Σαν σήμερα - Πιέρ Πάολο Παζολίνι: Η μακρά του καριέρα στη φιλμογραφία και η σκηνοθεσία της πιο αμφιλεγόμενης ταινίας όλων των εποχών
Ο Πιερ Πάολο Παζολίνι ήταν Ιταλός ηθοποιός, ποιητής, συγγραφέας, σεναριογράφος και σκηνοθέτης. Γεννήθηκε στην Μπολόνια της Ιταλίας σαν σήμερα, 5 Μαρτίου του 1922, χρονιά που ανεβαίνει στην εξουσία ο Μουσολίνι. Το γεγονός αυτό αποτελεί σταθμό και για την κοινωνική διάρθρωση της Ιταλίας που αλλάζει μορφή χάνοντας σιγά σιγά την αναγεννησιακή της παράδοση και καταντώντας χώρα μιας μάζας μικροαστών στα χέρια του μεγάλου κεφαλαίου και των μεγαλογαιοκτημόνων.
Γι'αυτό το λόγο κιόλας ο Παζολίνι υπήρξε δηλωμένος Μαρξιστής και αμετανόητος Αντιφασίστας. Σχεδόν όλες οι ταινίες του περιέχουν κοινωνικά και πολιτικά σχόλια για τα λαϊκά και αστικά στρώματα, τα οποία συμβαδίζουν με τις αρχές του Μαρξισμού, όπως Το θεώρημα (1968) και το Το Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο.
Η επιρροή της μητέρας και του πατέρα του Παζολίνι στην ψυχοσύνθεσή του
Πατέρας του ήταν ο Κάρλο Παζολίνι, υπαξιωματικός του πεζικού, γόνος παλιάς οικογένειας της Ραβέννας, της οποίας κατασπατάλησε τη μικρή περιουσία και κατατάχτηκε στο στρατό ως μοναδική λύση. Μητέρα του η Σουζάνα Κολούσι, από οικογένεια εύπορων αγροτών, δασκάλα, απ' την Καζάρσα του Φριούλι, ακριτική περιοχή της Ιταλίας στα σύνορα της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Το επάγγελμα του Κάρλο Παζολίνι ως στρατιωτικού υποχρεώνει την οικογένειά του σε συνεχείς μετακινήσεις. Στο Κονιλιάνο του Μπελούνο γεννιέται, το 1925, ο αδερφός του Γκουίντο-Αλμπέρτο.
Είναι αλήθεια ότι μάνα και πατέρας απ' τη νηπιακή ηλικία επηρεάζουν διαμετρικά αντίθετα και με καθοριστικό τρόπο την ψυχοσύνθεση του παιδιού. Ο πατέρας διοικεί την οικογένεια με στρατιωτικό τρόπο. Τυραννικός κι αυταρχικός προκαλεί μόνο φόβο. "Γεμάτος πάθος, σεξουαλικότατος, βίαιος σαν χαρακτήρας" γράφει γι' αυτόν ο γιος του, "κατέληξε στη Λιβύη, χωρίς δεκάρα· έτσι άρχισε τη στρατιωτική καριέρα που τον καταπίεσε και τον παραμόρφωσε ψυχολογικά τόσο ώστε να τον σπρώξει στον έσχατο συντηρητισμό. Είχε ποντάρει τα πάντα πάνω στη φιλολογική μου καριέρα, από τότε που ήμουνα ακόμα παιδί, μιας και τα πρώτα μου ποιήματα τα έγραψα σε ηλικία εφτά χρονών. Είχε διαισθανθεί, ο κακομοίρης, αλλά δεν είχε προβλέψει τις ταπεινώσεις που θα συνόδευαν την επιτυχία μου". Αλλά το καθοριστικό πρόσωπο στη ζωή του είναι η γλυκύτατη μητέρα, μόνιμο αντικείμενο λατρείας, στην οποία θα αφιερώσει μερικούς απ' τους πιο δυνατούς του στίχους. Δεν είναι δύσκολο να καταλάβουμε, έστω κι απ' αυτές τις λίγες ενδείξεις, τα σημάδια ενός τεράστιου οιδιπόδειου συμπλέγματος, του οποίο ο Παζολίνι είχε μια σπάνια όσο και ακραία επίγνωση.
