Λίγο πριν την απολαύσουμε σαν Τσο-Τσο-Σαν, στην όπερα του Τζάκομο Πουτσίνι «Μαντάμα Μπαττερφλάι», που ανεβαίνει στο Ηρώδειο από την ΕΛΣ στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών, η Τσέλια Κοστέα μιλά στην A.V. για το «ρόλο της ζωής της».
2010, Οκτώβριος, πρωινή πτήση για Λονδίνο. Στη διπλανή θέση κάθεται μια άγνωστη σε μένα, νέα, όμορφη και περιποιημένη κοπέλα. Λίγα λεπτά μετά την απογείωση, βάζει τα ακουστικά της και αρχίζει να μελετά μια παρτιτούρα ‒ της Μποέμ αν δεν με απατά η μνήμη μου... Φυσικό να μου εξάψει την περιέργεια. Δίστασα όμως να την ενοχλήσω. Την ώρα της προσγείωσης, δεν άντεξα και τη ρώτησα ποια είναι και τι κάνει. Σοπράνο, μου απάντησε ευγενικά. Συνεργαζόταν με τη Λυρική, αλλά εκείνη την ημέρα πήγαινε στην Αγγλία για μια οντισιόν. Της ευχήθηκα καλή επιτυχία και σημείωσα πρόχειρα το όνομά της πάνω στο boarding pass για να μην το ξεχάσω. Τσέλια Κοστέα...
2017 Μάιος, στα καμαρίνια του Ηρωδείου. Η Τσέλια Κοστέα κάθεται ξανά δίπλα μου, αυτή τη φορά όχι ως άγνωστη συνεπιβάτισσα αλλά ως η αγαπημένη σοπράνο του ελληνικού κοινού. Στο λίγο χρόνο που έχουμε πριν την πρόβα της στη σκηνή του Ηρωδείου, κουβεντιάζουμε για την Μπαττερφλάι και τη βαθιά συγκίνηση που της προκαλεί ο ρόλος της 15χρονης ερωτευμένης γκέισας, τον οποίο καλείται για μια ακόμα φορά να ερμηνεύσει...
Τα τελευταία χρόνια έχετε ερμηνεύσει την Μαντάμα Μπαττερφλάι ακολουθώντας τις οδηγίες δύο διαφορετικών σκηνοθετών, του Ούγκο ντε Άνα το 2013 ‒η παραγωγή που θα παρακολουθήσουμε και φέτος στο Ηρώδειο‒ και του Νίκου Πετρόπουλου πέρυσι στο Μέγαρο. Ο τρόπος που προσεγγίζετε το ρόλο κάθε φορά διαφοροποιείται ανάλογα με τη σκηνοθετική ματιά;
Αναμφίβολα, κάθε σκηνοθέτης έχει το δικό του όραμα και εγώ κάθε φορά προσπαθώ να προσαρμοστώ, να ταιριάξω στο όραμα αυτό. Όμως η μουσική, το στόρι είναι πάντα ίδια. Και το συναίσθημα δεν αλλάζει ποτέ.
Περιγράψτε μας τη δική σας Μπαττερφλάι...
Η νεαρή αυτή γυναίκα, η Τσο-Τσο-Σαν, κρύβει μέσα της όλες τις αποχρώσεις της ζωής, έχει ευαισθησία, αγνότητα, αληθινή αγάπη, τιμή, αξιοπρέπεια, είναι δυνατή και συγχρόνως εύθραυστη. Έχει μεγάλο ενδιαφέρον το πώς ο χαρακτήρας της αλλάζει μέσα στο έργο. Στην πρώτη πράξη είναι απλώς ένα μικρό, δεκαπεντάχρονο κορίτσι. Στη δεύτερη πράξη, τρία χρόνια μετά, η ψυχοσύνθεσή της έχει αλλάξει ριζικά. Είναι πια ώριμη.
Η ζωή. Είναι πάμπτωχη, μόνη, με ένα μικρό παιδί. Την κρατά όμως ένα όνειρο. Ότι ο αγαπημένος της θα επιστρέψει και η ζωή της θα αλλάξει. Αυτό της δίνει δύναμη κι ελπίδα και φυσικά, η ύπαρξη του παιδιού της.
