Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έδωσε το βραβείο Ζαχάρωφ για τα ανθρώπινα δικαιώματα στην αντιπολίτευση της Λευκορωσίας που συγκρούεται με τον πρόεδρο Λουκασένκο.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τίμησε την Πέμπτη 22 Οκτωβρίου 2020 με το βραβείο Ζαχάρωφγια τα ανθρώπινα δικαιώματα την αντιπολίτευση στη Λευκορωσία που μάχεται το καθεστώς του προέδρου Αλεξάντρ Λουκασένκο.
Γνωστότερη εκπρόσωπος από τη «δημοκρατική αντιπολίτευση» στη Λευκορωσία, όπως αναφέρει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, είναι η Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια, η οποία έχει καταφύγει στη Λιθουανία.
Οι πολιτικές διώξεις στη Λευκορωσία δεν σταματούν, με πολλά μέλη της αντιπολίτευσης να βρίσκονται στη φυλακή ή να ωθούνται σε αυτοεξορία. Η τελετή για την απονομή του βραβείου Ζαχάρωφ θα πραγματοποιηθεί στις 16 Δεκεμβρίου 2020. Η βράβευση της αντιπολίτευσης στη Λευκορωσία αναμένεται να προκαλέσει την έντονη αντίδραση του Μινσκ αλλά και της Μόσχας που στηρίζει σθεναρά τον πρόεδρο Λουκασένκο παρά τη διεθνή κατακραυγή για τη βίαιη καταστολή των αντικυβερνητικών διαδηλώσεων.
Η υποψηφιότητα αυτή για το βραβείο Ζαχάρωφ υποστηριζόταν από τις κύριες πολιτικές ομάδες του Κοινοβουλίου, κυρίως το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ, δεξιά), τους Σοσιαλιστές και Δημοκράτες (S&D) και την πολιτική ομάδα Ανανεώστε την Ευρώπη (Renew Europe, κεντρώοι και φιλελεύθεροι).
Το βραβείο Ζαχάρωφ για τα ανθρώπινα δικαιώματα έρχεται σε μια κρίσιμη στιγμή για τον αγώνα που δίνει η αντιπολίτευση στη Λευκορωσία. Οι προεδρικές εκλογές της 9ης Αυγούστου 2020, με τις οποίες ο Λουκασένκο κέρδισε την επανεκλογή του, προκάλεσαν τεράστιο κύμα αντίδρασης, με την αντιπολίτευση να καταγγέλλει εκτεταμμένη νοθεία και εκφοβισμό. Οι αντικυβερνητικές διαδηλώσεις συνεχίζονται, με αιματηρά επεισόδια να σημειώνονται.
Η πρώην υποψήφια της αντιπολίτευσης στις εκλογές Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια έχει δώσει προθεσμία στον Λουκασένκο μέχρι την Παρασκευή 23 Οκτωβρίου 2020 για να παραιτηθεί, προειδοποιώντας με γενική απεργία και νέες μαζικές διαδηλώσεις. Την ίδια στιγμή η Ευρωπαϊκή Ένωση εξετάζει κυρώσεις σε βάρος της Λευκορωσίας, ενώ ήδη έχει λάβει μέτρα κατά 40 αξιωματούχων του καθεστώτος, οι οποίοι κατηγορούνται για καταστολή των αντικυβερνητικών διαδηλώσεων, νοθεία στις εκλογές και πολιτικές διώξεις.
Οι Βρυξέλλες δεν έχουν αναγνωρίσει το αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών στη Λευκορωσία, καλώντας τον Λουκασένκο να παραιτηθεί και να στηθούν νέες κάλπες.
Το βραβείο Ζαχάρωφ στην αντιπολίτευση στη Λευκορωσία - Το μήνυμα του προέδρου Σασόλι
«Μην εγκαταλείπετε τη μάχη σας. Είμαστε στο πλευρό σας» έγραψε στο Twitter ο πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου Νταβίντ Σασόλι, υπογραμμίζοντας πως τα μέλη της αντιπολίτευσης έχουν «με το μέρος τους κάτι που η βάναυση δύναμη δεν θα μπορέσει ποτέ να νικήσει: την αλήθεια».
Εκτός από την Τιχανόφσκαγια, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ξεχωρίζει 9 προσωπικότητες της αντιπολίτευσης στη Λευκορωσία, μεταξύ των οποίων οι δύο γυναίκες που έκαναν προεκλογική εκστρατεία στο πλευρό της. Πρόκειται για τη Μαρία Καλέσνικοβα, που είναι σήμερα φυλακισμένη, και τη Βερόνικα Τσεπκάλο, που βρίσκεται στην εξορία. Επίσης, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ξεχωρίζει τη βραβευμένη με Νόμπελ Λογοτεχνίας Σβετλάνα Αλεξίεβιτς.
Στις 9 αυτές προσωπικότητες της αντιπολίτευσης περιλαμβάνονται επίσης ο σύζυγος της Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια, ο blogger Σεργκέι Τιχανόφσκι, καθώς και ο Μίκολα Στάτκεβιτς, ιστορική φυσιογνωμία της αντιπολίτευσης. Αμφότεροι βρίσκονται στη φυλακή.
Το βραβείο Ζαχάρωφ «για την ελευθερία του πνεύματος» συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 50.000 ευρώ. Απονεμήθηκε για πρώτη φορά το 1988 στον Νέλσον Μαντέλα και οφείλει την ονομασία του στον διαφωνούντα σοβιετικό πυρηνικό φυσικό Αντρέι Ζαχάρωφ.
