Τελικά τι είναι για τους εκδότες το Φεστιβάλ; Ένα υπαίθριο πωλητήριο και μόνο; Ποια πρέπει να είναι η εμφάνιση και η αποστολή του την εποχή της κρίσης; Με αφορμή το 43ο Φεστιβάλ Βιβλίου στο Ζάππειο η A.V. μίλησε με τον Γεώργιο Νίκα, πρόεδρο του ΣΕΚΒ (Σύνδεσμος Εκδοτών Βιβλίου)
Οκ, ήταν πολύ θετική η εικόνα να βλέπεις τις πρώτες, μουσκεμένες από τη βροχή ημέρες, κάπου 50 με 100 ανθρώπους να στέκονται κάτω από τις ομπρέλες τους στους πάγκους των περιπτέρων – και ύστερα όταν ήρθαν οι λιακάδες να πολλαπλασιάζονται. Όμως αναρωτιέμαι αν σε εποχή κρίσης (ιδιαίτερα για το βιβλίο) η ίδια εμφάνιση των περιπτέρων με τις προηγούμενες χρονιές, αλλά και το συγκεκριμένο πρόγραμμα των εκδηλώσεων –αν και διαφοροποιημένο από παλιότερα– είναι αρκετά για μία από τις πιο κορυφαίες εκδηλώσεις του κλάδου.
Προσφέρει επικοινωνία και εξωστρέφεια για το βιβλίο; Μπορεί να δελεάσει και το κοινό που δεν έχει σχέση με τη φιλαναγνωσία; Τελικά τι είναι για τους εκδότες το Φεστιβάλ; Ένα υπαίθριο πωλητήριο και μόνο; «Για κάποιους, ναι» θα απαντήσει ο Γιώργος Νίκας. «Όμως αυτή η λογική ταιριάζει σ’ ένα απομακρυσμένο παρελθόν, τότε που τα βιβλιοπωλεία δεν ήταν τόσα πολλά στην Αθήνα. Δεν είναι εύκολη η αλλαγή νοοτροπίας. Δεν πιστεύω πως πρέπει να συνεχίσουμε, όπως δουλεύαμε μέχρι πέρυσι. Ή πρέπει να το αλλάξουμε ή να το σταματήσουμε. Και γίνονται προσπάθειες προς την αλλαγή. Η φετινή διοργάνωση δείχνει την κατεύθυνση που θέλουμε να κινηθούμε. Δεν μπορεί να βλέπουμε το βιβλίο ξεκομμένο από τους άλλους χώρους τέχνης. Γι’ αυτό παράλληλα με τις παρουσιάσεις συγγραφέων φιλοξενούμε θεατρικές παραστάσεις, παραστάσεις Καραγκιόζη κι ένα Μουσικό Φεστιβάλ.
Μπορεί να συμβαίνει, αλλά προσωπικά βλέπω απλά κάποιες ακόμα συναυλίες…
Συναυλίες που θα φέρουν κόσμο από τον ένα χώρο στον άλλο. Πιστεύω πως χρειάζονται άλλα δύο Φεστιβάλ για να κατορθώσουμε το επιθυμητό. Για παράδειγμα, οι εκδηλώσεις να είναι εφαπτόμενες του βιβλίου (δες αφιερώματα) ή να γίνονται με αφορμή ένα βιβλίο. Γενικά πιστεύω στις συνέργιες και με άλλους χώρους τεχνών, αλλά και πως για να πραγματοποιηθεί σωστά ένα Φεστιβάλ χρειάζεται χρόνος και σίγουρα δουλειά με αποκλειστικό στόχο την πραγμάτωσή του, αν θέλουμε να αποκτήσει την αξία ενός μεγάλου πολιτιστικού γεγονότος.
