Αναγνώστης με αιτία: Ο Άρης Σφακιανάκης γράφει για το βιβλίο «Βράδυ στον Παράδεισο» της Λουσία Μπερλίν, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Στερέωμα.
Μου ζητήθηκε πρόσφατα να σκεφτώ τρεις συγγραφείς που θα ήθελα να καλέσω σε δείπνο. Ρώτησα αν απαραίτητη προϋπόθεση του δείπνου ήταν οι συγγραφείς να είναι ζώντες. Είπαν πως δεν είναι απαραίτητο. Ανέφερα λοιπόν τρεις συγγραφείς που αγαπώ σφόδρα – δεν χρειάζεται να αναφέρω εδώ τα ονόματά τους, αλλά ποιος δεν θα καλούσε σε τραπέζι τον Ντοστογιέφσκι, τον Κάφκα ή τον Καζαντζάκη; Ζήτησα να συμπεριλάβω και μια γυναίκα συγγραφέα και κάλεσα την Έμιλι Μπροντέ (πάντα ήθελα να μάθω τι λογής παιδικό, εφηβικό ή νεανικό τραύμα την οδήγησε στα «Ανεμοδαρμένα ύψη» και στον Χίθκλιφ).
Κάλεσα την Έμιλι επειδή δεν είχα διαβάσει ακόμα τη Λουσία Μπερλίν. Τα δύο βιβλία της που κυκλοφορούν στην ελληνική αγορά σε εξαιρετική μετάφραση της Κατερίνας Σχινά τα διάβασα τελευταία ύστερα από πρόταση μιας φίλης που αγαπάει τον Κάρβερ και ομνύει στον Τσίβερ και στον Φάντε. Προφανώς είναι φαν του διηγήματος – μια λογοτεχνική φόρμα που ενδημεί στην ελληνική πεζογραφία και μάλιστα με ιδιαίτερη επιτυχία (δεν ομιλώ για οικονομική επιτυχία).
Η Λουσία Μπερλίν θα ήταν σίγουρα καλεσμένη στο δείπνο μου. Για να μην πω ότι θα έλειπαν οι άλλοι τρεις.
Αν διαβάσει κάποιος τη σύντομη βιογραφία της, καταλαβαίνει ότι πρόκειται για ένα ριψοκίνδυνο άτομο που έζησε μια άκρως συναρπαστική ζωή. Αυτήν τη ζωή της αφηγείται αριστουργηματικά στις δύο μεστές συλλογές των διηγημάτων της. Πρώτα κυκλοφόρησε στην Ελλάδα το βιβλίο της με τον πικάντικο τίτλο «Οδηγίες για οικιακές βοηθούς». Προσωπικά, δεν είχα ποτέ οικιακή βοηθό. Μάλλον, τι λέω, και βέβαια είχα, όταν ήμουν παιδάριο στο Ηράκλειο της Κρήτης, όταν τα κορίτσια από το χωριό έμπαιναν οικιακές βοηθοί στα αστικά σπίτια του Μεγάλου Κάστρου – τότε τις λέγανε υπηρέτριες.
Το δεύτερο βιβλίο της έχει τίτλο «Βράδυ στον Παράδεισο». Αν διαβάσετε το ένα, θα πάρετε σίγουρα και το άλλο.
Η Λουσία Μπερλίν μεγαλώνει κοντά σε μεταλλωρυχεία όπου εργάζεται ο μηχανικός πατέρας της, ζει μια ξεχωριστή εφηβεία στο Σαντιάγο της Χιλής, κάνει τρεις αποτυχημένους γάμους, από τους οποίους αποκτά τέσσερις γιους, και ταυτόχρονα στροβιλίζεται στη δική της δίνη του Μάελστρομ, που δεν είναι άλλη από το αλκοόλ. Η ζωή της ήταν ένα διαρκές ταξίδι: Νέα Υόρκη, Νέο Μεξικό, Αλμπουκέρκη, Ακαπούλκο, Τέξας, Χιλή, Γαλλία, Όκλαντ. Γράφει για όλα αυτά, κι εμείς οι αναγνώστες περιπλανιόμαστε μαζί της, βιώνουμε την περιπέτεια μέσα από την πένα μιας συγγραφέως που ακονίζει τις λέξεις της στο αμόνι της λογοτεχνίας (εκείνη δεν θα έγραφε ποτέ κάτι τέτοιο).
Γράφει, κι εσύ είσαι εκεί μαζί της, μυρίζεις το Σανέλ άρωμά της, βλέπεις εκστατικός τα πράσινα φεγγερά της μάτια (τόσα επίθετα αραδιασμένα θα της προκαλούσαν φρικίαση – και με το δίκιο της), οραματίζεσαι τη λευκή της επιδερμίδα πάνω στα σεντόνια κάπου φτηνού μοτέλ στην αμερικανική ενδοχώρα, αποτραβιέσαι από τον καπνό του τσιγάρου της, ενοχλείσαι όταν τη βλέπεις να χορεύει στην αγκαλιά άλλου άντρα, σαγηνεύεσαι όταν την ακούς να τραγουδάει, θα ήθελες να ήσουν εκεί όταν κολυμπούσε γυμνή στην Οαχάκα έχοντας πάρει μαγικά μανιτάρια, θα δοκίμαζες ευχαρίστως τις μεξικάνικες σπεσιαλιτέ της. Μονάχα που δεν είναι πια εδώ – σε άλλον κόσμο τριγυρίζει τώρα. Αλλά εμείς, ιδανικοί κι ανάξιοι εραστές, κρατάμε στο προσκεφάλι τα γραφτά της.
16°
