Σώματα που ρουφούν ήλιο και καφεΐνη, καθώς τα ηλιόλουστα σαββατοκύριακα της θεσσαλονικιώτικης άνοιξης προσφέρονται για ηδονές. Σώματα που βολτάρουν στην παραλία, χέρια που τσουγγρίζουν ρετσινοπότηρα σε ταβέρνες στα Λαδάδικα, κορμιά που αράζουν στα τραπεζάκια έξω της Ζεύξιδος, γυναικεία μάτια που σκανάρουν τις βιτρίνες στην Τσιμισκή, αγόρια που τρέχουν ή ποδηλατούν. Σώματα υγιή, ρωμαλέα, εύρωστα, που μοιάζει να απέχουν αιώνες μακριά από κάποια άλλα που υποφέρουν λίγο παραδίπλα, κορμιά στοιβαγμένα στο λεωφορείο 31, διασωληνωμένα στο νοσοκομείο Θεαγένειο, που αθλούνται και πατιούνται καθώς οι κάτοχοί τους τα καταπονούν στα gym fit της Βασιλίσσης Όλγας ή «εγκιβωτισμένα» λίγο πριν την κατάβαση στα μνήματα της Μαλακοπής. Η χαρά και ο πόνος, οι περιπέτειες των σωμάτων υπό συνθήκες έντασης και ευδαιμονίας, τέλους και λύπης.
Βγαίνοντας από την έκθεση «Η Μνήμη του Σώματος» το περασμένο Σάββατο, στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης στο Λιμάνι, ξανακοίταξα την πόλη και τους ανθρώπους διαφορετικά, έτσι όπως μιλιούνια συμπολιτών περιπλανιόνταν στους δρόμους της Θεσσαλονίκης. Αυτό δεν είναι κι ένα από τα κριτήρια μιας επιτυχημένης έκθεσης; Τα έργα της δηλαδή κι οι καλλιτέχνες που τα δημιούργησαν να σε συγκλονίσουν, να σε ταράξουν, να σε μεταμορφώσουν. Μην τη χάσετε. Γιατί είναι το σημαντικότερο εικαστικό γεγονός των ημερών, ειδικά αυτές τις μέρες του Πάσχα όπου το σώμα, ο θάνατος και η Ανάσταση κοντράστ με τη ζωή είναι το κυρίαρχο θέμα. Θα αποζημιωθείτε από την επίσκεψη και θα νιώσετε ο πιο τυχερός άνθρωπος στη Θεσσαλονίκη, αν η ίδια η επιμελήτρια της έκθεσης και διευθύντρια του Κέντρου Σύγχρονης Τέχνης, Συραγώ Τσάρα, σας ξεναγήσει και σας ξεκλειδώσει την προβληματική και το νόημα του κάθε έργου.
Προτείνω να ξεκινήσετε την περιήγησή σας από το δεύτερο επίπεδο, εκεί όπου θα γνωρίσετε τον Πάνο Μπαλωμένο, Έλληνα ζωγράφο που ζει στο Ελσίνκι και οι εικόνες του θα μπορούσαν άνετα να παραπέμπουν στο storyboard μιας ταινίας που πραγματεύεται τη μυστική ή την ολοφάνερη βία στην οποία υπόκεινται τα σώματα όσων δουλεύουν σε εταιρικά πολυεθνικά περιβάλλοντα. Μάνατζερ σε κρίση, υπαρξιακή, γραμματείς που βιάζονται είτε λεκτικά είτε σωματικά, μίτινγκ όπου τα στελέχη βυσσοδομούν ο ένας επί του άλλου και όλοι μαζί επί του business plan, ατμόσφαιρα νουάρ, φοβική, επικίνδυνη και την ίδια ώρα φουλ σαρκαστική για όλα αυτά που κρύβονται πίσω από τους γυάλινους πύργους των πολυεθνικών brands.
