Η αθέατη πλευρά της καταστροφής στην Τουρκία

Με τη γη να συνεχίζει να τρέμει κάτω από τα πόδια των κατοίκων της Αντιόχειας στην Τουρκία, όλα δείχνουν πως οι δύσκολες ώρες για τους γείτονες δεν έχουν περάσει. Οι δίδυμοι σεισμοί 6,4 και 5,8 Ρίχτερ που σημειώθηκαν αργά το απόγευμα της Δευτέρας πήραν τη «σκυτάλη» από τα φονικά 7,8 και 7,5 στο Καχραμανμαράς, που είχαν σημειωθεί πριν από δύο εβδομάδες, προκαλώντας την κατάρρευση των ήδη επιβαρυμένων κτιρίων και δημιουργώντας νέο πανικό στους πολίτες. Πολλοί από αυτούς βρίσκονταν ήδη σε σκηνές, αλλά αυτό δεν δημιούργησε κάποιου είδους ανακούφιση. Ειδικά όταν άρχισε η ροή πληροφόρησης περί νεκρών, τραυματιών και εγκλωβισμένων στα καινούρια ερείπια.

Ο φωτογράφος του πρακτορείου SOOC Κωνσταντίνος Τσακαλίδης βρισκόταν στα Άδανα την ώρα των δίδυμων σεισμών. Όπως λέει στην Athens Voice, η δόνηση των 6,4 Ρίχτερ διήρκεσε αρκετά δευτερόλεπτα, μπορεί και 10. Από τον 8ο όροφο του ξενοδοχείου στο οποίο βρισκόταν εκείνη την ώρα, ο σεισμός δεν φάνηκε πιο τρομακτικός από ό,τι θα βίωνε κανείς μια ανάλογη δόνηση στην Ελλάδα. «Απλά όταν το συνδυάζεις στο μυαλό σου με αυτά που έγιναν πριν από δύο εβδομάδες, το σκέφτεσαι λίγο πιο σοβαρά» σημειώνει. Παρά ταύτα, στην είσοδο του ξενοδοχείου, όπου κατέβηκαν οι ένοικοι, και τους γύρω δρόμους δεν καταγράφηκε έντονος φόβος.

Τα Άδανα, όμως, απέχουν 192 χλμ από το επίκεντρο του σεισμού στην Αντιόχεια. Η εμπειρία των ανθρώπων που βρίσκονται ακριβώς εκεί, περιγράφεται με την απλή, αλλά τόσο κυριολεκτική υπό τις δεδομένες συνθήκες φράση: «Νόμιζα ότι θα ανοίξει η γη κάτω από τα πόδια μου». Αυτό δήλωσε στο Reuters μια νεαρή μητέρα, κρατώντας το 7χρονο τρομαγμένο παιδί της στην αγκαλιά. Τις τελευταίες ημέρες ζουν σε έναν καταυλισμό σεισμοπλήκτων σε κεντρικό πάρκο της Αντιόχειας.

Παντού έχουν στηθεί καμπ με σκηνές για να στεγάσουν σεισμόπληκτους. «Σε πάρκα και γήπεδα μέσα στις πόλεις, αλλά και πολύ μεγαλύτερα έξω από αυτές» λέει ο Κωνσταντίνος Τσακαλίδης που τα τελευταία 24ωρα πραγματοποιεί οδοιπορικό στις κατεστραμμένες περιοχές. Και δεν είναι μόνο η Αντιόχεια ή το Γκαζιαντέπ, όπως επισημαίνει.

«Ίσως δεν έχει γίνει αντιληπτή πλήρως η έκταση της καταστροφής. Δεν είναι μόνο οι μεγάλες πόλεις για τις οποίες μαθαίνουμε και τα περισσότερα. Καταστροφή έχει σημειωθεί σε όλες τις πόλεις και τα χωριά της ευρύτερης περιοχής. Οδηγώντας από χωριό σε χωριό και από πόλη σε πόλη, βλέπεις παντού κατεστραμμένα σπίτια, κατεστραμμένες επιχειρήσεις, ακόμη και εργοστάσια. Άλλα κτίρια έχουν λίγες ρωγμές, άλλα γέρνουν, άλλα έχουν ισοπεδωθεί εντελώς» παρατηρεί.

Δεν είναι, όμως, μόνο αυτή η εικόνα της πλήρους ερήμωσης που έχει καταγράψει ο βραβευμένος φωτογράφος του SOOC τις τελευταίες ημέρες στην Τουρκία. Υπάρχει και μια άλλη πτυχή: η εσωτερική προσφυγιά.

