Ο Θάνος Δημάδης εδώ κι ενάμιση χρόνο καλύπτει από την Ουάσιγκτον, έδρα του ΔΝΤ, τις εξελίξεις για λογαριασμό της τηλεόρασης και του ραδιοφώνου του ΣΚΑΪ. Με αποκλειστικές συνεντεύξεις αξιωματούχων με βαρύ όνομα και οικονομολόγων, όπως ο Joseph Stiglitz και ο Jeffrey Sachs, με βαρύνουσα γνώμη. Έχει δει όλους τους «σταρ» των δελτίων ειδήσεων σε απόσταση αναπνοής, έχει παρατηρήσει τις συνήθειές τους, έχει ακούσει τα κουτσομπολιά που τους συνοδεύουν. Ζητήσαμε να μας μεταφέρει όσα γίνονται, αλλά δεν λέγονται πάντα, στους διαδρόμους του ΔΝΤ.
Η περιπέτεια της Ελλάδας στο ΔΝΤ ξεκίνησε ως μία πολιτική συμφωνία μεταξύ Παπανδρέου και Στρος Καν για λόγους που η ιστορία κάποτε θα αποκαλύψει. Σήμερα η εικόνα που έχει εδραιωθεί για την Ελλάδα στους κόλπους του Ταμείου είναι εξαιρετικά αρνητική. Έχουν την αντίληψη ότι «δεν θέλει να βοηθηθεί» σύμφωνα με τα λόγια υψηλόβαθμου στελέχους. Η αλήθεια είναι κάπου στη μέση. Το Ταμείο έχει κάνει σοβαρά λάθη. Όμως κι εμείς έχουμε δώσει εξίσου σοβαρές αφορμές να μας θεωρούν κράτος-μπάχαλο. Έχω υπάρξει μπροστά σε συζητήσεις όπου στελέχη του Ταμείου επικαλούνται το όργιο κρατικής σπατάλης στην Ελλάδα που παραμένει ανέγγιχτο με την ανοχή του πολιτικού συστήματος.
Οι ελληνικές αποστολές στο στρατηγείο του ΔΝΤ συμπεριφέρονται ως επί το πλείστον με φοβικότητα και επαρχιωτισμό που οδηγεί σε ακόμα μεγαλύτερη απαξίωση. Η φοβικοτητα προκύπτει όταν, σε μία κρίσιμη συγκυρία για την Ελλάδα, ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών που έρχεται στην ετήσια σύνοδο του ΔΝΤ αποφασίζει να παραχωρήσει συνέντευξη Τύπου μόνο σε Έλληνες ανταποκριτές, αφήνοντας τα ξένα ΜΜΕ χωρίς ενημέρωση! Κι ο επαρχιωτισμός, γιατί δεν νοείται τεχνοκράτης που εκπροσωπεί τη χώρα μας να εμφανίζεται ενώπιον των διαπραγματευτών αξύριστος και με κομπολόι!
Εκτιμούν αληθινά τον Παπαδήμο. Για την ακρίβεια τον εμπιστεύονται ως αξιόπιστο συνομιλητή τους. Αντίθετα, γνωρίζω ότι έχουν πολύ κακή εικόνα για συγκεκριμένους υπουργούς. Κυρίως για εκείνους που στις συνομιλίες με τους δανειστές προσέρχονται... αδιάβαστοι.
Ο Στρος Καν είχε ειδικό πολιτικό βάρος. Το έχω πει πολλές φορές. Αν παρέμενε λίγους μήνες παραπάνω τα πράγματα για την Ελλάδα θα ήταν καλύτερα. Δεν θα είχε αφήσει να χαθεί πολύτιμος χρόνος εις βάρος της χώρας μας. Πιστεύω ότι του την είχαν στημένη. Εκμεταλλεύτηκαν την αδυναμία που ήταν γνωστό ότι έχει στο γυναικείο φύλο. Το κακό δεν είναι να έχεις αδυναμίες. Το κακό είναι όταν είσαι σε μία τέτοια θέση να μην μπορείς να τις χαλιναγωγήσεις. Άλλωστε από καιρό διακινούνταν μεταξύ δημοσιογράφων το κουτσομπολιό ότι είχε ανοίξει την πόρτα της πρόσληψης σε πολλές νόστιμες κοπέλες στο ΔΝΤ. Μη με ρωτάτε αν ισχύει. Δεν το επιβεβαίωσα ποτέ μου. Εκτός από το γυναικείο φύλο, υποπτεύομαι ότι είχε αδυναμία και στο σολάριουμ.
Το σπίτι μου στην Ουάσινγκτον είναι στο κέντρο, ένα μόλις τετράγωνο μακριά από το ΔΝΤ. Όταν έσκασε η είδηση ότι συνελήφθη ο Στρος Καν ήταν περίπου 21.30. Αρχικά πίστεψα ότι επρόκειτο για κουτσομπολιό χωρίς βαρύτητα, το ίδιο και άλλοι συνάδελφοι. Βάζω μια φόρμα και τρέχω έξω από το ΔΝΤ. Μεσάνυχτα σχεδόν η διευθύντρια επικοινωνίας δίνει συνέντευξη Τύπου στον εξωτερικό, προαύλιο χώρο. Τη θυμάμαι σε κακή κατάσταση, με κόκκινα μάτια και φωνή τρεμάμενη να διαβάζει με δυσκολία το κείμενο της τυπικής ανακοίνωσης. Έδειχνε έτοιμη να καταρρεύσει. Και δικαιολογημένα, αφού ήταν χρόνια συνεργάτες, τον είχε σώσει από πολλές κακοτοπιές, όχι όμως από εκείνη της καμαριέρας που έμελλε να ήταν η τελειωτική. Σήμερα, έχει αναλάβει καθήκοντα προσωπάρχη του Λευκού Οίκου. Εξαιρετικά φιλική, διατηρούμε πολύ ζεστή επικοινωνία.
