Ο Ianis στη χώρα του Νάρκισσου

Ως προς τις εκδοχές του μύθου του Νάρκισσου προτιμώ εκείνη του Οβίδιου. («Μεταμορφώσεις» ΙΙΙ, 342). Σύμφωνα μ’ αυτή ο ωραίος Βοιωτός, απασχολημένος να θαυμάζει την καθ’ όλα άριστη σωματική του διάπλαση από τις όχθες ποταμού αντικρίζοντας το είδωλό του στα νερά του Κηφισού, δεν ανταποκρίθηκε στον εκδηλούμενο έρωτα της Νύμφης Ηχούς. Αποτέλεσμα ήταν η μεν φωνή της Ηχούς να εξασθενεί συνέχεια με τρόπο ώστε να ακούγονται μόνο οι τελευταίες συλλαβές και να σβήνει, ο δε Νάρκισσος να πεθαίνει αυτοθαυμαζόμενος.

Τώρα, πάντα κατά τη μυθολογία, η Ηχώ ήταν αδελφή του. Ο δε ερωτευμένος με τον Νάρκισσο Αμεινίας αυτοκτόνησε επειδή ο ωραίος νέος δεν του έδινε σημασία.

Έχουμε λοιπόν και λέμε, τρεις θάνατοι, μία έμμεση αδερφοκτονία και μία ηθική αυτουργία στην αυτοκτονία ενός επίδοξου εραστή. Αυτά λέει ο αρχαιοελληνικός μύθος. Και μία λεπτομέρεια. Ο Νάρκισσος απεβίωσε με απόφαση της Νεμέσεως. Χτίστηκε μόνο ένας ναός προς τιμήν της στην Αττική. Στον Ραμνούντα. Τυχαίο; Φυσικά και όχι.

Τι καταθέτει τώρα η κλινική ψυχολογία: Ο νάρκισσος θεωρεί τον εαυτό του πολύ σημαντικό είτε έχει είτε δεν έχει σημειώσει κάποιες ιδιαίτερες επιτυχίες στη ζωή του. Έχει φαντασιώσεις για την επιτυχία, την ευφυΐα, τη δύναμη, την ομορφιά και την ιδανική αγάπη. Πιστεύει ότι είναι σπουδαίος, θεωρεί ότι μπορούν να τον καταλάβουν μόνο σπουδαίοι άνθρωποι, των οποίων τη συναναστροφή επιζητά. Επιδιώκει το διαρκή και αμέριστο θαυμασμό και συχνά θεωρεί ότι πρέπει να έχει ιδιαίτερη μεταχείριση. Εκμεταλλεύεται τους άλλους πρακτικά και συναισθηματικά για τους σκοπούς του. Αδιαφορεί για τα συναισθήματα και τα προβλήματα των άλλων.

Κατά τον Φρόιντ ο ναρκισσισμός είναι μια έκφραση του ενστίκτου αυτοσυντήρησης. Προκειμένου δηλαδή το άτομο να καλύψει την ανασφάλειά του και να αποφύγει να πληγωθεί να μειωθεί κ.λπ. εστιάζει στον εαυτό του.

Τι συμβουλεύουν τώρα οι ψυχίατροι; Μα είναι απλό. Σε καμία περίπτωση μην αφήσετε το νάρκισσο να σας γεμίσει ενοχές ούτε να νιώσετε «λίγη» και «λίγος» αλλά και ανεπαρκείς. (Έτσι μάλλον εξηγείται η αντίδραση Σόιμπλε). Πρέπει να συνειδητοποιήσετε ότι αυτός ο άνθρωπος είναι φτιαγμένος με αυτό τον τρόπο και άρα θωρακιστείτε όσο μπορείτε. (Μακριά κι αλάργα, δηλαδή).

Προσπάθησα να καταγράψω τις κινήσεις του υπουργού Οικονομικών κατά τη διάρκεια τριών εικοσιτετραώρων. Δηλαδή από την εκπομπή του Γιώργου Παπαδάκη της Παρασκευής, την εκπομπή του Γιώργου Αυτιά του Σαββάτου, έως την εκπομπή του Νίκου Χατζηνικολάου της Δευτέρας. Εκτός από τις προαναφερθείσες, συμμετείχε σε τουλάχιστον άλλες τρεις τηλεοπτικές παραγωγές ξένων ΜΜΕ, ενώ αποτέλεσε το αντικείμενο αναφοράς σε τουλάχιστον άλλες δέκα τηλεοπτικές εκπομπές του εξωτερικού. Με αυτόν ασχολήθηκαν τουλάχιστον 50 εφημερίδες, ντόπιες, ευρωπαϊκές και αμερικανικές, ενώ αναρτήθηκαν στο διαδίκτυο τουλάχιστον 2 νέα βίντεοκλιπ τα οποία ασχολούνται με την αφεντιά του. Προφανώς και δεν τόλμησα να ασχοληθώ με το Twitter και το Facebook διότι εκεί οι αναφορές (δικές του και άλλων τρίτων προσώπων) σε δηλώσεις του και σχόλιά του ή σε λεπτομέρειες της προσωπικής του ζωής αριθμούνται σε δεκάδες χιλιάδες.