«Εκατοντάδες χιλιάδες κόσμου έχουν φύγει από τα σπίτια τους. Βλέπεις να γεμίζουν φορτηγά με ό,τι κατάφεραν να διασώσουν και φεύγουν. Βλέπεις ανυψωτικά μηχανήματα να κατεβάζουν από τα διαμερίσματα όσα από τα υπάρχοντα μπορεί να πάρει κανείς μαζί του» περιγράφει.

Ένα ταξίδι, πιθανότατα χωρίς γυρισμό, από εκεί όπου ελάχιστα κτίρια παραμένουν όρθια και αυτά μπορεί την επόμενη στιγμή να μην υπάρχουν πια. Ένας αποχαιρετισμός της πατρογονικής εστίας υπό σκληρές συνθήκες και στη σκιά του θανάτου. Μια ιδιαίτερη πατρίδα που σχεδόν εξαϋλώθηκε. Ξεριζωμός, προσφυγιά.

Οι σεισμόπληκτοι αυτοί ίσως δεν είναι στην ίδια μοίρα με τους πρόσφυγες από τη γειτονική Συρία που στοιβάζονται τα τελευταία χρόνια στα καμπ της Τουρκίας, λόγω του εμφυλίου. Αλλά όταν μια δύναμη, είτε Εγκέλαδος είτε βόμβα, διαλύει τη ζωή όπως τη γνώριζαν μέχρι σήμερα αυτοί οι άνθρωποι, λίγη σημασία έχει σε ποιου «είδους» σκηνές θα βρουν καταφύγιο.

Ο Κωνσταντίνος Τσακαλίδης περιγράφει στην ATHENS VOICE ότι υπάρχει μεγάλο προσφυγικό ρεύμα από την τουρκική περιφέρεια προς τα μεγάλα αστικά κέντρα. Από τα κατεστραμμένα χωριά και τις πόλεις ο κόσμος φεύγει. «Όσους ρώτησα πάνε Κωνσταντινούπολη ή Άγκυρα. Όλες οι πτήσεις είναι υπερπλήρεις. Δεν υπάρχει εισιτήριο ούτε για δείγμα. Επιπλέον, οι πτήσεις από τα κοντινά αεροδρόμια είναι γεμάτες, καθώς οι εταιρίες παρείχαν δωρεάν εισιτήρια στους Τούρκους υπηκόους».

Η μαζική μετακίνηση πληθυσμού όπου και όποτε σημειώνεται δεν είναι ένας παράγοντας χωρίς επιπτώσεις για την οικονομία μιας χώρας, πολύ περισσότερο όταν δεν πρόκειται για ένα εύρωστο κράτος. Η Τουρκία -με τα δεδομένα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει- θα χρειαστεί να δαπανήσει εκατοντάδες εκατομμύρια για την ανοικοδόμηση των σεισμόπληκτων περιοχών, ενώ παράλληλα θα πρέπει να διαχειριστεί και τους νέους πληθυσμούς που συγκεντρώνονται στα μεγαλύτερα αστικά κέντρα, όπως η Κωνσταντινούπολη, η Άγκυρα και το Ικόνιο.

Ήδη, ο «καιροσκοπισμός με τα θύματα του σεισμού», όπως μεταδίδει το CNN Turk, έχει ξεκινήσει. Μετά τους σεισμούς στο Καχραμανμαράς, μεσίτες ακινήτων και ιδιοκτήτες κατοικιών στο Ικόνιο έχουν αρχίσει να ανεβάζουν τα ενοίκια κατά 30% έως 40%. Ένα διαμέρισμα που θα ενοικιαζόταν για 5.000 λίρες, τώρα έχει φθάσει τις 7.000 λίρες, ενώ υπάρχουν διαφημίσεις για μονοκατοικίες έναντι 20.000 λιρών τον μήνα, σε μια γειτονιά που οι τιμές βρίσκονται στην περιοχή των 7.000 λιρών. Και αυτή είναι μόνο μία πτυχή, για τους τυχερούς που επέζησαν.

Από το χθεσινό πλήγμα του Εγκέλαδου στην Αντιόχεια μέχρι στιγμής έχουν χάσει τη ζωή τους έξι άτομα, ενώ άγνωστος είναι ο αριθμός νέων εγκλωβισμένων. Στη «μαύρη» λίστα του σεισμού της 6ης Φεβρουαρίου έχουν χαραχθεί έως τώρα 47.000 ονόματα.