Stuart Moore, «Captain America για πρωτάρηδες»

Stuart Moore, «Captain America για πρωτάρηδες» (μετάφραση Γιώργος Αγγελίδης, 240 σελίδες, Εκδόσεις Κλειδάριθμος)

Σήμερα θα κάνουμε χώρο για έναν ήρωα που αγαπάμε πολύ: τον Κάπτεν Αμέρικα. Και δεν τον αγαπάμε μόνο επειδή είναι αυτός που είναι, ή επειδή μεγαλώσαμε μαζί του. Αλλά γιατί είναι ο πρώτος υπερήρωας που απεικονίστηκε να αντιμετωπίζει τον Χίτλερ — και όχι απλά να τον αντιμετωπίζει, αλλά να του ρίχνει μια ωραία, γεμάτη, απολαυστική γροθιά στα μούτρα, στο εξώφυλλο του Captain America Comics #1 (Δεκέμβριος 1940, ημερομηνία εξωφύλλου Μάρτιος 1941): την πιο διάσημη και εμβληματική από όλες τις σκηνές αντιμετώπισης του ναζιστή δικτάτορα από υπερήρωες.

Το «Captain America για πρωτάρηδες» του Stuart Moore είναι ένας άρτιος, πέρα για πέρα περιεκτικός και απολαυστικός στην ανάγνωσή του οδηγός για έναν από τους πιο εμβληματικούς και διαχρονικούς υπερήρωες της Marvel. Απευθύνεται τόσο στον αρχάριο που αγαπά τον Captain America, όσο και στον πιο πιστό φαν του Καπ που θέλει να έχει στα χέρια του μια συνοπτική ανασκόπηση της μακράς και πολύπλοκης ιστορίας του.

Το βασικό πλεονέκτημα του βιβλίου είναι η σαφήνεια και η δομή του, καθώς καταφέρνει να συμπτύξει πάνω από 80 χρόνια ιστορίας σε έναν εύχρηστο τόμο. Ο εξαιρετικά έμπειρος Moore ξεκινά με τη «βασική εκπαίδευση», εστιάζοντας στη δημιουργία του Captain America από τους Joe Simon και Jack Kirby το 1940, την ιστορία της προέλευσής του (ο ισχνός Steve Rogers γίνεται υπερστρατιώτης), και την εξέλιξή του μέσα στις δεκαετίες. Το βιβλίο βέβαια δεν περιορίζεται μόνο στον Steve Rogers, αλλά κάνει εκτενή αναφορά και στους άλλους χαρακτήρες που φόρεσαν τη στολή και κράτησαν την ασπίδα, με έμφαση στον Sam Wilson (πρώην Falcon) και τον Bucky Barnes (The Winter Soldier). Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία που αναδεικνύονται εδώ είναι η πολιτική και κοινωνική διάσταση του χαρακτήρα. Ο Moore αναλύει πώς ο Captain America, ως ενσάρκωση του «Αμερικανικού Ονείρου», αντιμετωπίζει τη διαφθορά τής κάθε εποχής, από τους Ναζί και τον Ψυχρό Πόλεμο μέχρι το σκάνδαλο του Γουότεργκεϊτ (όπου ο Steve Rogers αμφισβήτησε την ίδια του την κυβέρνηση και υιοθέτησε την ταυτότητα του Nomad) και την επανεμφάνιση του φασισμού στις μέρες μας. Ξεχωριστή είναι η σύγκριση των πεποιθήσεων μεταξύ του Steve Rogers (που πιστεύει στην εγγενή καλοσύνη της χώρας του) και του Sam Wilson (που αγωνίζεται για το δικαίωμα της χώρας «να κάνει το σωστό»), προσφέροντας μια κριτική ματιά στην εξέλιξη του πατριωτισμού στα κόμικς.