Ο καθείς αναρωτιέται πότε ανέγνωσε τους φακέλους του, πότε μελέτησε τα σημειώματα των συνεργατών του, πότε συνομίλησε με τους αναπληρωτές υπουργούς, πότε προετοιμάστηκε επαρκώς για τη συνεδρίαση του οικονομικού επιτελείου της Παρασκευής στο Μαξίμου, το υπουργικό συμβούλιο το απόγευμα της ίδιας ημέρας αλλά και πότε πρόλαβε να εκδώσει εντολές, να συνθέσει τα δεδομένα ώστε να λάβει αποφάσεις, να συνδιαλλαγεί με τους εταίρους και τους δανειστές, να ξυριστεί, να ντυθεί και τέλος να γευματίσει, να κοιμηθεί και βεβαίως να γυμναστεί.

Τα τελευταία βεβαίως δεν απασχολούν. Το πότε ωστόσο εργάζεται ο υπουργός Οικονομικών αλλά και το πόσο σοβαρά εργάζεται στον ελάχιστο χρόνο που του εναπομένει από την επικοινωνιακή του δραστηριότητα προφανώς και απασχολεί τον κάθε πολίτη. Είναι βλέπετε και υπουργός επί των οικονομικών και άρα είναι υπεύθυνος για την τύχη του Λαού. Του «σοφού πάντα» που τον εξέλεξε και σε περίοπτη θέση.

Ο κ. Φλαμπουράρης είναι έμπειρος άνθρωπος. Διαθέτει ένσημα, δηλαδή. Εργάστηκε στη ζωή του, ξέρει από δουλειές, δεν είναι κανένα νεαρό πουλέν της πολιτικής. Όταν ανακοίνωνε πως υπάρχει το ενδεχόμενο να μην πληρωθεί το χρέος προς το ΔΝΤ και πως η χώρα πιθανόν να ζητήσει δίμηνη προθεσμία για να πληρώσει την οφειλόμενη δόση, ήξερε πως στα διεθνή οικονομικά πράγματα αυτή του η φράση, βλέπε πρόβλεψη, μπορεί να ερμηνευτεί, και όχι άδικα, ως προαναγγελλόμενο πιστωτικό γεγονός. Κάτι σαν τον προαναγγελθέντα θάνατο και αυτή τη φορά όχι ως διήγημα του Μαρκές αλλά ως ξαφνικό οικονομικό θάνατο μιας χώρας. Ήταν επιπολαιότητα μαζί με απειρία; Όχι βέβαια. Εντάσσεται στα πλαίσια μια νέας λογικής. Αριστερή λογική την αποκαλούνε. Λέγε αλήθειες όσο τρομακτικές και αν είναι. Στο τέλος θα γίνει πιστευτό και το πιο ευφάνταστο ψεύδος. Την ίδια τακτική ακολουθούσαν και οι άλλοι αλλά την αποκαλούσαμε δεξιά τρομολαγνία των ολιγαρχών.

Την επομένη ημέρα ο κ. IANIS επιβεβαίωνε σε όλους τους τόνους πως η χώρα δεν διαθέτει ρευστότητα. Γνώριζε άριστα τις όποιες επιπτώσεις. Στην αρχέτυπη αριστερή-μετακομμουνιστική αργκό αυτό ονομάζεται «προετοιμασία συλλογικής χώνευσης του 3ου Μνημονίου με επιπλέον δανεισμό 40-50 δις ευρώ». Αυτό κατάλαβε ο «κουτόφραγκος» ο Σόιμπλε και αυτό κατάλαβαν και οι Γερμανοί πολιτικοί, ο Μοσκοβισί που δεν είναι Γερμανός, ο Ρέντσι, ο Ολάντ, οι Σλοβένοι, Σλοβάκοι, Πορτογάλοι, Ιρλανδοί, οι Μαλτέζοι και πάνω απ’ όλα οι Κύπριοι.