Η Λαγκάρντ λειτουργεί περισσότερο θεσμικά, αποφεύγει να ανατρέψει ισορροπίες στο ΔΝΤ και δεν είναι τόσο συγκεντρωτική. Η δική της αδυναμία είναι τα φουλάρια και οι καρφίτσες στο πέτο. Είναι ίσως η επιτομή της γαλλικής φινέτσας.
Πιο σκληροί στην κριτική τους απέναντί μας είναι οι Γερμανοί. Γάλλοι και Βέλγοι συμπάσχουν περισσότερο. Οι Αμερικανοί είναι μάλλον αδιάφοροι, αν και θεωρούν την Ελλάδα «αχίλλειο πτέρνα» της Ευρωζώνης. Από Αμερικανό συνάδελφο άκουσα και το χειρότερο. Μου είπε «πουλήστε την Ελλάδα στους Τούρκους για να ξεχρεώσετε». «Εσείς χρωστάτε στους Κινέζους. Θα τους πουλούσατε την Αμερική;» ανταπάντησα.
Τέτοιες συζητήσεις γίνονται στο γνωστό στέκι της καφετέριας του ΔΝΤ. Άτυπα και πάντα χαμηλόφωνα. Από εκεί βγήκε η είδηση που μετέδωσα ότι συζητείται ως ιδέα να ζητηθεί ως εγγύηση για το νέο πακέτο η παράταση του βίου της κυβέρνησης Παπαδήμου μέχρι τον Σεπτέμβριο.
Η πρώτη φορά που φοβήθηκα για επιστροφή στη δραχμή ήταν το βράδυ που ο κ. Παπανδρέου ανακοίνωσε την ανόητη πρωτοβουλία για δημοψήφισμα. Αυτός ευθύνεται για τη συζήτηση περί παραμονής ή μη της χώρας μας στο ευρώ. Το ΔΝΤ πιστεύει ότι η Ελλάδα πρέπει να παραμείνει στο ευρώ. Αυτό που δεν πιστεύει όμως είναι ότι η Ελλάδα έχει κάνει αρκετά για να αποδείξει ότι θέλει την παραμονή στο κοινό νόμισμα.
Η κοινή γνώμη στην Αμερική έχει την αίσθηση ότι η κρίση στην Ευρωζώνη δεν την ακουμπά. Ευθύνονται οι Ρεπουμπλικάνοι που προωθούν την άποψη ότι η Αμερική πρέπει να παραμείνει αμέτοχη. Υπάρχουν, βέβαια, κι εκείνοι που θα εύχονταν να βγει η Ελλάδα από το ευρώ για να είναι πιο φθηνές οι διακοπές τους στη χώρα μας.
Τις ημέρες που «έπαιζε» δυνατά το θέμα της αναδιάρθρωσης του χρέους, το ΔΝΤ επισήμως διέψευδε. Ο Στρος Καν δεν είχε τοποθετηθεί επισήμως. Μαθαίνω ένα πρωινό ότι θα εμφανιστεί για μία ομιλία στο George Washington University με ερωτήσεις δεκτές μόνο από φοιτητές του πανεπιστημίου. Για καλή μου τύχη, εκεί σπούδαζα για το μεταπτυχιακό μου. Έτσι, αν και μου είχαν απαγορεύσει να θέσω ερώτηση με τη δημοσιογραφική μου ιδιότητα, σκέφτηκα κάτι καλύτερο. Κάθισα στην πρώτη σειρά των καθισμάτων. Μπροστά μου η «γυναίκα-σκιά» του Στρος Καν, Κάρολιν Άτκινσον. Με είχε δει, δεν περίμενε όμως ότι θα σήκωνα το χέρι ως φοιτητής. Έτσι –αν και θα το ήθελαν– αδυνατούσαν να μου αρνηθούν να θέσω το φλέγον ερώτημα. Εκείνη ήταν η δημόσια πρώτη τοποθέτηση του Στρος Καν περί της «αναδιάρθρωσης» που όλοι διέψευδαν, αλλά είχε ήδη δρομολογηθεί από τις πίσω πόρτες. Αφού τελείωσα το ερώτημα, η Άτκινσον γυρίζει προς τα πίσω και μου ρίχνει ένα «δολοφονικό» βλέμμα που το θυμάμαι ακόμα. Είχαν παγώσει τα πόδια μου αλλά ήξερα ότι είχα σημειώσει μία δημοσιογραφική επιτυχία.
Δεν έχει ευνοήσει η κρίση την καριέρα μου, αυτό το κάνει μόνο η σκληρή δουλειά, η τύχη και οι σωστές επιλογές. Οι στιγμές είναι αναμφίβολα εθνικά φορτισμένες. Αυτό δεν ήταν άλλοθι για μένα για να επιλέξω να διανθίσω με πατριωτικούς συναισθηματισμούς μία είδηση. Πατριωτισμός για μένα είναι να μεταφέρω σε όσους με ακούν στην Ελλάδα πώς ακριβώς έχει η κατάσταση για τη χώρα μας σε ένα από τα κέντρα λήψης αποφάσεων και όχι όπως, δυστυχώς, θα θέλαμε να είναι.
16°