Ο Moore αναλύει πώς ο Captain America, ως ενσάρκωση του «Αμερικανικού Ονείρου», αντιμετωπίζει τη διαφθορά τής κάθε εποχής, από τους Ναζί και τον Ψυχρό Πόλεμο μέχρι το σκάνδαλο του Γουότεργκεϊτ (όπου ο Steve Rogers αμφισβήτησε την ίδια του την κυβέρνηση και υιοθέτησε την ταυτότητα του Nomad) και την επανεμφάνιση του φασισμού στις μέρες μας

Επιπλέον, ο τόμος παρέχει πλήρη κάλυψη των συμμάχων και των εχθρών του Captain America, όπως ο Red Skull, ο Baron Zemo, οι Invaders, οι Avengers, η Sharon Carter και ο Nick Fury, καθώς και των σημαντικότερων storylines της ογδοντάχρονης ιστορίας του. Τα έγχρωμα εξώφυλλα και τα καρέ των κόμικς προσθέτουν ζωντάνια και βοηθούν στην οπτικοποίηση της αφήγησης. Ο συγγραφέας κλείνει την παρουσίαση με χρήσιμες προτάσεις ανάγνωσης για όσους θέλουν να εμβαθύνουν, δίνοντας συγκεκριμένους αριθμούς τευχών, αλλά και λίστες με χαρακτηριστικές στιγμές, όπως οι δέκα φορές που ο Steve Rogers δεν ήταν ο Captain America.

Συνολικά, το Captain America Για Πρωτάρηδες είναι ένα απαραίτητο εγχειρίδιο που επιτυγχάνει τον στόχο του: να καταστήσει την περίπλοκη μυθολογία του Φρουρού της Ελευθερίας εύκολα προσβάσιμη, ενδιαφέρουσα και επίκαιρη. Σήμερα, που η Αμερική απειλείται εκ των έσω, περισσότερο από ποτέ.

Ας ακούσουμε όμως τον μεταφραστή του βιβλίου, Γιώργο Αγγελίδη, που μας εμπιστεύτηκε το παρακάτω κείμενο. Τον ευχαριστούμε θερμά για τον χρόνο του! Νά τι μας είπε:

Η διαδικασία της μετάφρασης συνιστά συχνά μια εμβάθυνση, όχι μόνο στη γλώσσα, αλλά και στον πυρήνα τού υπό εξέταση θέματος. Όταν το αντικείμενο είναι ένας πολιτιστικός μύθος όπως ο Captain America, και ο μεταφραστής ανήκει σε μια γενιά που τον γνώρισε πρωτίστως μέσω της κινηματογραφικής του ενσάρκωσης, η εμπειρία καθίσταται διπλά αποκαλυπτική. Η ενασχόληση με το βιβλίο Captain America Για Πρωτάρηδες υπήρξε ακριβώς μια τέτοια διαδρομή προσωπικής ανακάλυψης.

Για όσους, σαν κι εμένα, γεννήθηκαν στα μέσα της δεκαετίας τού 1990, η γνωριμία με τον Αστερόεντα Εκδικητή πιθανότατα δεν έλαβε χώρα στα περίπτερα με τα πολύχρωμα τεύχη, αλλά στις σκοτεινές αίθουσες, με την ερμηνεία του Chris Evans στο Κινηματογραφικό Σύμπαν της Marvel (MCU). Ο Captain America αυτής της γενιάς ήταν ο Στιβ Ρότζερς, ο «Πρώτος Εκδικητής» – ο ιδεαλιστής στρατιώτης μιας άλλης εποχής, παγωμένος στον χρόνο και αφυπνισμένος σε έναν κόσμο άγνωστο. Η γοητεία του πήγαζε από την ηθική του ακεραιότητα, την εσωτερική του πάλη ανάμεσα στο καθήκον και την προσωπική απώλεια, και την ενσάρκωση του αδύναμου νεαρού που απέκτησε τη δύναμη όχι απλώς να πολεμά, αλλά να υπερασπίζεται αρχές. Η έλξη προς τον χαρακτήρα θεμελιώθηκε στην αντίθεση μεταξύ της υπεράνθρωπης δύναμης και της βαθιά ανθρώπινης ευαλωτότητάς του.

