Οικονομική ανάκαμψη χωρίς υγιείς πολίτες δεν γίνεται

Τον περασμένο Μάρτιο, λίγο αφότου η κυβέρνηση προχωρήσει –και σωστά όπως αποδείχθηκε– σε γενικευμένο lockdown, προκρίνοντας την προστασία της δημόσιας υγείας έναντι της οικονομίας, εξέφραζα στη φιλόξενη ATHENS VOICE την άποψη ότι ποτέ άλλοτε η ατομική συμπεριφορά του καθενός μας δεν θα επηρέαζε σε τέτοιο βαθμό τη συλλογική πορεία της χώρας.

Πράγματι, η καταλυτικής σημασίας μάχη της χώρας κατά την πρώτη φάση της πανδημίας δεν θα είχε κερδηθεί χωρίς τη σοβαρότητα, το αίσθημα ευθύνης, τη συνεργασία, την αλληλεγγύη και την υπομονή της συντριπτικής πλειονότητας των πολιτών που τήρησε με εντυπωσιακή ευλάβεια τα σκληρά περιοριστικά μέτρα, τους κανόνες ατομικής και συλλογικής προστασίας. 

Πολιτεία και κοινωνία στάθηκαν στο ύψος των σκληρών απαιτήσεων της πρωτόγνωρης κατάστασης, με αποτέλεσμα  να συγκαταλέγεται η Ελλάδα μεταξύ εκείνων των χωρών που προστάτευσαν όσο λίγες τους ηλικιωμένους τους και θρήνησαν τις λιγότερες απώλειες ανθρώπινων ζωών. Μαζί κράτος και πολίτες βάλαμε φραγή -από επιδημιολογική άποψη- στην πανδημία, διασώσαμε το σύστημα υγείας και τους ανθρώπους του, όταν άλλες από κάθε άποψη καλύτερα εξοπλισμένες χώρες γονάτισαν και συνεχίζουν να μετρούν θύματα.

Έχοντας κερδίσει την καθοριστικής σημασίας πρώτη φάση της μάχης με την πανδημία, με πρόνοια για όσους επλήγησαν περισσότερο από τις επιπτώσεις της, η κυβέρνηση –συμβουλευόμενη πάντοτε τους επιστήμονες– προχώρησε στην σταδιακή άρση των περιοριστικών μέτρων καθώς ένα παρατεταμένο lockdown θα δημιουργούσε νέα αδιέξοδα κοινωνικά, οικονομικά, αλλά και ψυχολογικά σε ατομικό επίπεδο.

Αναλάβαμε συνειδητά λελογισμένα ρίσκα γνωρίζοντας ότι η σταδιακή επανεκκίνηση της οικονομίας θα αυξήσει τον αριθμό των κρουσμάτων. Μια αντικειμενικά δύσκολη μετάβαση σε μια νέα καθημερινότητα που εξαρχής είχαμε δηλώσει ότι θα είχε «γκάζι» και «φρένο».

Ο στόχος –άνοιγμα της οικονομίας και του τουρισμού με όσο τον δυνατόν λιγότερη υγειονομική επιβάρυνση– επιτεύχθηκε: όπως προκύπτει από τα ευρήματα του Παρατηρητηρίου COVID19. Έως το τέλος Ιουνίου υπήρχε περιορισμένη επιδείνωση των επιδημιολογικών δεδομένων και σχετική βελτίωση των οικονομικών δεικτών. Εικόνα που εμπνέει αισιοδοξία και η οποία εντάθηκε με τα πολύ ενθαρρυντικά νέα από το μέτωπο των ερευνών για το εμβόλιο αλλά και με την προοπτική της πρόσβασης της Ελλάδας σε ευρωπαϊκούς πόρους ύψους σχεδόν 72 δισ. ευρώ για την ανάκαμψη της οικονομίας. Πατάμε πλέον σε πιο σταθερό έδαφος ως προς τη χρηματοδότηση της οικονομίας και τη στήριξη εργαζομένων και επιχειρήσεων.

