Εκτός αρχιτεκτονικής, εκτός ΕΜΠ, εκτός Ελλάδας, εκτός Ευρώπης. Τον περασμένο Ιούλιο είχα την ευκαιρία να ζήσω όλα αυτά τα «εκτός» σε μια ξεχωριστή και πρωτόγνωρη για μένα εμπειρία.
Όλα ξεκίνησαν πέρυσι τέτοια εποχή όταν αποφάσισα να συνδυάσω τις σπουδές μου στην Αρχιτεκτονική (ΕΜΠ) με παράλληλες σπουδές σε Business, και συγκεκριμένα στο κομμάτι του Leadership & Management στο Αμερικάνικο Κολέγιο Ελλάδος. Γιατί όχι; Μερικά πράγματα, ειδικά στην ηλικία αυτή της συνεχούς εκμάθησης και βελτίωσης δεν χρειάζεται να τα σκέφτεσαι πολύ αφού όλα αποτελούν εφόδια που κάπως θα σου φανούν χρήσιμα μελλοντικά. Όταν σκέφτεσαι πολύ, ο φόβος, οι ανασφάλειες, η αναβλητικότητα, θα σε απομακρύνουν από το επόμενο βήμα. Έτσι, πολύ γρήγορα κανόνισα ένα ραντεβού στα γραφεία του Deree, όπου πληροφορήθηκα για το πρόγραμμα παράλληλων σπουδών αλλά και για όλες τις ευκαιρίες που μου προσφέρονται. Όντας στο Ελληνικό Πανεπιστήμιο με μέσο όρο υψηλότερο του 7.5, είχα αυτόματα τη δυνατότητα να λάβω υποτροφία από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος όπου η κάλυψη τμήματος των διδάκτρων είναι το λιγότερο που σου παρέχεται. Το σημαντικότερο είναι οι ευκαιρίες που σου εξασφαλίζει – χρησιμοποιώ συχνά τη λέξη «ευκαιρίες», είναι μια από τις αγαπημένες μου δεν αρκεί να είσαι ταλαντούχος ή εργατικός, αλλά χρειάζεται να κυνηγήσεις τις κατάλληλες ευκαιρίες που θα εμφανιστούν μπροστά σου την κατάλληλη χρονική περίοδο. Μία από αυτές, λοιπόν, ήταν το πρόγραμμα για σπουδές στο εξωτερικό έχοντας πλήρη υποτροφία. Κάτι κοντινό στο Erasmus του Ελληνικού Πανεπιστημίου, όμως με δυνατότητα αίτησης σε τεράστια εκπαιδευτικά ιδρύματα παγκοσμίως σε διαφορετικά αντικείμενα. Έτσι, καθώς παρακολουθούσα ήδη τα μαθήματα στο Deree, έκανα αίτηση για το SNF Study Abroad Program.
Η διαδικασία επιλογής τώρα ήταν πολύ πιο απαιτητική και επιλεκτική. Ακόμα δεν γνωρίζω ακριβώς τα κριτήρια με τα οποία με επέλεξαν, αυτό που σίγουρα έκανα ξεκάθαρο στη συνέντευξη ήταν η έντονη επιθυμία μου να διευρύνω γνώσεις και εμπειρίες πολυδιάστατα, η πειθαρχία και επιμονή μου στην ανάληψη οποιουδήποτε project, αλλά και η ανάγκη μου να ξεφύγω από την ελληνική νοοτροπία ερχόμενη σε επαφή με ένα από τα καλύτερα εκπαιδευτικά συστήματα του κόσμου. Γι’ αυτό και η αίτησή μου περιελάμβανε μόνο δύο πανεπιστήμια, δύο από τα υψηλότερα σε παγκόσμια κατάταξη και αυτά ήταν το Harvard University και Columbia University.
Τελικά έγινα δεκτή για να παρακολουθήσω το μάθημα Innovation and Entrepreneurship στο Summer School του Harvard. Μεσολάβησαν διάφορες διαδικασίες μέχρι κάποιους μήνες αργότερα να αφήσω τον ελληνικό καλοκαιρινό ήλιο και να μπω στο αεροπλάνο για Βοστώνη. Ακόμα θυμάμαι πόσο άγχος είχα. Όχι για την πτήση, είχα την τύχη να επισκεφθώ ως τουρίστρια την Αμερική στο παρελθόν και είχα εξοικειωθεί με το πολύωρο ταξίδι. Όμως, το να «κολυμπάς μόνος σου σε εντελώς άγνωστα νερά» πάντα κρύβει ένα φόβο για το αν θα καταφέρεις να αντεπεξέλθεις όπως όλοι περιμένουν αλλά, κυρίως, όπως εσύ απαιτείς από τον εαυτό σου. Έτυχε να κάθομαι δίπλα σε έναν έλληνα ερευνητή από το MIT. Το πρώτο αυτό άγχος κάπως περιορίστηκε ύστερα από 7ωρη εναέρια συζήτηση περί υψηλών στόχων, ποιότητα εκπαίδευσης, θυσιών, σωστών επιλογών.
