώς δανείζει η Κίνα» (Το Βήμα, 6/6/2021) αποκαλύπτει ότι οι κρατικές κινεζικές τράπεζες που δανείζουν χώρες χαμηλών και μεσαίων εισοδημάτων αποτελούν σκληρούς και άτεγκτους δανειστές.

Οι Κινέζοι δένουν χειροπόδαρα τους δανειζόμενους, υποχρεώνοντάς τους να κρατούν μυστικούς τους όρους των συμβάσεων, να εξοφλούν πρώτα τους Κινέζους και μετά τους άλλους πιστωτές, να διατηρούν σημαντικά κεφάλαια σε κινέζικες τράπεζες, να απέχουν από Το Κλάμπ του Παρισιού (της Λέσχης των Πιστωτριών χωρών που ρυθμίζει προβλήματα αποπληρωμής χρέους). Επίσης οι Κινέζοι επιβάλουν τον όρο ότι ο δανειστής μπορεί να ακυρώσει τη σύμβαση και να ζητήσει πρόωρη αποπληρωμή του δανείου, αν η δανειζόμενη κυβέρνηση ακολουθήσει πολιτικές με τις οποίες η Κίνα διαφωνεί.

Η Κίνα αποτελεί τον μεγαλύτερο δανειστή του κόσμου. Έχει μάλιστα δικό της οίκο αξιολόγησης τον Dagnog, ο οποίος είχε και αυτός υποβαθμίσει την πιστοληπτική ικανότητα της Ελλάδας το 2011. Παρά τη μεγάλη οικονομική ανάπτυξη, που έβγαλε μεγάλο μέρος του πληθυσμού από την ακραία φτώχεια, υπάρχουν εκατοντάδες εκατομμύρια Κινέζοι που ζουν στην ανέχεια. Το καθεστώς τους αφήνει στη μιζέρια για να επενδύει, δανείζοντας άλλες χώρες.

Στα χρόνια της ελληνικής κρίσης η Κίνα και η Ρωσία ήταν μέρος της μυθολογίας που έλεγε ότι για την χρεοκοπία δεν έφταιγαν οι ελληνικές κυβερνήσεις που αύξησαν τα ελλείμματα, εκτινάσσοντας το χρέος, αλλά οι ευρωπαϊκές δυνάμεις, που βρήκαν την ευκαιρία να μας υποδουλώσουν, να μας κάνουν αποικία χρέους. Πριν μας υποδουλώσουν φρόντισαν να μας χαρίσουν μερικές εκατοντάδες δισεκατομμύρια -που πήραν από τους δικούς τους φορολογούμενους- φρόντισαν να χρηματοδοτήσουν μετρό, αεροδρόμιο, αυτοκινητόδρομους, νοσοκομεία και χιλιάδες άλλα έργα. Αποικιοκρατία σημαίνει αρπαγή του πλούτου της αποικίας και όχι μεταφορά πλούτου σε αυτή.

Αριστερός και ακροδεξιός λαϊκισμός συνενώθηκαν σε ένα κύμα αντιδυτικισμού, το οποίο διαχύθηκε στη χώρα. Η δυσανεξία τους προς την φιλελεύθερη δημοκρατία και την ανοιχτή κοινωνία οδηγεί τους ακροδεξιούς στο να θαυμάζουν τις αυταρχικές ηγεσίες και να  προβάλουν τις χώρες τους σαν ανιδιοτελείς συμπαραστάτες της Ελλάδας.

Για τους αριστερούς τα πράγματα είναι πιο σύνθετα. Η Ρωσία δεν είναι η κομμουνιστική Ρωσία, αλλά μια χώρα σκληρού ολιγαρχικού καπιταλισμού με απίστευτες ανισότητες. Στην Κίνα από τον κομμουνισμό έχει απομείνει μόνο το όνομα και η δικτατορία. Πώς μπορούν οι εγχώριοι αριστεροί και συμπαθούν αυτά τα καθεστώτα; Το ερώτημα επανήλθε πρόσφατα με τη στάση αρκετών αριστερών απέναντι στο καθεστώς της Λευκορωσίας.

Μια απάντηση θα μπορούσε να είναι ότι μέσα τους δεν έχουν χωνέψει την αλλαγή που συνέβη με την κατάρρευση του κομμουνισμού και θέλουν να νομίζουν ότι τα σημερινά καθεστώτα διασώζουν κάτι από το παλιό όραμα. Μια άλλη είναι ό,τι ο αντιδυτικισμός τους είναι τόσο μεγάλος, ώστε αυτομάτως να συμπαθούν ότι βρίσκεται απέναντι στη δύση. 

Υπάρχει και μια πιο κυνική εκδοχή, η οποία αφορά τις ηγεσίες των αριστερών και ακροδεξιών κομμάτων. Μη έχοντας κατά βάθος καμία ιδεολογία επιλέγουν το παραμύθι που θα πιστέψουν πιο εύκολα οι πολίτες. Ρώσοι και Κινέζοι στον ρόλο του σωτήρα ήταν δύο ακόμη ψέματα, ανάμεσα στα πολλά.

Όπως και να έχει το πράγμα η Ελλάδα μέσα από δράματα, περιπέτειες, κολοτούμπες και ανυπολόγιστο κόστος έχει αφήσει πίσω της τους μύθους της δεκαετίας της κρίσης. Και έτσι σήμερα μπορούμε να συζητάμε για τους Κινέζους δανειστές, γνωρίζοντας ότι η συμπεριφορά τους, ευτυχώς, δεν αφορά τη χώρα μας.