Νέα έρευνα δείχνει ότι ο περιορισμός θερμίδων ενδέχεται να επιδεινώνει την κατάθλιψη
Το να το παρακάνει κανείς με τη δίαιτα μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην ψυχική του υγεία και μία νέα έρευνα έρχεται να εξηγήσει πώς η δραστική μείωση των θερμίδων συνδέεται με συμπτώματα κατάθλιψης,
Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε την Τρίτη στο περιοδικό BMJ Nutrition, Prevention & Health ανέλυσε δεδομένα από περισσότερους από 28.000 ενήλικες που συμμετείχαν στην Έρευνα Εθνικής Υγείας και Διατροφής των ΗΠΑ, όπου οι συμμετέχοντες παρείχαν πληροφορίες για την ποιότητα της διατροφής τους και τα συμπτώματα κατάθλιψης που εμφάνιζαν.
Τα άτομα που ακολουθούσαν δίαιτα με περιορισμένες θερμίδες - ιδιαίτερα άνδρες και άτομα με δείκτη μάζας σώματος (BMI) που θεωρείται υπέρβαρος- είχαν μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίζουν πιο έντονα συμπτώματα κατάθλιψης, σύμφωνα με τα δεδομένα.
Η ποιότητα της διατροφής είχε επίσης σημασία. Όσοι ανέφεραν διατροφή με περισσότερα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα, επεξεργασμένους υδατάνθρακες, κορεσμένα λιπαρά, επεξεργασμένα κρέατα και γλυκά, είχαν μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίζουν υψηλότερα επίπεδα κατάθλιψης. Αντίθετα, όσοι ακολουθούσαν διατροφή τύπου Μεσογειακής διατροφής είχαν γενικά χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης κατάθλιψης.
Υπάρχουν ορισμένοι περιορισμοί που πρέπει να ληφθούν υπόψη κατά την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων. Ο σχεδιασμός της μελέτης μπορεί να δείξει μόνο συσχετίσεις και όχι να αποδείξει ότι ο περιορισμός θερμίδων προκαλεί αύξηση των συμπτωμάτων κατάθλιψης, όπως δήλωσε ο Bhat.
Επιπλέον, η μελέτη βασίστηκε σε δηλώσεις των συμμετεχόντων για τις διατροφικές τους συνήθειες, γεγονός που αφήνει περιθώρια σφαλμάτων, εξηγεί η Dr. Kary Woodruff, αναπληρώτρια καθηγήτρια και διευθύντρια του προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών Διατροφής και Ολοκληρωμένης Φυσιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Γιούτα, η οποία δεν συμμετείχε στη μελέτη.
«Κάποιος μπορεί να νομίζει ότι βρίσκεται σε δίαιτα περιορισμένων θερμίδων, ενώ στην πραγματικότητα καταναλώνει περισσότερες — δεν υπάρχει τρόπος να επαληθευτεί η κατάστασή του», ανέφερε η Woodruff.
Η μελέτη είναι μεγάλη και ελέγχει άλλους παράγοντες που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τα αποτελέσματα, όμως τα ευρήματά της έρχονται σε αντίθεση με προηγούμενες μελέτες που είχαν εξετάσει τη σχέση ανάμεσα στον περιορισμό θερμίδων και την κατάθλιψη, σύμφωνα με τον Bhat.
Οι ειδικοί συνιστούν να συμβουλεύεστε έναν επαγγελματία υγείας πριν προσπαθήσετε να χάσετε βάρος.
Ένα στοιχείο διαφοροποίησης είναι ότι προηγούμενες έρευνες —συμπεριλαμβανομένης μιας μελέτης του 2023 που συνέγραψε η Keeler— εξέτασαν δίαιτες περιορισμένων θερμίδων υπό ιατρική επίβλεψη.
«Γι’ αυτό, αυτά τα ευρήματα μπορεί να αντικατοπτρίζουν το γεγονός ότι οι δίαιτες χωρίς επίβλεψη, που μπορούν να οδηγήσουν σε διατροφικές ανεπάρκειες, ίσως να μην είναι ωφέλιμες για τα συμπτώματα της κατάθλιψης», είπε η Keeler.
Ο Bhat σημείωσε ότι απαιτείται περισσότερη έρευνα και τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμές για να κατανοηθεί πλήρως ο τρόπος με τον οποίο η δίαιτα επηρεάζει την ψυχική υγεία.
Πότε ο περιορισμός θερμίδων μπορεί να οδηγήσει στην κατάθλιψη
Υπάρχουν διάφοροι λόγοι για τους οποίους ο θερμιδικός περιορισμός, όπως φάνηκε στη συγκεκριμένη μελέτη, μπορεί να συνδέεται με αρνητικό αντίκτυπο στην ψυχική υγεία.