Οι μέρες μου στη Βοστώνη και το Harvard ήταν παραπάνω από γεμάτες. Ρούφηξα κάθε στιγμή, κάθε λεπτό της μέρας, θυσιάζοντας μάλλον αυτά του ύπνου για να τα προλάβω όλα. Φυσικά και το summer school σε ένα τέτοιο πανεπιστήμιο δεν αφορά μόνο το διάβασμα. Αν και αυτό είναι αρκετό και απαιτεί καθημερινή αφοσίωση, μεγαλύτερη σημασία έχουν οι γνωριμίες με ανθρώπους από όλο τον κόσμο, φοιτητές ή καταξιωμένους επιχειρηματίες, συνομήλικους αλλά και πολύ μεγαλύτερους. Στο δωμάτιο, στην τραπεζαρία, στην τάξη συναναστρεφόμουν με διαφορετικά άτομα και καθημερινά εμπνεόμουν από τη δική τους πορεία και τα μελλοντικά τους όνειρα. Τόσα πράγματα που εγώ θεωρούσα δεδομένα λόγω κουλτούρας, ήρθε η στιγμή που τα είδα από διαφορετική οπτική γωνία όταν άκουσα ιστορίες για την καθημερινότητα στη Γκάνα από τον Κόφι, για τα πολιτικά και κοινωνικά δεδομένα στη Βραζιλία από τον Λούκας ή τις καλές απολαβές στην Κοπεγχάγη από τον Μακ. Η επαφή αυτή πραγματικά διαλύει τα όρια και δημιουργεί νέες σκέψεις για το πού θέλεις να ζήσεις, να εργαστείς και να πραγματοποιήσεις τα σχέδιά σου. Μετατρέπεσαι σε πολίτης του κόσμου.
Παράλληλα με τα μαθήματα, όπου η γνώση ήταν ουσιαστική, η οργάνωση και η συστηματικότητα του καθηγητή πρωτόγνωρη και ο εποικοδομητικός διάλογος παρών σε όλα τα θέματα ανάλυσης, προσπάθησα να εξερευνήσω την πόλη του Cambridge και της Βοστώνης από διαφορετικές σκοπιές.
Βόλτες με ποδήλατο στη λίμνη, επίσκεψη σε ένα από τα πιο εντυπωσιακά μουσεία τέχνης στον κόσμο και το κορυφαίο ΜΙΤ, hiking στο Blue Hills, παρακολούθηση baseball game μεταξύ των Yankees και Red Sox, περπάτημα στο freedom trail όπου ξεναγείσαι στα σημαντικότερα αξιοθέατα της Βοστόνης, εκδρομή στο Rhode Island. Γέμισα εικόνες, μυρωδιές, γνώσεις, γεύσεις και για 20 μέρες οι αισθήσεις μου παρέμειναν ενεργοποιημένες σε κάθε βήμα.
Στο ταξίδι της επιστροφής όλα αυτά επανήλθαν στη σκέψη μου κάνοντας με να νιώθω ευγνώμων για τη δυνατότητα που μου δόθηκε από το Deree και το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος να εφοδιαστώ με μια τέτοια εμπειρία και να γυρίσω σπίτι μου λίγο πιο ώριμη, λίγο πιο σίγουρη, λίγο καλύτερη. Γιατί τελικά, είναι οι πολλές, μικρές, διαφορετικές καταστάσεις που σε διαμορφώνουν σε κάποιον που ίσως να μην είχες καν προβλέψει. Μάλλον το ίδιο θα πίστευε και ο γάλλος ζωγράφος Renoir περί εμπειρίας όταν είπε: «Αυτό το σχέδιο το έκανα σε πέντε λεπτά, αλλά μου πήρε εξήντα χρόνια για να φτάσω σ’ αυτό το σημείο».
22°