Πάνος Μπαλωμένος «Grey, grey, grey is the colour of the day», 2009, 22 ζωγραφικοί πίνακες, ακουαρέλα και μολύβι σε χαρτί
Στο «La Decadenza» της Μαίρης Ζυγούρη, μια ιέρεια που χαιρετά περήφανα τα πλήθη των θεατών-υπηκόων, καθώς ένα όχημα μείξη παλιού ρωμαϊκού άρματος και σκουριασμένου διαστημόπλοιου από τον «Πόλεμο των Άστρων» προχωρά ακάθεκτο μέσα στο μεσογειακό φως του τοπίου είναι ταυτόχρονα και το σχόλιο για το πώς η ιδιότυπη γλώσσα του σώματος, χειρονομία και πόζα που δανείζονται όλοι οι ηγέτες-εξουσιαστές, ναρκώνουν και μαγεύουν τις μάζες σε παρακμή που επιθυμούν πάντα τέτοιου είδους στιβαρή συμπεριφορά από τον ηγέτη.
Στο «The Once Forgotten» η Ράνια Μπέλλου συνεχίζει να μετασχηματίζει παλιές οικογενειακές πόζες σε καρτ-ποστάλ, σε ζωγραφική αχνή, θολή, με πρόσωπα που χάνονται, παρελθόν όμως που όσο κι αν μένει αόρατο αφήνει στο φόντο να διαφανούν παλιά του σημάδια.
Ράνια Μπέλλου «The Once Forgotten II», 2013, σχέδια σε κορνίζα
Ένας τεράστιος χρυσός φαλλός που αιωρείται πάνω από το κορνιζαρισμένο πορτρέτο ενός κοριτσιού, όπου όμως η κορνίζα δεν είναι από ξύλο αλλά από πουπουλένιο στρώμα, στροβιλίζει το θεατή σε μια ατμόσφαιρα λαγνείας, φόβου, ηδονής, αισθησιασμού και νεύρωσης, καθιστώντας το έργο «Εκκρεμές» της Λήδας Παπακωνσταντίνου σε ένα σχόλιο περί της γυναικείας σεξουαλικότητας.
Ζαφειρώ Γεωργιάδου Άτιτλο, 2013, λάδι και κάρβουνο σε καμβά
Στους άτιτλους πίνακες της θεσσαλονικιάς αποφοίτου της Σχολής Καλών Τεχνών Ζαφείρως Γεωργιάδου, άνθρωποι και κουνέλια σε γκροτέσκ στάσεις και σχεδιασμένοι πάνω σε σκληρά πλακάτ χρώματα, παραπέμπουν σε επώδυνες μνήμες και εσωτερικούς δαίμονες που δείχνουν να μη φεύγουν ποτέ.
Η Αθηνά Τάχα, ο Ηλίας Πούλος, ο Ξενοφών Μπίτσικας είναι ακόμα μερικοί από τους καλλιτέχνες αυτής της έκθεσης που το προηγούμενο Σάββατο κυριολεκτικά μου προκάλεσαν ένα δέος για το πώς σε μια Θεσσαλονίκη γεμάτη από εκθέσεις, χάπενινγκ και προτάσεις πολιτισμού κάποια σημεία είναι πιο δυνατά και ουσιαστικά από κάποια άλλα. Γιατί αυτό που συμβαίνει στο Λιμάνι, με τη συγκεκριμένη γλώσσα και αφήγηση του «Η Μνήμη του Σώματος», είναι μακράν ό,τι καλύτερο έχει να παρουσιάσει η πόλη μετά το πέρας της Biennale 6.
Info: Έως τις 3 Μαΐου στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης στο Λιμάνι
«Ξυπνάτε από τα μνήματα αδικοσκοτωμένοι / Να δήτε την πατρίδαν σας απελευθερωμένη. / Ξυπνάτε από τα μνήματα, δεν είσθε πια ραγιάδες / Ξυπνάτε κι ήρθ’ η λευθεριά, έφυγαν οι αγάδες»
Ο ναός του Αγίου Δημητρίου είναι σαν χρονοκαψούλα, μέσα του συνυπάρχουν, αλληλεπιδρούν και νοηματοδοτούν η μια την άλλη οι μεγάλες ιστορικές στιγμές που σημάδεψαν τη Θεσσαλονίκη
14°
