Λουίς Μπουνιουέλ - Η τελευταία μου πνοή: Αναμνήσεις του μεγάλου σκηνοθέτη

«Τα τελευταία δέκα χρόνια της ζωής της, η μητέρα μου σιγά σιγά έχασε τη μνήμη της. Όταν πήγαινα να τη δω στη Σαραγόσα, όπου έμενε με τα αδέρφια μου, της δίναμε καμιά φορά ένα περιοδικό, το οποίο ξεφύλλιζε επιμελέστατα, από την πρώτη μέχρι την τελευταία σελίδα. Κατόπιν της το παίρναμε απ’ τα χέρια και της δίναμε ένα άλλο – που στην πραγματικότητα ήταν το ίδιο περιοδικό. Εκείνη ξανάρχιζε να το ξεφυλλίζει με την ίδια επιμέλεια.

Έφτασε στο σημείο να μην αναγνωρίζει τα παιδιά της, να μην καταλαβαίνει ποιοι ήμασταν εμείς, ποια ήταν εκείνη. Έμπαινα σπίτι, τη φιλούσα, περνούσα λίγη ώρα μαζί της –η σωματική της υγεία διατηρούνταν σε άψογη κατάσταση, έδειχνε μάλιστα αρκετά δραστήρια για την ηλικία της–, ύστερα έβγαινα απ’ το δωμάτιο, κι αμέσως μετά ξανάμπαινα· εκείνη με υποδεχόταν με το ίδιο χαμόγελο, μου πρόσφερε να καθίσω, κι ήταν σα να μ’ έβλεπε πρώτη φορά στη ζωή της. Δεν ήξερε ούτε πώς με λέγανε».

Έτσι ξεκινάει μια από τις πιο συναρπαστικές αυτοβιογραφίες που έχω διαβάσει στον μέχρι σήμερα αναγνωστικό μου βίο. Την  είχα διαβάσει πρώτη φορά όταν είχε κυκλοφορήσει  στην Ελλάδα, πριν από σαράντα και βάλε χρόνια, από τις εκδόσεις Οδυσσέας. Στις μέρες μας εκδόθηκε ξανά από το Δώμα, σε μια φρέσκια μετάφραση που υπογράφει ο Θάνος Σαμαρτζής. Από εκείνη την πρώτη φορά που το είχα διαβάσει θυμόμουν ακόμη μέχρι σήμερα κάτι που ανέφερε ο Μπουνιουέλ για τη σχέση του με τον έρωτα. Ήταν το μόνο που μου είχε μείνει από εκείνη την ανάγνωση, αλλά δεν πρόκειται να το αναφέρω εδώ, γιατί αξίζει, αλήθεια, να διαβάσει κανείς το βιβλίο.

Όλοι θυμόμαστε, βέβαια, τις ταινίες του. Άλλος περισσότερο τον «Ανδαλουσιανό σκύλο» (εγώ), άλλος την «Κρυφή γοητεία της μπουρζουαζίας» (ο φίλος μου, Πατούρας), άλλος την «Ωραία της ημέρας» (ο Τατσόπουλος) κι άλλοι, με διασαλευμένο θρησκευτικό φρόνημα, τη «Βιριδιάνα».

Όταν έπιασα να διαβάσω ξανά την αυτοβιογραφία του που μόλις κυκλοφόρησε, με τίτλο: «Η τελευταία μου πνοή», έμεινα έκπληκτος για όσα έγραφε για τη μητέρα του και την άνοια. Πώς είχα ξεχάσει κάτι τέτοιο; Είχα αρχίσει κι εγώ να ξεχνάω από τώρα; Αφού ξεπέρασα τον πρώτο πανικό, θυμήθηκα πως, όταν το διάβαζα για πρώτη φορά πριν από σαράντα χρόνια, η δική μου μάνα δεν είχε παρουσιάσει τα συμπτώματα της άνοιας, που εμφανίστηκαν πολύ αργότερα. Γι’ αυτό και δεν μου είχαν κάνει εντύπωση οι πρώτες αυτές αράδες του βιβλίου του ώστε να μου εντυπωθούν, όπως συνέβη τώρα που το έπιανα πάλι στα χέρια μου.

Την πρώτη έκπληξη ακολούθησε η ίδια εκείνη απόλαυση με την οποία είχα διαβάσει το βιβλίο αυτό πριν από τόσα χρόνια. Οι αναμνήσεις του από τη ζωή που έζησε αυτός ο μεγάλος σκηνοθέτης έλκουν τον αναγνώστη όπως τα εδέσματα σολομού στα πάρτι που διοργανώνουν κάθε χρόνο οι Νύχτες Πρεμιέρας. Ο Μπουνιουέλ γράφει για τα πάντα: από τις φοιτητικές του εμπειρίες ως την πρώτη μετοικεσία του στο Παρίσι. Από τον υπνωτισμό έως τον σουρεαλισμό. Από τον Νταλί μέχρι τον Λόρκα (πώς αλλιώς, θα μου πείτε). Από τον εμφύλιο στην Ισπανία έως τις μέρες του στο Χόλιγουντ. Και βέβαια για τις ταινίες του.

Σχετικό Άρθρο

Βιβλιο 4 νέα βιβλία κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Επίκεντρο

A.V. Team 11.02.2025, 12:07

Από τα όπως και δήποτε αναγνώσματα.