Λείπει τελείως η εικόνα από το μέλλον. Λατρεύουμε το τυπωμένο χαρτί, αλλά ζούμε και την εποχή της εικόνας και του e-book, που λείπει από το Φεστιβάλ…
Ο κάθε εκδότης μπορεί να φέρει στο περίπτερό του και να δείχνει αν θέλει e-books, απλά δεν έτυχε να το κάνει κανείς. Σε επίπεδο οργάνωσης προσπαθήσαμε να κάνουμε κάτι πιο συλλογικό που να έχει σχέση με το ηλεκτρονικό βιβλίο, αλλά δεν προέκυψε…
Σε μια εποχή που είναι σχεδόν υποχρεωτικές οι συγκλίσεις και οι συνεργασίες, ο κλάδος του βιβλίου παρουσιάζει διαφορετικούς συλλόγους, διαφορετικά Φεστιβάλ ή Γιορτές Βιβλίου… Έτσι θα προχωρήσετε;
Εδώ και κάποιους μήνες οι όποιες διαφορές μας έχουν σχεδόν εξαλειφθεί – έτσι κι αλλιώς αυτές δεν ήταν ουσιαστικές, αλλά μάλλον διαφορές προσώπων. Για πρώτη φορά, μετά από πολλά χρόνια, έχει συσταθεί μια Ομοσπονδία Εκδοτών Βιβλίων, ένα δευτεροβάθμιο όργανο, το οποίο θα ελέγχει τους τέσσερις ουσιαστικά συνδέσμους: Πανεπιστημιακές εκδόσεις, ΣΕΚΒ, ΣΕΒΑ, και της Θεσσαλονίκης. Τους επόμενους έξι μήνες θα αλλάξουν πολύ τα πράγματα. Μάλιστα, συζητάμε η μία από τις εκδηλώσεις βιβλίου να είναι στεγασμένη και η άλλη υπαίθρια.
Τα περίπτερα πλέον είναι λιγότερα από άλλες εποχές;
Είναι λιγότερα γιατί είναι λιγότερες και οι εκδοτικές επιχειρήσεις. Μεταξύ 2009 και 2011 έκλεισαν το 15% των εκδοτικών επιχειρήσεων σύμφωνα με καταγραμμένα στοιχεία του ΕΚΕΒΙ. Η πτωτική πορεία σίγουρα παρέμεινε και τα επόμενα χρόνια, αλλά δεν έχω επίσημα στοιχεία να δώσω.
Σίγουρα και το ενοίκιο του περιπτέρου παίζει ρόλο, ειδικά όταν ένας εκδότης μετράει την παρουσία του με τη λογική των πωλήσεων...
Αναμφίβολα παίζει το ρόλο του – ένα μέρος του το δίνουμε στην Εταιρία Ολυμπιακών Κληροδοτημάτων στην οποία ανήκει το Ζάππειο. Νομίζω είναι μια λογική αντίδραση, όταν οι περισσότεροι εκδότες αντιμετωπίζουν τόσα οικονομικά προβλήματα. Όμως το Φεστιβάλ, επαναλαμβάνω, πρέπει να είναι αφορμή για επικοινωνία με το κοινό, να βοηθάει στην υπόθεση της φιλαγνωσίας, αν και γι’ αυτή χρειάζεται μια άλλη πολιτική και σε άλλο επίπεδο.
Τώρα με την κατάργηση της Ενιαίας Τιμής Βιβλίου φαντάζομαι πως δεν υπάρχουν οι εκπτώσεις που κάποτε δελέαζαν το κοινό… Για τις προσφορές και τις εκπτώσεις είναι το Bazaar του βιβλίου τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο. Φέτος μάλιστα για πρώτη φορά, οι εκπτώσεις που θα γίνονται στους τίτλους που θα φιλοξενούνται στο Bazaar θα είναι ίδιες με τις εκπτώσεις των βιβλιοπωλείων. Ένα μέτρο για την προάσπιση των μικρών βιβλιοπωλείων.
Είναι νωρίς, αλλά πρώτη αποτίμηση από την εφαρμογή της Ενιαίας Τιμής;
Αυτά που περιμέναμε συνέβησαν. Δεν έχει γίνει ένας Ελεγκτικός Φορέας που να ελέγχει πώς βαφτίζουν τα βιβλία τα βιβλιοπωλεία. Για παράδειγμα, μπορεί να βαφτίσει κάποιο ένα παιδικό βιβλίο εκπαιδευτικό και έτσι να μην υπόκειται στην ενιαία τιμή. Και φυσικά το θέμα των εκπτώσεων που κάνουν τα μεγάλα βιβλιοπωλεία, ασκώντας πίεση έτσι στα μικρότερα. Όμως είναι μικρό το διάστημα εφαρμογής της για να βγάλουμε ολοκληρωμένα συμπεράσματα.
INFO:Ως 21/9. Εκεί θα βρείτε και το περίπτερο της A.V. με τα βιβλία των εκδόσεων ATHENS VOICE BOOKS
19°