Mε τη γνώση που αποκομίσαμε από την αντιμετώπιση της πρώτης φάσης του COVID 19 μπορούμε να καθυστερήσουμε μια σαρωτική επανεμφάνιση του ιού

Κατά τον σχεδιασμό της επόμενης ημέρας, από τον ορίζοντα και την έγνοια της κυβέρνησης ποτέ δεν έφυγε το ενδεχόμενο δεύτερου κύματος της πανδημίας. Ωστόσο, με τη γνώση που αποκομίσαμε από την αντιμετώπιση της πρώτης φάσης του COVID 19 μπορούμε να καθυστερήσουμε μια σαρωτική επανεμφάνιση του ιού.

Το δημόσιο σύστημα υγείας τόσο στην ηπειρωτική όσο και στη νησιωτική χώρα είναι καλύτερα οχυρωμένο με νέο προσωπικό, εξοπλισμό και περισσότερες κλίνες ΜΕΘ. Και επιπλέον αναπτύξαμε δέσμη «εργαλείων» (περισσότερα και στοχευμένα τεστ, συνεργασία της ομάδας του αλγόριθμου/plf με το Υπουργείο Υγείας, την Πολιτική Προστασία,τους συναρμόδιους φορείς, τα δημόσια και ιδιωτικά εργαστήρια, καθημερινή καταγραφή και αξιολόγηση των επιδημιολογικών δεδομένων) που επιτρέπουν τον έγκαιρο εντοπισμό κρουσμάτων, την ακριβή ιχνηλάτησή τους και την ακαριαία λήψη των προσφορότερων περιοριστικών μέτρων.

Είναι αλήθεια ότι από τις αρχές Ιουλίου, διαπιστώνεται -σε ημερήσια βάση- σταθερά ανοδικός αριθμός κρουσμάτων στα μεγάλα αστικά κέντρα που οφείλονται λιγότερο στα εισαγόμενα κρούσματα στις πύλες εισόδου της χώρας και περισσότερο σε εσωτερική διασπορά λόγω χαλάρωσης των κανόνων κοινωνικής αποστασιοποίησης. Οι κρίσιμοι δείκτες, όμως, δηλαδή η εισαγωγή ασθενών σε ΜΕΘ και οι θάνατοι παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα.

Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν χρειάζεται όλοι μας να προσέχουμε και να ακολουθούμε τις συστάσεις των ειδικών. Γι’ αυτό και η κυβέρνηση δεν δίστασε να περιορίσει την είσοδο τουριστών από χώρες που εμφανίζουν βαρύ επιδημιολογικό φορτίο, να εντείνει τους ελέγχους σε καθημερινή βάση σε καταστήματα εστίασης σε όλη την επικράτεια και να θεσπίσει την υποχρεωτική χρήση μάσκας σε κλειστούς χώρους που υπάρχει έντονος συγχρωτισμός. 

Κατανοητή η ψυχολογική κόπωση από την πρωτοφανή κατάσταση και για όλους είναι δυσάρεστη η νέα καθημερινότητα της μάσκας, αλλά η επιστήμη χρειάζεται για το εμβόλιο λίγο ακόμη χρόνο που μόνο εμείς μπορούμε να της τον προσφέρουμε. Συνεχίζουμε επομένως να τηρούμε τους κανόνες που σύσσωμη η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα, διαβεβαιώνει ότι είναι το πιο αποτελεσματικό όπλο έναντι της διασποράς και μόλυνσης από τον επιθετικό νέο ιό: πλύσιμο χεριών, αποστάσεις, μάσκες.

Το κλειδί είναι να μάθουμε να συμβιώνουμε με τον ιό χωρίς να ξαναμπούμε σε καθεστώς ακραίων μέτρων οικονομικού κι ατομικού περιορισμού.

Δημόσια υγεία, κοινωνική συνοχή και οικονομία είναι συγκοινωνούντα δοχεία, όπως ανέδειξε η κρίση. Κι όταν έχεις διαρροή σε ένα σημείο, έχεις παντού. Για να έχουμε ένα επαρκές σύστημα υγείας και ένα κοινωνικό δίχτυ προστασίας πρέπει να έχουμε μια οικονομία που λειτουργεί και δίνει έσοδα στο κράτος για να επιτελεί το ρόλο του. Για να έχουμε οικονομική ανάπτυξη πρέπει να έχουμε καλή υγεία.