Σε όλες τις κριτικές που έχουν γραφτεί, η ερμηνεία σας περιγράφεται με την ίδια λέξη: «συγκινητική». Τι είναι αυτό που σας αγγίζει, σας συγκινεί περισσότερο σε αυτή την ηρωίδα;
Η Μπαττερφλάι είναι ίσως ο πιο δύσκολος και απαιτητικός ρόλος που έχει γραφτεί για σοπράνο. Όταν ξεκίνησα να τον μελετώ, αρχικά δεν καταλάβαινα γιατί όλες οι σοπράνο τον θεωρούν τόσο δύσκολο! Σιγά-σιγά όμως, όσο περισσότερο ανακάλυπτα τη μουσική, μάθαινα το λιμπρέτο κι έμπαινα βαθύτερα στο δράμα, τόσο δυσκόλευε και για μένα. Συχνά διέκοπτα τη μελέτη γιατί με έπιαναν τα κλάματα! Είναι απίστευτα έντονα τα συναισθήματα που σου γεννούν τα λόγια και κυρίως η μουσική του Πουτσίνι... Για μένα, είναι σίγουρα ο ρόλος της ζωής μου! Υπάρχει όμως και μια μικρή λεπτομέρεια που με κάνει να νιώθω διπλά τυχερή και να ταυτίζομαι ακόμα πιο πολύ με την ηρωίδα. Στην περσινή παραγωγή του Μεγάρου, όπως και στην τωρινή που θα παρακολουθήσετε στο Ηρώδειο, το μικρό αγοράκι της Τσο-Τσο-Σαν που εμφανίζεται επί σκηνής είναι η κόρη μου!
Εκτός από το συναισθηματικό στρες που προκαλεί ο ρόλος, μια υψίφωνος συναντά και άλλες δυσκολίες;
Έχεις να αντιμετωπίσεις μεγάλες τεχνικές δυσκολίες και το πιο βασικό είναι ότι ένας ρόλος σε εξουθενώνει όχι μόνο ψυχικά αλλά και σωματικά γιατί βρίσκεσαι διαρκώς επί σκηνής. Από τη δεύτερη πράξη και μετά, προσεύχομαι κάθε φορά να αντέξω μέχρι το τέλος!
Η «Μαντάμα Μπαττερφλάι» του Πουτσίνι είναι ένα από τα πιο χαρακτηριστικά έργα ιταλικού βερισμού. Σας «πηγαίνει» αυτό το ρεπερτόριο;
Όλοι οι ρόλοι που έχουν γράψει ο Πουτσίνι και ο Βέρντι ταιριάζουν, πιστεύω, στη φωνή μου. Λατρεύω όμως τον βερισμό και πιο πολύ τη ματιά του Πουτσίνι στη ζωή και τα πάθη των «συνηθισμένων ανθρώπων»... Θέλω να ζω τον ρόλο, να μπορώ να ταυτιστώ με αυτό που τραγουδάω. Τότε, μπορώ να δώσω πολλά περισσότερα στο κοινό.
Αμέσως μετά την Μπαττερφλάι, θα είμαι Λεονόρα στον «Τροβατόρε» του Βέρντι –η επόμενη παραγωγή της Λυρικής στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών– και στη συνέχεια, Αΐντα στην Αρένα της Βερόνα.
Είστε η αγαπημένη σοπράνο του ελληνικού κοινού. Πώς αισθάνεστε γι' αυτό;
(...γελώντας). Ναι, έχω και φαν κλαμπ! Είμαι τόσο χαρούμενη, τόσο τυχερή! Τώρα πια που ζω εδώ, η Ελλάδα είναι η πατρίδα μου και η Λυρική το θέατρό μου. Αισθάνομαι πιο πολύ Ελληνίδα παρά Ρουμάνα!
Info: Τζάκομο Πουτσίνι, Μαντάμα Μπαττερφλάι. 31/5 & 2, 3, 4, 7/6 21.00. Ωδείο Ηρώδου Αττικού. Δείτε περισσότερες πληροφορίες στο Guide της Athens Voice
22°