Προηγούμενες μελέτες, συμπεριλαμβανομένης αυτής της Keeler, διαπίστωσαν ότι δίαιτες χαμηλών θερμίδων που οδηγούν σε απώλεια βάρους για άτομα υπέρβαρα ή παχύσαρκα σχετίζονται με μείωση των συμπτωμάτων κατάθλιψης.
Αυτό μπορεί να οφείλεται σε φυσιολογικές αλλαγές, βελτιωμένη κινητικότητα ή αυξημένη θετική κοινωνική ανατροφοδότηση, εξηγεί η Keeler.
«Η υιοθέτηση μιας δίαιτας χαμηλών θερμίδων χωρίς να επιτυγχάνεται απώλεια βάρους, ή η επαναλαμβανόμενη αυξομείωση βάρους (γνωστή και ως "weight cycling") ενδέχεται όχι μόνο να μην οδηγεί σε βελτίωση της κατάθλιψης, αλλά και να προκαλεί απογοήτευση ή ψυχολογική πίεση, επιδεινώνοντας την κατάθλιψη», δήλωσε μέσω email η Keeler.
Όταν οι θερμίδες μειώνονται υπερβολικά ή δεν καλύπτονται οι θρεπτικές ανάγκες, ενδέχεται να διαταραχθούν σωματικές λειτουργίες, οδηγώντας σε κόπωση, προβλήματα ύπνου και δυσκολία στη συγκέντρωση, προσθέτει η Keeler.
Τα ακραία διατροφικά πρότυπα επίσης συνδέονται με αυξημένο άγχος και υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης διατροφικών διαταραχών, τονίζει η Woodruff.
«Το σημαντικό είναι να εξετάζουμε τι —και σε ποια ποσότητα— περιορίζεται. Η υιοθέτηση ενός υγιεινού διατροφικού προτύπου με ήπιο έως μέτριο θερμιδικό περιορισμό μπορεί να βελτιώσει τη διάθεση και τα συμπτώματα κατάθλιψης, ενώ ακραίες συμπεριφορές μπορούν να επιδεινώσουν την ψυχική, συναισθηματική και σωματική υγεία», είπε μέσω email.
Η σημασία της ισορροπίας
Η αντίδραση κάθε ατόμου σε μια δίαιτα διαφέρει, και τα αποτελέσματα της μελέτης υπογραμμίζουν την ανάγκη για εξατομικευμένες διατροφικές συστάσεις, λαμβάνοντας υπόψη ψυχολογικούς παράγοντες εκτός από τη σωματική υγεία, είπε ο Bhat.
Μέσα σε ένα τοπίο γεμάτο αντικρουόμενες συμβουλές σχετικά με τη διατροφή, η Keeler προτείνει τη βοήθεια ειδικού προτού ξεκινήσει κανείς προσπάθεια απώλειας βάρους.
Ακόμα κι αν επιθυμείτε να χάσετε βάρος, το να εστιάσετε υπερβολικά στον αυστηρό περιορισμό θερμίδων μπορεί να μην είναι η πιο βιώσιμη επιλογή, λέει η Natalie Mokari, διαιτολόγος στη Βόρεια Καρολίνα.
Αντί γι’ αυτό, συνιστά μικρές αλλαγές που οδηγούν σε πιο ισορροπημένο τρόπο ζωής.
Ξεκινήστε εξετάζοντας τα γεύματά σας, λέει η Mokari. Περιλαμβάνει το πιάτο σας πρωτεΐνη, υδατάνθρακες, υγιεινά λιπαρά και φυτικές ίνες ή θρεπτικά συστατικά από φρούτα και λαχανικά;
Προσπαθήστε πρώτα να προσθέσετε τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεστε και μετά δείτε αν υπάρχουν τρόφιμα που μπορείτε να περιορίσετε, προτείνει. Ίσως αν καταναλώνετε όλα τα διατροφικά στοιχεία και τρώτε πιο αργά, να διαπιστώσετε ότι δεν χρειάζεστε δεύτερη μερίδα ή δεν αισθάνεστε την ίδια ανάγκη για επιδόρπιο.
«Ανεξαρτήτως απώλειας βάρους, η βελτίωση της ποιότητας της διατροφής μπορεί να ενισχύσει σημαντικά τη συνολική υγεία και την ποιότητα ζωής», δήλωσε η Woodruff. «Σκεφτείτε να συνεργαστείτε με έναν πιστοποιημένο διαιτολόγο για να κατανοήσετε τι σημαίνει ένα υγιές διατροφικό πρότυπο για εσάς.»
13°
