Καφενείο του Ρίζου: Ένα αστικό καφενείο στην οδό Ακάμαντος, στην καρδιά του Θησείου
Οδός Ακάμαντος, κάπου στα μέσα της δεκαετίας του ’30, εκείνης τη νοσταλγικής όσο και ταραχώδους εποχής του μεσοπολέμου. Ο Γιώργος Ρίζος αποφασίζει να ανοίξει το καφενείο του στον αριθμό 2 της οδού. Οι θαμώνες του παίζουν πρέφα και τάβλι, από τις μεγάλες τζαμαρίες χαζεύουν την Ακρόπολη κι ο καπνός από τα σιγαρέτα τους ανεβαίνει ως απάνω, γλείφει τις γύψινες οροφές της ψηλοτάβανης σάλας. «Το καφενείο του Ρίζου» υπήρξε ο πρώτος καφενές του Θησείου, αυτός που σχεδόν έναν αιώνα αργότερα χάρη σε ένα μάλλον συμπαντικό διάδρομο της μοίρας θα καταλήξει στα χέρια μιας ευγενικής συνωνυμίας.
Φωτογραφία: Θανάσης Καρατζάς
Ο Μιχάλης Ρίζος, συνιδιοκτήτης του αγαπημένου Black Duck της πλατείας Κλαυθμώνος, όταν θέλησε να νοικιάσει το ισόγειο κατάστημα της οδού Ακάμαντος δεν ήξερε τίποτα για την παλιά του χρήση και ιστορία. Τα έμαθε στην πορεία κι εξεπλάγη όταν άκουσε το επώνυμο του παλιού καφετζή. Σχεδόν όσο και οι παλιοί κάτοικοι της γειτονιάς. «Μόλις κρεμάσαμε την ταμπέλα», λέει, «σταματούσαν οι παππούδες και δάκρυζαν. “Πες μας ότι είσαι ο εγγονός του Γιώργου!”, μου έλεγαν». Όχι, δεν είναι. Πρόκειται απλώς για συνωνυμία. Τόσο χαριτωμένη, όμως, που σχεδόν υπαγόρευσε στον νέο ιδιοκτήτη να επιστρέψει στον χώρο το ίδιο όνομα και μια παρόμοια ταυτότητα.
Φωτογραφία: Θανάσης Καρατζάς
Φωτογραφία: Θανάσης Καρατζάς
Το σημερινό «Καφενείο του Ρίζου», λοιπόν, είναι ένα αστικό καφενείο που ήρθε για να φέρει στη γειτονιά του Θησείου τον αλλοτινό της, ανέμελο αέρα. Στην αναμόρφωση του κτιρίου έχει δοθεί τεράστια προσοχή μέχρι και στην παραμικρή λεπτομέρεια. Η πρόσοψη, για παράδειγμα, βάφτηκε στην ίδια ακριβώς απόχρωση του θυμαριού που ανήκει στο ενδεδειγμένο χρωματολόγιο της παλιάς Αθήνας, τα τραπέζια ντύθηκαν με μάρμαρο και το εσωτερικό με έργα τέχνης. Του Παναγή Αντύπα, του Άντη Ιωαννίδη, του Νίκου Παπαγεωργίου …ακόμη και μια λιθογραφία του Τσαρούχη υπάρχει. Όλες αυτές τις πινελιές τις έχει δώσει η μητέρα του Μιχάλη, η Ντόρα Ρίζου (γνωστή εικαστικός, μουσική παραγωγός κι εμπνεύστρια του Black Duck), κι είναι αυτές οι μικρές, όμορφες λεπτομέρειες, που τελικά συνθέτουν την ευγένεια μιας παλιάς αστικής γειτονιάς.
Φωτογραφία: Θανάσης Καρατζάς
Είναι, όμως, και η μουσική που σιγοντάρει. Ο Μιχάλης Ρίζος λέει ότι όταν βραδιάζει πάνω από την πλατεία της Ζακλίν Ντε Ρομιγί (σ.σ. η μικρή, πλακόστρωτη πλατεία που απλώνεται μπροστά από το καφενείο) και παίζει Χατζιδάκι, ο ήχος είναι διαφορετικός από ό,τι θα ήταν οπουδήποτε αλλού. «Μα ακούς το “Όταν έρχονται τα σύννεφα” κάτω από αυτή τη μουριά και νομίζεις ότι θα έρθει το σύννεφο από πάνω σου!», αναφωνεί με πάθος ο Μιχάλης κι έχει τόσο δίκιο…
Το Καφενείο του Ρίζου ανοίγει από το πρωί σερβίροντας αρωματικό καφέ από ένα καφεκοπτείο στη Νάπολη και πρωινό με ελληνική χροιά. Η πραγματική μαγεία όμως συμβαίνει -πάντα- το δειλινό. Εκείνη την ώρα που η Ακρόπολη λάμπει χρυσοκόκκινη και το απαλό αεράκι αναδεύει τα φύλλα της μουριάς, έχεις μια παράξενη αίσθηση, που θα την καταγράψω έτσι όπως την ένιωσα: σαν να βρίσκομαι στην δροσερή πλατεία της Χώρας ενός ελληνικού νησιού, σίγουρα κάπου στη μέση του Αιγαίου, κι όμως την ίδια στιγμή στέκω γοητευμένη στη σκιά του Παρθενώνα. Ένας τόπος μισός νησί-μισός παλιά αθηναϊκή γειτονιά, αυτό είναι για εμένα το Καφενείου του Ρίζου.
Τα τρομερά κεφτεδάκια/ Φωτογραφία: Θανάσης Καρατζάς
Σε αυτόν τον όμορφο και απρόσμενο τόπο, λοιπόν, θα έρθετε για να ζήσετε τις δικές σας «Διακοπές στην Αθήνα», πίνοντας ένα ωραίο ελληνικό απόσταγμα και τρώγοντας κάτι (πολύ) νόστιμο. Το μενού δεν μένει μόνο στην ελληνικότητα, ακολουθεί και πιο διεθνή μονοπάτια. Να πω επίσης ότι οι τιμές είναι τόσο καλές που μου έκαναν εντύπωση.
Σκιουφιχτά μαγειρεμένα σε στακοβούτυρο, πασπαλισμένα με μυρωδικά και ξινομυζήθρα/ Φωτογραφία: Θανάσης Καρατζάς
Θα σας αφήσω με μια μικρή ιστορία για… πατάτες, που περιγράφει νομίζω ικανοποιητικά τη νοστιμιά. Την αφηγείται ο Μιχάλης: «Ήταν ένας κύριος, πέρναγε μια φορά την εβδομάδα για αρκετό καιρό. Έλεγε ότι καλλιεργεί τις δικές του βιολογικές πατάτες, πατάτες που πρέπει οπωσδήποτε να δοκιμάσω. Κάποια στιγμή ενέδωσα, πήρα μερικές και τις έδωσα στην κουζίνα να τις τηγανίσουν. Και …τρώω μια πατάτα γιαγιάς που δεν έχω ξαναφάει! Είχα πει ότι δεν θα βάλω τηγανιτή πατάτα στο μενού, αλλά έπειτα από αυτή τη δοκιμή, απλώς δεν γινόταν να κάνω αλλιώς…». Εμπρός, λοιπόν, για τις τηγανιτές πατάτες και τα αθηναϊκά καλοκαίρια που μας αξίζουν!
8°