Τα πρώτα του ποιήματα γράφηκαν στο Σάτσιλε όπου ο Παζολίνι έβγαλε το δημοτικό σχολείο. Ύστερα ακολούθησαν άλλες μετακινήσεις: Κρεμόνα, Ρέτζο Εμίλια, όπου παρακολούθησε το γυμνάσιο και, τελικά, στη Μπολόνια το λύκειο Γκαλβάνι και κατόπιν το πανεπιστήμιο. "Ένα πανεπιστήμιο με δομή φασιστική", θα σχολιάσει αργότερα. "Εξαιρείται μόνο η προσωπικότητα του Λόνγκι που εκείνα τα χρόνια στην Μπολόνια πρόσφερε πολλά σε μένα και σε πολλούς άλλους, συνομήλικους και πιο μεγάλους από μένα"
Το 1942, ενώ ο πατέρας του βρίσκεται αιχμάλωτος στην Κένυα, ο Πιερ Πάολο με τη μητέρα του και τον αδερφό του καταφεύγουν στο σπίτι των Κολούσι στην Καζάρσα. Τα χρόνια εκείνα, με δικά του έξοδα, ο νεαρός Παζολίνι εκδίδει την ποιητική συλλογή Ποιήματα στην Καζάρσα, γραμμένα στη διάλεκτο του Φριούλι. Τον επόμενο χρόνο κάνει τη στρατιωτική του θητεία στο Λιβόρνο· λιποτακτεί μετά τις 8 Σεπτεμβρίου και ξαναγυρίζει στην Καζάρσα.
Στα έργα του Παζολίνι βρίσκουμε μνήμες, πόνο, οίκτο και πένθος για το θάνατο εκείνο, ενω ο θάνατος του παλικαριού είναι ένα από τα πιο αγαπημένα και πονεμένα του θέματα στο Τα Παιδιά της Ζωής και στο Μια Ζωή Γεμάτη Βία, τα δύο μυθιστορήματα που έγραψε σε ρομανέσκο. Μέσα στην τεράστια φιλμογραφία του, ξεχωριστή θέση έχει το «Salo», η πλέον αμφισβητούμενη ταινία όλων των εποχών.
Τι είναι το «Salo»
Το «Salo, 120 Μέρες στα Σόδομα» παρουσιάστηκε περίπου τρεις εβδομάδες μετά τον θάνατο του Παζολίνι παρουσιάζεται στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Παρισιού και πρόκειται για το κύκνειο άσμα της φιλμογραφίας του.
Η ταινία βγαίνει στις αίθουσες της Ιταλίας προκαλώντας σοκ με τις σεκάνς βασανιστηρίων, δολοφονιών και σεξουαλικής διαστροφής που είναι εξαιρετικά επίπονες ακόμα και για τους πλέον απαθείς. Μέχρι σήμερα, η θέαση του έργου παραμένει εκτός νόμου σε πολλές περιοχές. Το "Salo" αποτελεί για πολλούς ένα πολιτικό μήνυμα ενάντια στη διαφθορά και την κατάχρηση εξουσίας που με την ωμότητα των σκηνών αποτυπώνει την παζολινική αντίληψη μίας επίγειας κόλασης.
Σαν σήμερα 5 Μαρτίου - Γεγονότα
1770: Φάλαγγα Μανιατών ενισχυμένη και από Ρώσους στρατιώτες απελευθερώνει τον Μυστρά και άλλες πόλεις της Λακωνίας.
1913: Ο Ελληνικός Στρατός, προελαύνοντας, απελευθερώνει το Τεπελένι.
1918: Φοβούμενος επίθεση των Δυτικών δυνάμεων, ο Βλαντιμίρ Λένιν μετακινεί την πρωτεύουσα της Ρωσίας από την Αγία Πετρούπολη στη Μόσχα.
1922: Κάνει πρεμιέρα στις αίθουσες η ταινία Νοσφεράτου του Φ. Μαρνάου (στο ρόλο του Νοσφεράτου ο Μαξ Σρεκ)
1936: Πρώτη πτήση του βρετανικού μαχητικού αεροσκάφους “Spitfire”
1946: Στην θρυλική πια ομιλία του στις ΗΠΑ ο Τσώρτσιλ εισάγει τον όρο «Σιδηρούν Παραπέτασμα»
1933: Στις εκλογές της Γερμανίας το Εθνικοσοσιαλιστικό Γερμανικό Εργατικό Κόμμα (NSDAP) του Χίτλερ κερδίζει 43,9% των ψήφων.
1940:Υπογράφτηκε, από τις σοβιετικές αρχές, το έγγραφο που θα οδηγήσει στην μαζική εκτέλεση 22.000 Πολωνών αξιωματικών, διανοουμένων και πολιτικών κρατουμένων, έγκλημα γνωστό ως σφαγή την Κατύν.
16°