Η Ελλάδα ήταν, είναι και θα είναι μνημονιακή, από το 1823 έως ένα ακόμη ορατό μέλλον, διότι ποτέ δεν κατάφερε να εξελιχθεί σε μία ανεξάρτητη, αυτάρκη, παραγωγική, σοβαρή, επαρκή, σύγχρονη αναπτυσσόμενη χώρα. Το ζήτημα είναι πως τα παιδιά της θεωρούν πως η Ιστορία τούς χρωστάει και πως δεν της χρωστάνε. Νομίζω πως ο Κώστας Κωστής κατάφερε με κόπο να συνθέσει το συλλογικό ψυχογράφημα αυτής της ελληνικής κοινωνίας από το 1826 έως σήμερα και να καταλήξει πως οι Έλληνες είναι τα «κακομαθημένα παιδιά της Ιστορίας».

Η «μυθολογία» είναι το ακατέργαστο υλικό πάνω στο οποίο βασίζεται η ψυχανάλυση. Είναι δηλαδή το «πρωτογενές πλεόνασμα» της ανθρώπινης φύσης και στη συνέχεια η πρωταρχική έκφραση του συλλογικού υποσυνείδητου. Για το λόγο αυτό οι μύθοι έχουν εκδοχές για όλα τα γούστα. Όπως και η «Θεωρία των ονείρων» έχει εκδοχές-εκτιμήσεις για όλες τις πιθανές και απίθανες περιπτώσεις.

Στη σημερινή μας Ελλαδίτσα δεν ολοκληρώθηκε, όπως επιβάλλεται, ο κύκλος του «συλλογικού πένθους» σε μία περίπτωση σημαντικής απώλειας (επιπτώσεις οικονομικής κρίσης εν προκειμένω), όπως προβλέπεται από την ψυχαναλυτική θεωρία αναπροσαρμοσμένη σε κοινωνική συλλογική λειτουργία. Ο κύκλος προβλέπει 4 φάσεις. Άρνηση, Οργή, Συνδιαλλαγή, Υπέρβαση.

Μετά το Καστελόριζο η ελληνική κοινωνία παρέμεινε προσκολλημένη στο δεύτερο στάδιο. Αυτό της «Οργής». Η σημερινή κυβέρνηση ανέλαβε να διαχειριστεί το τρίτο και τέταρτο στάδιο όταν η Κοινωνία έχει «κολλήσει» στα δύο προηγούμενα. Το αποτέλεσμα θα είναι ενδιαφέρον. Συνήθως στην ψυχιατρική τα άτομα που δεν ολοκλήρωσαν τον «Κύκλο του Πένθους» λόγω απώλειας (θάνατος, ανεργία, διαζύγιο κ.λπ.) είτε καταστρέφουν τον εαυτό τους ή μαζί τον εαυτό τους και τους δικούς τους. Αν κανείς προσθέσει και τον καλπάζοντα ναρκισσισμό με κόκκινο σιρίτι, μπλε σκούρο Barbour, τηλεοπτική μονομανία και ιστορική μεγαλομανία, τότε η παρέμβαση της Νεμέσεως είναι μάλλον αναπόφευκτη. Μόνο που η Νέμεσις κατά τη μυθολογία αποκαθιστά την ισορροπία και την ηθική τάξη, άρα ενεργεί πολιτικά και άρα αποφασίζει για τον ποιος θα καταλήξει ή όχι στον «κάλαθο της Ιστορίας». Οι κ.κ. Παπανδρέου, Σαμαράς κ.λπ. το έχουν ήδη αντιληφθεί στο πετσί τους. Όπως ευφυώς σημειώνει και ο φίλος μου ο Χρήστος, ο κ. Ianis Varoufakis έχει επιτυχώς διασφαλίσει διά της δημιουργικής ασάφειας το μεροκάματο για την επόμενη δεκαετία σε διαλέξεις, συνέδρια και σεμινάρια ανά τον κόσμο. Εμείς τι θα κάνουμε; Προφανώς θα βιώνουμε τις επιταγές του 3ου Μνημονίου σε κατάσταση συλλογικής κατάθλιψης χωρίς εναλλακτικές με την Κεντροδεξιά στα τάρταρα, την Κεντροαριστερά στα έξι βήματα και την Αριστερά σε παρακμιακή αφασία. Κάτι σας θυμίζει προφανώς. Αν όχι τότε ενδεχομένως ήδη να έχει συμβεί και δεν το έχουμε συνειδητοποιήσει.

n.georgiadis1@yahoo.com