Το βιβλίο Captain America Για Πρωτάρηδες, που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Κλειδάριθμος, λειτουργεί ως πύλη προς τη βαθύτερη, πλουσιότερη ιστορία αυτού του ήρωα, πέρα από τα όρια της κινηματογραφικής αφήγησης. Πρόκειται για έναν εύχρηστο και περιεκτικό οδηγό, σχεδιασμένο να προσφέρει μια σφαιρική εικόνα του χαρακτήρα, αντλώντας κυρίως από την ογδονταετή κληρονομιά των κόμικς. Όπως δηλώνει ο συγγραφέας του, Stuart Moore, βετεράνος της βιομηχανίας των κόμικς, δεν αποτελεί ακαδημαϊκή μελέτη, αλλά μια προσβάσιμη εξερεύνηση. Καλύπτει εξαντλητικά τις απαρχές και την εξέλιξη τόσο του Στιβ Ρότζερς όσο και του Σαμ Γουίλσον, αναλύει την εμβληματική ασπίδα και τον Ορό του Υπερ-Στρατιώτη, χαρτογραφεί το δίκτυο συμμάχων και εχθρών, και εμβαθύνει στις φιλοσοφικές αναζητήσεις και τις καθοριστικές πλοκές που σμίλεψαν τον μύθο του. Παράλληλα, παρέχει χρήσιμο εννοιολογικό πλαίσιο, επεξηγώντας βασικούς όρους της τέχνης των κόμικς.

Ως θαυμαστή και μεταφραστή, το βιβλίο μού αποκάλυψε ένα εύρος και μια πολυπλοκότητα που η μεγάλη οθόνη δύσκολα μπορεί να αποτυπώσει πλήρως. Η συνειδητοποίηση ότι ο Captain America υπήρξε φορέας κοινωνικού σχολιασμού από τη γέννησή του, ως άμεση απάντηση των δημιουργών Joe Simon και Jack Kirby στην επέλαση του φασισμού, προσδίδει ιστορικό βάρος στον χαρακτήρα. Η αναβίωσή του τη δεκαετία του 1960, υπό την πένα του Stan Lee και το πενάκι του Kirby, δεν ήταν απλή νοσταλγική αναπόληση, αλλά μια επανεισαγωγή εμπλουτισμένη με ψυχολογικές αποχρώσεις, κυρίως μέσω της ενοχής για την απώλεια του Μπάκι, ευθυγραμμίζοντάς τον με τη νεότερη, πιο εσωστρεφή γενιά ηρώων της Marvel.

Ιδιαίτερα διαφωτιστική υπήρξε η ανάδειξη της σημασίας του Σαμ Γουίλσον. Πέρα από τον γνώριμο ρόλο του Falcon, το βιβλίο υπογραμμίζει την πορεία του προς την ανάληψη του ίδιου του «μανδύα» του Captain America. Η θητεία του δεν παρουσιάζεται ως απλή διαδοχή, αλλά ως ουσιαστική εξέλιξη του συμβόλου, φέρνοντας στο προσκήνιο ζητήματα φυλής, ταυτότητας και κοινωνικής δικαιοσύνης σε μια σύγχρονη, συχνά πολωμένη Αμερική. Η κατανόηση της διττής φύσης του Captain America, ενσαρκωμένης τόσο από τον Ρότζερς όσο και από τον Γουίλσον, εμπλουτίζει αναπόδραστα την πρόσληψη του ήρωα.

Η εμβάθυνση στον κόσμο των κόμικς, μέσα από τις σελίδες του βιβλίου, φέρνει επίσης στην επιφάνεια την ευρύτερη, ενίοτε αλλόκοτη, μυθολογία: τις πολλαπλές φιγούρες που σήκωσαν την ασπίδα σε διάφορες περιόδους, τις στιγμές σουρεαλισμού όπως η μεταμόρφωση σε CapWolf, και τις αμέτρητες εναλλακτικές πραγματικότητες.

