Μη κρατικά πανεπιστήμια: 7 ερωτήσεις και απαντήσεις για την ίδρυσή τους και τις αντιδράσεις
1. Δεν είναι άδικο άλλοι να πασχίζουν να μπουν στο πανεπιστήμιο και άλλοι να παρακάμπτουν τις εξετάσεις και να εγγράφονται στη σχολή που θέλουν με χαμηλότερες επιδόσεις στις εξετάσεις; Βεβαίως είναι άδικο. Όμως η αδικία αυτή συμβαίνει και σήμερα. Αν κάποιος δεν πετύχει στη σχολή που θέλει και η οικογένειά του έχει τις οικονομικές δυνατότητες, μπορεί να σπουδάσει σε εκατοντάδες πανεπιστήμια σε όλον τον κόσμο. Τα κυπριακά ιδιωτικά πανεπιστήμια είναι γεμάτα από Έλληνες φοιτητές. Το ίδιο συμβαίνει και με δεκάδες κολέγια που λειτουργούν στην Ελλάδα σε συνεργασία με ξένα ΑΕΙ που παρέχουν πτυχία με επαγγελματικά δικαιώματα. Με το να ιδρυθούν εδώ μη κρατικά πανεπιστήμια η φοίτηση γίνεται πιο φθηνή σε σχέση με το εξωτερικό και επομένως πιο προσιτή για περισσότερες οικογένειες.
2. Εφόσον υπάρχει ζήτηση, γιατί να μη δημιουργηθούν νέα κρατικά ΑΕΙ; Στη χρεοκοπημένη Ελλάδα λειτουργούν περίπου 450 τμήματα ανωτάτων σχολών. Πολλά από αυτά ιδρύθηκαν στο πλαίσιο του πελατειακού συστήματος για να ικανοποιηθούν οι τοπικές κοινωνίες και συνέβαλαν και αυτά στην οικονομική κατάρρευση. Η λειτουργία τόσων πολλών σχολών είναι ένας από τους λόγους της υποχρηματοδότησης των ΑΕΙ. Αν είχαμε τα μισά τμήματα, τα χρήματα που θα έπαιρνε το κάθε τμήμα θα ήταν διπλάσια. Στην Ελλάδα χρειάζεται μείωση και όχι αύξηση των κρατικών πανεπιστημιακών τμημάτων.
3. Σε ποιες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης απαγορεύεται η ίδρυση μη κρατικών ΑΕΙ; Μόνο στην Ελλάδα. Στο Λουξεμβούργο δεν λειτουργούν ιδιωτικά πανεπιστήμια, αλλά εκεί δεν απαγορεύονται. Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι το μέρος του κόσμου με τον μεγαλύτερο δημόσιο τομέα της οικονομίας και με το ισχυρότερο κοινωνικό κράτος. Όμως δημόσιος και ιδιωτικός τομέας συνυπάρχουν. Όλες οι ευρωπαϊκές χώρες που επιτρέπουν τα μη κρατικά ΑΕΙ κάνουν λάθος και η Ελλάδα που τα απαγορεύει κάνει το σωστό, θεωρούν οι υπέρμαχοι της απαγόρευσης.
4. Μα το Σύνταγμά μας δεν απαγορεύει τα μη κρατικά πανεπιστήμια; Πράγματι τα απαγορεύει. Όμως πολλοί καθηγητές Συνταγματικού Δικαίου, αρκετοί εκ των οποίων τοποθετούνται στην Κεντροαριστερά (Αλιβιζάτος, Βενιζέλος, Μανιτάκης, Καμίνης κ.ά.) θεωρούν ότι το κοινοτικό δίκαιο υπερισχύει του εθνικού. Σε κάθε περίπτωση το ζήτημα θα κριθεί στο αρμόδιο δικαστήριο που είναι το Συμβούλιο της Επικρατείας.
5. Από πότε απαγορεύεται η ίδρυση μη κρατικών πανεπιστήμιων στην Ελλάδα; Όπως σημειώνει ο καθηγητής Νίκος Αλιβιζάτος ήδη από το 2006 στο άρθρο του «Κραυγαλέοι αναχρονισμοί στο άρθρο 16», η χούντα στο «Σύνταγμά» της το 1968 θέσπισε την απαγόρευση λειτουργίας μη κρατικών πανεπιστήμιων, συνεχίζοντας ρυθμίσεις που το μετεμφυλιακό κράτος έθεσε. Ο λόγος ήταν ο αποκλεισμός των αριστερών καθηγητών από τα πανεπιστήμια και αποφυγή ίδρυσης ΑΕΙ από αυτούς ή από φορείς προσκείμενους στην Αριστερά. Είναι αξιοσημείωτο ότι η Αριστερά, εναντίον της οποίας ξεκίνησε η απαγόρευση, είναι σήμερα ο ισχυρότερος υποστηρικτής της.
6. Θα υποβαθμιστούν τα δημόσια πανεπιστήμια από τη λειτουργία μη κρατικών; Αρκετά δημόσια πανεπιστήμια είναι ήδη υποβαθμισμένα. Υπάρχουν φαινόμενα βίας και ατιμωρησίας όσων την ασκούν, καθηγητές εκλέγονται με μη αξιοκρατικά κριτήρια, οι χώροι είναι γεμάτοι με συνθήματα και αφίσες. Αν δεν λυθούν αυτά τα ζητήματα το δημόσιο πανεπιστήμιο δεν θα μπορέσει θα πάρει τη θέση που του αξίζει. Η λειτουργία των μη κρατικών ΑΕΙ δεν θα επηρεάσει καταστάσεις που για πενήντα χρόνια έχουν γίνει καθεστώς.
7. Γιατί όχι και κερδοσκοπικά πανεπιστήμια; Κατά τη γνώμη μου δεν υπάρχει λόγος να απαγορεύονται τα κερδοσκοπικά ΑΕΙ, αρκεί να πληρούν αυστηρές προϋποθέσεις. Όπως είδαμε παραπάνω, χιλιάδες Έλληνες φοιτούν σε κερδοσκοπικά πανεπιστήμια του εξωτερικού. Η χρεοκοπημένη Ελλάδα δεν έχει την πολυτέλεια να απαγορεύει οικονομικές δραστηριότητες που σε άλλες χώρες (λ.χ. Κύπρος) συμβάλουν σημαντικά στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) και στα φορολογικά έσοδα. Η χρεοκοπημένη Ελλάδα δεν έχει την πολυτέλεια να στέλνει τα χρήματά της στο εξωτερικό για μια δουλειά που μπορεί να δημιουργήσει πλούτο και θέσεις εργασίας (επιστημόνων και άλλων) στο εσωτερικό.
Δεν μπορεί το ένα να μας μυρίζει και το άλλο να μας βρωμάει, αλλά η αναπαραγωγή της μιζέριας στο δημόσιο πανεπιστήμιο -και γενικότερα- να είναι προοδευτική στάση.
19°