Εν κατακλείδι, το Captain America Για Πρωτάρηδες προσφέρει πολύ περισσότερα από μια απλή εισαγωγή. Για τη γενιά που διαμόρφωσε την εικόνα της για τον ήρωα μέσα από το πρίσμα τού MCU, λειτουργεί ως γέφυρα προς την πηγή, αποκαλύπτοντας την ανθεκτικότητα και την προσαρμοστικότητα ενός συμβόλου που διαρκώς επαναπροσδιορίζεται. Ο Captain America, είτε με το πρόσωπο του Στιβ Ρότζερς είτε του Σαμ Γουίλσον, παραμένει ένας διαχρονικά ελκυστικός ήρωας, όχι λόγω μιας αψεγάδιαστης τελειότητας, αλλά ακριβώς λόγω της διαρκούς του προσπάθειας να ενσαρκώσει το Αμερικανικό Όνειρο – ένας αγώνας γεμάτος αμφιβολίες, θυσίες και μια ακλόνητη πίστη στην ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο. Αυτή η πάλη είναι που τον καθιστά, τελικά, κάτι παραπάνω από έναν απλό υπερήρωα· τον καθιστά έναν καθρέφτη των ιδανικών και των αντιφάσεων της ίδιας της Αμερικής.

Το βιβλίο Captain America Για Πρωτάρηδες είναι το πρώτο της δημοφιλούς σειράς Marvel Για Πρωτάρηδες, η οποία αναμένεται να κυκλοφορήσει στο σύνολο της από τις Εκδόσεις Κλειδάριθμος.

• Νά και το οπισθόφυλλο:

Για πρώτη φορά, κυκλοφορεί ένα βιβλίο που συγκεντρώνει με διασκεδαστικό και κατανοητό τρόπο όλη την ιστορία του δημοφιλή ήρωα Captain America με την εγγυημένη ποιότητα της σειράς «Για πρωτάρηδες».

– Μάθε την ιστορία του Captain America
– Γνώρισε τους φίλους και τους εχθρούς του
– Ζήσε τις μεγαλύτερες περιπέτειες και μάχες του

Ψάχνεις έναν διασκεδαστικό πλήρη οδηγό για έναν από τους πιο διάσημους υπερήρωες της Marvel; Το βιβλίο Captain America για πρωτάρηδες περιγράφει τις απαρχές του Captain America και ολόκληρη την ιστορία του, αποκαλύπτοντας τις δυνάμεις, τα όπλα, τους συμμάχους, τους άσπονδους εχθρούς του και πολλά άλλα. Αυτή η μοναδική παρουσίαση του Captain America περιέχει φοβερές εικονογραφήσεις και φωτίζει κομβικά στοιχεία από τις ιστορίες του θρυλικού ήρωα, ζωντανεύοντας πολλές από τις σπουδαιότερες περιπέτειές του. Με αυτό το βιβλίο θα μάθεις όλα όσα πρέπει να ξέρεις για τον Captain America! Σε αυτό το βιβλίο:

• Θα ανακαλύψεις τους συνεργάτες του Captain America στους Avengers
• Θα ζήσεις τις πιο δύσκολες μάχες του ενάντια στη Hydra και τον Red Skull
• Θα γνωρίσεις τους στενούς φίλους και συμμάχους του
• Θα ανακαλύψεις πώς έχει αλλάξει και εξελιχθεί αυτός ο αγαπημένος χαρακτήρας

• Και ένα μικρό βιογραφικό του συγγραφέα:

Ο Στιούαρτ Μουρ είναι συγγραφέας, επιμελητής βιβλίων και βραβευμένος υπεύθυνος έκδοσης κόμικς. Είναι συγγραφέας των βιβλίων «Target: Kree», «Into the Dark Dimension», και τριών τόμων της ευπώλητης σειράς «The Zodiac Legacy», την οποία δημιούργησε και συνέγραψε ο Σταν Λι (Stan Lee).

Βρείτε το στο βιβλιοπωλείο της γειτονιάς σας, ή όπου αλλού σάς αρέσει να προμηθεύεστε τα βιβλία σας.

* * *

Το Ημερολόγιο κυκλοφορεί τρεις φορές την εβδομάδα: κάθε Δευτέρα, Τετάρτη και Παρασκευή. Τις Κυριακές, η στήλη μεταμορφώνεται στο Βιβλίο της Εβδομάδας. Στείλτε μας μέιλ αν θέλετε να μας πείτε ή να μας ρωτήσετε κάτι — οτιδήποτε. Σας ευχαριστούμε πολύ.